1. PRZEDMIOT WARUNKÓW TECHNICZNYCH Przediote Warunków Technicznych jest elaina C 3H 6N 6 otrzyywana w wyniku tericznego rozkładu ocznika. RozróŜnia się dwa rodzaje elainy oznaczone sybolai literowyi A1, A2. 2. WYMAGANIA 2.1. WYMAGANIA OGÓLNE Melaina a postać białego krystalicznego proszku bez widocznych zanieczyszczeń echanicznych. 2.2. WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE wg Tablicy 1. Tablica 1 Rodzaj Lp. Wyagania Jednostka A1 A2 wartość wartość 1. Zawartość elainy, co najniej % 99,8 99,6 2. Zawartość popiołu, nie więcej niŝ % 0,02 0,03 3. Zawartość wilgoci, nie więcej niŝ % 0,1 0,1 4. Reaktywność, co najniej inuty 40 40 5. Barwa Ŝywicy elainowo-foraldehydowej, nie więcej niŝ Pt-Co 20 30 (1) 6. Zawartość Ŝelaza, nie więcej niŝ pp 1 2 7. ph 2-procentowego roztworu elainy w wodzie w granicach - 7,5-8,5 7,5-8,5 8. Przezroczystość roztworu elainowoforaldehydowego - lub prawie prawie lub lekko ętny 9. Barwa roztworu elainowo-foraldehydowego, nie więcej niŝ Pt-Co 20 30 (1) (1) Barwa oŝe nieznacznie odbiegać od skali wzorców Pt-Co 3. ELEMENTY OZNAKOWANIA Oznakowanie opakowania usi być uieszczone w iejscu widoczny, pozostawać nieusuwalne oraz wyraźnie czytelne. Oznakowanie opakowania zawiera następujące eleenty: nazwę handlowa produktu: MELAMINA nazwę, nr telefonu, adres i logo producenta inforacje o asie netto produktu znak anipulacyjny: Chronić przed wilgocią W przypadku kontenerów elastycznych typu big-bag dodatkowo dołączana jest etykieta zawierająca: nazwę, nr telefonu, adres i logo producenta, nazwę produktu, inforację o asie netto produktu oraz nuer partii. Dopuszcza się inne nadruki na opakowaniach o ile ich treść została uzgodniona z kliente. 4. PAKOWANIE Melaina pakowana jest: w worki papierowe 25kg, wentylowe luze lub układane na paletach drewnianych, palety naleŝy zabezpieczyć folią terokurczliwą, Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. Strona 1 z 7
w kontenery elastyczne typu big-bag o pojeności 500 1500 kg netto, luze w cysternach saochodowych lub kolejowych, w opakowania klienta (na Ŝyczenie), 5. PRZECHOWYWANIE Melaina powinna być przechowywana w poieszczeniach czystych i suchych. Produkt naleŝy chronić przed zabrudzenie i zawilgocenie. Nie przechowywać w pobliŝu silnych utleniaczy. Nieprzestrzeganie powyŝszych zasad oŝe spowodować ziany jakości produktu. 6. TRANSPORT Melainę naleŝy przewozić dowolnyi krytyi środkai transportu i chronić przed zawilgocenie. Produkt nie podlega przepiso RID i ADR. 7. BADANIA 7.1. PROGRAM BADAŃ wg Tablicy 2. Tablica 2 L.p. Rodzaj badań Wyagania wg Opis badania 1. Oznaczanie zawartości elainy 2.2.1 7.5. 2. Oznaczanie zawartości popiołu 2.2.2 7.6. 3. Oznaczanie zawartości wilgoci 2.2.3 7.7. 4. Oznaczanie reaktywności 2.2.4 7.8. 5. Oznaczanie barwy Ŝywicy elainowo-foraldehydowej 2.2.5 7.9. 6. Oznaczanie zawartości Ŝelaza 2.2.6 7.10. 7. Oznaczanie ph 2% roztworu elainy w wodzie 2.2.7 7.11. 8. Oznaczanie przezroczystości roztworu elainowoforaldehydowego 2.2.8 7.12. 9. Oznaczanie barwy roztworu elainowo-foraldehydowego 2.2.9 7.13. 7.2. WIELKOŚĆ PARTII Partia nie powinna zawierać więcej niŝ 100 ton elainy. 