Ogień 1/2014
Feniks (starogrecki: Φοίνιξ, fínix, ze staroegipskiego Benu: ponownie zrodzony/nowonarodzony syn ; łac. phoenix) to mitologiczny ptak, który spalał się, aby ponownie odrodzić się ze swych popiołów. Pojęcie to stosujemy do dziś w powiedzeniu»jak Feniks z popiołów«, na określenie tego, o czym myśleliśmy, że jest stracone, ale ukazuje się w nowym blasku. Źródło: Wikipedia 03 Wstęp 04 05 Grupa Model w 2013 R. 06 07 Nasze fabryki 08-09 Inwestycje 2013 10 Bądź widoczny... 11 Kobiety częściej czytają etykiety 12 13 Siedem głównych motorów napędowych innowacji opakowaniowych 14 Designblok 15 14 pytań do agencji projektującej opakowania 16 Komunikacja jaka powinna być? 17 Śmierć siedmiu mitów 18 19 Kalorie z boku! 20 21 Świat tektury 22 23 Model Świat 2013
wstęp Szanowni Czytelnicy! Jakie odczucia mają Państwo, wyobrażając sobie ogień? Czy stojąc naprzeciw destrukcyjnego, trawiącego wszystko żaru odczuwają Państwo strach czy cieszą się światłem, ciepłem i oczyszczającą siłą, która przenika całe ciało? Kościół przez tysiące lat podsycał w ludziach strach przed ogniem płonącym w piekle i czyśćcu. Czy dziś, między zarządzeniami przeciwpożarowymi, koszmarnie podnoszącymi koszty budowy, a informacjami publikowanymi przez urzędy ds. ochrony przeciwpożarowej, które głównie wywołują panikę, nie można dostrzec pewnego związku? Bez względu na odpowiedź pamiętajmy o mitycznym Prometeuszu, który nie lękał się ukraść ogień i oddać go człowiekowi za plecami, ojca wszystkich bogów, Zeusa. Prometeusz uważany jest za przyjaciela ludzkości, ponieważ za swój postępek zapłacił najwyższą cenę, jaką były ból i cierpienie. Wraz z ogniem, przyniósł nam także ciepło i światło. To prawda, że ciepło może przemienić się w ogromną, nieokiełznaną siłę żaru, namiętności i emocji. Światło natomiast, symbolizuje nasz intelekt, który jeśli postawimy na zrozumienie i rozwój świadomości pozwala nam poskromić nawet tę niepokonaną siłę żaru. Ogień, który wzniecił w ludzkości iskrę rozwoju jest zatem prapierwotną siłą i potężnym narzędziem w jednym. Ofiara Prometeusza nie poszła na marne. Obdarzył nas ogromną mocą, jednocześnie dając nam możliwość poskromienia jej własnymi siłami i zdobycia w ten sposób prawa do korzystania z niego. Dziś ludzkość potrzebuje filantropów bardziej niż kiedykolwiek, a skoro roli tej nie mogą już odegrać bogowie, musimy ich szukać wśród samych ludzi. Serdecznie pozdrawiam! Daniel Model 02 03 model box
grupa model w 2013 R. Większa sprzedaż i większe utargi niemiecki zakład Model Kramp GmbH. Mimo wzrostu sprzedaży, szwajcarskim zakładom opakowań nie udało się osiągnąć oczekiwanych wyników. Potężnie wzrosła presja konkurencyjna. Doszło do tego wskutek trwale utrzymującego się, niekorzystnego kursu walutowego, stosunkowo wysokich kosztów płacowych i niewykorzystanych mocy produkcyjnych, zarówno w Szwajcarii, jak i w krajach sąsiednich. Z tego powodu, mimo że ceny papieru wzrosły kilkukrotnie, nie byliśmy w stanie odpowiednio zwiększyć cen opakowań. Grupa Model w ubiegłym roku finansowym osiągnęła skonsolidowany obrót w wysokości 689 milionów CHF (+8,9% w porównaniu z rokiem 2012). Liczba pracowników wzrosła do 3158 (+1,2%). Wydatki kapitałowe, w wysokości ok. 50 milionów CHF, przeznaczone zostały przede wszystkim na modernizację, rozbudowę i automatyzację istniejących zakładów oraz parku maszynowego, jak również na budowę nowej hali produkcyjnej w Nymburku. Po wdrożeniu systemu SAP w opavskiej fabryce, wszystkie zakłady grupy Model produkujące opakowania tekturowe posiadają system ERP. Podniesienie skonsolidowanego obrotu z 633 do 689 milionów CHF odpowiada 8,9-procentowemu wzrostowi, który osiągnięto, m.in. dzięki uwolnieniu od wpływu kursów walutowych. Do takiego łącznego wyniku w znacznym stopniu przyczyniły się zakłady w Czechach i w Polsce, papiernie Thurpapier i Aarepapier oraz Sprzedaż tektury falistej w Europie wzrosła umiarkowanie o 1,5%. Należy zaznaczyć, że rynki w Europie Środkowej, Europie Wschodniej i Skandynawii rosły wyraźnie szybciej niż rynki w Europie Zachodniej. Wyjątek stanowiła Hiszpania, gdzie dominowała stagnacja, a wzrost wahał się poniżej rocznej średniej europejskiej. Zakłady zlokalizowane w tych krajach pracują nad dostosowaniem swoich mocy produkcyjnych do nowych warunków. Grupa Model odniosła sukces na pojedynczych rynkach krajowych i umocniła swą pozycję na rynku w ogóle. Jednak wskutek wzrostu cen papieru i braku możliwości reakcji na ten wzrost poprzez odpowiednie podniesienie cen tektury falistej, marże spadły. Nasze cztery zakłady w Szwajcarii, Niemczech i Czechach, pracujące z tekturą falistą, odnotowały w kilku obszarach ogromny wzrost, a dzięki większej liczbie zamówień zwiększyły sprzedaż. Inwestycje w najnowsze technologie i usprawnienie procesów w poprzednich latach przyniosły owoce w ubiegłym roku. Po gwałtownym spadku w roku 2012, wzrost wielkości sprzedaży odnotowano także w dziedzinie opakowań z kaszerowanych tektur falistych, aczkolwiek nie osiągnięto szczytowych wartości z lat ubiegłych. Wzrostu doczekaliśmy się także w produkcji papierniczej. Nasze dwie papiernie wyprodukowały ogółem MODEL BOX 04 05
