Zasady odliczania VAT od samochodów od 1 kwietnia 2014 r. Od 1 kwietnia br. wszelkie ograniczenia w odliczaniu VAT dotyczą wszystkich pojazdów samochodowych. Dla celów VAT za "pojazd samochodowy" uważa się od 1 kwietnia pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Odesłanie do przepisów o ruchu drogowym oznacza, że ograniczenia w odliczaniu VAT będą dotyczyły wydatków związanych z pojazdami silnikowymi, których konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. Od 1 kwietnia br., co do zasady, każdy pojazd samochodowy będzie uznawany za wykorzystywany zarówno do działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych. Z uzasadnienia do nowelizacji ustawy o VAT, to założenie będzie zasadne m.in. w sytuacji, gdy pracodawca prowadzi działalność gospodarczą w miejscu zamieszkania lub gdy pracownicy wykorzystują samochód np. na dojazdy do pracy. Od wydatków na taki pojazd VAT będzie podlegał odliczeniu tylko w wysokości 50% kwoty podatku wykazanej w fakturze. Ograniczenie to będzie dotyczyło wydatków związanych z: 1) nabyciem, importem lub wytworzeniem tych pojazdów 2) używaniem tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu 3) nabyciem lub importem paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem ww. pojazdów. Od 1 kwietnia br. nie można odliczać VAT od zakupu paliwa do samochodu osobowego oraz innego pojazdu samochodowego wykorzystywanego do celów mieszanych, jeżeli od takiego zakupu nie przysługiwało prawo do odliczenia przed 1 kwietnia br. Natomiast jeżeli takie prawo przysługiwało (dotyczy np. zakupu paliwa do samochodu o dopuszczalnej ładowności od 500 kg, z homologacją ciężarową), to zostanie ono zachowane także po 31 marca br. Ponieważ jednak mowa tu jest o samochodach wykorzystywanych do celów mieszanych, odliczeniu podlega VAT tylko w wysokości 50% kwoty podatku wykazanej w fakturze zakupu.
W myśl nowych zasad od 1 kwietnia 2014 r. możliwe będzie także pełne odliczenie VAT naliczonego w przypadku pojazdów samochodowych o masie nieprzekraczającej 3,5 tony, które są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej. Jak wskazano wyżej, samochód będzie uznany za wykorzystywany tylko do celów firmowych, gdy podatnik będzie prowadził ewidencję przebiegu pojazdu. Ewidencję tę należy prowadzić od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej do dnia zakończenia jego wykorzystywania wyłącznie do tej działalności. W przypadku samochodów nabytych (zaimportowanych, leasingowanych, itp.) przed 1 kwietnia br., ewidencję tę należy prowadzić począwszy od dnia, w którym po 31 marca br. podatnik poniesie pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami. Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać: 1. numer rejestracyjny pojazdu samochodowego, 2. dzień rozpoczęcia i zakończenia prowadzenia ewidencji, 3. stan licznika przebiegu pojazdu samochodowego na dzień rozpoczęcia prowadzenia ewidencji, na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji, 4. wpis osoby kierującej pojazdem samochodowym dotyczący każdego wykorzystania tego pojazdu, obejmujący: a. kolejny numer wpisu, b. datę i cel wyjazdu, c. opis trasy (skąd dokąd), d. liczbę przejechanych kilometrów, e. imię i nazwisko osoby kierującej pojazdem potwierdzony przez podatnika na koniec każdego okresu rozliczeniowego w zakresie autentyczności wpisu osoby kierującej pojazdem, jeżeli nie jest ona podatnikiem, 5. liczbę przejechanych kilometrów na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji. Okres rozliczeniowy, o którym mowa, ustalany będzie przez podatnika. Jego ustalenie będzie wiązało się z koniecznością porównania stanu licznika z liczbą przejechanych kilometrów oraz kontrolą autentyczności wpisów dokonanych przez kierującego pojazdem, jeśli kierującym będzie pracownik podatnika. W razie natomiast gdy pojazd samochodowy będzie udostępniany osobie niebędącej pracownikiem podatnika, wpis do ewidencji będzie musiał zostać dokonany przez osobę, która udostępni pojazd, i obejmować powinien: 1. kolejny numer wpisu,
