AKADEMIA MEDYCZNA W WARSZAWIE

AKADEMIA MEDYCZNA W WARSZAWIE I WYDZIAŁ LEKARSKI, ODDZIAŁ STOMATOLOGII INFORMATOR DYDAKTYCZNY DLA STUDENTÓW STUDIÓW LICENCJACKICH KIERUNEK ZDROWIE PUBLICZNE SPECJALNOŚĆ TECHNIKI DENTYSTYCZNE I ROK ROK AKADEMICKI 2006/07 1

WŁADZE UCZELNI i I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2006/07 Rektor Prof. Leszek Pączek Prorektorzy - ds. Klinicznych i Inwestycji prof. Wiesław Gliński - ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą prof. Ryszarda Chazan - ds. Kadr prof. Jerzy Stelmachów - ds Dydaktyczno Wychowawczych prof. Piotr Zaborowski Dziekan I Wydziału Lekarskiego Prodziekan I Wydziału lekarskiego ds. Oddziału Stomatologii prof. Marek Krawczyk prof. Renata Górska Prodziekan I Wydziału Lekarskiego - ds. I/II r. prof. Marek Kulus Prodziekan I Wydziału Lekarskiego - ds. III/IV r. prof. Kazimierz Wardyn Prodziekan I Wydziału Lekarskiego - ds. V/VI r. prof. Ireneusz Krasnodębski Prodziekan I Wydziału Lekarskiego - ds. Przewodów Doktorskich prof. Piotr Pruszczyk Pełnomocnik Rektora - ds. Nauczania Elektroradiologii prof. Marek Gołębiowski Pełnomocnik Dziekana - ds. Nauczania Higieny Stomatologicznej dr hab. Sylwia Słotwińska Pełnomocnik Dziekana - ds. Nauczania Technik Dentystycznych dr hab. Leopold Wagner Sekretariat Oddziału Stomatologii: - Z-ca Kierownika Dziekanatu Jadwiga Szyperek Anna Furtak Magdalena Zawada - czynny codziennie w godz. 10:30 15:00 - Tel./fax (022) 57 20 245 lub 57 20 213 / 57 20 273 2

PROPEDEUTYKA PROTETYKI ZAKŁAD PROPEDEUTYKI I PROFILAKTYKI STOMATOLOGICZNEJ 02-007 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, tel. 625-66-02 Kierownik Zakładu: dr hab. Leopold Wagner Wymiar godzin: 12 godz. wykłady / 12 godz. - seminaria / 16 godz. - ćwiczenia Odpowiedzialny za dydaktykę: lek. stom. Krzysztof Wilk PROGRAM NAUCZANIA Przedmiot ten zawiera wybrane zagadnienia ogólne wprowadzające słuchaczy w podstawy anatomii, gnatologii, fizjologii i patologii narządu żucia z uwzględnieniem skutków utraty zębów. Program zawiera również podstawy diagnostyki protetycznej, charakterystykę poszczególnych konstrukcji protetycznych oraz podstawy planowania leczenia protetycznego w tym czynności technika dentystycznego. Wykłady 1. Propedeutyka protetyki stomatologicznej. Cele i zadania protetyki stomatologicznej. 2. Ogólna charakterystyka podstawowych konstrukcji protetycznych: - podział leczniczych aparatów stomatologicznych, - podział i budowa stałych protez stomatologicznych, - podział i budowa ruchomych protez stomatologicznych, - protezy pooperacyjne, - implantoprotetyka. 3. Diagnostyka protetyczna: - klasyfikacja topograficzna braków zębowych według Galasińskiej-Landsbergerowej i morfologiczno-okluzyjna według Eichlera, - wyciski i modele diagnostyczne, - analiza modeli diagnostycznych. 4. Protetyka a inne działy stomatologii, cele i zadania protetyki stomatologicznej. 5. Układ stomatognatyczny: - anatomia i topografia narządów układu stomatognatycznego - anatomia i funkcjonowanie stawów skroniowo-żuchwowych, - morfologia łuków zębowych i ich wzajemny układ funkcjonalny. 6. Biocenoza jamy ustnej w aspekcie stosowanych protez. 7. Podstawy gnatofizjologii: - charakterystyka ruchów żuchwy, - okluzyjne relacje międzyszczękowe. 8. Zmiany w układzie stomatognatycznym jako wynik postępującego procesu utraty zębów. 3

Ćwiczenia 1. Omówienie normy zgryzowej. Odlanie i obcięcie modeli z pełną normą anatomiczną. 2. Częściowe braki uzębienia według klasyfikacji Galasińskiej-Landsbergerowej, omówienie i przygotowanie wzorników zwarciowych. 3. Umocowanie modeli z brakami częściowymi w artykulatorach. 4. Bezzębie- wykonanie łyżki indywidualnej na modelu anatomicznym szczęki z szelaku, żuchwy z szybkopolimeru. 5. Wykonanie wzorników zwarciowych na płycie szelakowej do bezzębia i braków uzębienia. 6. Umocowanie modeli z ustalonym zwarciem w zwierakach. Pokaz zamocowania ww. modeli w artykulatorze Ew. z przeniesieniem warunków artykulacyjno-okludalnych na widelcu zgryzowym. 7. Zasady projektowania i wykonawstwa protez stałych: wkładów koronowych, koronowo-korzeniowych, koron, mostów. 8. Zasady projektowania i wykonawstwa protez ruchomych. 9. Sposoby posługiwania się symulatorami ruchu- artykulatorami- nauka osadzania modeli, przenoszenia warunków okludalnych i ustawiania artykulatorów. 10. Zaliczenie. Seminaria 1. Propedeutyka oraz cele i zadania współczesnej protetyki stomatologicznej. 2. Podział i budowa stałych uzupełnień protetycznych. 3. Podział i budowa ruchomych protez zębowych. 4. Budowa jamy ustnej i profilaktyka przeciwzakaźna w protetyce. 5. Układ stomatognatyczny. 6. Symulatory ruchu artykulatory. Formy kontroli wyników nauczania: - cząstkowe zaliczenie poszczególnych ćwiczeń z uwzględnieniem materiały wykładowego, - sprawdzian z całości materiału. Literatura obowiązująca E. Spiechowicz, Protetyka stomatologiczna, W. Kozłowski, Metody ustawiania zębów w protezach całkowitych, Craig, Powers, Watha, Materiały stomatologiczne, Combe, Materiałoznawstwo. 4