348 000 ton papieru (+2,8%). Ożywienie popytu i związany z tym wzrost cen zdecydowanie korzystnie wpłynęły na końcowy zysk. Inwestycje, na ogólną kwotę około 50 milionów CHF, dotyczyły przede wszystkim następujących projektów: wymiana nawijarek/przenośników roli i instalacja nowego systemu wentylacyjnego w papierni Aarepapier, przebudowa działu sklejania i wdrożenie procesów automatycznych w Model AG w Weinfelden, wymiana maszyny kaszerującej w Model Kramp, instalacja nowej maszyny drukarskiej i nowej maszyny Miniline do tektury falistej w Opavie (zostanie uruchomiona w zakładzie w pierwszym kwartale 2014 roku), rozbudowa hali produkcyjnej i nowy budynek dla usług co-packing w Nymburku oraz prace wykończeniowe przy zadaszeniu obiektów w Moudon i Hostinném. W ubiegłym roku nadal wdrażaliśmy w całej Grupie system MTS, dążący do poprawy organizacji fabryk, pro- cesów produkcyjnych i okołoprodukcyjnych, jak również poprawy ich jakości i efektywności. Na podstawie wybranych, kluczowych wskaźników wydajności pracowaliśmy nad opracowaniem wewnętrznej skali standardów. Perspektywy Trendy widoczne w krajach, w których działamy, jak też poszczególne nasze produkty otwierają wiele możliwości. Wytrwale wierzymy, że z Państwem jako naszymi klientami oraz dzięki przemyślanemu wykorzystaniu naszych zasobów i zapału, uda się osiągnąć cele postawione na rok 2014 i umocnić pozycję na rynku. Dziękujemy za zaufanie, którym nas obdarzacie! Elisabeth Model CEO Region Zachodni Walo Hinterberger CEO Region Południowowschodni GRUPA MODEL W LICZBACH PROCENTOWY UDZIAŁ RYNKÓW W OBROCIE: Skonsolidowany obrót w milionach CHF Inwestycje w milionach CHF Produkcja tektury falistej w milionach m 2 688,7 632,6 660,0 49,7 47,5 81,3 710 643 619 16,4 inne 1,6 Chorwacja 2,1 Słowacja 2,9 Austria 6,6 Francja 9,4 Niemcy 13,5 Polska Produkcja opakowań z kaszerowanej tektury falistej w milionach m 2 35,7 32,9 34,9 17,9 Czechy Tektura falista w tonach 29 100 27 600 26 300 Tektura lita w tonach 348 000 338 300 284 200 29,6 Szwajcaria Przeciętna liczba zatrudnionych 3 158 3 118 3 096
nasze fabryki Model Holding AG Industriestrasse 33 CH-8570 Weinfelden T +41 71 626 76 21 F +41 71 626 76 22 info.moh@modelgroup.com Fabryki modelgroup.com Szwajcaria Model AG Industriestrasse 30 CH-8570 Weinfelden T +41 71 626 71 11 F +41 71 626 17 30 info.mag@modelgroup.com Model Emballages SA Route du Devin 3 Case postale 262 CH-1510 Moudon T +41 21 905 85 00 F +41 21 905 85 01 info.mem@modelgroup.com Model PrimePac AG Auenstrasse 5 CH-9434 Au (SG) T +41 71 747 91 91 F +41 71 747 91 00 info.mpa@modelgroup.com Thurpapier ein Unternehmen der Model AG Industriestrasse 30 CH-8570 Weinfelden T +41 71 626 77 77 F +41 71 626 77 88 info.tpw@modelgroup.com Aarepapier AG Langackerstrasse 2 CH-5013 Niedergösgen T +41 62 858 51 51 F +41 62 858 54 77 info.apn@modelgroup.com Model Management AG Industriestrasse 33 CH-8570 Weinfelden T +41 71 626 76 21 F +41 71 626 76 22 info.mgt@modelgroup.com Niemcy Model Kramp GmbH Otto-Hahn-Strasse 41 D-63456 Hanau (Steinheim) T +49 6181 6750 0 F +49 6181 6750 267 info.mkh@modelgroup.com Chorwacja Model Pakiranja d. d. Kanalski put b.b. P.P. 183 HR-10002 Zagreb T +385 1 240 96 19 F +385 1 2404 534 moz.info@modelgroup.com Polska Model Opakowania Sp. z o. o. Ul. Szwajcarska 1 PL-23-400 Biłgoraj T +48 84 686 91 00 F +48 84 686 92 00 info.mob@model.pl Model Opakowania Sp. z o. o. ul. Duńska 1 PL-05-152 Czosnów/Warszawa T +48 22 767 30 00-1 F +48 22 767 30 03 info.mtw@model.pl Czechy Model Obaly a. s. Těšínská 2675/102 CZ-746 01 Opava T +420 553 686 111 F +420 553 686 600 info.moo@model.cz Model Obaly a. s. I. Herrmanna 363 CZ-543 71 Hostinné T +420 499 500 111 F +420 499 500 274 info.mch@model.cz Model Obaly a. s. K Hoř e 1572 CZ-676 01 Moravské Budějovice T +420 568 409 611 F +420 568 420 254 info.mbk@model.cz Model Obaly a. s. K Letišti 2219 CZ-288 02 Nymburk T +420 325 544 111 F +420 325 514 845 info.mon@model.cz Pack Shopy packshop.com Szwajcaria Pack Shop Weinfelden Model AG Industriestrasse 30 CH-8570 Weinfelden T 0842 626 626 F 0842 727 727 packshop.suisse@packshop.com Pack Shop Genève Pack Shop Romandie SA 124, Chemin du Pont-du Centenaire CH-1228 Plan-les-Ouates T 0842 626 626 F 0842 727 727 packshop.suisse@packshop.com Pack Shop Lausanne Pack Shop Romandie SA Route de Neuchâtel 8 CH-1032 Romanel-sur-Lausanne T 0842 626 626 F 0842 727 727 packshop.suisse@packshop.com Austria Pack Shop Linz GmbH Winetzhammerstrasse 7 Postfach 552 A-4021 Linz Bestellhotline 0800 22 10 08 T +43 732 386 04 10 F +43 732 386 040 packshop.linz@packshop.com Czechy Pack Shop Opava Nádražní okruh 23 CZ-746 01 Opava T +420 553 622 751 F +420 553 622 151 info.pso@model.cz Pack Shop Praha Bečovská 1279/15 CZ-10400 Praha 10 Uhříněves T +420 272 705 926 F +420 274 877 253 info.psp@model.cz