Przejście ze szkoły do pracy - poradnik dla absolwentów starających się o pracę Sukces w poszukiwaniu pierwszej pracy nie zawsze jest proporcjonalny do uzyskanego wykształcenia. Oprócz posiadanej wiedzy i umiejętności decydują o nim Twoje indywidualne cechy, zaradność i sprawność poruszania się po rynku pracy. To, czy otrzymasz pracę zależy od wielu czynników: Od tego czy znasz mechanizmy rządzące rynkiem pracy, Czy umiesz dotrzeć do informacji o ofertach zatrudnienia, Czy potrafisz dokonać analizy swoich możliwości podjęcia określonej pracy, Czy potrafisz odpowiednio zaprezentować siebie i swoje umiejętności w kontaktach z pracodawcami, Czy jesteś otwarty i pozytywnie zmotywowany do tego by podejmować nowe wyzwania. Zaistnienie na rynku pracy wymaga, zatem od każdego zwiększonego wysiłku, zaangażowania i kreatywności. Tylko ta osoba dostanie posadę, która spełni różne oczekiwania pracodawcy - odpowiednie wykształcenie, doświadczenie, znajomość języków obcych, umiejętności, a także odpowiednia osobowość. Coraz częściej bardzo ważne są tzw. kompetencje społeczne, czyli np. otwartość na zmiany, umiejętność współpracy w grupie, pozytywne nastawienie do pracy, motywacja do pracy, tworzenie dobrej atmosfery czy też kreatywność. Ważne są również takie cechy jak: komunikatywność, dyscyplina, dokładność, inicjatywa, nastawienie na sukces, odporność na stres, dobra organizacja pracy, zdolności interpersonalne. Dobór pracowników uzależniony jest, bowiem od rodzaju stanowiska, zadań jakie należy na nim realizować i od celu jaki pracodawca chce osiągnąć. PLANOWANIE Pierwszym krokiem Twoich poszukiwań powinno być przygotowanie planu poszukiwań. Nie traktuj poszukiwania pracy po "łebkach" i nie działaj po omacku. Od tego zależy Twoja przyszłość. Jak to zrobić? Zaplanuj konkretne działania, które będziesz w stanie wykonać. Określ sposoby ich realizacji. Obok poszczególnych zadań zapisuj nazwiska ludzi lub nazwy instytucji i firm, których pomoc może okazać się niezbędna. Ustal priorytety zadań i kolejność ich wykonania zacznij od najważniejszych. ANALIZA SWOICH MOCNYCH I SŁABYCH STRON Zanim zaczniesz szukać zatrudnienia zastanów się: Jakie masz zainteresowania i umiejętności? Jak mógłbyś wykorzystać zdobytą wiedzę i doświadczenie zawodowe? Jaka praca dałaby Ci zadowolenie?
