Ćwiczenia węchowe i inne rodzaje szkolenia wg.metody Naturalnej J.Ortegi espziwp ćwiczenia węchowe Jest to aport przedmiotu wraz z rozpoznaniem węchowym. Jeśli ćwiczyliśmy normalny aport według Metody Naturalnej, pies jest gotowy do szybkiego opanowania ćwiczeń węchowych. Jeśli nie, trzeba zastosować różne techniki, które zaraz opiszemy. Na zawodach chodzi o to, aby pies wybrał spośród podobnych przedmiotów ten, który dotykał jego właściciel. Według regulaminu FCI może chodzić o kawałek drewna, według programu angielsko-saksońskiego o chustkę, natomiast według zasad ATIBOX (Association Technique Internationale du Boxer) przedmiot do tropienia. 1
Idealne wykonanie Ćwiczenie dzieli się na kilka sekwencji: 1. Organizator zawodów rozkłada kilka przedmiotów w terenie 2. Bierze ten dotykany przez właściciela i kładzie go sród pozostałych. 3. Na sygnał, właściciel wysyła swojego psa po aport 4. Pies bada węchowo rozłożone przedmioty i znajduje ten, który dotykał jego właściciel. Musi wykazać się przy tym szybkością i pewnością wyboru. 5. Pies chwyta przedmiot i żwawo powraca do właściciela, nie gryząc przedmiotu, siada przed nim i pokazuje przedmiot podnosząc głowę (może też podejść bezpośrednio do nogi). 6. Pies musi skoczyć lub okrążyć właściciela, aby znaleźć się po lewej jego stronie; wzrok psa musi być skierowany na właściciela. Sposób uczenia Metoda klasyczna Aportu uczymy psa siłą, następnie zaczynamy kłaść kilka kawałków drewna obok tego wybranego (należącego do właściciela); jeśli pies pomyli się jest karany szarpnięciem za obrożę lub kolczatkę, a czasem nawet za pomocą obroży elektrycznej. Metoda Naturalna Uczenie aportu odbywa się poprzez zabawę i we współpracy z właścicielem, stopniowo wprowadzamy selekcję zapachów, podobnie jak to miało miejsce przy aportowaniu przedmiotów: przedmiot ukryty pod pudełkiem, przedmiot wśród innych, podobnych przedmiotów. Główny błąd popełniany przy wykonywaniu ćwiczenia, to brak zrozumienia przez psa, który bierze przypadkowy przedmiot, bez użycia węchu. Trzeba więc wszystko tak zorganizować, aby pies zdołał wykonać każda próbę i aby wybierał tylko jeden przedmiot ten, który ma na sobie zapach właściciela, co będzie pochwalone i nagrodzone. Używamy do tego odpowiednio przystosowanych materiałów dydaktycznych, zawsze tak, aby nie wywierać najmniejszego przymusu, zachowując dynamikę i radość z wykonywania ćwiczenia. 2
Podstawową zasada jest, aby obce przedmioty były niedostępne (nie dały się łatwo podnieść). W tym celu przytwierdzamy je do ziemi przy pomocy metalowych haczyków lub wykorzystujemy przedmioty na nóżkach, które wbijamy w ziemię. W przypadku regulaminu angielskiego, gdzie używamy chustek, te bez zapachu właściciela są podwójne, z włożonym pomiędzy nie kwadracikiem fajansowym lub metalowym. Co się dzieje w chwili aportu? Pies podchodzi do przedmiotów. Jeśli jest napalony, próbuje wziąć pierwszy przedmiot jaki znajdzie, ale niestety okazuje się, że jest on przyczepiony do ziemi i trudny do podniesienia. Dlatego próbuje wziąć kolejny, itd. aż dojdzie do właściwego, czyli tego należącego do właściciela, który może łatwo podnieść, za co będzie pochwalony i nagrodzony po przyniesieniu go do właściciela. Jest to ćwiczenie bardzo łatwe, którego naukę można rozpocząć w każdym wieku, jeśli ćwiczymy w opisany wyżej sposób. Oczywiście zaczynamy od aportu tylko tego przedmiotu właściciela, a stopniowo dokładamy obce, aż do osiągnięcia wymaganej ich ilości. Przede wszystkim nie można trzymać się sztywno regulaminu można zwiększać ilość przedmiotów nawet do 20 jeśli mamy taka ochotę. Można także zmienić rodzaj przedmiotu może to być kawałek rury, piłki tenisowe, czapki, portfele, itd. Hartowanie psa powinno się ćwiczyć podobnie jak przy aportowaniu. 3