Slowacja Pack Shop Bratislava Vajnorská ul. 108 SK-831 04 Bratislava T +421 220 422 582-3 F +421 244 643 021 info.psb@model.sk Chorwacja Pack Shop Zagreb Kanalski put b.b. P.P. 183 HR-10002 Zagreb T +385 1 240 96 38 T +385 1 240 96 39 F +385 1 240 96 26 packshop.zagreb@modelgroup.com Punkty przygotowania produktów do dystrybucji copackplus.com Szwajcaria Model AG Copack Plus Langackerstrasse 2 CH-5013 Niedergösgen T +41 62 858 52 85 F +41 62 858 52 86 info.cpn@modelgroup.com Czechy Model Obaly a. s. Copack Plus Těšínská 2675/102 CZ-746 01 Opava T +420 553 686 444 F +420 553 686 600 copackplus@modelgroup.com Model Obaly a. s. Copack Plus K Letišti 2219 CZ-288 02 Nymburk T +420 325 544 590 F +420 325 514 845 copackplus@modelgroup.com MODEL BOX 06 07
Punkty sprzedaży opakowań Niemcy Model AG Biuro handlowe Niemcy Karlstrasse 47 49 D-78054 Villingen-Schwenningen T +49 7720 997 530 F +49 7720 941 730 info.magd@modelgroup.com Francja Model Kramp Biuro handlowe Francja 18, rue Mathilde Girault F-92300 Levallois-Perret T +33 147 57 93 13 F +33 147 58 61 83 frederic.cieutat@modelgroup.com Słowacja Model Obaly s.r.o. Biuro handlowe Słowacja E. B. Lukáča 2 SK-03601 Martin T +421 434 248 684 F +421 434 301 181 info@model.sk Ukraina Model Pak Sp. z o. o. Biuro handlowe Ukraina Chervonoi Kalyny Avenue, 62 A UA-79049 Lviv T +380 322 95 36 76 F +380 322 95 36 73 info@modelpak.com.ua Przegląd zakładów tektura falista tektura lita opakowania kaszerowane tektura ciężka papier Pack Shop Przedstawicielstwo handlowe narzędzia do wykrawania co-packing ISO 9001:2008 ISO 14001 BRC/IoP Verze 4 FSC opakowania ekologiczne OHSAS 18001 druk offsetowy druk cyfrowy redukcja CO 2 w przeliczeniu na 1kWh Niemcy Francja Chorwacja Austria Polska Szwajcaria Warszawa Slowacja Czechy Ukraina Lviv
ROZWÓJ W REGIONIE POŁUDNIOWO-WSCHODNIM Inwestycje 2013 Model Obaly a. s., Hostinné W grudniu ubiegłego roku zakończono pierwszą fazę przebudowy magazynów w zakładzie w Hostinném. Na miejscu pierwotnego magazynu wybudowano nową, niemal o 2 metry wyższą halę. Pozwoli to na składowanie o 1600 palet więcej niż dotychczas. W magazynie wykorzystuje się dwa automatyczne systemy do obsługi towaru, z możliwością ruchu w tył i w przód. Pracownicy mają więcej swobody i mogą skupić się na jednej czynności przede wszystkim na załadunku i wyładunku palet z wyprodukowanym towarem. Druga faza budowy zaplanowana jest na wiosnę przyszłego roku. Nowy magazyn wyposażony zostanie w ruchomy system regałowy. Poszczególne regały umieszczone będą na wózkach lub ruchomych podwoziach, poruszających się po szynach. System umożliwi maksymalne wykorzystanie miejsca i magazynowanie towaru przy minimalnych stratach przestrzeni. Do obsługi tego typu magazynu wystarcza wyznaczenie jednej stałej trasy dla wózków. Ruchome regały można w każdej chwili, w prosty sposób rozsunąć, a w razie potrzeby, w dowolnym miejscu, stworzyć tymczasową trasę manewrową. System eliminuje w ten sposób konieczność wytyczania stałych uliczek i oszczędza miejsce, które można przeznaczyć na magazynowanie towaru. Model Obaly a. s., Nymburk W zakładzie w Nymburku, który został nową siedzibą Model Copack Plus, powstała nowa hala produkcyjna MODEL BOX 08 09
i magazynowa. W ramach projektu wybudowano dwa przylegające do siebie budynki, połączone ze starszą częścią zakładu. Nowe budynki są aktualnie wykorzystywane, jako pomieszczenia magazynowe, a produkcja powinna zostać uruchomiona jeszcze w tym roku. Rozbudowa zakładu przyczyniła się do zwiększenia mocy produkcyjnych, rozszerzenia przestrzeni magazynowej i wzrostu zatrudnienia. Obecnie, w systemie dwuzmianowym, pracuje tu aż 40 pracowników, czyli dwa razy więcej, niż przed wybudowaniem nowych obiektów. Copack Plus przeprowadził się do nowej siedziby pod koniec 2013 roku. Model Obaly a. s., Opava W magazynie materiałowym zakładu Model Obaly w Opavie, we wrześniu 2013 roku, zainstalowano nowy ruchomy system regałowy. Jego wdrożenie wyraźnie poprawiło efektywność wykorzystania dostępnego miejsca. System ten, umożliwiając składowanie ok. 3500 palet, dwukrotnie zwiększył moce magazynowe. Dzięki niemu, 90% miejsca, które wcześniej przeznaczone było na uliczki do manewrowania między zamontowanymi na stałe regałami, jest obecnie wykorzystywane do magazynowania towaru. Nowy system składowania umożliwia ułożenie palet do wysokości 5,7 m, a o ich rozmieszczeniu decyduje program działający na zasadach FIFO. Na przesłane przez program polecenie regały rozsuwają się. Dopiero, gdy utworzą dostatecznie szeroką uliczkę, paleta może zostać ustawiona w wyznaczonym miejscu. Wdrożenie systemu SAP W opavskim zakładzie produkcji opakowań z tektury falistej i kaszerowanej, od maja ubiegłego roku, funkcjonuje nowy system SAP, ułatwiający zarządzanie zakładowymi zasobami. System obejmuje także przetwarzanie zamówień, jednak nie zawiera modułu planowania transportu. SAP wraz z jego wcześniejszymi licencjami zainstalowany jest na ok. 100 komputerach. Model Opakowania