7.3. POBÓR PRÓBEK Melaina jest produkte jednorodny. Pobór próby z partii odbywa się podczas pakowania przy poocy próbników autoatycznych. Z otrzyanej próby ogólnej przygotowuje się średnią próbę laboratoryjną w ilości ok.1,5kg. Próbę dzieli się na dwie części, z których jedną przeznacza się do badań laboratoryjnych a drugą przechowuje jako archiwalną. Przy poborze ręczny stosować wytyczne PN-ISO 8213:1999. 7.4. SPRAWDZANIE WYMAGAŃ OGÓLNYCH Zgodność z wyaganiai ogólnyi sprawdzić wzrokowo. 7.5. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MELAMINY METODĄ MIARECZKOWANIA POTENCJOMETRYCZNEGO KWASEM SIARKOWYM. 7.5.1. Zasada etody. Melaina jest słabą zasadą. Jeden ol elainy reaguje z 1 ole kwasu. Pozwala to na potencjoetryczne oznaczanie czystości elainy za poocą 0,5N kwasu siarkowego. Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. Strona 2 z 7
7.5.2. Sprzęt i odczynniki. a) Aparat do potencjoetrycznego oznaczania firy Metroh (procedura MET ph) b) Elektroda kobinowana pehaetryczna c) Zlewka poj. 200-250 l d) 0,5 N ianowany roztwór kwasu siarkowego 7.5.3. Wykonanie oznaczania. ZwaŜyć 1,2-1,3g badanej próbki elainy z dokładnością ±0,0001g w zlewce poj. 200 l. Dodać 100 l wody destylowanej. Podgrzewać na aszynce intensywnie ieszając do całkowitego rozpuszczenia elainy (nie dopuścić do wrzenia). Bezpośrednio po rozpuszczeniu przenieść badaną próbkę do aparatu, nie wkładać elektrody i uruchoić procedurę iareczkowania elainy. Po dodaniu 16-18 l 0,5N kwasu siarkowego (ilość wprowadzonego kwasu uzaleŝniona od wielkości faktora kwasu) następuje 30 in. przerwa, podczas której roztwór jest intensywnie ieszany i schładzany do tep. 25 o C. Po włoŝeniu elektrody kończyy iareczkowanie bardzo ałyi porcjai kwasu (V step-0,05 l, titr rate 1 l/in) do punktu równowaŝnikowego EP1, gdzie druga pochodna ph/v będzie równa zero. Wykonanie analizy trwa około 50 inut. 7.5.4. Obliczanie wyników oznaczania Zawartość elainy (X), wyraŝoną jako procent (/), obliczyć wg wzoru: gdzie: V F 0,06307 100 % Melainy = V - ilość l 0,5N H 2SO 4 zuŝyta do wyznaczenia punktu równowaŝnikowego EP1 F - faktor 0,5 N H 2SO 4 - waga próbki, w g 0,06307g ilość elainy, która przereaguje z 1 l 0,5N H 2SO 4 7.5.5. Wynik końcowy oznaczania. Za wynik końcowy naleŝy przyjąć średnią arytetyczną wyników, co najniej dwóch równoległych oznaczeń, iędzy któryi róŝnica nie powinna przekraczać 0,1% (/). 7.6. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI POPIOŁU. 7.6.1. Zasada etody. Metoda polega na oznaczaniu popiołu po spaleniu próbki elainy i wypraŝeniu w teperaturze 900 0 C. 7.6.2. Wykonanie oznaczania. W tyglu kwarcowy wypraŝony do stałej asy w teperaturze 900 C zwaŝony na wadze analitycznej z dokładnością do 0,0002g, odwaŝyć 20-30g elainy. Zawartość tygla wstawić do pieca. Szybko podgrzać do 350 0 C a następnie powoli podnosić teperaturę do 900 0 C. W tej teperaturze praŝyć do całkowitego spopielenia (ok. 60 inut). Następnie przenieść tygiel do eksykatora i zwaŝyć z dokładnością do 0,0002g. 7.6.3. Obliczanie wyników oznaczania. Zawartość popiołu (X),wyraŜoną jako procent (/), obliczyć według wzoru: gdzie: X = 1 100 asa próbki elainy wziętej do oznaczania, w g, 1 asa popiołu, w g. 7.6.4. Wynik końcowy oznaczania. Za wynik końcowy naleŝy przyjąć średnią arytetyczną wyników, co najniej dwóch równoległych oznaczeń, iędzy któryi róŝnica nie powinna przekraczać 0,001 % (/). 7.7. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI WILGOCI. 7.7.1. Zasada oznaczania. Metoda polega na wysuszeniu określonej ilości elainy do stałej asy w teperaturze 100-105 0 C. Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. Strona 3 z 7