2. datę i cel udostępnienia pojazdu, 3. stan licznika na dzień udostępnienia pojazdu, 4. liczbę przejechanych kilometrów, 5. stan licznika na dzień zwrotu pojazdu, 6. imię i nazwisko osoby, której udostępniony został pojazd. Podatnicy wykorzystujący pojazdy samochodowe wyłącznie do celów działalności gospodarczej, dla których to pojazdów zobowiązani będą prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, powinni złożyć w urzędzie skarbowym informację o tych pojazdach - na druku VAT-26 - w terminie 7 dni od dnia, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami. Podatnicy, którzy nabyli (zaimportowali, leasingowali, itp.) pojazdy samochodowe przed 1 kwietnia br., ww. informację powinni złożyć w terminie 7 dni od dnia, w którym po 31 marca br. poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami. Informację o wykorzystywaniu samochodu wyłącznie do celów firmowych, w terminie, o którym mowa wyżej, będzie trzeba złożyć także w sytuacji, gdy samochód będzie początkowo wykorzystywany do celów mieszanych (z prawem do odliczenia 50% kwoty podatku), lecz po pewnym czasie zostanie przeznaczony wyłącznie do celów firmowych (z prawem do odliczania 100% kwoty podatku - po spełnieniu dodatkowych warunków, tj. prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu). W przypadku złożenia ww. informacji terminowo, pełne odliczenie VAT będzie przysługiwało od wydatków ponoszonych zarówno do dnia jej złożenia, jak i po tym dniu. Natomiast gdy informacja ta będzie złożona po terminie, będzie należało uznać, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia jej złożenia. Ewidencji przebiegu pojazdu nie trzeba prowadzić do samochodów przeznaczonych wyłącznie do: odprzedaży i sprzedaży (w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika) oraz oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu Nie trzeba prowadzić ewidencji także w przypadku wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej, jeśli podatnik - dla uproszczenia (dobrowolnie) - zdecyduje się korzystać z ograniczonego prawa do odliczenia podatku VAT (tj. do wysokości 50% kwoty podatku) lub gdy podatnikowi nie będzie przysługiwało w ogóle prawo do odliczenia (z uwagi na wykorzystywanie tych pojazdów wyłącznie do działalności zwolnionej z VAT).
Pojazdy będą uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika bez obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu również w przypadku, gdy konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z tą działalnością jest nieistotne. Do pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania działalności gospodarczej podatnika należeć będą m.in.: 1) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van, 2) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków, 3) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu. 4) pojazdy specjalne (o ile z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym), które spełniają również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń: a) agregat elektryczny/spawalniczy, b) do prac wiertniczych, c) koparka, koparko-spycharka, d) ładowarka, e) podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych, f) żuraw samochodowy. Spełnienie wymagań dla tych pojazdów stwierdzać będzie się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań (art. 86a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT). A zatem podobnie jak jest obecnie dla niektórych pojazdów samochodowych konieczne będzie przeprowadzanie dodatkowego badania technicznego. Uwaga
Dodatkowe badanie techniczne musi być przeprowadzone najpóźniej do 30 czerwca 2014 r. jeżeli przed terminem najbliższego obowiązkowego okresowego badania technicznego lub przed upływem trzech miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy pojazd samochodowy objęty obowiązkiem przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego badanie będzie sprzedany, to badanie powinno być przeprowadzone nie później niż przed dniem dokonania dostawy (art. 9 ust. 2 ustawy nowelizującej z 7 lutego 2014 r.). Dla dwóch spośród trzech grup samochodów przeprowadzenie nowego badania technicznego będzie konieczne, niezależnie od tego, czy takie badanie zostało przeprowadzone na podstawie obecnie (lub poprzednio) obowiązujących przepisów. Wyjątek dotyczyć będzie pojazdów samochodowych, innych niż samochody osobowe, mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van. W