I. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: CHEMIA WODY, PALIW I SMARÓW 2. Kod przedmiotu: Uc. Jednostka prowadząca: Wydział Mechaniczno-Elektryczny 4. Kierunek: Mechanika i budowa maszyn 5. Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych 6. Moduł: specjalistyczny 7. Poziom studiów: I stopnia 8. Forma studiów: stacjonarne 9. Semestr studiów: VII 1. Profil: praktyczny 11. Prowadzący: dr inż. Marek Łutowicz C1 C2 C C4 C5 CEL PRZEDMIOTU Zapoznanie słuchaczy z właściwościami paliw, olejów smarowych i smarów plastycznych stosowanych w okrętownictwie. Zapoznanie słuchaczy z pochodzeniem, metodami wydobycia i przerobu ropy naftowej. Zapoznanie słuchaczy z zasadami klasyfikacji paliw, olejów smarowych i smarów plastycznych stosowanych w okrętownictwie. Zapoznanie słuchaczy z zasadami eksploatacji, procesami zużycia i starzenia się olejów smarowych. Zapoznanie studentów z właściwościami wody na statku zależnie od jej przeznaczenia, z metodami jej uzdatniania i badania. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1 Znajomość fizyki. 2 Znajomość chemii w zakresie szkoły średniej. Znajomość rysunku technicznego. EK1 EK2 EK EK4 EK5 EK6 EK7 EK8 EFEKTY KSZTAŁCENIA Student potrafi oznaczyć najważniejsze właściwości fizykochemiczne i wskaźniki charakterystyczne paliw, olejów i smarów stosowanych w okrętownictwie oraz oceniać ich przydatność eksploatacyjną. Student zna pochodzenie skład i metody przerobu ropy naftowej oraz wpływ metody przerobu na właściwości użytkowe produktów naftowych. Student zna zasady klasyfikacji paliw, zasady klasyfikacji jakościowej i lepkościowej olejów smarowych stosowanych w okrętownictwie, kryteria doboru olejów smarowych i smarów plastycznych w mechanizmach okrętowych. Student umie w sposób bezpieczny i racjonalny użytkować paliwa, oleje i smary stosowane w okrętownictwie. Student zna wymagania dla wody zależnie od jej przeznaczenia. Potrafi ją przygotować, badać jej parametry w czasie eksploatacji i w razie potrzeby uzdatnić. Student uważnie śledzi treści wykładu, zadaje pytania gdy ma trudności ze zrozumieniem, dyskutuje podczas zajęć, w celu lepszego zrozumienia materiału wyszukuje informacje uzupełniające z innych źródeł. Student przestrzega zasad obwiązujących na wykładach. Dyskutuje o możliwościach modyfikacji zasad w celu podniesienia efektywności odbywania wykładów przez innych studentów. Aktywnie uczestniczy w wykładzie, ćwiczeniu, laboratorium i zgłasza się do odpowiedzi w przypadku gdy wykładowca zadaje pytanie dotyczące ich treści. Zgłasza wykładowcy swoje uwagi lub uzupełnienia odnoszące się do treści wykładów i laboratorium. dostarcza wykładowcy nowe materiały odnoszące się do treści poprzednich wykładów i laboratorium. TREŚCI PROGRAMOWE
W1 W2 Rodzaje i właściwości paliw okrętowych - gęstość, lepkość, temperatura zapłonu i samozapłonu, zanieczyszczenia paliw. Rodzaje i właściwości olejów smarowych - gęstość, lepkość, temperatura zapłonu i samozapłonu, zanieczyszczenia olejów, zastosowanie olejów. W Smary - klasyfikacja i zastosowanie. W4 Bezpieczeństwo pracy z produktami ropopochodnymi. 2 W5 W6 W7 W8 W9 W1 Własności wody używanej na statku - woda morska, woda sanitarna, woda pitna, woda techniczna. Wody naturalne: podział, zanieczyszczenia, wskaźniki jakości wody, metody analizy, sposoby uzdatniania. Wody przemysłowe: rodzaje, zanieczyszczenia oraz wymagania dla wody kotłowej i zasilającej kotły oraz dla wody chłodzącej. Podstawowe parametry wody technicznej stosowanej na statkach. Znaczenie eksploatacyjne: gęstości wody, przewodnictwa właściwego, ph, alkaliczności, twardości, zawartości: tlenu i innych jonów, utlenialności wody. Wpływ zanieczyszczeń wody na pracę urządzeń kotłowych oraz układu chłodzenia silników; osady, kamień kotłowy, korozja - przyczyny powstawania, rodzaje, własności, szkodliwość i metody usuwania oraz