Cel: Wyznaczenie miejsca stomii Badanie kliniczne sprawdzenie, czy wyznaczenie przyszłego miejsca stomii, warunkuje jej dobre, widoczne dla pacjenta położenie, sprawdzenie, czy można uniknąć powikłań okołostomijnych wynikających ze złego umiejscowienia stomii. Określenie powyższych celów jest istotne przy założeniu, że prawidłowo umiejscowiona stomia, w miejscu widocznym dla osoby ze stomią, warunkuje możliwość skutecznego jej zabezpieczenia i jednocześnie znacząco wpływa na jakość życia danej osoby.
Badanie kliniczne Czas trwania badania IV kwartał 2011r. Miejsce badania - Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej, USK im.wam - CSW w Łodzi Badacz: mgr Agnieszka Biskup, pielęgniarka stomijna
Badanie kliniczne Grupa badawcza: 40 osób ze stomią: 22 kobiety, 18 mężczyzn. 19 osób z ileostomią, 14 osób z kolostomią, 7 osób z urostomią Okres posiadania stomii przez grupę badawczą, to: 5 m-cy do 40 lat. Wyznaczenie miejsca stomii przed zabiegiem operacyjnym: 23 osoby miały wyznaczone miejsce przyszłej stomii (57,5%) 17 osób nie miało wyznaczonego miejsca ewentualnej stomii (42,5%)
Badanie kliniczne Wyznaczanie miejsca stomii odbyło się: u 9 osób w trzech standardowych pozycjach, u 3 osób tylko w pozycji leżącej, u 11 osób tylko w pozycji siedzącej W 10 przypadkach przy wyznaczaniu obecna była, bądź sama wyznaczała pielęgniarka stomijna. Stomie badanych są: prawidłowe u 16 osób, płaskie u 19 osób, wklęsłe u 5 osób
Badanie kliniczne Weryfikacja umiejscowienia stomii - wśród 40 badanych: pacjenci widzący swoją stomię w każdej pozycji 12 osób, pacjenci widzący swoją stomię tylko w pozycji stojącej 4 osoby, pacjenci widzący swoją stomię tylko w lusterku 18 osób pacjenci widzący swoją stomię tylko po rozciągnięciu fałdów i tylko w lusterku 6 osób Inne występujące utrudnienia to: stomia w okolicy blizn, w fałdach skórnych, w wiotkiej pomarszczonej skórze, obok brodawki skórnej, zbyt blisko żeber, zbyt blisko pachwiny, w bliźnie pooperacyjnej, z boku
Badanie kliniczne Edukacja: - 36 osób było edukowanych przez pielęgniarkę stomijną, nie edukowane były 4 osoby Umiejętności: samodzielnie zabezpiecza swoją stomię 19 osób, z pomocą drugiej osoby zabezpiecza swoją stomię 12 osób, inna osoba zabezpiecza stomię u 9 osób Zaopatrywanie: akcesoria pomocnicze z wyboru i asekuracyjnie używa 9 osób, z konieczności 25 osób, nie używa 6 osób.
Badanie kliniczne Życie ze stomią: źle umiejscowiona stomia przeszkadza w swobodnym doborze garderoby w ulubionym stylu (57,5%), zaburza swobodne przyjmowanie wygodnych pozycji ciała, zaburza, bądź uniemożliwia kontynuowanie dotychczasowej aktywności fizycznej (32,5%), przyczyniło się do niemożności wykonywania dotychczasowej pracy zawodowej czasowo (7,5%) Posiadanie stomii nie przeszkadza w prowadzeniu swobodnego i aktywnego trybu życia 22,5% ankietowanym.
Badanie kliniczne Powikłania: wystąpiły u 87,5% badanych, brak - u 12,5% najczęściej były to podrażnienia skóry z powodu podciekania treści jelitowej (77,5%), bakteryjne zakażenie skóry, przepukliny okołostomijne, wciągnięcie stomii 40% ankietowanych wiąże występowanie powikłań z niedogodnym umiejscowieniem stomii (24 os.= 60% nie widzi swojej stomii)
Badanie kliniczne Zastosowane rozwiązania problemów: korzystanie z pomocy pielęgniarki stomijnej (85%), zmiana rodzaju używanego sprzętu stomijnego (57,5%), korekta chirurgiczna (12%), przeniesienie stomii w inne miejsce (7,5%) wykonywanie irygacji (7,5%) w kategorii inne: stosowanie dilatatora, rozważano wcześniejsze odtworzenie ciągłości p.p., zaproponowano okresowe stosowanie pampersów i maści cynkowej (urostomia).
Źle umiejscowiona stomia kolostomia płaska w fałdach skórnych
Źle umiejscowiona stomia kolostomia w fałdach skórnych, widok z perspektywy pacjenta
Źle umiejscowiona stomia ileostomia w fałdach skórnych
Źle umiejscowiona stomia urostomia w fałdzie Widok z perspektywy innej osoby Widok z perspektywy pacjenta
Źle umiejscowiona stomia znamię zbyt blisko kolostomii
Źle umiejscowiona stomia urwana i wpadnięta ileostomia z boku, w pasie
Źle umiejscowiona stomia kolostomia zbyt nisko
Studium przypadków kolostomia zbyt nisko, z perspektywy pacjentki
Kolostomia widoczna dla pacjenta
Ileostomia widoczna dla pacjentki
Wnioski Wyznaczanie przyszłego miejsca stomii jest znaczące przy jej późniejszym położeniu. Odpowiednie w widocznym dla pacjenta miejscu - wyłonienie stomii oraz dobra technika jej wykonania wpływają na brak występowania powikłań. Opiekuńczo- edukacyjna rola pielęgniarki stomijnej jest bardzo znacząca w zapobieganiu powikłaniom, czy radzeniu sobie w rozwiązywaniu problemów z zaopatrzeniem tzw. trudnej stomii.
Wnioski Osoba wyznaczająca miejsce stomii, powinna umieć przewidzieć potencjalny układ brzucha po zabiegu i zaznaczyć ewentualne miejsce w punkcie widocznym dla pacjenta. Bowiem, jeśli stomia będzie powikłana, a pacjent będzie ją widział, to będzie w stanie najlepiej jak potrafi, ją zabezpieczyć