tym zakresie zaświadczenia wydane na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 kwietnia 2014 r. zachowają moc (art. 9 ust. 3 ustawy nowelizującej z 7 lutego 2014 r.). dotyczy to samochodów wymienionych w pkt 1 Rejestracja umów leasingu Podatnicy użytkujący na podstawie zawartych do 31 marca 2014 r. umów najmu, dzierżawy, leasingu oraz innych umów o podobnym charakterze pojazdy samochodowe, które od 1 kwietnia 2014 r. nie będą uprawniać do pełnych odliczeń, będą mogli zachować pełne prawo do odliczania podatku naliczonego z faktur od czynszu (rat) oraz innych płatności wynikających z tych umów. Aby podatnik mógł korzystać z pełnego odliczenia VAT, łącznie muszą zostać spełnione trzy warunki: zawarcie umowy nastąpiło najpóźniej 31 marca 2014 r., pojazd samochodowy będący przedmiotem tej umowy został wydany podatnikowi przed 1 kwietnia 2014 r. (art. 13 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy nowelizującej z 7 lutego 2014 r.),
zarejestrowanie umowy przez podatnika dokonującego odliczenia u właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego nastąpiło najpóźniej w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z 7 lutego 2014 r. (art. 13 ust. 2 pkt 2 lit. b) ustawy nowelizującej z 7 lutego 2014 r.). Termin ten, zdaniem autora, upłynie 2 maja 2014 r. (30 dniem, licząc od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej, jest 1 maja 2014 r., a więc dzień wolny od pracy). nabycie, import, wytworzenie pojazdu samochodowego cele prywatne i firmowe cele wyłącznie firmowe 50% 100%* najem, leasing, itp. (odliczanie VAT od czynszu najmu, rat leasingowych, itp.) umowa zawarta przed 1 kwietnia 2014 r. i przed tym terminem nastąpiło wydanie pojazdu ładowność 500 kg** ładowność < 500 kg** cele prywatne i firmowe 100% - cele konieczne prywatne zarejestrowanie umowy i firmowe najmu (leasingu, itp.) w urzędzie skarbowym paliwo 50% 100%* umowa zawarta: 1) po 31 marca 2014 r., lub 2) przed 1 kwietnia 2014 r., ale samochód wydano po 31 marca 2014 r. cele wyłącznie firmowe cele wyłącznie firmowe 50% 100%* cele prywatne i firmowe cele wyłącznie firmowe ładowność 500 kg** 50% ładowność < 500 kg** 0% (do 30 czerwca 2015 r.) 100%* towary montowane w pojazdach i usługi z tym związane
100% (bez względu na to, czy pojazd wykorzystywany jest do celów wyłącznie firmowych, czy również do celów prywatnych) - dotyczy towarów, których przeznaczenie obiektywnie wskazuje, że mogą być wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej (np. taksometry montowane w taksówkach) oraz usług ich montażu, konserwacji, itp. inne wydatki (naprawy, konserwacje, itp.) cele prywatne i firmowe 50% 100%* cele wyłącznie firmowe Legenda: * Warunkiem odliczania 100% VAT jest złożenie informacji do urzędu skarbowego o wykorzystywaniu pojazdu wyłącznie do celów firmowych i prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu (nie dotyczy pojazdów przeznaczonych do odsprzedaży, sprzedaży i do oddania wyłącznie na wynajem, leasing, itp., gdy odsprzedaż, sprzedaż, najem, itp. stanowi przedmiot działalności podatnika oraz samochodów konstrukcyjnie przeznaczonych wyłącznie do celów firmowych - w tym przypadku konieczne może być przeprowadzenie dodatkowego badania technicznego). ** W tabeli przyjęto pewne uproszczenie, tj. za pojazdy o ładowności 500 kg należy rozumieć pojazdy samochodowe (inne niż samochody osobowe) mające 3 lub więcej liczby miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy, które posiadają homologację ciężarową. Z kolei za pojazdy o ładowności < 500 kg należy rozumieć samochody osobowe i inne niż samochody osobowe pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi: a) 1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 425 kg, b) 2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 493 kg, c) 3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 500 kg. Używanie samochodów zarówno do działalności gospodarczej jak i do celów prywatnych może pociągnąć za sobą konsekwencje w podatku dochodowym. Na obecną chwile nie ma wytycznych Ministerstwa Finansów dotyczących rozliczania w/w zmian w podatku dochodowym. Gdy zapadną wiążące decyzje niezwłocznie poinformujemy Państwa o nich.