PROPEDEUTYKA ORTODONCJI ZAKŁAD ORTODONCJI 02-007 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, tel. 502-10-32 Kierownik Zakładu: dr Barbara Siemińska - Piekarczyk Wymiar godzin: 10 godz. wykłady / 10 godz. - seminaria / 10 godz. - ćwiczenia CEL NAUCZANIA Ortodoncja jest działem stomatologii, który zajmuje się zapobieganiem i leczeniem wad twarzowo szczękowo zgryzowych u dzieci, młodzieży, dorosłych. Nauczanie propedeutyki ortodoncji ma na celu zapoznanie studenta technik dentystycznych z prawidłowym oraz patologicznym rozwojem narządu żucia z najczęstszymi przyczynami powstawania wad zgryzu i na tym tle z podstawowymi zasadami profilaktyki ortodontycznej oraz z zasadami leczenia wad zgryzu w różnych okresach rozwoju narządu żucia, jak również z ramową diagnostyką wad zgryzu. PROGRAM NAUCZANIA Tematy wykładów i seminariów - Wprowadzenie w zagadnienia ortodoncji. - Omówienie normy zgryzowej w poszczególnych okresach rozwoju człowieka. - Wprowadzenie w zagadnienie etiologii i profilaktyki wad zgryzu. - Ramowa diagnostyka wad zgryzu. - Zasady leczenia wad zgryzu w różnych okresach rozwoju narządu żucia, rodzaje stosowanych aparatów ortodontycznych. Tematy ćwiczeń - Doginanie elementów drucianych składowych aparatów ortodontycznych takich jak np.: łuki wargowe klamry Adamsa klamry grotowe łuki podniebienne 5

MODELARSTWO TECHNIKI DENTYSTYCZNE NOWY ZJAZD Warszawa, ul. Nowy Zjazd 1 Tel./fax 826-85-46 Kierownik: lek stom. Sylwester Grażulis Wymiar godzin: 30 godz. wykłady / 10 godz. - seminaria / 110 godz. - ćwiczenia Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Andrzej Krocin PROGRAM NAUCZANIA Modelarstwo i rysunek zawodowy jako przedmiot nauczania obejmuje wybrane zagadnienia wiedzy z zakresu propedeutyki stomatologicznej, a szczególnie jej działu odontologii. Sporządzanie protez jest złożonym postępowaniem, w którym dwa elementy- projektowanie, a następnie tworzenie ich kształtów, są szczególnie istotne. To tworzenie polega na czynnościach modelowania, która jest sztuką wymagającą znajomości metod postępowania oraz opanowania umiejętności i nawyków praktycznych. Wyodrębnienia modelarstwa i rysunku w oddzielny przedmiot nauczania dokonano ze względu na konieczność stopniowania trudności w nauczaniu, co zapewnia skuteczniejsze osiąganie sprawności zawodowych. Rysunki ułatwiają proces modelowania w okresie nauczania i w późniejszym sporządzaniu prac protetycznych, głównie jako obrazowe przedstawienie wykonywanego przedmiotu. Uczenie się rysunku i modelarstwa wyrabia umiejętność widzenia przedmiotów przez analizowanie ich kształtów, proporcji i zależności przestrzennych, co w połączeniu z nabywanymi sprawnościami manualnymi będzie podstawą kwalifikacji zawodowych. W późniejszej pracy rysunki spełniają rolę jednoznacznego porozumienia się lekarza z technikiem. Wykonywane bywają na papierze lub na powierzchniach gipsowych modeli jako projekt pracy lub jako objaśnienie warunków istniejących w jamie ustnej. Modelarstwo, będące częścią protetyki stomatologicznej, jest związane z anatomią, fizjologią i materiałoznawstwem. Protezami uzupełnia się brakujące zęby i ubytki tkanek szczęki i żuchwy, a czasami twarzy. Nadawanie wymaganych kształtów różnym materiałom wymaga znajomości ich cech fizycznych i chemicznych. Czynności modelarskie można podzielić na podstawowe i pomocnicze. Do pierwszych należy odtwarzanie kształtów anatomicznych w pracach protetycznych oraz modelowanie elementów protez, jak klamry, ciernie, płyty, faktura śluzówek i dziąseł itp. Do drugich należy kształtowanie materiałów w pracach pomocniczych np nadanie kształtów podstawom modeli gipsowych. Modelarstwo i rysunek jako przedmiot nauczania obejmuje część modelarstwa podstawowego, ze szczególnym uwzględnieniem morfologii zębów stałych i ich typów i odmian tak pojedynczych jak i we wzajemnym układzie łuków zębowych i w zwarciu centralnym. Przyswojeniu wiadomości z odontologii, zdobycia umiejętności i sprawności w procesie nauczania modelarstwa i rysunku będzie podstawą sprawności zawodowych rozwijanych głównie w przedmiotach protetyki w pełnym zakresie prac modelarskich. 6

Wykłady (I semestr) 1. Morfologia zębów stałych. 2. Wzajemny układ zębów stałych. 3. Teoria rysunków zawodowych. Ćwiczenia (I semestr) 1. Rysunek liniowy modeli zębów stałych oraz modelowanie koron zębów stałych w skali 3:1 w modelinie. Wykłady (II semestr) 1. Modelowanie woskiem- różne metody. 2. Typy osobnicze i ich zęby. 3. Odmiana zębów. 4. Wzajemny układ zębów stałych. 5. Nadawanie kształtki materiałom plastycznym warstwowo i ich obróbka po utwardzeniu. 6. Omówienie i demonstracja zębów naturalnych. 7. zależność artykulacyjna zębów stałych o prawidłowym kształcie. Ćwiczenia (II semestr) 1. Modelowanie woskiem brakujących części zębów. 2. Modelowanie woskiem powierzchni żujących zębów bocznych metodą kropli. 3. Modelowanie zębów przednich woskiem różnymi metodami. 4. Modelowanie woskiem powierzchni żujących zębów na modelach umocowanych w artykulatorach. Literatura, podręczniki, skrypty 1. A. Krocin, Modelarstwo i Rysunek w Protetyce Stomatologicznej, Warszawa PZWL 1998, 2003. 2. A. Krocin, S. Grażulis, Atlas koron zębów stałych wg Neya. Skrypt 1996. 3. S. Majewski. Propedeutyka Klinicznej i Laboratoryjnej Protetyki Stomatologicznej. SANMEDICA. Warszawa 1997. 4. S. Majewski. Podstawy Protetyki w Praktyce Lekarskiej i Technice Dentystycznej. Kraków 2000. 7