- przedmioty do aportu - kawałki drewna na nóżkach do wbijania w ziemię Polecenie na przód Idealne wykonanie Pies jest przy nodze właściciela. Na znak sędziego właściciel daje psu polecenie na przód i pies powinien ruszyć w linii prostej, pełnym krokiem, aż do kwadratu wyznaczonego przez pachołki. Na polecenie właściciela, pies ma się natychmiast położyć. Następnie właściciel podchodzi do psa, zmienia kierunek i przywołuje go, a sam odwraca się plecami. Pies powinien powrócić bardzo szybko, ustawić się po lewej stronie właściciela i iść z głową podniesioną, skierowaną na właściciela. Sposób uczenia Jest to ćwiczenie sprawiające najwięcej problemów psom, które realizują program posłuszeństwa, ponieważ często pies nie zrozumiał wystarczająco co właściciel od niego oczekuje. Zbyt wiele nacisku, brak motywacji, liczne możliwości wyjścia z warunkowania... Nie mówimy tu o metodzie klasycznej, która polega na tworzeniu warunkowania poprzez powtarzanie, na przykład kładąc kurtkę właściciela, na której pies ma iść się położyć. Nawet jeśli wykona polecenie, to jest to wyjście poza program regulaminów i powoduje utratę punktów. 4
korytarz i wytyczony kwadrat do ćwiczenia na przód Od jakiego wieku? niezależnie od wieku psa metoda pozostaje ta sama. jako, że nie stosujemy żadnego przymusu, można zaczynać już ze szczenięciem 2miesięcznym, nie ma ryzyka żadnych urazów. Możemy również zaczynać z psem dorosłym, oczywiście pod warunkiem, że będzie przez coś motywowany i że nie ma problemów zachowaniowych (np. lęku przez nieznajomym). Techniki Można używać materiałów edukacyjnych, aby uzyskać podstawowe warunkowanie: pies ma ruszyć prosto, bardzo szybko, wejść między dwa pachołki stojące naprzeciwko niego. Używamy ogrodzenia dla baranów z giętkiego nylonu, wyposażonego w paliki, które można przestawiać po swojemu w celu zmiany miejsca, możliwie jak najczęściej, w duchu Metody Naturalnej. Ustawiamy korytarz zamknięty z jednego końca, w dowolnym kształcie, np. rozszerzający się w jedna stronę tworząc kwadrat z pachołkami. Korytarz będzie nam też potrzebny do innych ćwiczeń, jak przywołanie przerywane, aport, marsz, itd. 5
Faza 1 Właściciel trzyma psa za obrożę przy wejściu do korytarza. Treser trzyma przedmiot motywacyjny (piłka lub smakołyk), który pokazuje psu, a następnie biegnie do końca korytarza i staje za 2 pachołkami. Właściciel daje polecenie na przód i puszcza psa. Pies biegnie aż do tresera, aby dostać to czego pragnie (smakołyk lub piłkę) W chwili, gdy podbiegnie do tresera, treser wykonuje gest leżeć wg Metody Naturalnej, a w tej samej chwili właściciel mówi leżeć Gdy pies położy się, treser daje mu smakołyk (lub piłkę) i właściciel przywołuje psa. Gdy pies przyjdzie do właściciela i prawidłowo usiądzie przed nim, właściciel nagradza go smakołykiem (jeśli pies ma piłkę to wcześniej odbiera ja od niego). A więc wykonując ćwiczenie na przód, ćwiczymy jednocześnie szybki powrót z ewentualnym aportem. Faza 2 To samo ćwiczenie, ale tym razem treser nie daje natychmiast zabawki lub smakołyka, ale zatrzymuje swoją rękę nad ziemią, podczas gdy właściciel przemieszcza się. Gdy właściciel jest w połowie drogi, woła psa stając twarzą do niego, podczas gdy treser daje psu zabawkę (lub smakołyk). Tym razem właściciel nie nagradza psa po powrocie. Jeśli pies ma zabawkę, właściciel bierze ją (gdy pies usiądzie przed nim), po czym daje polecenie do nogi i dopiero wtedy nagradza. Faza 3 Miejmy nadzieję, że teraz wszystkie psy będą motywowane zabawką; dla tych opornych można używać smakołyka. To samo ćwiczenie co poprzednio, ale tym razem treser, po wykonaniu gestu i przyjęciu przez psa pozycji leżeć, kładzie przedmiot lub smakołyk kilka centymetrów przed nosem psa i wstaje. Wówczas właściciel woła psa, który pospiesznie weźmie zabawkę (lub smakołyk) i szybko pobiegnie do właściciela. Możemy wykonywać na zmianę powroty do końca korytarza lub do połowy. 6
