RUBEL POD PRESJĄ ROPY I DOLARA DO KOŃCA 2016 ROKU Rubel należy do koszyka walut rynków wschodzących przez co zmiany jego kursu w przeważającym stopniu zależą od tego w jakiej kondycji makroekonomicznej znajdują się te rynki. dr Jarosław Kosaty jaroslaw.kosaty@pkobp.pl tel. 22 521 65 85 Dominujący udział surowców energetycznych w rosyjskim eksporcie oraz przychodach budżetowych powoduje, że kurs rubla wobec dolara jest silnie skorelowany z cenami ropy naftowej. Spowolnienie gospodarcze w Chinach oraz wysoka podaż ropy naftowej, pomimo podejmowanych porozumień w kwestii zamrażania poziomów jej wydobycia, negatywnie oddziałują na ceny surowca. Cenom ropy nie pomaga również aprecjacja dolara stymulowana zacieśnianiem polityki monetarnej w USA, ultra luźną polityką monetarną wielu ważnych banków centralnych na świecie oraz spowolnieniem rynków wschodzących. Niskie ceny ropy naftowej oraz dalsza aprecjacja dolara m.in. w wyniku kolejnych podwyżek stóp procentowych w USA, powinny do końca 2016 roku osłabić kurs USD/RUB do około 75 rubli za 1 dolara. Spadek cen ropy głównego składnika rosyjskiego eksportu wpłynął na znaczące pogorszenie wyceny rubla na globalnych rynkach finansowych. 30 marca 2015 Strona 1/6
PROGNOZA KURSU USD/RUB NA 2016 ROK USD/RUB 2q16 3q16 4q16 73 78 75 Źródło: PKO Bank Polski UWARUNKOWANIA KURSU RUBLA Rubel należy do koszyka walut rynków wschodzących przez co jego zmiany w przeważającym stopniu zależą od tego w jakiej kondycji makroekonomicznej znajdują się te rynki. Przynależność danych walut do danego koszyka wyznacza główny trend ich zmian, w ramach mechanizmu risk on risk off globalnych rynków finansowych, który determinuje przypływy i odpływy kapitału między danymi rynkami, nierzadko nieproporcjonalne i nieadekwatne do sytuacji gospodarczej i finansowej danego kraju. W przypadku rosyjskiego rubla, ze względu na dominujący udział surowców energerycznych w przychodzach z eksportu jest on silnie skorelowany ze zmianami cen ropy naftowej (Wykres 1). Rubel należy do koszyka walut rynków wschodzących, przez co główny trend jego zmian zależy od kondycji makroekonomicznej rynków wschodzących. Przychody z surowców mają duże znaczenie dla rosyjskiego bilansu płatniczego (Wykres 2), przy czym w dużym stopniu zależą one również on koniunktury w Chinach (Wykres 3), która jest jednym z głównych czynników oddziałujących na globalny popyt na surowce energetyczne (Wykres 4). Jeżeli wziąć pod uwagę systematycznie od lat rosnącą produkcję ropy naftowej pomimo wyraźniego spadku jej cen w ostatnich kwartałach (Wykres 5) oraz wysoce prawdopodobny wzrost wydobycia w Iranie, w związku ze zniesieniem sankcji na ten kraj oraz jego niechecią do przyłączania się do regionalnych porozumień o zamrożeniu poziomów jest dotychczasowego wydobycia (Wykres 6), wówczas najbardziej prawdopodobnym scenariuszem staje się spadek cen ropy naftowej lub co najwyżej stabilizacja jej cen na niskich poziomach. Ponieważ na ceny ropy naftowej silnie wpływa również wartość amerykańskiego dolara, który jest globalną walutą transakcyjną dla ropy naftowej, stąd umacnianie się dolara powoduje, że wartość wyrażonej w nim ropy naftowej się zmniejsza (Wykres 7). Spowolnienie gospodarcze w Chinach, stymulujące globalny spadek popytu na surowce przemysłowe i energetyczne oraz aprecjacja dolara są głównymi przesłankami dla deprecjacji kursu rubla do dolara. Wyraźna w ostatnich latach aprecjacja dolara wynika, że spadku globalnej płynności amerykańskiej waluty (Wykres 8) związanej ze spadkiem globalnych rezerw walutowych w dolarze związanym z koniecznością łatania dziur budżetówych w krajach dotkniętych spowolnieniem gospodarczym (przede wszystkim w krajach, których dochody najbardziej ucierpiały w wyniku spadku globalnych cen surowców), a także procesem stopniowego zacieśniania polityki monetarnej przez Rezerwę Federalną. Jak pokazuje Wykres 9 reguły polityki monetarnej dla Fed-u wskazują na wysokie prawdopodobieństwo dalszych podwyżek stóp procentowych w USA. Aktualnie Fed zakłada dwie podwyżki stóp procentowych w 2016 roku, przy czym ostatnie wypowiedzi poszczególnych członków Fed-u wskazują, że najbardziej prawdopodobny terminem pierwszej z nich jest drugi kwartał. Zakładamy, że do końca 2016 roku kurs USD/RUB wzrośnie do około 75 rubli za 1 dolara amerykańskiego. 30 marca 2015 Strona 2/6