zapobiegania. Preparaty zmiękczające stosowane do wewnątrzkotłowego uzdatniania wody. Rodzaje wody na statkach - własności i wymagania: woda morska, woda kotłowa i zasilająca kotły, woda chłodząca silniki okrętowe, woda konsumpcyjna i sanitarna, woda zęzowa i balastowa, ścieki sanitarno-bytowe. W11 Pienienie się wody w kotle: przyczyny, szkodliwość oraz środki zapobiegawcze. W12 W1 W14 W15 W16 W17 W18 W19 Badania testowe wody na statkach: testowanie podstawowych parametrów fizykochemicznych wody za pomocą przenośnych zestawów laboratoryjnych. Ropa naftowa: pochodzenie, skład, przerób zachowawczy i destrukcyjny, otrzymywanie paliw płynnych i produktów smarowych z ropy naftowej; wpływ metody przerobu ropy naftowej oraz sposobu otrzymywania paliw na ich własności użytkowe. Charakterystyka i klasyfikacja paliw płynnych: własności fizykochemiczne, wskaźniki jakości; Paliwa stosowane w silnikach okrętowych: rodzaje i własności, zawartość metali, własności korozyjne produktów spalania paliw i zdolność do tworzenia nagarów. Klasyfikacja i specyfikacja paliw żeglugowych: typy i rodzaje paliw, symbole klasyfikacyjne, klasyfikacja paliw destylacyjnych i pozostałościowych, wpływ dodatków do paliw, badania testowe. Charakterystyka i klasyfikacja olejów smarowych: właściwości fizykochemiczne, rodzaje według ich zastosowania w okrętownictwie, klasyfikacja, gęstość,metody badań jakości, wpływ ilości i rodzaju dodatków uszlachetniających na własności użytkowe silnikowych olejów smarowych. Zanieczyszczenia silnikowych olejów smarowych: źródła zanieczyszczeń, procesy starzenia i utleniania, wpływ eksploatacji silnika na zanieczyszczenie, ocena stanu silnikowych olejów smarowych Smary plastyczne: definicje, skład, podział, własności i zastosowanie, podstawowe parametry użytkowe i ich znaczenie. Klasyfikacja smarów plastycznych: identyfikacja smarów plastycznych i wykrywanie obecności zanieczyszczeń mechanicznych, asortyment smarów plastycznych ogólnego stosowania oraz użytkowanych w żegludze, smary specjalne, środki smarujące na sucho 2 2 Razem NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 1 Notebook z projektorem. 2 Tablica i kolorowe pisaki. Przyrządy laboratoryjne i odczynniki.
FORMUJĄCA F1 Odpowiedź ustna. EK1-EK5 PODSUMOWUJĄCA P1 Kolokwium. EK1-EK5 OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności semestr VII razem Godziny kontaktowe z nauczycielem 27 27 Przygotowanie się do wykładów i ćwiczeń 11 11 Samodzielne opracowanie zagadnień 11 11 Rozwiązywanie zadań domowych 11 11 SUMA GODZIN W SEMESTRZE 6 6 PUNKTY ECTS W SEMESTRZE 1 1 LITERATURA PODSTAWOWA 1 PAWLAK J.:, Analiza paliw, olejów i wody technicznej, 1978. 2 URBAŃSKI P.: Paliwa i smary, 1999. BARCEWICZ K.: Ćwiczenia laboratoryjne z chemii paliw, smarów i wody, 21 4 NAWROCKI J.: Uzdatnianie wody, 2 5 PODNIAŁO A.: Paliwa, oleje i smary w ekologicznej eksploatacji, 22. 6 SZLACHTA Z.: Zasilanie silników wysokoprężnych paliwami rzepakowymi, 22 PROWADZĄCY PRZEDMIOT 1 dr inż. Marek Łutowicz, m.lutowicz@amw.gdynia.pl
Formy oceny Efekt Na ocenę 2 Na ocenę Na ocenę 4 Na ocenę 5 EK1 EK2 Student potrafi oznaczyć najważniejsze właściwości fizykochemiczne i wskaźniki charakterystyczne paliw, olejów i smarów stosowanych w okrętownictwie oraz oceniać ich przydatność eksploatacyjną. Student wymienia paliwa okrętowe, przeznaczenie olejów smarowych i smarów plastycznych, lecz nie zna różnic pomiędzy nimi. Wymienia właściwości produktów naftowych, lecz nie potrafi ich zdefiniować i nie zna metod ich wyznaczania. Student zna rodzaje, właściwości i przeznaczenie różnych paliw okrętowych. Zna rodzaje, właściwości i przeznaczenie różnych olejów smarowych i smarów plastycznych. Potrafi zdefiniować i wyznaczyć właściwości produktów naftowych. Student zna rodzaje, właściwości i przeznaczenie różnych paliw okrętowych. Zna rodzaje, właściwości i