Sp. z o.o., Biłgoraj W polskim zakładzie w Biłgoraju, od kwietnia zeszłego roku pracuje nowy ploter. Maszyna umożliwia szybszą i dokładniejszą pracę, wpływając w ten sposób na ogólną poprawę jakości wycinanych przy jej użyciu produktów. Powierzchnia robocza maszyny jest większa niż ta, którą dysponował jej starszy poprzednik - można na niej pracować z materiałami o wymiarach do 1680 2190 mm. Nowy ploter pozwala lepiej i pełniej wykorzystywać arkusze tektury, zmniejszając tym samym odpad produkcyjny. Model Opakowania Sp. z o.o., Czosnów Dzięki zakupowi kolejnej jednostki drukującej do fleksograficznej maszyny drukarskiej, podwarszawski zakład może zaoferować swoim klientom druk opakowań w czterech kolorach. Wraz z sekcją drukującą zainstalowano także cztery suszarki i nowy system odpylający. Składa się on ze specjalnej szczotki i jednostki ssącej, które przed rozpoczęciem drukowania całkowicie oczyszczają z pyłu arkusz przeznaczony do zadrukowania. Ten dodatkowy krok wyraźnie wpłynął na poprawę jakości druku końcowego i pomógł zoptymalizować cały proces produkcji. Kolejnym krokiem w usprawnianiu pracy fabryki była wymiana mokrej części maszyny kaszerującej na nowszy model, udostępniony przez zakład w Opavie. Modernizacja urządzenia nie tylko zwiększyła moce produkcyjne i przyspieszyła proces produkcji, ale także podniosła jakość produktów i pozytywnie wpłynęła na niezawodność procesową. Nowoczesny ploter w Biłgoraju. Pośrodku: Nowa hala produkcyjna i magazynowa w Nymburku. Po lewej: Nowy system regałowy w Opavie.
marketing Bądź widoczny... z opakowaniem lub bez! Angielska Wikipedia definiuje pojęcie merchandising m.in. jako eksponowanie produktu w sposób, który zwiększa zainteresowanie klienta i zachęca go do zakupu. Właśnie to pojęcie chodziło mi po głowie, kiedy zwiedzałem targi bożonarodzeniowe w szwajcarskim. Montreux. Na ponad 150 stoiskach można było kupić niemal wszystko, od ręcznie produkowanych świec po ostrygi. Jedno ze stoisk zdecydowanie wybijało się wśród pozostałych, co skłoniło mnie, bym zatrzymał się przed nim. Na stoisku tym sprzedawano tylko jeden produkt bitą śmietanę w polewie czekoladowej. W języku polskim taka słodkość nie ma swojej nazwy, za to w Szwecji znana jest jako gräddbulle, a w Austrii - Schwedenbombe. Co ciekawe, sam produkt wymyślono w Danii w roku 1807! Aby móc je sfotografować musiałem czekać około 10 minut, aż miejsce przed stoiskiem w końcu opustoszeje. Jak to możliwe? Jego właściciel znał prawdziwą zasadę merchandisingu, która brzmi: W jak największym stopniu ułatwić klientowi decyzję. Jak to osiągnął? Oferowany towar był w prosty sposób wystawiony, przejrzyście ułożony i opatrzony jasnymi informacjami! Stoisko oferowało zasadniczo jeden produkt w sześciu wariantach (czekolada mleczna, czekolada gorzka, cynamon itd.), bo w kwestii czekolady każdy lubi co innego. Co dalej? Obsługa była szybka (sprzedawca wyciągał towar z pudeł, ustawionych za nim, aby nie zaburzać atrakcyjnej aranżacji ułożonej na ladzie). Cena była prosta 2 franki szwajcarskie za sztukę, przez co wyeliminowano konieczność żmudnego poszukiwania drobnych przez obydwie strony. Mówi się, że najpierw jemy oczyma. W tym przypadku wszystkie różnokolorowe polewy czekoladowe i słodkie zdobienia jeszcze bardziej wzmacniały to zmysłowe przeżycie. Było to jedno z tych stoisk na targach w Montreux, które ciągle miało jakichś klientów, a tym samym wysokie utargi! Moje hasło, w prostocie siła, nie mogłoby znaleźć lepszego zastosowania w praktyce! Stoisko to mogłoby być dobrym przykładem, także w przypadku, gdyby towar zapakowano w dobrej jakości, atrakcyjne opakowania, najlepiej z okienkiem, ponieważ wiadomo, że klienci chcą widzieć, co kupują! MODEL BOX 10 11
marketing Badania potwierdziły, że kobiety częściej niż mężczyźni czytają etykiety na art. spożywczych Z wyników badań przeprowadzonych przez Uniwersytet w Alabamie i opublikowanych w czasopismach Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics i Food Nutrition & Science, wysuwa się wniosek, że etykiety umieszczone na artykułach spożywczych o wiele częściej i dokładniej czytają kobiety niż mężczyźni. W badaniach wzięło udział 573 mężczyzn i 809 kobiet w wieku od 19 do 71 lat. Z ich deklaracji wynika, że podejmując decyzję o zakupie, kobiety częściej niż mężczyźni kierują się zamieszczanymi na opakowaniach informacjami o wartości odżywczej, wpływie produktu na zdrowie, jego składnikach i wielkości porcji. Okazało się także, że respondenci w wieku od 51 do 70 lat, niezależnie od płci, zdecydowanie częściej czytają i kierują się informacjami na etykietach, niż młodsi uczestnicy badań. Phil Lempert, założyciel Food Nutrition & Science i dyrektor wykonawczy The Lempert Report, twierdzi: To nie było żadnym zaskoczeniem. Ponownie potwierdziło się, że producenci i handlowcy powinni zadbać o to, aby etykiety ich produktów oraz informacje reklamowe, a także handlowe, były jasne i zwięzłe, co ułatwi kupującym podejmowanie decyzji o zakupie.