MATERIAŁOZNAWSTWO ZAKŁAD MATERIAŁOZNAWSTWA STOMATOLOGICZNEGO Warszawa, ul. Nowy Zjazd 1 Kierownik Zakładu: dr hab. Krzysztof Niewiadomski Wymiar godzin I rok: 30 godz. wykłady / 20 godz. - seminaria II rok: 15 godz. wykłady / 15 godz. - seminaria PROGRAM NAUCZANIA Rozwój nauk stomatologicznych, szczególnie osiągnięte ostatnio postępy w technice dentystycznej, skłania do poszerzenia niektórych związanych z tym zagadnień. Obecny sposób kształcenia kadr techniczno dentystycznych pozwalana na wykorzystanie nabytych wiadomości w sposób adekwatny do czekających ich obowiązków. Jednym z przedmiotów, które w znaczny sposób rozszerza zakres wiedzy słuchacza jest materiałoznawstwo. Zdobycie podstawowej wiedzy o materiałach stosowanych w technice dentystycznej, pozwala na ich właściwe stosowanie w technice dentystycznej. Dlatego też, zakres tego przedmiotu obejmuje wszystkie materiały, które są niezbędne przy wykonawstwie uzupełnień protetycznych z uwzględnieniem ich zgodności biologicznej z tkankami układu stomatognatycznego. Należy podkreślić, że dla zrozumienia właściwości poszczególnych grup materiałów stosowanych w technice dentystycznej konieczna jest umiejętność wykorzystania zdobytych już wiadomości z chemii, fizyki i biologii. Zagadnienia 1. Gipsy. 2. Materiały wyciskowe. 3. Woski. 4. Materiały akrylowe. 5. Materiały złożone. 6. Metale i stopy. 7. Materiały ceramiczne. 8. Masy osłaniające. 9. Materiały stosowane do osadzania stałych uzupełnień protetycznych. 10. Adhezja. 11. Aparaty stosowane w technice dentystycznej. 8

TECHNIKA PROTETYCZNA TECHNIKI DENTYSTYCZNE NOWY ZJAZD Warszawa, ul. Nowy Zjazd 1 Tel./fax 826-85-46 Kierownik: lek stom. Sylwester Grażulis Wymiar godzin: 165 godz. wykłady (I, II, III rok) SEMESTR I i II, ROK NAUKI I 60 godzin wykładów 1. Wprowadzenie i wiadomości wstępne: 2 godz. a) sprawy organizacyjne b) cele i zadania protetyki stomatologicznej c) pracownia stomatologiczna d) wybrane zagadnienia anatomo-fizjologiczne ważne w leczeniu protetycznym. 2. Protezy całkowite 30 godz. a) zasady budowy protez całkowitych b) wyciski i modele anatomiczne oraz łyżki indywidualne c) wyciski i modele czynnościowe d) wzorniki zwarciowe i zwarcie centralne ustalone przez lekarza e) technika umocowania modeli w artykulatorze i zwieraku f) metody i technika ustawiania zębów (Gysi) g) modelowanie, punktowanie i polimeryzacja protez całkowitych h) obróbka mechaniczna protez całkowitych i) uszczelnianie, podścielanie i odcinanie protez całkowitych 3. Protezy ruchome częściowe 17 godz. a) wiadomości ogólne b) analiza paralelometryczna c) klamry protetyczne d) protezy częściowe osiadające e) podstawowe wiadomości o protezach częściowych podpartych 4. Naprawa protez ruchomych 5 godz. 5. Protezy stałe 6 godz. a) wiadomości ogólne b) metody wyciskowe oraz sporządzenie modeli dzielonych c) korona akrylowa d) korona metalowa całkowita 9

SEMESTR III i IV, ROK NAUKI II 60 godzin wykładów 1. Podział protez 2 godz. 2. Protezy ruchome częściowe 20 godz. podział protezy szkieletowe-część laboratoryjna 3. Umocowanie protez przy pomocy elementów Rchein 83 4 godz. 4. Protezy stałe 18 godz. korony mosty 5. Odlewnictwo 4 godz. 6. Protezy natychmiastowe 2 godz. 7. Protezy nakładkowe 2 godz. 8. Stomatopatie protetyczne 2 godz. 9. Omówienie błędów przy wykonaniu protez 4 godz. 10. Do dyspozycji wykładowcy 2 godz. SEMESTR V i VI, ROK NAUKI III 45 godzin wykładów 1. Omówienie wykonania i opisania pracy licencjackiej 4 godz. 2. Protezy nietypowe 4 godz. 3. Protezy na implanty i resztkowe uzębienie 6 godz. 4. Protezy z zastosowaniem umocowań precyzyjnych ich rodzaje i typy 10 godz. 5. Omówienie ustawień zębów metodą BPS (IVOCLAR) 6 godz. 6. Omówienie nowych sposobów i technologii przy wykonaniu uzupełnień protetycznych (do dyspozycji wykładowcy- cyrkon, porcelana tłoczona, napalanie na galwanicznej 10

podbudowie itp., acetal-dental- materiał do wykonania protez szkieletowych). 10 godz. 7. Omówienie najczęściej popełnianych błędów przy wykonaniu uzupełnień protetycznych. 5 godz. Słuchacze zaliczają kolejno semestry zdając egzaminy cząstkowe z przerobionego materiału. Semestr I kolokwium, zaliczenie - Protezy całkowite Semestr II egzamin - Protezy częściowe ruchome Semestr III egzamin - Protezy szkieletowe Semestr IV egzamin - Protezy stałe Semestr V ------------ - ---------------- Semestr VI ------------ - Egzamin końcowy z całości materiału 11