Faza 4 To samo ćwiczenie, ale właściciel musi czekac kilka sekund zanim zawoła psa. Faza 5 Warunkowanie powinno być teraz utrwalone. Trzeba przygotować psa by pracował sam z właścicielem. Treser kładzie piłkę (lub smakołyk) wewnątrz kwadratu, aby pies nie musiał zastanawiać się do jakiego miejsca ma się kierować wracając. Można położyć piłkę na podstawce o jaskrawym kolorze, umieszczonej na ziemi. Następnie treser ustawia się naprzeciw psa na powierzchni kwadratu. Kwadrat może być wyznaczony za pomocą taśmy ringowej przytwierdzonej do ziemi. Faza 6 Tym razem właściciel przywiązuje psa przy wyjściu z korytarza (lub daje go komuś do przytrzymania), a sam kładzie piłkę (lub smakołyk) na powierzchni wyznaczonego kwadratu. Następnie właściciel wraca do wyjście z korytarza, bierze psa za obrożę i daje polecenie na przód, a gdy pies dojdzie do celu polecenie leżeć. Na tym etapie powrót może się odbywać marszem, właściciel stoi obrócony plecami i daje od razu polecenie do nogi, aby było to zbliżone do reguł obowiązujących na zawodach. Faza 7 Oceniamy, że pies dobrze zapamiętał trasę prostoliniową w korytarzu i wejście pomiędzy dwa pachołki stojące naprzeciwko, ponieważ w żadnym momencie nie powinien popełnić błędu. Przygotowujemy ćwiczenie w otwartym terenie, pozostawiając tylko jeden bok korytarza i kwadrat otoczony ogrodzeniem. Faza 8 Nie ma już korytarza, tylko ogrodzony kwadrat, z wejściem pozostawionym tylko od przodu. Faza 9 Jest to faza kontrolna, aby upewnić się, że pies dobrze zrozumiał czego od niego oczekujemy. Przedmiot do zabawy lub smakołyk powinny stopniowo zniknąć. Jesteśmy teraz w fazie przerywanej, która następuje po fazie systematycznej, co oznacza, że dajemy nagrodę co drugi raz, potem co trzeci, co czwarty, co piąty. Jeśli pies prawidłowo nauczy się, czyli gdy 5 razy wykona zadanie i dostanie tylko raz nagrodę po powrocie do właściciela, możemy przejść do fazy 10 (początkowo możemy pomagać psu pozostawiając podstawkę w kwadracie, nawet może być ona pusta ). Faza 10 Doszliśmy do pojęcia asymilacji ćwiczenia. Nie ma już korytarza, ani ogrodzonego kwadratu. Jest to faza losowa, która powinna trwać całe życie, nawet gdy osiągniemy najwyższy poziom w zawodach. A zatem, że od czasu do czasu musimy nagradzać psa zabawką lub smakołykiem. 7
Uwagi Zgodnie z duchem Metody Naturalnej, musimy hartować psa do wykonywania ćwiczenia, co oznacza, że trzeba zmieniać w nieskończoność sposoby wykonywania ćwiczenia, nie ograniczać się wyłącznie do zasad regulaminu i jednego miejsca wykonywania (np. terenu ośrodka szkolenia). Trzeba zmieniać miejsce tak często jak to możliwe: wieś, las, plaża, sala gimnastyczna, hala, itd. W miejsce tradycyjnych pachołków używać możemy doniczek, worków z karmą, pudełek kartonowych, itp. Wokół kwadratu można ustawić właścicieli z psami, ustawić powiewające taśmy, bawiące się dzieci, itd. Zmieniamy odległość, prędkość wykonywania. Możemy dojść nawet do 100m, jeśli polecenie leżeć jest słyszalne z tej odległości. Możemy wykonać 3-4 razy polecenie na przód, wykonywane po dużej linii, pod warunkiem, że jedno lub dwa z nich są zakończone nagrodą. Blokada podczas marszu Oznacza to, że na sygnał właściciela pies musi perfekcyjnie znieruchomieć. Na zawodach posłuszeństwa we Francji odbywa się to podczas marszu normalnym krokiem, co jest dość łatwe w porównaniu z niektórymi innymi regulaminami, gdzie blokady mają być wykonywane podczas biegu. Idealne wykonywanie Właściciel powinien obejść dookoła kwadrat wyznaczony przez pachołki lub znaki na ziemi. Po wydaniu polecenia, pies musi znieruchomieć, nie zrobić już ani