Biorąc pod uwagę trwające spowolnienie w Chinach, które zmniejsza globalny popyt na ropę naftową (przy cały czas rosnących wolumenach jej wydobycia), a także rosnący popyt na dolara w wyniku jego spadającej płynności (m.in. ze względu na oczekiwania dalszego zacieśniania polityki monetarnej w USA) zakładamy, że do końca 2016 roku kurs rosyjskiej waluty wobec dolara powinien się osłabić do około 75 rubli za 1 dolara amerykańskiego. Wykres 1. Spadek cen ropy głównego składnika rosyjskiego eksportu wpłynął na znaczące pogorszenie wyceny rubla. Wykres 2. Spadek cen ropy ma negatywny wpływ na bilans płatniczy Rosji Wykres 3. podobnie jak i spowolnienie chińskiej gospodarki. 30 marca 2015 Strona 3/6
Wykres 4. Spowolnienie w Chinach silnie zmniejsza globalny popyt na ropę naftową Wykres 5. globalny spadek popytu na ropę w warunkach rosnącej podaży surowca wywiera silną presję spadkową na ceny ropy. Wykres 6. Zniesienie sankcji na Iran otwiera drogę do wzrostu podaży irańskiej ropy nafowej na światowych rynkach, tym bardziej, że kraj ten odrzuca ponawiane pod jego adresem propozycje porozumienia w sprawie zamrożenia produkcji na dotychczasowych poziomach wydobycia. 30 marca 2015 Strona 4/6
Wykres 7. Wzrostowi cen ropy naftowej nie pomaga też globalne umocnienie dolara, który jest walutą transakcyjną dla globalnego handlu ropą naftową. Silniejszy dolar sprawia, że ropa wyceniana w dolarach traci względem niego na wartości. Źródło: Thomson Reuters, Fed, CBO, PKO Bank Polski. Wykres 8. Siła dolara w ostatnich latach wynika z globalnego spadku płynności wynikającego ze stopniowego zacieśniania polityki monetarnej przez Fed oraz spadku globalnych rezerw walutowych wymuszanym koniecznością używania ich do pokrywania deficytów budżetowych wynikajacych ze spowolnienia gospodarczego, szczególnie widocznego w krajach eksportujących surowce naturalne. Źródło: Thomson Reuters, Fed, CBO, PKO Bank Polski. Wykres 9. Reguły Taylora i Mankiwa dla polityki monetarnej Fed-u na tle stopy 3-miesięcznych bonów skarbowych. Reguły polityki monetarnej wskazują na rosnące prawdopodobieństwo podwyżek stóp w USA w perspektywie 2016 roku. Wzrost stóp pocentowych w USA będzie wzmagał odpływ kapitału z rynków wschodzących w tym również z Rosji, co powinno umacniać dolara i osłabiać rubla. Źródło: Thomson Reuters, Fed, CBO, PKO Bank Polski. 30 marca 2015 Strona 5/6
BIURO STRATEGII RYNKOWYCH PKO Bank Polski S.A. ul. Puławska 15, 02-515 Warszawa t: 22 521 75 99 f: 22 521 76 00 Dyrektor Biura Mariusz Adamiak, CFA t: 22 580 32 39 mariusz.adamiak@pkobp.pl Rynek Stopy Procentowej dr Mirosław Budzicki t: 22 521 87 94 miroslaw.budzicki@pkobp.pl Marta Dziedzicka t: 22 521 61 66 marta.dziedzicka@pkobp.pl Rynek Walutowy Joanna Bachert t: 22 521 41 16 joanna.bachert@pkobp.pl dr Jarosław Kosaty t: 22 521 65 85 jaroslaw.kosaty@pkobp.pl Analizy Ilościowe Artur Płuska t: 22 521 50 46 artur.pluska@pkobp.pl DEPARTAMENT SKARBU Wydział Klienta Strategicznego: t: 22 521 76 43 t: 22 521 76 50 Wydział Klienta Korporacyjnego: t: 22 521 76 35 t: 22 521 76 37 Wydział Klienta Detalicznego: t: 22 521 76 27 t: 22 521 76 31 Instytucje finansowe: t: 22 521 76 25 t: 22 521 76 26 Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. PKO BP SA dołożył wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. PKO BP SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, ul. Puławska 15, 02-515 Warszawa; Sąd Rejonowy dla m. St. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS 0000026438; NIP: 525-000-77-38, REGON: 016298263; Kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 PLN. 30 marca 2015 Strona 6/6