PRACOWNIA TECHNIKI PROTETYCZNEJ TECHNIKI DENTYSTYCZNE NOWY ZJAZD Warszawa, ul. Nowy Zjazd 1 Tel./fax 826-85-46 Kierownik: lek stom. Sylwester Grażulis Wymiar godzin: 150 godz. seminaria, 1180 ćwiczenia (I, II, III rok) SEMESTR I i II, ROK NAUKI I 60 godzin seminariów/ 340 godzin ćwiczeń Ćwiczenia i seminaria po 5 godz.= 68 ćwiczeń i 12 seminariów 1.Zapoznanie się z gipsem- bryły gipsowe 1 2.Łyżki indywidualne 5 3..Proteza całkowita górna i dolna wg Gysiego (na gotowo) 15 4.Proteza całkowita górna i dolna wg Gisiego w wosku 4 5.Rebazacja 3 6.Naprawa protezy- złamanie 2 7.Klamry doginane 20 szt 5 8.Proteza częściowa osiadająca górna i dolna na gotowo 12 9.Naprawa protezy- dostawienie zęba i klamry 2 10.Korona akrylowa, korona lana, wkład korzeniowy i koronowo-korzeniowy 14 11.Klamry lane 5 Tematy seminariów 1. Materiały pomocnicze- gips 2. Materiały pomocnicze wosk- wzorniki zwarciowe 3. Łyżki indywidualne- materiały użyte do wykonania łyżek 4. Metody ustawiania zębów 5. Materiał podstawowy akryl 6. Metody puszkowania protez 7-8. Zgryz krzyżowy 9. Lutowanie( pierścieni) 10. Naprawy protez całkowitych i częściowych 11. Wykonanie modeli roboczych przy wykonaniu protez stałych 12. Masy ogniotrwałe i technologia odlewnictwa metalu 12

SEMESTR III i IV, ROK NAUKI II 375 godzin ćwiczeń / 55 godzin seminariów Ćwiczenia i seminaria po 5 godz.= 75 ćwiczeń i 11 seminariów 1. Korona lana licowana akrylem 5 2. Proteza całkowita dolna na zatrzaskach Rhein 83 15 3. Proteza szkieletowa górna i dolna na gotowo 13 4. Proteza szkieletowa górna i dolna w wosku 14 5. Most dolny lany licowany akrylem z przęsłem dolutowywanym 3 pkt. 14 6. Most górny lany licowany chromasitem 14 Tematy seminariów 1. Technologia odlewnictwa metalu ( protezy ruchome) 2-3.Protezy typu overdenture 4-8.Paralelometr- budowa, posługiwanie się, analiza palalerometryczna modeli oraz zaznaczenie linii orientacyjnych i rysunek konstrukcji metalowej protezy. 9. Przygotowanie modeli do powielenia - metody powielenia modeli 10. Licowanie protez stałych akrylem 12. Licowanie protez stałych kompozytem SEMESTR V i VI, ROK NAUKI III 465 godzin ćwiczeń / 35 godz. seminariów Ćwiczenia i seminaria po 5,5 godz.= 90 ćwiczeń i 6 seminariów 1. 2 Korony i most 3 pkt. lany licowany porcelaną 20 2. Praca kombinowana 2 korony frezowane z zamkami Rhein 83, korony teleskopowe, proteza szkieletowa z pierścieniami na teleskopy. 34 3. Szyna relaksacyjna 3 1. BPS 6 5. Zaliczenie pracowni 3 6. Praca dyplomowa 18 Tematy seminariów 1. Przygotowanie konstrukcji metalowej oraz technika warstwowego nakładania ceramiki 2. Protezy na implantach 3. Użycie lasera technicznego do lutowania 4. Protezy nietypowe obturatory 13

ANATOMIA PRAWIDŁOWA ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CENTRUM BIOSTRUKTURY Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel.628-10-41, bezp. Tel. i fax 629-52-83 e-mail : bciszek @ embryo.ib.amwaw.edu.pl. anatomy@ib.amwaw.edu.pl Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek Wymiar godzin: 15 godz. wykłady / 15 godz. - ćwiczenia Odpowiedzialny za dydaktykę: adiunkt dr n med. Helena Deszczyńska Wykłady i ćwiczenia odbywają się w I semestrze w gmachu Collegium Anatomicum Centrum Biostruktury. Ćwiczenia odbywają się w Zakładzie Anatomii Prawidłowej w salach do ćwiczeń prosektoryjnych wg grafiku podawanego do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć. Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie ćwiczeń w formie kolokwium z całego materiału ćwiczeniowego jest jednocześnie warunkiem dopuszczenia do egzaminu. Egzamin jest testowy i obejmuje tematy ćwiczeń i wykładów. Egzamin odbywa się w sesji egzaminacyjnej zimowej. W przypadku uzyskania na egzaminie oceny niedostatecznej egzamin poprawkowy odbywa się w sesji poprawkowej zimowej. Zgodnie z regulaminem, nie zgłoszenie się na egzamin w ustalonym terminie bez usprawiedliwienia jest równoznaczne z uzyskaniem oceny niedostatecznej, którą wpisuje się do indeksu. Cel nauczania 1/ zapoznanie studentów z ogólną budową ciała ludzkiego. 2/ umożliwienie posługiwania się prawidłową i jednoznaczną nomenklaturą medyczną przy opisie części ciała człowieka, narządów i tkanek. 3/ przygotowanie podstaw morfologicznych do nauki o czynności poszczególnych narządów i tkanek. 4/zwrócenie uwagi na niektóre aspekty przydatne w udzielaniu pierwszej pomocy przed lekarskiej. Treść nauczania Treść nauczania obejmuje zagadnienia omawiane na wykładach i poznawane praktycznie na ćwiczeniach prowadzonych w pracowni dydaktycznej z użyciem modeli i preparatów muzealnych. 14