przeznaczenie różnych olejów smarowych i smarów plastycznych. Potrafi zdefiniować i wyznaczyć właściwości produktów naftowych oraz omówić wpływ tych właściwości na pracę maszyn i urządzeń. Student zna pochodzenie skład i metody przerobu ropy naftowej oraz wpływ metody przerobu na właściwości użytkowe produktów naftowych. naftowej i sposoby jej wydobycia. Wymienia procesy przerobu ropy jednak nie potrafi skojażyć procesów z produktami docelowymi. naftowej i sposoby jej wydobycia. Zna technologję przerobu ropy: rodzaje destylacji, sposoby rafinacji i powstające w poszczegulnych procesach produkty docelowe. Zna wpływ metod przerobu na właściwości produktów. naftowej i sposoby jej wydobycia. Zna technologję przerobu ropy: rodzaje destylacji, sposoby rafinacji, produkty docelowe i produkty występujące w poszczególnych fazach produkcji. Zna wpływ metod przerobu na skład i właściwości produktów. Student zna rodzaje, właściwości i przeznaczenie różnych paliw okrętowych. Zna rodzaje, właściwości i przeznaczenie różnych olejów smarowych i smarów plastycznych. Potrafi zdefiniować i wyznaczyć właściwości produktów naftowych oraz omówić wpływ tych właściwości na pracę maszyn i urządzeń.zna ich typowe wartości i wartości graniczne dla poszczególnych grup produktów. naftowej i sposoby jej wydobycia. Zna technologję przerobu ropy: rodzaje destylacji, modyfikcji, sposoby rafinacji, produkty docelowe i produkty występujące w poszczególnych fazach produkcji. Zna procesy wytwarzania syntetycznych komponentów i biokomponentów. Zna wpływ metod przerobu na skład i właściwości produktów.
EK EK4 EK5 EK6 Student zna zasady klasyfikacji paliw, zasady klasyfikacji jakościowej i lepkościowej olejów smarowych stosowanych w okrętownictwie, kryteria doboru olejów smarowych i smarów plastycznych w mechanizmach okrętowych. Student wymienia symbole klasyfikacji paliw, symbole klasyfikacji jakościowej i lepkościowej olejów silnikowych. Nie potrafi powiązać symbolu z właściwościami, wskaźnikami i przeznaczeniem produktu naftowego. Wymienia rodzaje smarów plastycznych, lecz nie potrafi określić ich włąściwości i przeznaczenia. Student zna klasyfikację paliw Student wymienia symbole klasyfikacji paliw, symbole klasyfikacji jakościowej i lepkościowej olejów silnikowych. Potrafi powiązać symbol z właściwościami, wskaźnikami i przeznaczeniem produktu naftowego. Zna podział właściwości i przeznaczenie różnych rodzajów smarów plastycznych. żeglugowych, klasyfikację jakościową i lepkościową olejów smarowych.zna wartości graniczne poszczególnych wskaźników i właściwości produktów zależnie od klsay. Potrafi dobrać odpowiedniki produktów kożystając z różnych alternatywnych klasyfikacji. Potrafi zinterpretować symbol klasyfikacji smarów plastycznych. Student umie w sposób bezpieczny i racjonalny użytkować paliwa, oleje i smary stosowane w okrętownictwie. charakteryzujące zużycie eksploatacyjne, lecz nie zna ich wartości granicznych. Zna zagrożenia związane z eksploatacją produktów, lecz nie zna sposobu udzielania pomocy poszkodowanym, zasad prowadzenia akcji gaśniczej lub likwidacji zagrożeń ekologicznych. Student zna podstawowe zasady eksploatacji olejów i smarów plastycznych. Zna zależność pomiędzy warunkami magazynowania i eksploatacji, a procesami ich starzenia się i zużycia. Zna parametry fizykochemiczne charakteryzujące zużycie eksploatacyjne. Zna zagrożenia związane z eksploatacją produktów naftowych i podstawowe zasady bezpieczeństwa. Student zna zasady eksploatacji olejów i smarów plastycznych. Zna zależność pomiędzy warunkami magazynowania i eksploatacji, a procesami ich starzenia się i zużycia. Zna parametry fizykochemiczne charakteryzujące zużycie eksploatacyjne i ich wartości graniczne. Zna zagrożenia związane z eksploatacją produktów naftowych i zasady bezpieczeństwa, sposoby udzielania pomocy poszkodowanym, zasady