Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej PS.IV.0931-1-20-09 Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Rodzinnym Domu Dziecka im. Jana Pawła II w Dursztynie, ul. Długa 1, 34-433 Nowa Biała, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej MUW w Krakowie starszego inspektora Teresę Marynowicz i inspektora Agnieszkę Górską na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) i upoważnienia do kontroli z dnia 7 sierpnia 2009 r. (znak: PS.IV.0939-37-09), wydanego z up. Wojewody przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej MUW w Krakowie. Kontrolę przeprowadzono w dniach 19 i 20 sierpnia 2009 roku. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2008 roku do 31 czerwca 2009 roku. Przed rozpoczęciem czynności kontrolnych zespół inspektorów, zgodnie z art. 127 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej wylegitymował się oraz przedstawił imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji, jak również wyjaśnienia Dyrektora Placówki Siostry Dyrektor Doroty Andrelczyk. Zakres kontroli: Zakres kontroli obejmował ocenę standardu wychowania i opieki. Załączniki do protokołu: 1. Kserokopia Regulaminu Rodzinnego Domu Dziecka w Dursztynie, 2. Kserokopia Regulaminu Kieszonkowego, 3. Kserokopia protokołów Stałego Zespołu do Spraw Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka, 4. Kserokopia karty pobytu dziecka, 5. Kserokopia Indywidualnego Planu Pracy z wychowankiem, 6. Oświadczenie dot. zapoznania się z Regulaminem RDD, 7. Pełny udział w życiu religijnym, 8. Plan dnia, 9. Zaproszenie na Posiedzenie Stałego zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, 10. Protokół z kontroli przeprowadzonej przez PCPR w Nowym Targu, 11. Protokół przyjęcia wyjaśnień, 12. Ankieta, wypełniona przez Siostrę Dyrektor RDD w Dursztynie, która stanowi integralną część protokołu. Ustalenia kontroli:
Rodzinny Dom Dziecka w Dursztynie jest niepubliczną całodobową placówką opiekuńczo-wychowawczą o charakterze rodzinnym, przeznaczoną dla 8 dzieci. Organem prowadzącym Placówkę jest Zgromadzenie Służebnic Matki Dobrego Pasterza, ul. Kościelna 9, 05-500 Piaseczno. Placówka została wpisana do Rejestru Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych prowadzonego przez Wojewodę Małopolskiego pod nr 0107. Funkcję Dyrektora Placówki od 1 września 2007 roku pełni Siostra Dorota Andrelczyk na podstawie powołania przez Przełożoną Generalną Zgromadzenia Służebnic Matki Dobrego Pasterza, Siostrę Barbarę Pietrzak z dnia 1 czerwca 2007 roku na okres pięciu lat. Kontrolowana Placówka działa w oparciu o Regulamin Rodzinnego Domu Dziecka w Dursztynie im. Jana Pawła II. Regulamin określa: szczegółową organizację domu, zasady przyjmowania dzieci do domu, cele i zadania domu, prawa i obowiązki dzieci, nagrody i efektywną dyscyplinę stosowaną względem dzieci oraz dokumentację prowadzoną przez dom. Regulamin został sporządzony w porozumieniu z organem prowadzącym oraz Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Targu. Zatrudnienie: Siostra Dyrektor posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku teologia w zakresie studiów nad rodziną, uzupełnione studiami podyplomowymi z pedagogiki. Ukończyła również szkolenie w zakresie rodzinnej opieki zastępczej i została przygotowana do organizowania rodzinnych form opieki zastępczej oraz do pełnienia funkcji zawodowej rodziny zastępczej i prowadzenia placówki rodzinnej (zaświadczenie nr 10/Kr/2006 wydane przez Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy Stowarzyszenia PRO FAMILIA w Krakowie