SZKOŁA MUZYCZNA I ST. NR 1 W KRAKOWIE IM. STAN ISŁAWA WIECHOWICZA SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA NR 1 IM. STANISŁAWA WIECHOWICZA W KRAKOWIE PROGRAM NAUCZANIA dla SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA CZTEROLETNI CYKL NAUCZANIA PRZEDMIOT GŁÓWNY - FLET Opracowany przez mgr Krzysztofa Kawulę na podstawie: Programu Nauczania dla Szkoły Muzycznej I stopnia Wydanego przez Ministerstwo Kultury i Sztuki Warszawa 1997 r.
Spis treści Cele nauczania Treści programowe Metody nauczania Materiał nauczania-cykl czteroletni Materiał nauczania-cykl sześcioletni Wymogi egzaminacyjne cykl czteroletni Wymogi egzaminacyjne cykl sześcioletni Kryteria ocen 2
Zajęcia edukacyjne dla przedmiotu głównego flet realizowane są zgodnie z podstawami programowymi kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego 1 pkt. 1 muzyk (symbol cyfrowy: 347 [04] zał. 1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KULTURY z dnia 8 marca 2004 r. (Dz. U. z dnia 26 marca 2004 r.) Cele nauczania Zainteresowanie ucznia muzyką. Rozbudzanie zamiłowania do muzyki. Rozwijanie uzdolnień muzycznych ucznia w sposób dostosowany do jego wieku i predyspozycji. Nauczanie podstaw gry na instrumencie. Rozwijanie umiejętności technicznych i interpretacyjnych Nauczanie zasad notacji w stopniu umożliwiającym samodzielne odczytywanie zapisu nutowego. Przygotowanie do samodzielnego opracowywania krótkich i łatwych utworów. Rozwijanie i kształcenie wyobraźni artystycznej. Rozwijanie umiejętności muzykowania zespołowego. Przygotowanie ucznia do publicznych występów estradowych, zachęcanie do aktywnego uczestnictwa w życiu muzycznym. Kształtowanie wrażliwości estetycznej i poczucia piękna. Przygotowanie absolwentów do dalszego kształcenia w szkole muzycznej II stopnia. 3
Metody nauczania Nauczanie indywidualne to specyficzna forma pracy z uczniem. Umożliwia dostosowanie metod nauczania do możliwości intelektualnych, technicznych ucznia, a także do jego wieku. Pozwala na osiągnięcie lepszych efektów pracy niż lekcje zbiorowe. Najważniejsze z metod to: omówienie nowego problemu lub nowego materiału demonstracyjna forma przedstawienia prawidłowego wykonania omawianego problemu lub materiału demonstracyjne i werbalne przedstawianie zasad prawidłowych nawyków wykonawczych ( prawidłowego dźwięku, interpretacji, strony technicznej utworu) przedstawienie przez nauczyciela sposobów pokonywania nowych problemów technicznych i interpretacyjnych. Bardzo ważnym aspektem związanym z nauką gry na instrumencie jest dobór odpowiedniego programu, który będzie dostosowany do aktualnych możliwości technicznych ucznia. Oczywiste jest to, że wybrany utwór nie może być poza zasięgiem możliwości ucznia. Dobór programów musi się odbywać stopniowo w miarę rozwijania się techniki ucznia. Oczywiście w przypadku uczniów wyjątkowo zdolnych program może być dobrany na wyrost. To na pewno zmobilizuje ucznia zdolnego do wytężonej pracy. Podstawową metodą nauczania jest pokaz gry nauczyciela. Nauczyciel grając przekazuje sposób wykonania utworu. Nie ma lepszej metody niż prezentacja instrumentalna nauczyciela. Relacja mistrz-uczeń kształtuje osobowość ucznia, jego muzykalność. 4
Materiał nauczania Cykl czteroletni Klasa I wiadomości z zakresu historii instrumentu budowa instrumentu i sposoby jego pielęgnacji prawidłowa postawa podczas gry na instrumencie układ rąk i palców, zasady palcowania technika wydobycia dźwięku technika oddechowa Gamy durowe i pasaże do 4 znaków przykluczowych w obrębie dwóch oktaw, artykulacja non legato w tempie wolnym w dynamice mezzoforte E. Towarnicki Szkoła na flet cz. I G. Gariboldi Metode complete F. Tomaszewski Wybór etiud cz.i Łatwe utwory solowe z towarzyszeniem fortepianu oraz proste duety. Klasa II kształtowanie dźwięku na długich wartościach nut wyrabianie biegłości palców doskonalenie techniki zadęcia doskonalenie techniki legato i staccato stopniowanie dynamiki nauka czytania a vista rozwijanie umiejętności gry na pamięć, zespołowej i z akompaniamentem Gamy i pasaże dur i moll w obrębie dwóch i trzech oktaw, artykulacją non legato, tercje 5