kroku, nie ruszać się, nie oglądać za siebie, nie wąchać ziemi, itp. Właściciel sam obchodzi dookoła kwadrat, a gdy powróci na wysokość psa, daje sygnał, pozwalający psu kontynuować marsz przy nodze. W klasie 3 zawodów wymagane są 3 pozycje podstawowe. Sposób uczenia Z Metodą naturalną możemy rozpocząć uczenie już w wieku 2 miesięcy, gdyż nigdy nie stosujemy żadnego przymusu. Istnieje wiele technik uczenia. Trzeba tylko zadać sobie pytanie: Gdybym był na miejscu psa, to co skłoniło by mnie do pozostania nieruchomo na miejscu, podczas gdy mój właściciel oddala się?. Chodzi oczywiście o nagrodę (smakołyk lub zabawkę), jak zwykle. 8
Faza 1 Marsz w linii prostej, pies przy nodze, właściciel trzyma nagrodę w prawym ręku. Treser stoi 10 m dalej. gdy właściciel jest na jego wysokości, przekazuje nagrodę do ręki tresera, dając sygnał z towarzyszącym mu gestem, np. nie ruszaj się zatrzymując nagrodę na wysokości głowy psa, siad podnosząc nagrodę powyżej głowy psa, leżeć opuszczając rękę w dół. Właściciel oddala się następnie, robi kilka kroków i wraca w kierunku psa. Gdy jest na jego wysokości (nie zmieniając kierunku marszu, tzn. po jego prawej stronie), przejmuje nagrodę z ręki tresera i wydaje psu polecenie marszu przy nodze, a następnie nagradza psa. Faza 2 W miejsce jednej pozycji podczas marszu wykonujemy dwie, zawsze w linii prostej. Faza 3 Robimy na przemian wymagane pozycje (ale nigdy w tej samej kolejności). Faza 4 Zaczynamy robić pozycje obracając się w promieniu 3 około metrów (jest to łatwiejsze dla tresera, który musi przemieszczać się przy każdej pozycji). Faza 5 Przy jednej z trzech pozycji właściciel jest sam z psem. Na przykład przy staniu, właściciel trzyma nagrodę przed nosem psa i okrąża go w lewo. Gdy wróci na prawą stronę psa, ponawia marsz mówiąc do nogi i dając psu nagrodę. Faza 6 Przy jednej z trzech pozycji, właściciel obraca się twarzą do psa trzymając przed nim nagrodę. Ustawia się w marszu 1-2 kroki w tyle i wraca by znaleźć się po prawej stronie psa i dać mu nagrodę. Faza 7 Tym razem wykonanie odbywa się w dwóch pozycjach. Albo obchodząc dookoła psa 1-2 razy, albo pozostawiając go na miejscu i wyprzedzając kilka kroków, albo blokując go i cofając się twarzą do niego kilka kroków, albo wykonując 1-2 kroki tyłem do psa. Za każdym razem oczywiście powracamy do psa i nagradzamy go. 9
Faza 8 Trzeba teraz przejść do przemieszczania w formie kwadratu, wykonując na przemian trzy pozycje w różny sposób. Nie zawsze okrążamy kwadrat bez psa. Faza 9 Ustawiamy 3 pachołki tak, aby tworzyły trójkąt o bokach długości około 5 m. Wykonujemy 3 pozycje wykonując za każdym razem okrążenie trójkąta. Faza 10 Doszliśmy do wykonania zgodnego z regulaminem zawodów, tj. okrążenie dużego kwadratu i 3 pozycje, nagradzane w sposób losowy albo w momencie blokady, albo w momencie przywołania do nogi, albo na zakończenie całego ćwiczenia. Możemy ewentualnie ćwiczyć używając delikatnej, cienkiej linki pod warunkiem, że będziemy jej używać wyłącznie do delikatnego przypominania podczas blokad. Błędy Pies, który rusza się lub odwraca podczas blokady Można ćwiczyć pozycje wzdłuż muru lub wzdłuż ogrodzenia. Można także używać nagród i przy każdej pozycji powracać do marszu do tyłu, aby dać nagrodę, najpierw w sposób systematyczny, potem przerywany, a następnie losowy, tak, aby uwaga psa była skupiona na właścicielu, a nie na otoczeniu. Ćwiczymy przez pewien czas w linii prostej. Pies nie wytrzymuje w pozycji stojącej Pozycja stój jest najczęściej wyprzedzana przez psa, ponieważ jest on w pełnym marszu, gdy każemy mu ją wykonać. Możemy położyć na ziemi małą deszczułkę, która posłuży do wizualnego oznaczenia psu miejsca blokady. Możemy użyć cienkiego sznurka, przywiązanego do obroży psa, zrobić na nim małą pętelkę, wbić palik, sięgający do wysokości psa w kłębie. W momencie komendy blokady wystarczy zaczepić sznurek wokół palika (wymaga to wyćwiczenia dla dobrej synchronizacji, by właściciel zrobił to nie zatrzymując się). Gdy pies zatrzyma się, odczuje delikatne ciągnięcie za obrożę, które się utrzyma się aż do powrotu właściciela (po okrążeniu kwadratu i powrocie do psa, właściciel odczepia sznurek i daje poleceni do nogi nie przerywając marszu). 10