innowacje Siedem głównych motorów napędowych innowacji opakowaniowych Mówi się, że potrzeba jest matką innowacji. Powiedzenie to odnosi się także do świata opakowań. Trudna sytuacja ekonomiczna, produkty prywatnych marek, rosnąca presja ekologiczna i regulacyjna, a w końcu także inteligentniejsi konsumenci - to wszystko spowodowało, że opakowania nie są już uważane za element promocji o drugorzędnym znaczeniu. Dziś od opakowań oczekujemy, aby stanowiły siłę napędową sprzedaży i zysku. Poniższa lista przekracza granice trendów i przedstawia siedem głównych motorów napędowych rozwoju opakowań. Rynki rozwijające się Według prognoz na nadchodzące lata, 70% globalnego wzrostu generować będą kraje rozwijające się, a ich łączny produkt krajowy brutto, już w roku 2014 może przewyższyć PKB krajów rozwiniętych (źródło: Ernst & Young). Zgodnie z przewidywaniami, w nadchodzących pięciu latach ponad dwa miliardy ludzi z krajów grupy BRIC (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny) i Next-11 (Bangladesz, Egipt, Indonezja, Iran, Meksyk, Nigeria, Pakistan, Filipiny, Korea Południowa, Turcja, Wietnam) osiągnie status klasy średniej (źródło: www.globalfuturist.com). Obecnie charakteryzuje się ją jako mobilną, globalną i wykształconą warstwę miejską. Wyzwaniem dla projektantów będzie dostosowanie designu, konstrukcji oraz przekazu, który niesie opakowanie, do jej oczekiwań oraz specyfiki różnych krajów, kultur i języków, które reprezentuje, przy jednoczesnym zachowaniu cech wspólnych. Wpływ handlu detalicznego Pogłębiające się globalne powiązania wymuszają zmiany interakcji między konsumentami, a handlem detalicznym. Idą one w kierunku dostosowania sprzedaży do aktywnego trybu życia, zapewnienia większej wygody zakupów oraz stworzenia okazji do nawiązania rzeczywistej interakcji. Sprzedawcy detaliczni już wprowadzają te zmiany, oczekując tego samego od właścicieli marek, również prywatnych. Z uwagi na obecną, niezbyt korzystną sytuację ekonomiczną, nie powinno być zaskoczeniem, że prywatne marki rosną szybciej niż marki handlowe. Jeśli w danej kategorii jesteś drugi lub trzeci, to mogłeś wzrost prywatnych marek odczuć bardziej niż inni. Holistyczny design Wszystko zależy od pierwszego wrażenia, zwanego także pierwszą chwilą prawdy (FMOT: z angielskiego First Moment of Truth), na które wpływa design. Właściwie rozumiany oraz realizowany, kompleksowy i holistyczny design stanowi silny atut marki w warunkach wzmożonej konkurencyjności. Najlepsze firmy nie koncentrują się wyłącznie na aspektach technologicznych designu. Jeśli połączymy umiejętności obu półkul mózgowych, to możemy stworzyć prawdziwie holistyczny projekt i zaoferować konsumentowi bardziej intensywne, a także bardziej pozytywne, MODEL BOX 12 13
pierwsze wrażenie. Np. marka MillerCoors niedawno wprowadziła do sprzedaży puszki z piwem, wykończone tak, by w dotyku sprawiać wrażenie piłki futbolowej. Zrównoważony rozwój Opakowania niezaprzeczalnie wiążą się ze zharmonizowanym rozwojem. Podobnie jak polityka ekologiczna, jest on dla większości firm kwestią niezwykle istotną. Większość łatwych kroków, tj. stosowanie materiałów odnawialnych i obniżanie zużycia przy produkcji opakowań zostało już wdrożonych. To oczywiste, że najwięcej korzyści dla zharmonizowanego rozwoju zapewnia udoskonalanie wszystkich aspektów opakowań, takich jak np. stosowane materiały, konstrukcje, stopień odnawialności lub możliwość ponownego wykorzystania. Warunkiem postępu jest ściślejsza i efektywniejsza współpraca różnych branż i środowisk. Konsumenci/ sieci społeczne/ technologie osobiste Trudno sobie nawet przypomnieć, jak wyglądały zakupy w czasach małej popularności internetu. Obecnie jest on integralnym elementem procesów decyzyjnych, a wraz z rozwojem technologii mobilnych i interaktywności już istniejących mediów, daje konsumentom kolejne, coraz bardziej wyrafinowane źródła informacji oraz możliwości zakupu. Producenci i projektanci opakowań będą musieli dostosować się do tych nowych okoliczności, zaakceptować je i wykorzystać tak, aby stworzyć konsumentom szansę, i powód, do zachowania wierności konkretnym produktom lub markom. Nauka i technologia W związku z narastającą koniecznością rozwiązania problemów, związanych z ochroną środowiska naturalnego, zasobami, bezpieczeństwem, ochroną itp., rozwój opakowań będzie postępował. Efektywne rozwiązywanie zagrożeń oraz wyprzedzanie trendów konsumenckich, wymaga inwestycji w naukę i rozwój technologii. Przykładem innowacji opakowaniowej, osiągniętej dzięki połączeniu nauki oraz technologii jest pokrycie tektury warstwą bariery. Dało jej to wyjątkowe własności ekologiczne i rozszerzyło możliwości jej zastosowania. Aktywne i inteligentne opakowania mogą dodatkowo dostarczyć rozwiązań związanych z bezpieczeństwem i świeżością zapakowanego w nie towaru. Przepisy i rozporządzenia Opinia publiczna, ustawodawcy i instytucje regulacyjne będą poświęcać opakowaniom coraz więcej uwagi. Już czas, aby przejść do ofensywy i uznać opakowania za jedno z rozwiązań szeregu współczesnych problemów. Musimy śledzić rozwój materiałów i formatów opakowaniowych na poziomie lokalnym, krajowym oraz międzynarodowym. To, co zapoczątkował protest przeciw torbom plastikowym i butelkom na wodę, stopniowo przekształca się w batalię o minimalizację liczby wszelkich opakowań, a także zapewnienie zharmonizowanych sposobów ich utylizacji.