G.Gariboldi Metode complete Łatwe utwory solowe i z akompaniamentem fortepianu oraz proste duety z różnych zbiorów, wybrane części sonat barokowych Klasa III kształtowanie dźwięku na długich wartościach nut wyrabianie biegłości palców doskonalenie techniki zadęcia doskonalenie techniki legato i staccato stopniowanie dynamiki czytanie a vista rozwijanie umiejętności gry na pamięć, zespołowej i z akompaniamentem sposoby wykonywania ozdobników obiegniki, tryle - gamy i pasaże (dur i moll harmoniczne i melodyczne) do 4 znaków w obrębie 2, 3 oktaw, artykulacją non legato, legato, staccato w tempie umiarkowanym, tercje, ćwiczenia interwałowe G.Gariboldi Metode complete, cz.i, II M.Moyse Gammes et Arpeges M.Moyse 100 Etiudes faciles eyt progressives d apres Cramer C.Debussy Claire de la lune G.Faure Sicilienne G.F.Haendel Sonata g-moll op.1 nr 2 6
G.F.Haendel Sonata F-dur op.1 nr 11 W.Popp Koncetrino J.B.Loeillet Sonata e-moll A.Vivaldi Koncert F-dur F.Devienne 18 łatwych duetów I inne o podobnym stopniu trudności Klasa IV - wyrabianie biegłości palców - kształtowanie dźwięku - doskonalenie techniki zadęcia - stopniowanie dynamiki - nauka czytania a vista - doskonalenie artykulacji legato i staccato - rozwijanie umiejętności gry zespołowej, z pamięci oraz z akompaniamentem - nauka realizacji ozdobników: mordentów, tryli, obiegników - rozwijanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem - praktyka estradowa (walka z tremą) - gamy i pasaże (dur i moll harmoniczne i melodyczne) do 4 znaków w obrębie 2, 3 oktaw, artykulacją non legato, legato, staccato w tempie umiarkowanym, tercje - gama chromatyczna G.Gariboldi Metode complete, cz.i, II G.Gariboldi Exercices Journaliers M.Moyse Gammes et Arpeges M.Moyse 100 Etiudes faciles eyt progressives d apres Cramer C.Debussy Claire de la lune C.Debussy Le petit negre 7
G.Faure Sicilienne G.F.Haendel Sonata g-moll op.1 nr 2 G.F.Haendel Sonata F-dur op.1 nr 11 W.Popp Koncetrino J.B.Loeillet Sonata e-moll A.Vivaldi Koncert F-dur A.Vivaldi Koncert G-dur F.Devienne 18 łatwych duetów I inne o podobnym stopniu trudności. Klasa I Materiał nauczania Cykl sześcioletni Zadania techniczno-wykonawcze - poznanie historii, budowy, zasad pielęgnacji instrumentu - prawidłowa postawa podczas gry - właściwe trzymanie instrumentu - wydobycie dźwięku - technika oddechu - gamy i pasaże (durowe) do 3 znaków przykluczowych w obrębie 2 oktaw, artykulacją non legato, legato w tempie wolnym dynamiką mezzoforte G.Gariboldi Metode complete I inne o podobnym stopniu trudności 8
KLASA II Zadania techniczno-wykonawcze - poznanie historii, budowy, zasad pielęgnacji instrumentu - prawidłowa postawa podczas gry - właściwe trzymanie instrumentu - wydobycie dźwięku - technika oddechu - kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem - nauka czytania nut a vista - praktyka estradowa (walka z tremą) - gamy i pasaże (durowe) do 3 znaków przykluczowych w obrębie 2 oktaw, artykulacją non legato, legato w tempie wolnym dynamiką mezzoforte G.Gariboldi Metode complete I inne o podobnym stopniu trudności KLASA III Zadania techniczno-wykonawcze - wyrabianie biegłości palców - kształtowanie dźwięku - doskonalenie techniki zadęcia - nauka czytania a vista - doskonalenie artykulacji legato i staccato - rozwijanie umiejętności gry zespołowej, z pamięci oraz z akompaniamentem - kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem - praktyka estradowa (walka z tremą) 9