Pies siada lub kładzie się zamiast stać Pies ma tendencję do zmiany pozycji stojącej na siedząca lub leżącą, które są dla niego wygodniejsze. Aby temu zapobiec bez dotykania psa, możemy znowu użyć cienkiego sznurka, bardzo delikatnego, dosyć długiego, który przekładamy pod brzuchem psa i trzymamy dwa jego końce w lewym ręku. W czasie marszu, gdy chcemy wykonać blokadę, dajemy polecenie stój wysyłając bardzo delikatne pociągnięcie za sznurek. Trzeba potem wypuścić jeden koniec sznurka i zabrać sznurek ze sobą, nie przerywając marszu. Technika ta może być także zastosowana wobec psa, który wyprzedza - nie wytrzymuje pozycji. Pies zmienia pozycję po przyjściu do właściciela Trzeba tego unikać hartując psa przy wykonywaniu pozycji, tzn. bardzo rzadko wykonywać je w sposób wymagany na zawodach. Na przykład przy blokowaniu, okrążać bardzo szybko psa, iść za nim, podczas marszu do tyłu iść przed nim, itd. Jak hartować psa przy wykonywaniu pozycji? Zmieniamy często miejsce. Pozycje powinny być ćwiczone w różnych warunkach, różnych miejscach, w marszu pełnym krokiem. Zmieniamy sposób chodzenia, trzy pozycje mogą być wykonywane podczas normalnego marszu, w marszu krokiem wolnym lub w biegu. Blokady mogą być wykonywane na materacu, ruszającej się powierzchni, niskim stole, itd. Możemy także, podobnie jak w innych ćwiczeniach, przywiązywać psu taśmy do obroży, puste pudełka, ubierać się w różny sposób, itd. 11
Pozycje na odległość Pies znajduje się naprzeciwko właściciela, w odległości różnej zależnie od programu. Na przykład w programie FCI to jest 15 m. Organizator jest 5 kroków za psem i pokazuje jakie pozycje należy wykonywać (gestami lub określonymi symbolami). Wymagane pozycje to siad, leżeć, stój. Po wydaniu polecenia przez właściciela, pies musi szybko je wykonać bez wyprzedzania czy opóźniania. Jego uwaga jest zawsze skoncentrowana na właścicielu. Pies nie może zmienić pozycji podstawowej (leżeć) po ustawieniu go na miejscu na zakończenie ćwiczenia. Nie może się ruszać aż do powrotu właściciela. Uczenie ćwiczenia Metoda klasyczna polega na zmuszeniu psa do przyjęcia wymaganej pozycji, ciągnąc za smycz od dołu i naciskając na plecy aby się położył, lub ciągnąc za smycz do góry i naciskając na zad aby usiadł, lub ciągnąc za smycz i podnosząc brzuch drugą ręką, aby pies wstał. Przy Metodzie Naturalnej sygnał głosowy jest związany z gestem już w okresie szczenięcym, od wieku 2 miesięcy. Postęp edukacyjny zmierza w kierunku ograniczenia sygnałów, zaprzestaniu nagradzania i zwiększeniu tolerancji psa na oddalanie się właściciela. Wszystko oczywiście bez dotykania psa. Faza 1 Szczenię lub pies dorosły znajduje się na niskim stole, dosyć szerokim, podobnym jak ten do agility. Właściciel trzyma w ręku atrakcyjny smakołyk lub zabawkę. Podnosi rękę powyżej głowy psa, który powinien usiąść. W chwili gdy zad psa dotknie stołu, właściciel mówi siad i nagradza go. Właściciel opuszcza rękę w kierunku stołu z kolejną nagrodą, pies kładzie się, gdy tylko dotknie łokciami stołu, właściciel mówi leżeć i daje nagrodę. Właściciel podnosi rękę ze smakołykiem przed nosem psa (do góry i lekko do przodu równolegle do stołu), co sprawia, że pies staje, mówi jednocześnie stój i nagradza psa. Faza 2 Powtarzanie tych trzech pozycji w czasie marszu przy nodze, podczas spacerów, przed wydaniem posiłku, itd. Faza 3 Powtarzanie tych trzech pozycji w różnych miejscach np. na stole, materacu sprężynowym, materacu dmuchanym, baseniku dla dzieci, itp. Faza 4 Jak na razie nagradzaliśmy każde wykonanie polecenia. Teraz nagradzamy np. co drugie. Siad nie dajemy nic, leżeć dajemy lub nie, stój dajemy. 12