foto autorky na výstavě kreatywność Designblok Designblok to selektywny, międzynarodowy przegląd współczesnego wzornictwa meblowego, wzornictwa przemysłowego, wyposażenia wnętrz, lamp, mody i biżuterii. W pierwszym tygodniu października uczestnicy Designbloku mieli możliwość zaprezentowania swych prac w Pradze. Do dyspozycji mieli dwie galerie - Superstudio i Openstudio, oraz pomieszczenia własne. Openstudio, goszczące w tym roku w Domu Kafki, na Rynku Staromiejskim przygotowało się na prezentacje pracowni designerskich, projektantów mody i biżuterii. Do obejrzenia było ogółem 50 wystaw. Wśród nich także prezentacja naszej koleżanki z Centrum Innowacyjności Model, która pod patronatem firmy zaprezentowała swoje studium nietradycyjnej lampy przestrzennej, wykonanej z tektury falistej. Za tę ekspozycję została nominowana przez organizację Czech Grand Design do tytułu Talent Roku 2013. MODEL BOX 14 15
design 14 pytań do agencji projektującej opakowania 1. Czy pracujesz nad zleceniem razem z klientem? 2. Czy zanim przystąpisz do projektowania opakowania poszukujesz ogólnej koncepcji? 3. Czy projektujesz grafikę wraz kluczowymi wizualnymi elementami marki, zanim przystąpisz do projektowania samego opakowania? 4. Czy zawsze proponujesz klientom jedno rozwiązanie, które z fachowego punktu widzenia uważasz za najlepsze, wraz z maksymalnie 2 3 alternatywami, czy też proponujesz 8 różnych projektów, z których sami mogą coś wybrać? 5. Czy stale i z własnej inicjatywy proponujesz swym klientom modyfikacje projektów opakowań, zaprojektowanych wcześniej przez Ciebie lub inną agencję? 6. Czy stymulujesz kreatywne postrzeganie i dokształcasz swych klientów podsuwając im artykuły, książki, proponując udział w seminariach itd.? 7. Czy motywujesz swych pracowników, aby angażowali się w usprawnienie pracy indywidualnej i zespołowej? Pamiętaj, że zespół mogą stanowić już dwie osoby! 8. Czy wymagasz od wszystkich swych ludzi, aby próbowali tworzyć własne szkice i projekty, bez względu na to, czy pracują w księgowości, są ilustratorami czy głównymi wykonawcami? 9. Czy propagujesz dbałość o kaligrafię? Steve Jobs o to dbał! 10. Czy wymieniasz się wiedzą z przyjaciółmi z branży projektowej? 11. Czy przynajmniej raz na miesiąc chodzisz do sklepów, aby popatrzeć na opakowania? 12. Czy wszyscy pracownicy twojej agencji znają angielski? 13. Czy na spotkania z klientami wkładasz formalny strój? 14. Czy prezentujesz klientom swoje projekty opakowań wraz z ich opisem i unikasz nacechowanych emocjonalnie komentarzy w stylu To mi się podoba/nie podoba? Inspiracją projektu opakowania Jim Beam Honey był plaster miodu. Opakowanie jak plaster pszczelego miodu Jeam Beam wprowadził na rynek bardzo interesujące opakowanie na bourbon Jim Beam Honey. Jego receptura łączy tradycyjne dla marki smaki wanilii i dębu, z naturalną słodyczą miodu. Inspiracją dla opakowania była struktura plastra pszczelego miodu. Dzięki aplikacji matowego i błyszczącego lakieru UV oraz wytłoczeniu logo i struktury plastra, nadruk zyskał większą wyrazistość, a plaster miodu wygląda jak prawdziwy. Obrys plastra wykorzystano także w okienku opakowania.
reklama Komunikacja jaka powinna być? W ostatnim czasie, przesunąłem swoją uwagę z designu opakowań na komunikację w miejscu sprzedaży. Dlaczego? Ponieważ stwierdziłem, że dla tej dziedziny moglibyśmy zrobić jeszcze więcej! Wydaje się, że dziś brand managerowie koncentrują się wyłącznie na ekspozycji ich logo. To oczywiste, że aby przyciągnąć uwagę konsumentów, musimy zapewnić marce widoczną pozycję. Jednak ważniejsze od tego, jest danie konsumentowi powodu do zakupu. W nowoczesnych supermarketach nie ma sprzedawców, zachęcających konsumenta do zakupu konkretnych produktów. Stąd istotna rola atrakcyjnych ilustracji i zachęcających napisów. Wobec tego, po co piszę ten artykuł? Zainspirowało mnie przypadkowe spotkanie z mistrzem komunikacji POS Henry m Keoghiem z Oughterard w hrabstwie Galway. Henry prowadzi sklep z odzieżą na każdą pogodę, butami, artykułami gospodarstwa domowego, sprzętem do majsterkowania i pamiątkami. Nigdy nie uczestniczył w żadnym kursie marketingowym ani seminarium handlowym, za to jest bardzo praktyczny i polega na własnym zdrowym rozsądku. To typowa cecha wszystkich, którzy osiągnęli coś własną pracą. Sklep, założony blisko 60 lat temu, przejął po ojcu. Natychmiast po wejściu do środka natkniemy się na napis: Spójrz w lewo sklep ciągnie się jeszcze kawałek w głąb, mamy także drugie piętro. Uśmiechnięty i czarujący Henry doskonale rozumie chińskie przysłowie - Nie otwieraj sklepu, jeśli nie potrafisz się uśmiechać. Kiedy zawitałem do jego sklepu, rozpromieniłem się na widok tego, co znalazłem wewnątrz. A były to fantastyczne, motywujące i informujące napisy, jak np. Książki i powieści spokojnie je sobie przekartkuj, Nie wstydź się przymierzyć naszych produktów dzianinowych i Tak, mamy otwarte także w niedzielę!. Gdziekolwiek bym nie spojrzał, wszędzie jakiś napis mówił mi, że coś tam właśnie na mnie czeka. I nawet jeśli to coś, było całkiem wyprzedane, to na tabliczce widniał napis, np.: Przykro nam, ale szklanki nam wyszły. Nowa dostawa wkrótce. Najbardziej spodobał mi się szyld: Mamy dla Ciebie unikatową ofertę pamiątek - większości z nich nie znajdziesz nigdzie indziej. Jeśli ktoś rozumie prawdziwą moc słowa, to jest to na pewno Henry, który nie oszczędza słów fantastyczny, wartość, unikatowa oferta itp. Najważniejsze potrafi jeszcze dodatkowo podkreślić, np. słowo look uwydatnił przerabiając litery oo w parę oczu! Na zdjęciu u góry Henry z synem miejmy nadzieję, że swym następcą w sklepiku John P. Keogh w Oughterard. Skoro potrafi to właściciel sklepiku w małym irlandzkim miasteczku, to dlaczego nie umieją tego duże firmy FMCG, dla których pracuję? Może ten artykuł coś w tym zmieni! Lars Wallentin MODEL BOX 16 17