Podane niżej programy wykładów i ćwiczeń zostały określone w ogólnym i krótkim brzmieniu. Wykłady * Budowa ciała ludzkiego: typy konstytucyjne, postawa ciała, osie i płaszczyzny, linie przeprowadzone na powierzchni ciała ludzkiego. Okolice ciała ludzkiego. Kształt i budowa wewnętrzna kości. * Połączenia kości. Budowa i podział stawów. Połączenia i mechanika kręgosłupa. Połączenia kręgosłupa z czaszką. * Czaszka jako całość. Budowa i czynność stawu skroniowo-żuchwowego. * Okolice głowy i szyi. Mięśnie głowy i szyi. Budowa ogólna jamy ustnej. * Ogólna budowa zębów mlecznych i stałych. * Zgryz i zwarcie. Zaburzenia rozwojowe zębów. Uzębienie jako całość. Przyzębie. * Układ mięśniowo-nerwowy narządu żucia. Gruczoły ślinowe. Droga Smakowa. * Rozwój jamy ustnej. Wady rozwojowe. * Podział układu nerwowego. Znaczenie czynnościowe podziału. Rdzeń kręgowy budowa ogólna. Nerw rdzeniowy. Łuk odruchowy. * Kora mózgu i lokalizacja ośrodków korowych. Drogi czuciowe i ruchowe rdzenia kręgowego. * Klatka piersiowa. Śródpiersie. Układ krążenia. Naczynia krążenia dużego i małego. Naczynia i węzły chłonne. * Górne i dolne drogi oddechowe. Mechanika oddychania. * Topografia narządów jamy brzusznej. Podział układu trawiennego. Budowa ogólna ściany przewodu pokarmowego. * Wybrane zagadnienia z układu moczowo-płciowego. * Powtórzenie materiału. Omówienie egzaminu. Ćwiczenia * Osteologia ogólna: kształt i budowa wewnętrzna kości. Osteologia szczegółowa: kręgosłup, klatka piersiowa - (mostek, żebro), kości obręczy kończyny górnej - (obojczyk, łopatka), kości kończyny górnej wolnej - (kości ramienne, kości przedramienia, kości ręki), kości obręczy kończyny dolnej - (kość miedniczna), kości kończyny dolnej wolnej - (kość udowa, kości goleni, kości stopy). * Kości czaszki: czołowa, ciemieniowa, potyliczna, klinowa sitowa, skroniowa nosowa łzowa, podniebienna, szczęka, żuchwa, kość jarzmowa, małżowina nosowa dolna, lemiesz, kość gnykowa. * Czaszka jako całość: sklepienie czaszki, powierzchnia wewnętrzna podstawy czaszki, oczodół, jama nosowa, zatoki przynosowe. Staw skroniowo-żuchwowy. Nerwy czaszkowe miejsca wyjścia z czaszki. * Okolice głowy i szyi. Mięśnie głowy, szyi. Budowa ogólna jamy ustnej. Przedsionek jamy ustnej, wargi, policzki, dziąsła. * Zęby i uzębienie budowa ogólna, rodzaje zębów, oznaczenie zębów. Właściwości fizyczne i chemiczne zębów. Zęby mleczne i stałe czas i kolejność wyrzynania się, kształt, cecha krzywizny, korzenia i kąta zębowego. * Umocowanie zębów w zębodole. Uzębienie jako całość: łuki zębowe, zwarcie, zgryz. Cechy prawidłowego zwarcia i łuku zębowego. Zmiany w zgryzie związane z wiekiem * Jama ustna właściwa: podniebienie, dno jamy ustnej, język, gardło. Droga smakowa. Gruczoły ślinowe. Żucie. 15

* Powtórzenie materiału. ZALICZENIE * Opony mózgowia budowa ogólna. Rozwój i podział mózgowia. Unaczynienie. Płyn mózgowo-rdzeniowy. Kresomózgowie półkule mózgu, komora boczna. Międzymózgowie wzgórze, podwzgórze, komora trzecia. Śródmózgowie. Tyłomózgowie: most, móżdżek, rdzeń przedłużony, komora czwarta. * Wyjścia nerwów czaszkowych, Nerw VII i V. Drogi czuciowe rdzenia kręgowego. Układ piramidowy i pozapiramidowy. * Klatka piersiowa, budowa i zawartość. Śródpiersie podział. Serce położenie, budowa i czynność. Krążenie duże i małe. * Górne drogi oddechowe: nos zewnętrzny, jama nosowa, krtań. Dolne drogi oddechowe: tchawica, oskrzela, płuca. Topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie. * Przełyk, żołądek, jelito cienkie i grube. Wątroba, trzustka i śledziona. Topografia i czynność. Unerwienie i unaczynienie * Podział narządów moczowych. Wybrane zagadnienia z narządów płciowych męskich i żeńskich ZALICZENIE * Powtórzenie materiału. Regulamin zajęć studenckich 1. Warunkiem zaliczenia semestru i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń oraz kolokwiów. UWAGA! - na każdym ćwiczeniu obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich poprzednio odbytych ćwiczeń. 2. Materiał podzielony jest na 2 cykle tematyczne: Osteologia, głowa-szyja Układ nerwowy, krążenia, oddychania, pokarmowy i moczowo-płciowy. Cykl tematyczny kończy się kolokwium. Ewentualny drugi termin - poprawkowy - może mieć miejsce za tydzień, na kolejnym ćwiczeniu. Termin trzeci (w przypadku nie zaliczenia dwóch poprzednich terminów) może mieć miejsce przed sesją egzaminacyjną pod koniec semestru po zakończeniu kursu anatomii. (zdaje się go przed dwuosobową komisją). 3. Dopuszczalna jest usprawiedliwiona nieobecność na nie więcej niż jednym ćwiczeniu z każdego cyklu tematycznego. Większa liczba nieobecności uniemożliwia przystąpienie do kolokwium. Osoby te zdają kolokwium w trybie komisyjnym. 4.Usprawiedliwiona nieobecność na kolokwium pozwala na przesunięcie terminu zaliczenia na najbliższe ćwiczenia po ustaniu powodu nieobecności. 5. Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji zimowej. Jest to egzamin testowy. Aby uzyskać ocenę pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań. 6. Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin testowy. 7.Ćwiczenia odbywają się na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej. Wprowadzanie osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone. 8.We wszystkich pomieszczeniach Zakładu obowiązuje bezwzględne przestrzeganie zasad higieny ( czystość!! ) oraz zasad BHP. 9. Przypomina się, że na terenie Zakładu i całego gmachu obowiązuje zakaz palenia tytoniu. 10. Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia przygotowany teoretycznie z aktualnego materiału. 16