Faza 5 Potrzebny pomocnik, który pozostaje obok psa trzymając nagrodę w ręku. Właściciel daje psu polecenie leżeć, pomocnik trzyma nagrodę nad ziemią, ale nie daje jej. Właściciel oddala się kilka kroków i daje polecenie siad. W tym samym momencie pomocnik podnosi rękę. Właściciel powraca do psa i daje mu nagrodę, którą trzymał pomocnik. Możemy wykonywać w ten sposób wszystkie pozycje w różnej kolejności. Faza 6 Potrzebny będzie niski stół, który jest bardzo potrzebnym sprzętem, dzięki niemu nie musimy się zbytnio zniżać, a co za tym idzie szybciej możemy dać nagrodę, co zachęca psa do utrzymania pozycji, Właściciel daje psu polecenie wykonania pozycji np. siad, gdy pies je wykona, właściciel oddala się kilka kroków idąc zwrócony twarzą do psa i daje polecenie stój. Gdy pies je wykona, właściciel wraca do niego i daje mu nagrodę. W ten sposób przy każdej wymaganej pozycji, właściciel wraca do psa, aby go nagrodzić. Faza 7 Ta sama technika: dajemy psu polecenie pozycji, oddalamy się, dajemy polecenie innej pozycji, powracamy do psa, nagradzamy, ponownie oddalamy się, itd. Tym razem wykonanie odbywa się na ziemi. Jeśli pies ma tendencje do wyprzedzania (nie utrzymuje pozycji), uwarunkowujemy go do wykonywania pozycji na kwadratowej tkaninie (np. koc), którą możemy położyć gdziekolwiek, aby powtarzać ćwiczenie, która działa podobnie jak działał stół. Faza 8 Właściciel jest w pewnej odległości. Nie wraca już za każdym razem, aby nagrodzić psa. Co około dwie wykonane pozycje, daje psu malutki kawałek kiełbasy lub sera. Poprzez warunkowanie, nawet jeśli pies wychodzi z kwadratowej tkaniny, aby szukać swojego smakołyka, którego nie chwycił w powietrzu, pies powraca na swoja tkaninę aby czekać na kolejne polecenie, a więc na kolejną nagrodę. 13
Faza 9 Nagrodę dajemy już tylko co 3-4 pozycje, jak również ograniczamy gesty komend niewerbalnych (ręka do góry siad, ręka w dół leżeć, ręka na prawą stronę stój). Faza 10 Jest to moment hartowania psa do wykonywania pozycji we wszystkich warunkach: na stosie drewna, w wodzie, w bagazniku samochodu, w sklepie, w garażu, gdy właściciel wydaje polecenia siedząc na krześle, taborecie, gdy jest odwrócony plecami (trzeba mieć lustro, aby kontrolować wykonywanie), itp. Korekta błędów Pies wyprzedza (nie utrzymuje pozycji) To główny błąd, jaki spotykamy. Można go korygować w różny sposób: - kwadratowa tkanina - stół - rzucać nagrodę za psa przy każdym wykonaniu - trzymać psa za ogrodzeniem z siatki - umieścić przed psem przeszkodę jak np. deszczułkę - przyczepić do obroży mały, bardzo delikatny sznurek, przywiązany drugim końcem do gumy z tyłu za psem, aby wywierać lekkie napięcie - położyć piłkę za psem i kazać psu aportować ją co 2-3 pozycje - ćwiczyć chodząc dookoła psa: siad na północ, leżeć na południe, stój na wschód, itd. 14
Pies zmienia pozycję Generalnie ulubioną pozycją psa jest siad. Pies ma tendencję do powracania do pozycji siad, jeśli zostawimy go na zbyt długo np. w pozycji stojącej. - Podczas treningu gdy pies zna już dobrze wszystkie pozycje, staramy się nie robić zbyt często siad, a nawet w ogóle ich nie wykonywać w przypadku psów, które popełniają ten błąd podczas zawodów. - Można poprosić o pomoc drugą osobę. Bierzemy cienki, delikatny sznurek i opasujemy nim psa w pasie. Pomocnik jest koło psa i trzyma sznurek. Jeśli pies nie utrzymuje pozycji stojącej, pomocnik wywiera lekkie napięcie do góry. - Jeśli