7.7.2. Wykonanie oznaczania. W naczyńku wagowy o średnicy 50-60 wysuszony do stałej asy w teperaturze 105-110 0 C i zwaŝony z dokładnością do 0,0002g odwaŝyć około 10 g elainy z tą saą dokładnością, po czy suszyć w suszarce w teperaturze 100-105 0 C do stałej asy. Po ochłodzeniu w eksykatorze zwaŝyć z dokładnością do 0,0002g. 7.7.3. Obliczanie wyników oznaczania. Zawartość wilgoci (X), wyraŝoną jako procent (/), obliczyć wg wzoru. gdzie: X -asa odwaŝki elainy, w g, = 1 100 1-ubytek asy po wysuszeniu, w g. 7.7.4. Wynik końcowy oznaczania. Za wynik końcowy naleŝy przyjąć średnią arytetyczną wyników co najniej dwóch równoległych oznaczeń, iędzy któryi, róŝnica nie powinna przekraczać 0,01% (/). 7.8. OZNACZANIE REAKTYWNOŚCI. 7.8.1. Zasada etody. Oznaczanie polega na poiarze czasu potrzebnego do zakończenia zŝywiczenia elainy z foraldehyde. 7.8.2. Przyrządy i aparatura a) Pehaetr b) Kolba kulista dwuszyjna o pojeności 500 l c) Mieszadło elektryczne z zaknięcie glicerynowy d) Chłodnica zwrotna e) Zegar (inutnik) f) Łaźnia wodna g) Zlewka o pojeności 100 l 7.8.3. Odczynniki i roztwory. a) Foralina, roztwór 37 ±0,5 % o zawartości 4-6% etanolu zobojętniony do ph = 8,5±0,1 roztwore wodorotlenku sodowego przy uŝyciu pehaetru. Foralina nie oŝe zawierać polierów foraldehydu. Barwa foraliny najwyŝej 5 0 wg skali Pt-Co. b) Wodorotlenek sodowy cz.d.a. roztwór o c=0,1ol/l 7.8.4. Wykonanie oznaczania. Do kolby dwuszyjnej odwaŝyć 60g elainy z dokładnością 0,1g i dodać 110 l roztworu foraliny. Połączyć kolbę z chłodnicą zwrotną i ieszadłe. Zanurzyć kolbę we wrzącej łaźni wodnej do 3/4 wysokości kolby i jednocześnie uruchoić ieszadło i zanotować czas. Po upływie 35 inut pobrać pipetą 5 l roztworu do suchej zlewki o pojeności 100 l, ochłodzić do tep. 25 0 C. Pod zlewką uieścić kartkę białego papieru, na której nakreślono tusze dwie przecinające się linie o grubości 1. Następnie iareczkować pobraną próbę wodą destylowaną o tep. 25 0 C aŝ do uzyskania trwałego zętnienia a linie na papierze będą niewidoczne. Czynność powtarzać co 5 inut do czasu gdy objętość wody zuŝytej do iareczkowania będzie wynosić 20 l. Za reaktywność elainy przyjąć czas odpowiadający zuŝyciu do iareczkowania 20 l wody 7.8.5. Wynik końcowy oznaczania. Za wynik końcowy naleŝy przyjąć średnią arytetyczną wyników co najniej dwóch równoległych oznaczeń, iędzy któryi róŝnica nie powinna przekraczać 5 inut. 7.9. OZNACZANIE BARWY śywicy MELAMINOWO - FORMALDEHYDOWEJ. 7.9.1. Zasada oznaczania. Oznaczanie polega na porównaniu barwy badanej próbki z wzorcai skali platynowo-kobaltowej. 7.9.2. Odczynniki i roztwory Wzorce skali platynowo-kobaltowej wykonane zgodnie z norą PN-EN ISO 6271-1:2006. 7.9.3. Wykonanie oznaczania. Po przeprowadzeniu oznaczania reaktywności Ŝywicę (jeśli wykazuje ętność przesączyć) przelać do ogrzanego cylindra Nesslera i oznaczyć barwę zgodnie z PN-EN ISO 6271-1:2006.Wynik naleŝy podawać Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. Strona 4 z 7