- gamy i pasaże (dur i moll) do 4 znaków w obrębie 2, 3 oktaw, artykulacją non legato, legato w tempie umiarkowanym, tercje G.Gariboldi Metode complete Łatwe utwory solowe i z akompaniamentem fortepianu oraz proste duety z różnych zbiorów, wybrane częsci sonat barokowych I inne o podobnym stopniu trudności KLASA IV Zadania techniczno-wykonawcze - wyrabianie biegłości palców - kształtowanie dźwięku - doskonalenie techniki zadęcia - nauka czytania a vista - doskonalenie artykulacji legato i staccato - rozwijanie umiejętności gry zespołowej, z pamięci oraz z akompaniamentem - kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem - nauka czytania nut a vista - praktyka estradowa (walka z tremą) - kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem - praktyka estradowa (walka z tremą) - gamy i pasaże (dur i moll) do 4 znaków w obrębie 2, 3 oktaw, artykulacją non legato, legato w tempie umiarkowanym, tercje G.Gariboldi Metode complete 10
Łatwe utwory solowe i z akompaniamentem fortepianu oraz proste duety z różnych zbiorów, wybrane części sonat barokowych I inne o podobnym stopniu trudności KLASA V Zadania techniczno-wykonawcze - wyrabianie biegłości palców - kształtowanie dźwięku - doskonalenie techniki zadęcia - stopniowanie dynamiki - nauka czytania a vista - doskonalenie artykulacji legato i staccato - rozwijanie umiejętności gry zespołowej, z pamięci oraz z akompaniamentem - nauka realizacji ozdobników: mordentów, tryli, obiegników - kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem - praktyka estradowa (walka z tremą) - gamy i pasaże (dur i moll harmoniczne i melodyczne) do 4 znaków w obrębie 2, 3 oktaw, artykulacją non legato, legato, staccato w tempie umiarkowanym, tercje - gama chromatyczna G.Gariboldi Metode complete, cz.i, II G.Gariboldi Exercices Journaliers 11
M.Moyse Gammes et Arpeges M.Moyse 100 Etiudes faciles eyt progressives d apres Cramer G.Gariboldi Metode complete, cz.i, II G.Gariboldi Exercices Journaliers M.Moyse Gammes et Arpeges M.Moyse 100 Etiudes faciles eyt progressives d apres Cramer C.Debussy Claire de la lune C.Debussy Le petit negre G.Faure Sicilienne G.F.Haendel Sonata g-moll op.1 nr 2 G.F.Haendel Sonata F-dur op.1 nr 11 W.Popp Koncetrino J.B.Loeillet Sonata e-moll A.Vivaldi Koncert F-dur A.Vivaldi Koncert G-dur F.Devienne 18 łatwych duetów I inne o podobnym stopniu trudności KLASA VI Zadania techniczno-wykonawcze - wyrabianie biegłości palców - kształtowanie dźwięku - doskonalenie techniki zadęcia - stopniowanie dynamiki - nauka czytania a vista - doskonalenie artykulacji legato i staccato - rozwijanie umiejętności gry zespołowej, z pamięci oraz z akompaniamentem - nauka realizacji ozdobników: mordentów, tryli, obiegników - kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem - praktyka estradowa (walka z tremą) 12
- gamy i pasaże (dur i moll harmoniczne i melodyczne) do 4 znaków w obrębie 2, 3 oktaw, artykulacją non legato, legato, staccato w tempie umiarkowanym, tercje - gama chromatyczna G.Gariboldi Metode complete, cz.i, II G.Gariboldi Exercices Journaliers M.Moyse Gammes et Arpeges M.Moyse 100 Etiudes faciles eyt progressives d apres Cramer C.Debussy Claire de la lune C.Debussy Le petit negre G.Faure Sicilienne G.F.Haendel Sonata g-moll op.1 nr 2 G.F.Haendel Sonata F-dur op.1 nr 11 W.Popp Koncetrino J.B.Loeillet Sonata e-moll A.Vivaldi Koncert F-dur A.Vivaldi Koncert G-dur F.Devienne 18 łatwych duetów I inne o podobnym stopniu trudności 13