chodzi o zmianę pozycji leżeć, stosujemy ogólną zasadę warunkowania, nagradzając psa częściej przy tej pozycji niż przy pozostałych. Uwagi Nie można wykonywać pozycji zawsze w tym samym porządku, aby pies nie nauczył się wykonywać ich mechanicznie, przewidując polecenia. Zawsze trzeba zmieniać kolejność: jeśli dzisiaj robiliśmy siad stój - leżeć, to jutro robimy stój-leżeć siad, itd. Taniec z psem Taniec z psem jest logiczną kontynuacją szkoły szczeniąt, zastosowaniem w całości Metody Naturalnej, która wymaga przejścia ogólnej wiedzy i konwencjonalnych procesów psychicznych, aby współdziałać z psem. Wiedza etologiczna, neurologiczna, etnologiczna, psychologiczna, socjologiczna sumują się w intuicyjnym wyczuciu, którego nie można wytłumaczyć, i nieracjonalnym uczeniu, które prowadzi do odczucia emocji zwierzęcia. Gdy widzimy ewolucje właściciela i psa, mamy wrażenie, jakby łączyły ich magiczne więzy, jakby były harmonia Metody Naturalnej, idealna komunikacja, jakby byli odizolowani od świata zewnętrznego...osiągnięcie tego wszystkiego wymaga wiele pracy. Wiele osób zaczęło ćwiczyć taniec z psem, traktując ten sport jako sposób odprężenia i dobrej zabawy. Aby rozpocząć naukę tańca z psem, trzeba najpierw opanować dobrze ćwiczenia posłuszeństwa: marsz przy nodze bez smyczy, idealne przywołanie, pozycje na odległość, itd. Ćwiczenie tańca z psem to zabawa w posłuszeństwo. Nie należy traktować tego jak pokaz cyrkowy. Wymaga od właściciela umiejętności technicznych i artystycznych, a od psa oddania i całkowitego zaufania. 15
Podstawowe zasady Wystarczy zastosować Metodę Naturalną w części posłuszeństwa. Przedmiot motywacji mobilizuje psa i zachęca do ruszania się w stronę, w którą sobie życzymy, czyli po pożądanego zachowania. nagroda musi być wydawana w momencie, gdy pojawi się zachowanie dołączmy sygnał, który służy później do wywoływania zachowania to może być polecenie werbalne lub gest w przeciwieństwie do programu posłuszeństwa, można stosować równocześnie oba sygnały podczas uczenia stosujemy metodę stopniowych przybliżeń do pożądanego zachowania: np. przy uczeniu marszu do tyłu, na początku satysfakcjonuje nas nawet jeden krok wykonany do tyłu 16
pamiętamy o tym, by uwaga psa była zawsze skupiona na nas, niezależnie od miejsca, gdzie ćwiczymy.; spojrzenie na właściciela jest łatwe do uzyskania, gdyż jesteśmy dystrybutorem przyjemności (smakołyki) postępujemy według praw uczenia, przechodząc kolejno fazy: systematyczną, przerywaną, losową. czekamy, aż pies nauczy się wiele ćwiczeń, aby następnie je zebrać i wykonywać w ciągu na początku nie zajmujemy się całością artystyczną, ale zachęcamy psa do ćwiczeń, przyzwyczajamy do muzyki, itp. Dopiero potem wybieramy odpowiedni fragment muzyki. gdy już pies będzie dobrze przygotowany, można rozpisać na papierze choreografię i czas w minutach w odniesieniu do muzyki. w końcu możemy wybrać odpowiedni kostium, stosowny do muzyki oraz akcesoria dodatkowe. Warunki konieczne do ćwiczeń doskonałe opanowanie posłuszeństwa według Metody Naturalnej wesoły temperament psa silna motywacja znajomość filozofii Metody Naturalnej i praw uczenia przez właściciela współdziałanie właściciela z psem dobre zdrowie psa stopniowe rozgrzewanie otoczenie pozwalające na koncentrację na właścicielu odpowiednie podłoże, nie powodujące kaleczenia łap zadowolenie z najmniejszego postępu (metoda stopniowych przybliżeń) sesje ćwiczeń krótkie, ale częste (np. 5 min 3-4 razy dziennie) wykazywać się wyobraźnią zmieniając sposób wykonywania ćwiczeń, zgodnie z duchem Metody Naturalnej, aby interesować psa respektować psa, nie wymagać ćwiczeń, które są nienaturalne (tak jak to bywa w cyrku np. marsz na 2 nogach do tyłu). 17