Jeśli wykonujesz te czynności, które lubisz to z pewnością: jesteś bardziej efektywny i nie męczysz się tak bardzo, jak przy zajęciach, których nie lubisz; chętniej poszerzasz wiedzę na temat pracy; daje ona Tobie wiele satysfakcji. Zweryfikuj swoje mocne i słabe strony. Odpowiadając na poniższe pytania podniesiesz swoją samoocenę i będzie to Twój kapitał w robieniu kariery zawodowej Jakie posiadasz talenty, zdolności i umiejętności? Co umiesz robić najlepiej? W jakiej dziedzinie masz najwięcej doświadczenia i wiadomości? Jakie posiadasz cechy osobowości? Czy posiadasz jakieś dodatnie cechy rzadko spotykane u innych? Jakie zdolności, talenty i umiejętności widzą u Ciebie inni (rodzice, koledzy, nauczyciele)? Jakie miałeś największe osiągnięcia? Wolisz pracować z ludźmi czy z maszynami, urządzeniami? Lepiej czujesz się w zespole czy sam? Zastanów się również, nad tym: Czego nie lubisz robić i dlaczego? Jakie prace sprawiają Tobie trudności i dlaczego? Jakie przedmioty w szkole i na studiach sprawiały Tobie trudności i dlaczego? Na czym polegają Twoje słabości oraz jakie słabości widzą u Ciebie inni (rodzice, koledzy, nauczyciele). Czego się boisz i dlaczego? Szukając w sobie zarówno negatywów jak i pozytywów, jak najmniej rzeczy pozostawisz przypadkowi. W przyszłości pozwoli Ci to uniknąć narzekania na zły los. Może być również pomocne przy planowaniu dalszej edukacji (wybór szkoły, kursu czy szkolenia oraz samokształcenia). LISTA DOŚWIADCZEŃ I UMIEJĘTNOŚCI Sporządź listę swoich doświadczeń zawodowych oraz nabytych umiejętności. Mogą to być, np.: Prace wykonywane podczas wakacji, takie jak np.: zbieranie owoców, praca w charakterze wychowawcy na koloniach letnich lub obozach zimowych, praca za granicą. Praca w supermarkecie przy wykładaniu towaru na półki lub promocji towarów. Roznoszenie ulotek, praca w charakterze ankietera. Aktywność w organizacja młodzieżowych i studenckich. Praca wolontariacka w jakiejś instytucji. Odbyta praktyka. Pomoc młodszemu rodzeństwu lub dzieciom sąsiadów przy odrabianiu lekcji, itp.
Teraz zastanów się nad tym, jakich zdolności i umiejętności wymagały poszczególne prace i spisz je wszystkie. Podkreśl te, które są Twoimi mocnymi stronami. Im więcej znajdziesz informacji na ten temat tym lepiej. Pamiętaj - za każdym razem, kiedy będziesz szukać pracy, sprawdź czy na tej liście znajdują się umiejętności i talenty potrzebne do jej wykonywania. ZAJĘCIA A TWOJE UZDOLNIENIA Jeżeli masz trudności z samodzielnym dokonaniem oceny Twoich możliwości i dążeń zawodowych odwiedź Powiatowy Urząd Pracy. Możesz uzyskać tam informacje przydatne do planowania ścieżki rozwoju zawodowego. Przy okazji będziesz mógł porozmawiać z doradcą zawodowym, który pomoże Ci dokonać samooceny predyspozycji zawodowych i wspólnie przygotujecie plan działania. Doradcy zawodowi prowadzą oprócz spotkań indywidualnych - zajęcia grupowe z zakresu przygotowania poszukującego pracy do kontaktów z pracodawcą. Uczestniczących w warsztatach możesz nauczyć się jak sporządzić profesjonalne dokumenty aplikacyjne, jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, jak efektywnie poszukiwać pracy. Osoby zainteresowane mogą również skorzystać z Sali Informacji Zawodowej, gdzie znajdą poradniki, broszury i pozycje książkowe przydatne przy poszukiwaniu pracy oraz przewodniki po zawodach, w których zamieszczone są informacje nt. interesujących Cię zawodów (opis zadań na stanowisku pracy, wymagania psycho-fizyczne, wymagania kwalifikacyjne, możliwości awansu). Lista doświadczeń i umiejętności oraz wiedza na temat stanowiska pracy pomoże Ci: napisać CV i list motywacyjny; dobrze