prowadzenia akcji gaśniczej i likwidacji zagrożeń ekologicznych. Student zna klasyfikację paliw żeglugowych, klasyfikację jakościową i lepkościową olejów smarowych.zna wartości graniczne poszczególnych wskaźników i właściwości produktów zależnie od klsay. Potrafi dobrać odpowiedniki produktów kożystając z różnych alternatywnych klasyfikacji. Potrafi zinterpretować symbol klasyfikacji smarów plastycznych, i dobrać klasę smaru plastycznego zależnie od jego przeznaczenia. Student zna zasady eksploatacji olejów i smarów plastycznych. Zna zależność pomiędzy warunkami magazynowania i eksploatacji, a procesami ich starzenia się i zużycia. Zna parametry fizykochemiczne charakteryzujące zużycie eksploatacyjne i ich wartości graniczne. Zna zagrożenia związane z eksploatacją produktów naftowych i zasady bezpieczeństwa, sposoby udzielania pomocy poszkodowanym, zasady prowadzenia akcji gaśniczej i likwidacji zagrożeń ekologicznych. Student zna wymagania dla wody zależnie od jej przeznaczenia. Potrafi ją przygotować, badać jej parametry w czasie eksploatacji i w razie potrzeby uzdatnić. Student zna podział wody na statku zależnie od jej przeznaczenia jednak nie potrafi opisać różnic, Zna podstawowe parametry wody lecz nie potrafi ich zdefiniować lub zmierzyć. Student zna wymagania dla wody na statku Zna parametry wody i sposoby ich oznaczania. Wartości typowe i graniczne podstawowych parametrów wody. Ocenia przydatność wody na podstawie wyników analiz. Student zna wymagania dla wody na statku zależnie od jej przeznaczenia..zna parametry wody ich definicje i sposoby oznaczania. Wartości typowe i graniczne podstawowych parametrów wody zależnie od jej przeznaczenia. Ocenia przydatność wody na podstawie wyników analiz. Student zna wymagania dla wody na statku zależnie od jej przeznaczenia.zna parametry wody ich definicje i sposoby oznaczaniaoraz oraz wpływ parametrów wody na eksploatację urządzeń.wartości typowe i graniczne podstawowych parametrów wody zależnie od jej przeznaczenia. Ocenia przydatność wody na podstawie wyników analiz. Student uważnie śledzi treści wykładu, zadaje pytania gdy ma trudności ze zrozumieniem, dyskutuje podczas zajęć, w celu lepszego zrozumienia materiału wyszukuje informacje uzupełniające z innych źródeł. Nie słucha uważnie treści wykładu, nie zadaje pytania gdy ma trudności ze zrozumieniem Słucha uważnie treści wykładu, zadaje pytania gdy ma trudności ze zrozumieniem dyskutuje trudniejsze fragmenty zajęć w celu lepszego zrozumienia wyszukuje informacje uzupełniające z innych źródeł
EK7 EK8 Student przestrzega zasad obwiązujących na wykładach. Dyskutuje o możliwościach modyfikacji zasad w celu podniesienia efektywności odbywania wykładów przez innych studentów. Student nie przestrzega zasad obwiązujących na wykładach Student przestrzega zasad obwiązujących na wykładach student dba o przestrzeganie zasad obwiązujących na wykładach przez innych studentów student wskazuje możliwe modyfikacje zasad w celu podniesienia efektywności odbywania wykładów przez innych studentów Aktywnie uczestniczy w wykładzie, ćwiczeniu, laboratorium i zgłasza się do odpowiedzi w przypadku gdy wykładowca zadaje pytanie dotyczące ich treści. Zgłasza wykładowcy swoje uwagi lub uzupełnienia odnoszące się do treści wykładów i laboratorium. dostarcza wykładowcy nowe materiały odnoszące się do treści poprzednich wykładów i laboratorium. Biernie uczestniczy w wykładzie, laboratorium i nie zgłasza się do odpowiedzi w przypadku gdy wykładowca zadaje pytanie dotyczące ich treści Aktywnie uczestniczy w wykładzie, laboratorium i zgłasza się do odpowiedzi w przypadku gdy wykładowca zadaje pytanie dotyczące ich treści zgłasza wykładowcy swoje uwagi lub uzupełnienia odnoszące się do treści wykładów i laboratorium dostarcza wykładowcy nowe materiały odnoszące się do treści poprzednich wykładów i laboratorium