Ćwiczenia (opiszemy tylko niektóre, gdyż większość opisywana była przy okazji szkoły szczeniąt lub nauki posłuszeństwa) 1/ Marsz przy nodze bez smyczy 2/ Marsz przy nodze bez smyczy raz po lewej, raz po prawej stronie 3/ Marsz między nogami 4/ Marsz przed właścicielem, który idzie tyłem (cofa się) 5/ Pozycje siad leżeć - stój z boku lub naprzeciw 6/ Czołganie się 7/ Obracanie się dookoła siebie Pies stoi przed właścicielem, lewą ręką, w której trzyma nagrodę, wykonuje małe kółko nakłaniając psa, aby kręcił się dookoła siebie. 8/ Obracanie się dookoła siebie podczas marszu Gdy maszerujemy w lewo, ręka lewa trzyma nagrodę i robi kółka, a gdy maszerujemy w prawo ręka prawa. 9/ Przechodzenie na lewo lub na prawo za plecami właściciela lub przed nim Trzymając w ręku nagrodę nakłaniamy psa do przejścia za plecami, a potem przed nami. na początku stoimy, potem wykonujemy to podczas marszu. 10/ Slalom między nogami stojąc 11/ Slalom między nogami w marszu 12/ Przywitanie To jest pozycja zapraszająca do zabawy u psowatych: przysiad na przednich łapach, gdy tylne są wyprostowane. Pies stoi przed właścicielem, właściciel obniża rękę z nagrodą tak jak do polecenie leżeć, ale tym razem opuszcza rękę pod głową psa w stronę jego tylnych łap (nie posuwa do przodu). Pies, aby dostać nagrodę, przyjmie adekwatna pozycję. 13/ Turlanie się bokiem po ziemi w lewo lub w prawo Pies jest przed właścicielem, który zniża rękę jak do pozycji leżeć, a następnie zatrzymuje ją przed głową psa i zaczyna wykonywać delikatnie obrót. gdy głowa psa obróci się śledząc nagrodę, spowoduje to obrót całego ciała psa. 18
14/ Zdechł pies Pies w pozycji leżącej, właściciel powtarza polecenie nie ruszaj się trzymając nagrodę w zamkniętej dłoni. To powoduje pierwszą fazę turlania, aż pies będzie rozciągnięty na boku. Teraz trzeba tylko uwarunkować ta pozycję. Jako gest oznaczający polecenie przyjęcia tej pozycji można wybrać gest naśladujący wycelowany pistolet. 15/ Przybicie piątki właścicielowi 16/ Przybicie piątki stopę właściciela 17/ Marsz do tyłu Możemy posłużyć się ogrodzeniem, murkiem lub korytarzem. Pies stoi przed właścicielem, który pokazuje nagrodę i idzie w stronę psa z ręką na wysokości jego głowy. Gdy pies się cofnie 2 kroki, daje mu nagrodę. Gdy dojdziemy do 10 kroków, można zacząć wykonywać warianty po lewej lub prawej stronie lub między nogami właściciela. 18/ Służenie Zarezerwowane tylko dla psów dorosłych. Podnosimy nagrodę, aby pies usiadł i przesuwamy ja lekko ku tyłowi, aby podniósł przednie łapy. Wtedy mówimy służyć i nagradzamy. 19/ Witanie łapą Pies w pozycji siedzącej. Odsuwamy się od psa zachęcając by sięgnął do nagrody, którą trzymamy w ręku. Jeśli nie będzie mógł sięgnąć zacznie wykonywać ruchy łapą. Wtedy mówimy np. cześć i nagradzamy. 20/ Witanie skakaniem w ramiona Tylko dla psów dorosłych. Możemy na początku korzystać z niskiego stolika. Zachęcamy psa do skoku klepiąc się po piersiach. 21/ Skakanie na plecy właściciela Tylko dla psów dorosłych. Dobrze mieć pomocnika. Na początku leżymy, potem podnosimy się stopniowo wyżej na cztery nogi. Gdy pies wskoczy pomocnik daje mu polecenie leżeć i nagradza. Jest jeszcze wiele innych ćwiczeń, których nie będziemy tu opisywać. 19
Praca na odległość Niedogodnością posłuszeństwa jest bardzo silne skupienie uwagi psa na właścicielu. Jest to konieczne do uzyskania koniecznej harmonii. Jednak tak samo istotne jest nauczenie psa odłączenia się. Aport przedmiotu jest dobrym przygotowaniem do tego. Można także wykonywać polecenia na odległość, aporty przedmiotów z blokadą, wysyłanie na przód, itp. Ciekawym sposobem jest użycie teleskopowego wskaźnika, na końcu którego skupia się wzrok psa. Można też skorzystać z korytarza w celu oddzielenia się od psa (zachowania dystansu) i wykonywania poleceń na odległość. 20