na os. Zielone 1). W dniu 13 grudnia 2006 roku Siostra Dyrektor otrzymała również (Zaświadczenie kwalifikacyjne nr 31/2006) wraz z pozytywną opinią ośrodka adopcyjnoopiekuńczego o posiadaniu odpowiedniego przygotowania, o której stanowi w 37 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. W Placówce zatrudniona jest również Siostra Barbara Pawełczek, pełniąca funkcję wychowawcy. Siostra Barbara posiada wykształcenie wyższe na kierunku nauczanie początkowe oraz ukończyła studia podyplomowe z resocjalizacji, zatem posiada odpowiednie kwalifikacje, o których stanowi rozporządzenie w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych 38 ust. 2. Siostra zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę od 1 października 2007 roku na czas nieokreślony w wymiarze 1 etatu. Obecnie przebywa na urlopie wypoczynkowym do 31 sierpnia 2009 roku, po zakończeniu urlopu wypoczynkowego kończy pracę w Rodzinnym Domu Dziecka w Dursztynie. W okresie przeprowadzania czynności kontrolnych Placówka nie korzystała z pomocy wolontariuszy. Działalność Placówki uzupełniana była przez praktykantki z uczelni pedagogicznych, na podstawie stosownych skierowań. Ponadto działania wychowawcze wspierane były w okresie od 1 stycznia 2008 r. do 30 czerwca 2009 r. przez rodziny zaprzyjaźnione. Placówka korzystała ze wsparcia 4 rodzin zaprzyjaźnionych. Zgodnie z informacjami uzyskanymi w trakcie czynności kontrolnych wszystkie rodziny zaprzyjaźnione przeszły Szkolenie dla kandydatów na rodziny adopcyjne i zastępcze prowadzone przez Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy Pro Familia w Krakowie i posiadają pozytywną opinię ośrodka adopcyjno-opiekuńczego. Niestety ww. opinie nie znajdują się w placówce, a jedynie w ośrodku adopcyjno-opiekuńczym. Siostra Dyrektor została poinformowania o konieczności przechowywania przedmiotowych opinii w dokumentacji RDD. 2
Zespół do spraw Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka: Rodzinny Dom Dziecka realizował zapisy 10 ust. 3 Rozporządzenia z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. W 2008 roku Stały Zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka dokonuje okresowej oceny sytuacji dziecka nie rzadziej niż co pół roku. W roku 2008 miały miejsca dwa posiedzenia Stałego Zespołu (23 czerwca oraz 1 grudnia), podczas których dokonano okresowej oceny sytuacji wszystkich wychowanków RDD). W 2009 roku nie odbyło się posiedzenie Stałego Zespołu, gdyż jak wynika z informacji przekazanych przez Siostrę Dyrektor potrzeba zwołania Stałego Zespołu ds. okresowej sytuacji dziecka zgłaszana była w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Targu oraz Ośrodku Adopcyjno-Opiekuńczym Pro Familia w Krakowie, jednak nie udało się ustalić terminu posiedzenia Zespołu z uwagi na okres wakacyjny (wyjazdy dzieci na kolonie i obozy) oraz urlopy pracowników OAO. Posiedzenie Zespołu zaplanowano na 26 sierpnia 2009 r. na godz. 13.00 (Siostra Dyrektor zobowiązała się dostarczyć Protokół do Oddziału Polityki Prorodzinnej MUW). Analiza protokołów z posiedzeń Stałego Zespołu wykazała, iż w 2008 nie był dotrzymywany termin dokonywania okresowej oceny sytuacji dziecka, nie rzadziej niż co pół roku, określony w 10 ust. 3 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. W posiedzeniach w 2008 roku wzięli udział: Dyrektor RDD, wychowawca Placówki, przedstawiciel Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Targu oraz psycholog z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Nowym Targu. W trakcie przeprowadzania czynności kontrolnych