Literatura zalecana 1/ Anatomia Człowieka W.Sylwanowicz (ostatni wydany pod red. Sokołowska- Pituchowa) PZWL dowolne wydanie. 2/ Anatomia Człowieka W.Woźniak Wyd. Med. Urban&Partner, Wrocław 2001. 3/ Anatomia Głowy dla Stomatologów W.Łasiński PZWL. 4/ Mały atlas anatomiczny R.Aleksandrowicz. 17

PODSTAWY ZDROWIA PUBLICZNEGO ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO ul. Banacha 1a, blok F 02-097 Warszawa Tel.: 599-21-80 (81) Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Jerzy Szczerbań Wymiar godzin: 15 godz. wykłady / 15 godz. - seminaria Wykłady 1. Zdrowie publiczne: cele, zadania, przedmiot nauczania, dyscyplina naukowa. 2. Podstawowe pojęcia zdrowia publicznego (zdrowie, zdrowie publiczne, zachowania zdrowotne, warunki zdrowotne, problemy zdrowotne, profilaktyka, choroba, czynniki zagrożenia, styl życia). Zdrowie jako dobro indywidualne i dobro społeczne konsekwencje dla polityki zdrowotnej. 3. Aktualne problemy zdrowotne ludności w poszczególnych regionach świata ze szczególnym uwzględnieniem Europy i Polski. Uwarunkowania zdrowia i choroby. 4. Współczesne strategie ochrony zdrowia i programy zdrowotne mające na celu zabezpieczenia zdrowia publicznego (lokalne, narodowe, europejskie, światowe). 5. Organizacja ochrony zdrowia, kierunki zmian w Polsce i na świecie. Główne problemy systemów, metody ich rozwiązywania. Seminaria 1. Zdrowie publiczne: cele, zadania, przedmiot nauczania, dyscyplina naukowa. 2. Podstawowe pojęcia zdrowia publicznego (zdrowie, zdrowie publiczne, zachowania zdrowotne, warunki zdrowotne, problemy zdrowotne, profilaktyka, choroba, czynniki zagrożenia, styl życia). 3. Zdrowie jako dobro indywidualne i dobro społeczne konsekwencje dla polityki zdrowotnej. 4. Analiza problemów zdrowotnych występowanie, dystrybucja, przyczyny. Uwarunkowania zdrowia i choroby. Programy profilaktyczne w zdrowiu publicznym Główne strategie zdrowia publicznego programy polityki zdrowotnej państwa, działania NFZ, polityka zdrowia w Unii Europejskiej. 5. System ochrony zdrowia modele finansowania, organizacje, analizy potrzeb zdrowotnych populacji. Zapewnianie jakości w praktyce ochrony zdrowia szpital, przychodnia specjalistyczna, POZ, opieka środowiskowa. 18

Literatura 1. Czupryna A., Poźdzoch S., Ryś A., Włodarczyk C.: Zdrowie Publiczne, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne VESALIUS, Kraków 2000 2. Karski J.B. (praca zbiorowa):promocja zdrowia, Wydawnictwo SANMEDIA Warszawa 1994 3. Karski J.B. (praca zbiorowa) : Promocja zdrowia Część 2 Problemy zdrowotne i sposoby ich rozwiązywania, Centrum Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia, Warszawa 1999. 4. Kulik T.B., Latalski M. (praca zbiorowa): Zdrowie publiczne podręcznik dla studentów i absolwentów Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akademii Medycznych Wydawnictwo CZELEJ Lublin 2002 5. Leowski J.: Miejsce zdrowia publicznego w systemie ochrony zdrowia wykład zamieszczony w materiałach Krajowej Konferencji Naukowej w Warszawie w 2002 r. pod hasłem: Wyzwania i zagrożenia zdrowotne w świetle procesu integracji Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia str.21 6. Goryński P., Wojtyniak B.: Sytuacja zdrowotna ludności Polski, Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2002 19

FILOZOFIA I PODSTAWY ETYKI ZAKŁAD HISTORII MEDYCYNY I FILOZOFII Warszawa, ul. Złota 7, tel./ fax 827-03-07 e-mail : mwichr@amwaw.edu.pl Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Marek Wichrowski Wymiar godzin: 30 godz. wykłady Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. dr hab. Marek Wichrowski Celem wykładu jest zapoznanie studentów z teoriami filozoficznymi naszej cywilizacji ze szczególnym uwzględnieniem etyki ogólnej i bioetyki PROGRAM NAUCZANIA Wprowadzenie. (Filozofia jako typ poznania i jej działy. Filozofia a nauka, sztuka i religia. Klasyfikacje nauk. Kryteria spełniane przez nauki przyrodnicze. Zasada weryfikacji i falsyfikacji.) Formowanie się problematyki filozoficznej w Grecji. (Ateny-Rzym-Jerozolima. Tales i jońscy filozofowie przyrody. Spór o prazasadę: Heraklit, Parmenides, Demokryt.) Sokratejska antropologia i etyka. (Moralność cnót. Koncepcja psyche.) Idealizm Platona. (Idealistyczna koncepcja bytu. Natywistyczna koncepcja poznania.) Realizm Arystotelesa. (Kategorie. Logika i metodologia nauk przyrodniczych.) Początki filozofii chrześcijańskiej. Św. Augustyn. (Wpływ filozofii greckiej na myśl chrześcijańską. Platonizm Ojców Kościoła). System filozoficzny Św. Tomasza z Akwinu. (Powrót arystotelizmu. Arystotelesowska logika i metafizyka w tomizmie. Filozoficzne dowody na istnienie Boga i teoria analogii bytowej.) Spór o uniwersalia. (Zagadnienie istnienia i przedmiotu pojęć ogólnych.) Racjonalizm kartezjański. (Pytanie o metodę naukową. Poszukiwanie wiedzy pewnej. Duch w maszynie.) Podstawy nowożytnego empiryzmu. (Epistemologiczny program Johna Locke a. Rozwój empiryzmu w filozofii Hume a.) Filozofia krytyczna Kanta. (Aprioryczne formy poznania. Krytyka metafizyki. Imperatyw kategoryczny i kantowska etyka.) 20