opakowania Śmierć siedmiu mitów Mit pierwszy: Opakowanie Twojego produktu musi się znaleźć w reklamie. Nie! To nie jest konieczne. Większości konsumentów nie interesuje to, jak wygląda opakowanie produktu. W reklamie zaprezentuj swoją markę i powiedz, co sprzedajesz i gdzie Cię znajdą. Wszelkie inne elementy, mnożąc informacje, czynią komunikat niejasnym. Mit drugi: Zalecane dzienne dawki (ZDD) można podać tylko w jeden sposób. Nie! Nie istnieje ustawa ani przepis, nakładający obowiązek zamieszczania informacji o zalecanych dziennych dawkach na opakowaniach. Tym niemniej, jestem przekonany, że na pewnych produktach informacje te powinny się znaleźć. Na zdjęciu informacje o ZDD zamieszczone na opakowaniu płatków śniadaniowych marki Jordans. Mit trzeci: Recykluj, co się da! Ziemia jest tylko jedna i dlatego powinniśmy o nią dbać. Recyklingu powinni nauczyć się wszyscy, i to im szybciej, tym lepiej. Z drugiej strony, recykling, np. małych, metalowych kapsli lub plastikowych torebek w kraju takim, jak Szwajcaria, zakrawa na idiotyzm, ponieważ dysponuje ona wysoko efektywnym systemem spalania odpadów, wytwarzającym jednocześnie energię. A o nią przede wszystkim chodzi w ekologii. Recykling opakowań nie jest tu jasną kwestią. Wszystko zależy od tego, gdzie jesteś. Pamiętaj, że materiały do recyklingu trzeba posegregować i przewieźć, co samo w sobie stanowi obciążenie energetyczne. Mit czwarty: Marka spółki (lub produktu) musi być umieszczona w lewym górnym rogu, na przedniej stronie opakowania. Jeśli chodzi o książkę, to faktycznie zaczynamy ją czytać od lewego, górnego rogu, ale opakowanie to coś zupełnie innego. Jego głównym zadaniem jest przyciągnąć uwagę, przekonać i sprzedać. Obowiązują tu całkiem odmienne zasady. Tzw. znak firmowy powinieneś umieścić jak najbliżej marki produktu, a przy tympowinien on jak najbardziej się narzucać. Należałoby zatem umieścić go nad, pod lub na marce produktu. Mit piąty: Ludzie nie czytają tylnej strony i ludzie czytają tylną stronę opakowania. Obydwa te stwierdzenia są zasadniczo błędne! Założenie, że niemal wszyscy ludzie czytają informacje o wartości odżywczej, ma źródło w badaniach rynku, w których to konsumenci odpowiadają twierdząco na ogólne pytanie czy czytają te informacje. Rzeczywistość wygląda jednak tak, że czytają oni jedynie te informacje, które rozumieją, jak np. liczba kalorii czy napis produkt bezglutenowy itp. Większość ludzi w ogóle nie czyta tylnych stron opakowań, ponieważ są nudne! Szkoda, że tak duże znaczenie przywiązuje się jedynie do przedniej strony opakowania, zaniedbując pozostałe. Mit szósty: Na tylnej stronie musisz zamieścić logo i nazwę produktu. Po co? Przecież jeśli wybierasz jakiś produkt i trzymasz go w ręce, to wiesz, co trzymasz. W dodatku jeszcze nigdy nie zdarzyło mi się zobaczyć w sklepie, aby towar na półkach stał tylną stroną do przodu. Mit siódmy: Kod kreskowy ma standardową wielkość. I tak, i nie. Oczywiście, że istnieje pewna minimalna wielkość, która zależy od jakości druku, kontrastu itp., ale jeśli spełnisz wszystkie te parametry, to kod może mieć dowolny rozmiar. Osobiście podoba mi się np. kod kreskowy na opakowaniu Kellogg s, który można wczytać z kilku stron, lub ciekawie pomyślany kod na opakowaniu szwedzkiej Mackmyra Whisky, produkowanej z jęczmienia. www.packagingsense.com
opakowania Kalorie z boku! Niedawno w Nowym Jorku zakazano sprzedaży napojów o wysokiej zawartości cukru, a McDonalds na wszystkich swych menu będzie musiał podawać jasne informacje o liczbie kalorii. Wszystko po to, by przyczynić się do zmniejszenia stopnia otyłości w Stanach Zjednoczonych. Wyobrażenia różnych grup, branż i środowisk o tym, jakie informacje powinny się znaleźć na opakowaniach żywności i napojów, zawsze znacznie się różnią. Spróbujmy zastanowić się i zaproponować nie tyle bezpośrednie rozwiązanie, co raczej wnieść przyczynek do współczesnej dyskusji o problematyce nadwagi w dzisiejszym społeczeństwie. Przeważa przekonanie, że zbyt wielki nacisk kładzie się na liczby, które rozumie i którymi interesuje się zaledwie nieliczna grupa ludzi. Z klientami najlepiej komunikować się nie za pomocą przedniej, ale za pomocą tylnej strony opakowania. Spróbujmy wyobrazić sobie, co mogłoby lub co powinno znaleźć się na jego tylnej stronie. Po pierwsze - w jaki sposób najlepiej przygotować i spożywać dany produkt. Po drugie czytelna lista składników, najlepiej napisana czarną czcionką na jasnym tle, krótkie wiersze jak w gazecie, wielkość czcionki ok. 6 8 punktów, inaczej mówiąc wysokość co najmniej 3 mm w przypadku małej czcionki. Po trzecie wartość energetyczna na 100 g (białka, kalorie itd.), w celu zaoszczędzenia miejsca niekoniecznie w formie tabeli, tym niemniej: - informacje te nie powinny być obowiązkowe na takich produktach, jak np. tabasco, kiedy to konsument spożywa naraz zaledwie parę kropel, - jeśli jakaś wartość