poinformowano Siostrę Dyrektor o obowiązku zapraszania na posiedzenia Zespołu przedstawiciela ośrodka adopcyjno-opiekuńczego, wynikającego z zapisów 10 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Na posiedzeniach ww. Zespołu omawiana była aktualna sytuacja rodzinna, opiekuńczo-wychowawcza, szkolna oraz zdrowotna dziecka. Z analizy protokołów z posiedzeń Stałego Zespołu wynika, iż Zespół po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka nie sporządzał opinii dotyczącej zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce, o której mowa w 10 ust. 7 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych. Siostra Dyrektor została poinformowana o konieczności formułowania przez Stały Zespół opinii dotyczącej zasadności pobytu dziecka w Placówce. Ocena prowadzonej w placówce dokumentacji, w tym dokumentacji wymienionej w 26 ust. 3 pkt 1-2 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych Rodzinny Dom Dziecka w Dursztynie prowadzi m.in. następującą dokumentację: Księgę ewidencji wychowanków - zawiera ona następujące dane: imię i nazwisko; adres zamieszkania; imiona rodziców; szkoła macierzysta; PESEL; data przybycia; sygnatura akt; data odejścia, uwagi. Akta osobowe wychowanków zawierają: skierowanie, postanowienie, odpis aktu urodzenia, poświadczenie zameldowania na pobyt stały i czasowy, wywiad środowiskowy, legitymację szkolną, paszport, IPP, Karta pobytu dziecka, dokumentację zdrowotną (książeczkę zdrowia, wyniki badań), dokumentację szkolną (świadectwa, wyniki badań psychologiczno-pedagogicznych, przykłady ćwiczeń, dyplomy), korespondencję z sądem (opinie, wnioski, zgody na przepustki sobotnioniedzielne, zaświadczenia o ustanowieniu opiekuna prawnego), dokumentację finansową (ZUS, rachunek bankowy), Pełny udział w życiu religijnym, podpisany 3
Regulamin kieszonkowego, oświadczenie o zapoznaniu się z Regulaminem RDD, zdjęcia. Indywidualne Plany Pracy (IPP) składają się z 6 części: rozwój umysłowy i edukacja szkolna, stan zdrowia i rozwój fizyczny, rozwój emocjonalny w aspekcie sytuacji rodzinnej, rozwój społeczno-moralny, system wsparcia dziecka, ocena realizacji indywidualnego planu pracy z wychowankiem. Do każdej części sformułowane zostały cele długoterminowe oraz w formie tabelarycznej cele krótkoterminowe, spodziewane efekty, zadania do realizacji oraz termin realizacji. Dodatkowo każdy IPP zawiera informacje o sposobie funkcjonowania dziecka w 7 sferach: ożywianie miłości do kościoła i ojczyzny; kształtowanie szacunku wobec siebie i drugiego człowieka; dbanie o wygląd zewnętrzny, higienę osobistą oraz ład i porządek; kształtowanie odpowiedzialności wobec powierzonych zadań i obowiązków; wdrażanie do systematycznego wysiłku umysłowego; rozwijanie zainteresowań i zdolności; wychowanie prorodzinne, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa; prawidłowy rozwój emocjonalny, psychiczny i fizyczny. Opisany powyżej wzór IPP zawiera cele krótko- i długoterminowe, co jest zgodne z 12 ust. 5 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Indywidualne Plany Pracy nie są jednak modyfikowane w zależności od zmieniającej się sytuacji dziecka, nie rzadziej niż co pół roku, zgodnie z 12 ust. 6 wyżej cyt. rozporządzenia. W IPP brak, także szczegółowych terminów realizacji założonych celów we wszystkich sferach, oraz adnotacji o zrealizowaniu lub nie założonych celów. W czasie prowadzenia czynności kontrolnych poinstruowano Siostrę Dyrektor w jaki sposób należy sporządzać IPP oraz przypomniano o konieczności modyfikowania IPP nie rzadziej niż co pół