Empiryzm i pozytywizm XIX w. (Odmiany empiryzmu. Scjentyzm.) Filozofia analityczna. (Koło wiedeńskie, L. Witthenstein, B. Russell, G.E. Moore.) Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska oraz warszawska szkoła lekarzy I filozofów. Katolicka teoria prawa naturalnego w etyce medycznej. Utylitarystyczna etyka jakości życia. Agapizm i etyka uprawnień. Spór o eutanazję. (Stanowiska, argumenty i racje moralne.) Spór o status moralny embrionu. Doświadczenia medyczne przeprowadzane na ludziach i zwierzętach. Literatura obowiązkowa W. Tatarkiewicz, Historia filozofii (dowolne wydanie) lub B. Russell, Mądrość Zachodu, Warszawa 1995 (przekład Marka Wichrowskiego i Witolda Jacórzyńskiego). P. Vardy, Etyka, dowolne wydanie. Literatura nadobowiązkowa: podawana jest podczas poszczególnych wykładów i dotyczy kwestii szczegółowych. Zasady zaliczenia Zaliczenie pisemne podczas jednego z ostatnich wykładów w semestrze letnim. Termin konsultowany z opiekunem roku). 21

WYCHOWANIE FIZYCZNE STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU 02-109 Warszawa ul. Księcia Trojdena 2 tel. 57 20 528, 529 Kierownik Studium: mgr Tadeusz Glinkowski Przyjmuje: wtorek 11.00-12.30, środa 10.30-12.00 Zastępca kierownika ds. dydaktycznych: dr Halina Tomaszewska Sekretariat Studium czynny codziennie w godz. 9.00-15.00 Godziny przyjęć studentów oraz dyżury nauczycieli wf. podane są do wiadomości na tablicy informacyjnej Studium. Zajęcia obligatoryjne odbywają się w I i II semestrze w wymiarze 1 godz. tygodniowo /razem 30 godzin w skali roku akademickiego/ szczegółowy program zajęć znajduje się na tablicy informacyjnej wydziałów i w lokalu Studium WFiS. PROGRAM ZAJĘĆ Zadaniem przedmiotu jest tworzenie warunków do doskonalenia sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych studenta w nawiązaniu do jego możliwości fizycznych i zdrowotnych oraz wyposażenie w wiedzę z zakresu kultury fizycznej i wybranych zagadnień z fizjologii wysiłku sportowego i rehabilitacji ruchowej. Program zajęć obejmuje: 1. Ćwiczenia kształtujące sylwetkę; rozwijające cechy motoryczne (siła, szybkość, wytrzymałość, gibkość i koordynacja ruchowa), usprawniające rozwój układów oddechowego, krążeniowego, nerwowego i ruchowego. 2. Elementy techniki i taktyki zespołowych gier sportowych /p.siatkowa, koszykówka, p.nożna, itp./ 3. Elementy techniki walki - samoobrony. Istnieje możliwość uzyskania powszechnej i specjalnej karty pływackiej, uprawnień w ratownictwie wodnym, sternika motorowodnego. Przewiduje się organizację obozów szkoleniowych / w okresie ferii / w zakresie nauki i doskonalenia jazdy na nartach. Treści i poziom obciążeń fizycznych z czasie zajęć są zróżnicowane w zależności od stanu zdrowia, sprawności i zainteresowań studentów. Organizacja zajęć Zajęcia Studium WFiS odbywają się w następujących obiektach sportowych: 1. Sala gimnastyczna Filtry ul. Koszykowa 81 2. Sala gimnastyczna - ul. Ciołka 27 3. Siłownia Studium WFiS ul. Oczki 5 Dom Medyków Na salach sportowych studenci obowiązani są posiadać strój sportowy. 22

Zasady i formy oceny wyników nauczania 1. Podstawowym kryterium oceny studenta jest frekwencja na zajęciach, zaliczenie sprawdzianu. 2. Studenci zwolnieni przez lekarza z prowadzonych zajęć ze względu na stan zdrowia są obowiązani zgodnie z kwalifikacją lekarską uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji ruchowej określonego rodzaju schorzenia. 3. Student obowiązany jest do przestrzegania regulaminu obiektu w którym odbywają się ćwiczenia z wychowania fizycznego. 23

JĘZYK OBCY (do wyboru język angielski, francuski, niemiecki lub rosyjski) STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH E-mail: sjosekretariat@rektorat.amwaw.edu.pl Kierownik Studium: mgr Joanna Ciecierska Wymiar godzin: 60 godz. ćwiczenia I rok, / 60 godz. ćwiczenia II rok Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Urszula Szyja Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury lektorów podane są do wiadomości zainteresowanych na tablicy ogłoszeń w Studium Języków Obcych. PROGRAM NAUCZANIA Lektorat wybranego języka obcego (angielskiego, francuskiego, niemieckiego lub rosyjskiego) trwa dwa lata (120 h). Prowadzony jest na I i II roku studiów (po 30 h w semestrze) i kończy się zaliczeniem w semestrze letnim II roku studiów. Jest to lektorat języka specjalistycznego prowadzony na poziomie średnio zaawansowanym lub zaawansowanym i opiera się na znajomości języka ogólnego wyniesionej ze szkoły średniej. W przypadku mniejszej liczby studentów uczących się danego języka, co nie pozwala na utworzenie oddzielnej grupy lektoratowej, odbywają oni ćwiczenia z grupami Oddziału Stomatologii. Celem nauczania jest wprowadzenie słownictwa specjalistycznego, powtórzenie wybranych struktur gramatycznych oraz kształcenie sprawności językowych pozwalających na: - zrozumienie różnego rodzaju tekstów o tematyce zawodowej (artykuły popularnonaukowe i z czasopism specjalistycznych, opisy materiałów stomatologicznych i instrukcje) - zrozumienie wypowiedzi o tematyce zawodowej (nagrania audio i wideo) - streszczenie/parafrazę tekstu specjalistycznego oraz własną wypowiedź na tematy zawodowe, w tym przygotowanie i przedstawienie krótkiego wykładu lub prezentacji. - napisanie krótkiego tekstu o tematyce zawodowej. Tematy zajęć 1. Specjalizacje w stomatologii 2. Struktura zęba, typy uzębienia, nieprawidłowości 3. Próchnica zębów 4. Choroby przyzębia 5. Protetyka stomatologiczna rodzaje protez, budowa, wskazania do stosowania 6. Korony - rodzaje, stosowane materiały 7. Mosty struktura, rodzaje 8. Licówki, wkłady 24