wynosi 0% lub 0g nie umieszczaj jej na opakowaniu! Uzyskasz w ten sposób miejsce na bardziej istotne informacje, które możesz zamieścić większą czcionką (po prostu zgodnie ze zdrowym rozsądkiem). Teraz kolej na pozostałe zasadnicze informacje, jak np.: - wyraźnie podana strona internetowa i kod QR (jako źródła dalszych informacji), - instrukcja przechowywania, - wyraźnie podane składniki, które mogą powodować rekcje alergiczne itp. Jak na razie wszystko jest tak, jak powinno być! Ale teraz niektórzy czytelnicy mogą się poczuć zaskoczeni. A może by tak zamiast informacji o zalecanej dziennej dawce (GDA) na przedniej stronie informować konsumenta o pozytywnych własnościach danego produktu smaku, strukturze, aromacie, wspomaganiu trawienia, dostarczanej energii itp.? Tylną stronę można by wykorzystać do edukacji konsumenta i informować go o konieczności utrzymania równowagi między ilością przyjmowanych kalorii i wydatkowanej energii w celu zapobiegania nadwadze. Ludzie, którzy nauczą się odpowiednio jeść, pić i regularnie ćwiczyć, prawdopodobnie nigdy nie będą cierpieć na nadwagę. W dolnej części można by wydrukować na przykład następujące kręgi dobrych nawyków. Miejsce na te kręgi można uzyskać usuwając powtarzające się informacje i redukując te z nich, których umieszczenie nie jest wymagane prawem. Kręgi MODEL BOX 18 19
NASZE OPAKOWANIA Nowe opakowanie dla nowej serii Sekta te można wyjaśnić w następujący sposób: Krąg niebieski (ćwicz/ruszaj się) Ćwicz! Ruszaj się! Spalaj kalorie, które pobierasz spożywając te smakołyki i napoje. W przeszłości, kiedy nie było jeszcze samochodów, ludzie przemieszczali się z miejsca na miejsce pieszo i to pomagało im zachować dobrą formę. To, co możesz najlepszego zrobić dla swego ciała, to bycie aktywnym. Krąg żółty (smakuj jedzenie) Powinniśmy propagować radość płynącą z jedzenia umiejętność zatrzymania się, aby usiąść w spokoju i smakować, w pełni odczuwać aromaty, smaki itp. Powinniśmy oduczyć się jedzenia w biegu tylko po to, aby szybko zapełnić żołądek. Kultury, w których jedzenie traktuje się poważniej (Chiny, Włochy, Francja itp.), charakteryzują się mniejszym odsetkiem ludzi otyłych! Seria Premium Bohemia Sekt Prestige otrzymała nowe opakowanie prezentowe. To eleganckie i luksusowe opakowanie na najpopularniejszą i najlepiej sprzedającą się krajową markę win musujących premium, wyraźnie podkreśla prestiżowy charakter produktu. Opakowania na poszczególne gatunki win (Brut, Rosé Brut i Demi Sec), różnią się kolorystycznie, co ułatwia ich identyfikację. Kolory na opakowaniach odpowiadają kolorom etykiet poszczególnych butelek, których wizerunek, wraz z logo producenta, przedstawiono na przedniej stronie opakowania. Elementem wspólnym serii jest elegancka złota fala, wykonana techniką tłoczenia folii na zimno. Nowy design pomógł właścicielowi marki zwiększyć przychody ze sprzedaży o 92%, w porównaniu to tego samego okresu w roku 2011, kiedy to wina musujące oferowane były w poprzednich opakowaniach prezentowych. Projekt opakowania powstał w firmie Model Obaly Opava (CZ). Design graficzny przygotowała agencja Fiala&Šebek. Krąg czerwony (jedz mniejsze porcje) To oczywiste, że jako producent żywności i napojów nie chcę sprzedawać mniej! Jednak chcę zmienić to, jak moi klienci się odżywiają. Celem jest jedzenie przez nich wprawdzie mniejszych porcji, ale za to częściej. Oczywiście takiego wyjaśnienia nie należy podawać na opakowaniu, ale poprzez ciągłe powtarzanie tych trzech kręgów możemy konsumentom przynajmniej przypominać, a może nawet zaszczepić podstawowe zasady zdrowego stylu życia. Może propozycje te są wyłącznie pobożnym życzeniem, ale miejmy nadzieję, że kiedy ustawodawcy będą analizować co i jak musi być umieszczone na opakowaniu, wezmą pod uwagę i taką możliwość.
Świat tektury Wiosenne opakowanie powstało w Centrum Innowacyjności zakładu Model Obaly Opava. Ciekawy kształt przypomina sylwetkę kurczaka, przedstawionego na ilustracji. W połączeniu z nadrukiem w żywych barwach i odstającymi, plastikowymi skrzydełkami po obu stronach opakowania z pewnością przyciągnie uwagę konsumentów. Luksusowe opakowanie na litrową butelkę piwa. Pierwsza wersja tego opakowania, wyprodukowana z tektury falistej o fali F i pokryta biało- -brązowym nadrukiem, skierowana była do pokolenia tatusiów. Wkrótce pojawiła się także wersja bożonarodzeniowa. Obydwa pudełka mają taką samą konstrukcję i podobny design. Największe wrażenie robi jednak dwufazowe tłoczenie - na zimno i z wykończeniem powierzchni imitującym strukturę skóry. Efekt wypukłego konturu butelki i innych elementów osiągnięto dzięki imitacji brązu. W 2013 roku, Model Moravské Budějovice rozpoczął produkcję pudełek, które można zamknąć nawet bez użycia taśmy klejącej lub innych skomplikowanych i kosztownych rozwiązań konstrukcyjnych. Zamykanie jest o wiele prostsze, a opakowanie bardziej funkcjonalne i eleganckie. Nowy typ zamknięcia pudełek, tzw. taśmą SKV, wyraźnie poprawia walory użytkowe i estetyczne produktu. Pięciowarstwowa tektura kaszerowana, składająca się z fali D i fali F, jest zdecydowanie bardziej odporna na odkształcenia pod wpływem wilgoci, niż stosowana wcześniej powszechniejsza tektura z falą B. Nowa pięciowarstwowa tektura ma jednak taką samą grubość, co jej poprzedniczka. Pozwoliło to zapobiec ewentualnemu wzrostowi kosztów logistyki. MODEL BOX 20 21