roku. Karty Pobytu Dziecka informacje na temat sytuacji dziecka opisywane są w 10 obszarach: stosunek rodziców (rodziny) do dziecka, relacje dziecka z rodzicami (rodziną), funkcjonowanie społeczne dziecka w placówce, nauka szkolna, funkcjonowanie społeczne dziecka poza placówką, samodzielność umiejętności samoobsługi, funkcjonowanie emocjonalne, stan zdrowia, szczególne potrzeby dziecka i znaczące wydarzenia. Dodatkowo sugestie do dalszej pracy z dzieckiem zawarte w komentarzu. Karty pobytu prowadzone są na bieżąco w sposób bardzo rzetelny, świadczący o bardzo dobrym poznaniu dziecka oraz jego sytuacji życiowej. Zeszyt przepustek prowadzony w formie tabelarycznej zawiera następujące informacje: datę, imię i nazwisko dziecka, kto odbiera dziecko wraz z podpisem, data powrotu dziecka do placówki, Książka zameldowań zawiera informacje dotyczące zameldowania dzieci w placówce, Zeszyt odwiedzin wychowanków przez rodziny również prowadzony jest w formie tabelarycznej i zawiera następujące dane: data, kto odwiedza, stopień pokrewieństwa oraz uwagi, Zeszyt ważniejszych wydarzeń z życia wychowanków prowadzony dla każdego wychowanka i dotyczy najważniejszych wydarzeń z życia dziecka, wizyty lekarskie, pójście do szkoły, przedszkola, uroczystości szkolne i w placówce oraz odwiedziny bliskich członków rodziny, Zeszyt zakupów osobistych rzeczy zeszyt dotyczy większych zakupów dla wychowanka z wyróżnieniem daty zakupu, ceny i rodzaju zakupu jak również paragonów fiskalnych, Kronika RDD razem ze zdjęciami obrazuje życie placówki od początku jej powstania, Ocena standardu wychowania i opieki 4
Z informacji uzyskanych od Siostry Dyrektor wynika, iż wychowankowie mają zapewnione wyżywienie dostosowane do ich potrzeb rozwojowych. Są wyposażeni w odzież, obuwie i inne przedmioty osobistego użytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb. Dzieci otrzymują comiesięczną kwotę pieniężną do własnego dysponowania, zgodnie z 27 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz regulaminem kieszonkowego, który został opracowany i podpisany przez wychowanków. Kwota pieniężna jest zróżnicowana w zależności od wieku i potrzeb dzieci i waha się w wysokości od 20 zł do 50 zł, dzieci w wieku przedszkolnym otrzymują 10 zł. Z informacji sporządzonej w ankiecie wynika, iż wychowankowie wdrażani są w codzienne obowiązki głównie poprzez przygotowanie posiłków. Samodzielnie utrzymują porządek w pomieszczeniach, z których korzystają, a starsze dzieci piorą bieliznę osobistą, czasami prasują i robią podstawowe zakupy. Wychowankowie Rodzinnego Domu Dziecka w Dursztynie uczęszczają na zajęcia dodatkowe w świetlicy szkolnej, dwie dziewczynki należą do zespołu regionalnego Honaj. Organizowane są wspólne wycieczki do lasu, wyjazdy na basen, jeden raz w tygodniu do Bukowiny Tatrzańskiej, jeden raz w tygodniu do Szaflar. W czasie ferii i wakacji wychowankowie wyjeżdżają nad morze, uczestniczą również w szeregu wycieczek krajoznawczych m. in. do Krakowa, Częstochowy, na Słowację (do Jaskini Lodowej i Bielańskiej) uczestniczą w wyprawach do Parku Tatrzańskiego i spływie Dunajcem. Współpraca z rodziną biologiczną Diagnoza psychologiczno-pedagogiczna wychowanków opracowywana jest przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Nowym Targu. Wszystkie dzieci przebywające w Placówce posiadają stosowne badania psychologiczne i pedagogiczne. Siostra Dyrektor i wychowawca Placówki starają się poznać środowisko rodzinne wychowanków. W trakcie odwiedzin dzieci w Placówce Siostry starają się wspierać rodziców w wychowywaniu