przygotować się i przejść przez rozmowę kwalifikacyjną. JAK SZUKAĆ PRACY? Wstań wcześnie i zacznij szukać pracy. Pracuj wytrwale! Poszukiwanie pracy to również praca, choć bez wynagrodzenia. Im więcej źródeł sprawdzisz, tym większą szansę będziesz miał na znalezienie pracy. o Notuj na kartce wszystkie informacje, które mogą być Ci pomocne w napisaniu dokumentów aplikacyjnych i rozmowie kwalifikacyjnej. o Daj się poznać- przedstawiaj się imieniem i nazwiskiem, wręczaj swoje wizytówki. Staraj się dowiedzieć, gdzie pracują i co robią ludzie, których poznajesz. o Jeśli znajdziesz kilka ofert zgłaszaj się do kilku pracodawców jednocześnie, zaoszczędzisz czas i pieniądze. Bądź aktywny. Im więcej czasu i uwagi poświęcisz tym działaniom, tym szybciej osiągniesz zamierzony efekt. GDZIE SZUKAĆ PRACY? Gdzie należy szukać informacji o wolnych miejscach pracy? U krewnych i znajomych. Rozwijaj sieć kontaktów (rodzina, przyjaciele, znajomi). Rozgłoś, że szukasz pracy. To Twoje pierwsze źródło informacji i jedno z bardziej
skutecznych sposobów poszukiwania pracy. To oni dzięki swoim kontaktom towarzyskim i służbowym mogą wiedzieć pierwsi o wolnym miejscu pracy. Poproś, aby sprawdzili w swojej firmie, czy są wolne etaty. Osoba taka może zarekomendować Ciebie u swojego pracodawcy. Nie wahaj się skorzystać z każdej oferty, jaka Ci się nadarza. Bezpośrednio u pracodawców. Składanie własnej oferty pisemnej lub ustnej jest również dobrym i skutecznym sposobem znalezienia pracy. Jednak osobista wizyta w firmie wymaga taktu i dostosowania się do obyczajów, panujących w poszczególnych firmach. Najlepiej wcześniej skontaktować się telefonicznie z firmą i upewnić się, czy ta forma kontaktu jest mile widziana. Jeśli możesz ustal nazwiska osób odpowiedzialnych za rekrutację lub kierowników działów, które Ciebie interesują. W urzędach pracy. Możesz zarejestrować się we właściwym urzędzie pracy. Zabierz ze sobą dowód osobisty, numer NIP, oryginały świadectw pracy i ostatnie świadectwo szkolne - będą potrzebne przy wypełnianiu karty rejestracyjnej, która jest dostępna w urzędzie pracy. Szczegóły dotyczące tego kto może być zarejestrowany i jakie dokumenty są niezbędne znajdziesz na stronie naszego Urzędu www.pup-tg.pl w zakładce ABC bezrobotnego. Co da Ci rejestracja w urzędzie? Pośrednictwo pracy - uzyskasz dostęp do aktualnych zgłaszanych do urzędu ofert pracy z twojego regionu. Szkolenia dzięki uczestnictwu w kursach i szkoleniach dokształcających zdobędziesz nowe umiejętności oraz zwiększysz swoje szanse na znalezienie zatrudnienia. Przygotowanie zawodowe dorosłych urząd pracy może również skierować Cię na przygotowanie zawodowe dorosłych w celu uzyskania potrzebnych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych. Odbywa się to w dwóch formach praktycznej nauki zawodu dorosłych umożliwiającej przystąpienie do egzaminu kwalifikacyjnego na tytuł zawodowy lub egzamin czeladniczy, bądź w formie przyuczenia do pracy dorosłych w celu zdobycia wybranych kwalifikacji zawodowych lub umiejętności niezbędnych do wykonywania określonych zadań zawodowych. Biorąc udział w szkoleniu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych przysługuje Ci stypendium w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych (953,10 zł)* pod warunkiem, że liczba godzin szkolenia wynosi nie mniej niż 150 godzin miesięcznie ( w przypadku niższego miesięcznego wymiaru godzin szkolenia wysokość stypendium ustala się proporcjonalnie). Staże jeżeli brak Ci kwalifikacji lub umiejętności praktycznych, chciałbyś zdobyć doświadczenie zawodowe w miejscu pracy możesz postarać się o skierowanie na