Wymogi egzaminacyjne cykl czteroletni Klasa I Przesłuchania półroczne. Egzaminy nie są przeprowadzane. Uczniowie zamiast egzaminu grają audycję (otwartą dla publiczności). Egzamin promocyjny Gama durowa do 4 znaków, etiuda i utwór wykonany z pamięci z towarzyszeniem fortepianu Klasa II Przesłuchania półroczne. Gamy durowe do 4 znaków, pasaże, etiuda, dwa utwory z akompaniamentem fortepianu wykonane z pamięci. Egzamin promocyjny Gamy durowe do 4 znaków, pasaże, etiuda, dwa utwory z akompaniamentem fortepianu wykonane z pamięci. Klasa III Przesłuchanie półroczne Gamy durowe i molowe do 4 znaków, pasaże, etiuda, dwa utwory z akompaniamentem fortepianu wykonane z pamięci. Egzamin promocyjny Gamy durowe i molowe do 4 znaków, pasaże, dwie etiudy o zróżnicowanym charakterze, Dwa utwory z akompaniamentem ( może być utwór solowy) 14
Klasa IV Dwa egzaminy dopuszczające do egzaminu dyplomowanego. I egzamin dopuszczający: 5 gam durowych i molowych do 4 znaków ( w tym jedna wybrana przez komisję) pasaże ( w technice staccato i legato), pochody interwałowe tercji i oktaw Jedna etiuda, jeden dowolny utwór z akompaniamentem lub bez. II egzamin dopuszczający: Pozostała część programu, czyli: pozostałe 5 gam durowych i molowych, pasaże, tercje i oktawy, druga etiuda. Pozostałe utwory solowe Egzamin dyplomowy: Wybrana etiuda, utwory solowe z towarzyszeniem fortepianu lub bez. Egzamin jest otwarty dla publiczności. Cykl sześcioletni: Klasa I Zwolniona z przesłuchań i egzaminu promocyjnego Klasa II Przesłuchanie półroczne Gama durowa, prosty utworek z akompaniamentem lub bez Egzamin promocyjny Gama durowa do dwóch znaków, prosta etiuda, utworek z towarzyszeniem fortepianu lub bez Klasa III Przesłuchanie półroczne Gama durowa, prosta etiuda, utwór z towarzyszeniem fortepianu 15
Egzamin promocyjny Gama durowa z pasażem, etiuda, dwa utwory z towarzyszeniem fortepianu lub bez Klas IV Przesłuchanie półroczne Gamy durowe do 4 znaków, etiuda, dwa utwory solowe Egzamin promocyjny Gamy durowe do 4 znaków i molowe do 2 znaków, etiuda, dwa utwory solowe Klasa V Przesłuchanie półroczne Gamy durowe i molowe do 4 znaków, pasaże, etiuda, dwa utwory solowe Egzamin promocyjny Analogicznie jak w klasie IV cyklu czteroletniego 16
Kryteria oceniania Podstawowymi kryteriami ocen jest: spełnienie wymagań programowych dla danego roku postępy w zdobywaniu umiejętności technicznych i muzycznych opanowanie repertuaru systematyczność i pilność ucznia wykonanie programu z pamięci Pracę ucznia ocenia się według następujących kryteriów: ocenę celującą otrzymuje uczeń, będący laureatem konkursów i przesłuchań, prezentuje grę bezbłędną muzycznie i technicznie oraz ciekawą artystycznie. Ponadto wykazuje się nienaganną i wzorową postawą w zakresie kultury osobistej oraz poszanowania instrumentów i mienia szkolnego. ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń który, prezentuje grę bezbłędną technicznie i muzycznie, opanował zakres materiału obowiązujący w danej klasie ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował materiał nauczania danej klasy według obowiązującego programu, i prezentuje grę poprawną techniczne i muzyczne ocenę dostateczną otrzymuje uczeń który, wykonał program z niedociągnięciami muzyczno technicznymi, intonacyjnymi i pamięciowymi lecz opanował grę na instrumencie umożliwiającą postępy w dalszej nauce przy systematycznej pracy, ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który nie opanował minimum programowego w danej klasie, jego wykonanie utworów charakteryzuje się brakami techniczno muzycznymi, jednak nie wykluczającymi postępów przy dalszej systematycznej pracy, ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował minimum materiału przewidzianego w programie nauczania danej klasy oraz nie rokuje nadziei na dalszy rozwój muzyczno artystyczny nawet przy intensywnej pracy Uczeń wykonuje program egzaminacyjny z pamięci. W przypadku niespełnienia tego wymagania jego ocenę obniża się o jedną notę niżej. 17