dzieci. Regularnie rodzice odwiedzają troje wychowanków, troje sporadycznie, dwie dziewczynki, które są sierotami naturalnymi czasami odwiedza babcia. Placówka utrzymuje stały kontakt z Ośrodkiem Adopcyjno-Opiekuńczym Pro Familia w Krakowie. Za pośrednictwem OAO dwie dziewczynki zostały zgłoszone do adopcji. Do Ośrodka kierowane są również rodziny, które pragną pełnić funkcję rodzin zaprzyjaźnionych. W Placówce prowadzony jest zeszyt kontaktów z rodzinami, w którym odnotowywane są na bieżąco daty, godziny spotkań oraz ich charakter. Niektórzy rodzice odwiedzają dzieci w placówce przynajmniej raz w miesiącu, a dzieci które posiadają zgodę sądu urlopowane są do domu rodzinnego nawet co tydzień.. Współpraca placówki ze środowiskiem lokalnym Placówka, zgodnie z 34 pkt 2 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych, współpracuje w zakresie opieki i wychowania dzieci w szczególności ze szkołami, do których uczęszczają wychowankowie, z OA-O Pro Familia w Krakowie, sądami rodzinnymi, poradnią psychologiczno-pedagogiczną oraz z tutejszą parafią i sąsiadami. Opieka medyczna Dzieci w Placówce mają zapewniony dostęp do opieki zdrowotnej, zgodnie z 27 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Podstawową opiekę medyczną zapewnia wychowankom Poradnia Zdrowia w Nowej Białej. Placówka korzysta również ze świadczeń prywatnych poradni: stomatologicznej, ortodonty oraz okulistycznej w Nowym Targu. Dwoje dzieci na czas kształcenia w gimnazjum posiada orzeczenie lekarskie o lekkim stopniu niepełnosprawności intelektualnej. 5
Usługi edukacyjne Wszyscy wychowankowie przebywający w Placówce mają zapewniony dostęp do nauki zgodnie z 27 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych. Dzieci realizują obowiązek szkolny: jedno dziecko uczęszcza do przedszkola sióstr Niepokalanek w Dursztynie, czwórka wychowanków do Szkoły Podstawowej w Dursztynie, natomiast troje jest uczniami Gimnazjum w Krempachach. Dzieci w Placówce mają zapewnioną pomoc w nauce, w szczególności przy odrabianiu zadań domowych zgodnie z 27 ust. 1 pkt 10 ww. rozporządzenia. Dzieci w odrabianiu zadań domowych i w zajęciach szkolnych uzyskują pomoc od wychowawcy i praktykantów placówki. Wizja lokalna placówki Rodzinny Dom Dziecka w Dursztynie mieści się budynku jednorodzinnym. W Domu znajdują się dwa pokoje trzyosobowe i jeden dwuosobowy przeznaczony dla wychowanków. Każde dziecko ma swoje łóżko, szafę na przechowywanie rzeczy osobistych. W Placówce znajdują się ponadto dwie łazienki (w tym jedna przeznaczona dla wychowanków z miejscem do prania i suszenia rzeczy osobistych), toaleta, salon, jadalnia i kuchnia oraz pokój gościnny i pokój wychowawcy/pokój administracyjny. Ponadto na zewnątrz znajduje się boisko do gry w piłkę nożna i siatkową. Placówka spełnia standardy określone w 27 ust. 3 pkt 1 lit. a, b, c i d, 2-5 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Na tym protokół zakończono Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej kontroli. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej, (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz otrzymuje Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. 6
Data otrzymania protokołu: 28.08.09 r. Data i miejsce podpisania protokołu: Kraków 28.08.09 Starszy Inspektor (-) mgr Teresa Marynowicz... Inspektor DYREKTOR (-) mgr Dorota Andrelczyk (-) mgr Agnieszka Górska.... /podpis Dyrektora jednostki /podpisy kontrolujących/ kontrolowanej/ Rodzinny Dom Dziecka im. Jana Pawła II DURSZTYN, UL. DŁUGA 1 34-433 NOWA BIAŁA tel. (018) 265-92-97 7