9. Implanty rodzaje, stosowane materiały 10. Materiały do odlewania modeli i matryc. Gipsy właściwości, praca z materiałem, wykonywanie modelu 11. Wosk rodzaje, właściwości, przygotowanie modelu woskowego 12. Metale szlachetne i nieszlachetne, ich zastosowanie 12. Dentystyczne stopy odlewowe podział, charakterystyka stopów wysoko szlachetnych, szlachetnych i nieszlachetnych. Lutowia 13. Odlewanie metali technika traconego wosku, etapy postępowania 14. Ustawianie zębów sztucznych w protezie 15. Wykonywanie płyty protezy 16. Polerowanie stosowane materiały 17. Klamry rodzaje 18. Porcelana właściwości, połączenia porcelany z metalem 19. Tworzywa sztuczne w protetyce 20. Protezy natychmiastowe. Naprawa protez. Zasady i formy oceny wyników nauczania Podstawę zaliczenia każdego semestru stanowi systematyczny, aktywny udział w zajęciach, pozytywne oceny ze sprawdzianów cząstkowych i pisemnego sprawdzianu końcowego oraz przygotowanie i przedstawienie prezentacji na wybrany przez siebie temat związany z kierunkiem studiów i przyszłą pracą zawodową. Literatura obowiązkowa Zajęcia prowadzone są z wykorzystaniem wymienionych podręczników oraz dodatkowych materiałów dydaktycznych, opracowanych przez lektorów na podstawie książek i artykułów z czasopism specjalistycznych. Język angielski: 1. Studzińska-Pasieka Kinga, Otto Marcin: Open your English Wide! Angielski dla stomatologów, Bestom, Łódź 2005 2. Wawer Genowefa Anna: English in Dentistry, Texts with Exercises, AM Lublin 1999 Język francuski: 1. Mourlhon-Dallies Florence, Tolas Jacqueline: Santé-médicine.com, CLE International 2004 Język niemiecki: 1. Nazarska-Brzeska Anna: Rund um den Zahn, BESTOM-DENTOnet.pl 2005 Język rosyjski: 1. Ramotowska Danuta: Rosyjski dla studentów stomatologii 2. Terczyński Jerzy: Podręcznik dla studentów Wydziału Lekarskiego i Stomatologii 25

EKONOMIA ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO 02-007 Warszawa, ul. Banacha 1 Kierownik Zakładu: prof. Dr hab. Jerzy Szczerbań Wymiar godzin: 15 godz. wykłady Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Michał Wojna Cele dydaktyczne: Głównym celem zajęć jest zaznajomienie studentów z podstawowymi pojęciami i narzędziami badawczymi, jakie wykorzystuje nauka ekonomia. Po zaliczeniu kursu student posiadał będzie wiedzę o zjawiskach zachodzących w gospodarce na poziomie mikro i makro. Na podstawie poznanej teorii student potrafił będzie zinterpretować zdarzenia gospodarcze i formułować samodzielne sądy w odniesieniu do bieżących faktów gospodarczych. Drugim celem dydaktycznym jest zapoznanie studentów z aparatem myslowym specyficznym dla tej dyscypliny nauki. Student po zaliczeniu kursu posiadał będzie umiejętność stosowania metodologii ekonomicznej do podejmowania racjonalnych i efektywnych decyzji, wszędzie tam, gdzie nieograniczone potrzeby napotykają na ograniczenia realnego świata. 26

PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE BIBLIOTEKA GŁÓWNA AKADEMII MEDYCZNEJ 02-007 Warszawa, ul. W. Oczki 1, tel/fax 628-22-37, 621-45-95 http://www.bibl.amwaw.edu.pl Dyrektor Biblioteki: mgr Mirosława Müldner-Kurpeta e-mail: mkurpeta@bibl.amwaw.edu.pl Wymiar godzin: 2 godz. - seminaria Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Mirosława Müldner-Kurpeta godziny przyjęć: 9.00-12.00 Jednorazowe zajęcia z przysposobienia bibliotecznego (2 godz.) odbywają się w Czytelni Ogólnej Biblioteki Głównej (parter), przy ul. W. Oczki 1, dla grup dziekańskich. Celem zajęć jest przygotowanie do samodzielnego korzystania z systemu informacyjnobibliotecznego uczelni, zapoznanie z możliwościami oferowanymi przez Bibliotekę w zakresie dostępu do literatury medycznej. Wykład poświęcony jest omówieniu struktury i zasad korzystania z systemu bibliotecznoinformacyjnego AM oraz najważniejszych bibliotek w Warszawie ze szczególnym uwzględnieniem bibliotek medycznych. Prezentowane są bazy danych, serwisy informacyjne i edukacyjne dostępne ze stron www.bibl.amwaw.edu.pl. Ćwiczenia polegają na wyszukiwaniu w katalogach wybranych pozycji z literatury i wypełnianiu rewersu. Studenci obecni na zajęciach otrzymują kartę biblioteczną upoważniającą do korzystania z wypożyczalni Biblioteki Głównej. 27