staż u pracodawcy. W przypadku osób bezrobotnych do 25 roku życia lub absolwentów wyższych szkół, którzy nie ukończyli 27 roku życia staż może trwać do 12 miesięcy. W czasie odbywania staży bezrobotny uzyskuje stypendium stażowe w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych (953,10 zł)*. Stażysta ma również prawo do 2 dni wolnego za każde 30 dni odbywania stażu. Dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej jeżeli masz pomysł na własną firmę możesz postarać się o przyznanie jednorazowych środków na otwarcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji
i doradztwa związanego z podjęciem tej działalności. Kwota tego wsparcia nie może przekroczyć 6 krotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia (22.141,80 zł)*. Urzędy pracy mogą przyznać Ci również stypendia na kontynuowanie nauki jeżeli jesteś osobą bez kwalifikacji zawodowych lub sfinansować koszty studiów podyplomowych. Dlatego, też kiedy zarejestrujesz się w urzędzie pracy dowiedz się z jakiego wsparcia możesz skorzystać. W Biurach Karier przy uczelniach, Klubach Pracy przy Ochotniczych Hufcach Pracy oraz Centrach Informacji i Planowania Kariery Zawodowej przy Wojewódzkich Urzędach Pracy. Jednostki te miewają również informacje o wolnych miejscach pracy zarówno stałej, jak i dorywczej. Mogą również pomóc Ci jak zredagować dokumenty aplikacyjne, przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, podpowiedzą jak i gdzie zdobyć dodatkowe kwalifikacje zawodowe. W agencjach pośrednictwa pracy i firmach doradztwa personalnego. Są one pośrednikami między osobami poszukującymi zatrudnienia a pracodawcami. Posiadają bazy zarówno osób poszukujących pracy, jak i firm poszukujących pracowników. Za pośrednictwem tych firm łatwo znaleźć pracę dorywczą, która zwiększa szansę zdobycia pracy stałej. W Internecie. Obecnie jest bardzo dużo stron internetowych oferujących pracę. Wystarczy wpisać w wyszukiwarce hasło "praca". Niektóre oferty są dosyć stare, lecz nie zrażaj się tym. Zadzwoń do firmy i upewnij się czy oferta jest jeszcze aktualna, zanim zrezygnujesz. Podczas rozmowy może okazać się, że to właśnie praca dla Ciebie. W mediach. W prasie ogólnopolskiej i lokalnej (oprócz ogłoszeń należy zwracać uwagę na artykuły informujące o nowo powstających firmach), wydawnictwach specjalistycznych i branżowych oraz programach poświęconych rynkowi pracy w radio i telewizji. Zwróć uwagę na uliczne tablice reklamowe. Sprawdź termin zgłoszenia się, miejsce i nazwisko osoby, z którą należy skontaktować się oraz jakie dokumenty aplikacyjne należy złożyć i w jaki sposób. Czytaj dokładnie opisy stanowisk pracy. Jaka to firma- jej nazwa, adres? Nie zniechęcaj się wysokimi wymaganiami. Z reguły są one mocno zawyżone i dotyczą pracowników idealnych. A takich po prostu nie ma. Na obcojęzyczne ogłoszenia odpowiadaj w języku, w którym zostały napisane. Na targach i giełdach pracy. Oprócz ofert pracy można zapoznać się z wymogami firm. Nie zrażajcie się niepowodzeniami. Są one, bowiem cennymi informacjami o wymogach pracodawców i przebiegu rekrutacji. Następnym razem będzie lepiej i na pewno się uda! * kwoty podano zgodnie ze stanem prawnym na 1 marca 2013r. Opracowała: Monika Kłosińska Tomera Kierownik Działu Poradnictwa Zawodowego i Klubu Pracy Źródło: 1. Akademia kariery. Poradnik dla studentów i absolwentów, praca zbiorowa pod red. Ewy Madej, Katowice 2003 2. Co starający się o pracę absolwent wiedzieć powinien?, praca zbiorowa pod red. I. Florkiewicz-Kapulaki, Fundacja Jastrzębski Inkubator Przedsiębiorczości 3. http://www.bip.ires.pl/gfx/mckirg/files/twoja_kariera/praca/informacje.html