zgodnie z wyaganiai PN-EN ISO 6271-1:2006. 7.10. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI śelaza. 7.10.1. Zasada oznaczania. Metoda polega na tworzeniu się soli zespolonych o czerwonej barwie na skutek działania na sole Ŝelazowe 2,2'- dwupirydyle i spektrofotoetryczny poiarze absorbancji utworzonego kopleksu oraz odczytaniu stęŝenia Ŝelaza z krzywej wzorcowej. 7.10.2. Przyrządy. Spektrofotoetr lub fotokoloryetr z filtre o długości fali 522n z kuwetą 5c. 7.10.3. Odczynniki i roztwory. a. Siarczan Ŝelazawo-aonowy Fe(NH 4) 2(SO 4) 2 6H 2O b. Chlorowodorek hydroksyloainy cz.d.a., roztwór: 10g chlorowodorku hydroksyloainy rozpuścić w wodzie destylowanej w kolbie iarowej o pojeności 100 l i rozcieńczyć wodą do kreski. c. 2, 2'- dwupirydyl cz.d.a.,roztwór: do kolby iarowej o pojeności 100 l odwaŝyć 1g 2,2'-dwupirydylu, rozpuścić w 98% alkoholu etylowy i rozcieńczyć alkohole etylowy do kreski. d. Kwas siarkowy cz.d.a., roztwór 1:1. e. Octan aonowy cz.d.a., roztwór : 200g octanu aonowego rozpuścić w wodzie destylowanej w kolbie iarowej o pojeności 1000 l i rozcieńczyć wodą do kreski. f. Pirosiarczan potasowy cz.d.a. g. Roztwór wzorcowy podstawowy Ŝelaza. W kolbie iarowej o pojeności 1000 l odierzyć 0,702g siarczanu Ŝelazawo-aonowego w 200 l wody destylowanej z dodatkie 4 l stęŝonego kwasu siarkowego. Roztwór uzupełnić wodą do kreski i wyieszać. 1l roztworu zawiera 0,1 g Fe. h. Roztwór wzorcowy roboczy Ŝelaza. Do kolby iarowej o pojeności 1000 l odierzyć 20 l roztworu wzorcowego podstawowego, dodać 2 l kwasu siarkowego (1:1), uzupełnić wodą destylowaną do kreski i wyieszać. 1 l roztworu zawiera 0,002 g Fe. Roztwór przygotować w dniu sporządzania krzywej wzorcowej. i. Woda aoniakalna cz.d.a., roztwór 10-procentowy. 7.10.4. Sporządzanie krzywej wzorcowej. Do kolb iarowych o pojeności 100 l odwaŝyć po 2g pirosiarczanu potasowego, a następnie odierzyć po 2l roztworu kwasu siarkowego, 20l wody destylowanej oraz roztworu roboczego Ŝelaza w ilości podanej w Tablicy 3. Tablica 3 Nr kolby 1 2 3 4 5 6 7 Ilość roztworu wzorcowego Ŝelaza, l 0,0 5 10 15 20 25 30 Odpowiadająca ilość Fe, g 0,0 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 Następnie do wszystkich kolb dodać 5l roztworu chlorowodorku hydroksyloainy,10l roztworu octanu aonowego, 10l roztworu wody aoniakalnej i 1 l roztworu 2, 2'- dwupirydylu, dopełnić wodą destylowaną do kreski i wyieszać. Po 30 in zierzyć na spektrofotoetrze lub fotokoloryetrze absorbancję przygotowanych roztworów wzorcowych względe jednocześnie przygotowanej próby kontrolnej ( kolba nr 1), przy długości fali równej 522n w kuwetach o grubości warstwy 5c. Z otrzyanych danych sporządzić krzywą wzorcową, odkładając na osi rzędnych stęŝenie Ŝelaza w g/100 l roztworu, a na osi odciętych odpowiadające i wartości absorbancji. 7.10.5. Wykonanie oznaczania. Pozostałość po oznaczaniu popiołu wg 7.6.2. stopić z 2g pirosiarczanu potasowego. Po ochłodzeniu stop rozpuścić, ogrzewając w parownicy z 2 l roztworu kwasu siarkowego i 20 l wody destylowanej, po czy przenieść ilościowo do kolby iarowej o pojeności 100 l. Następnie do kolby dodać 5 l roztworu chlorowodorku hydroksyloainy, 10 l roztworu octanu aonowego, 10 l roztworu wody aoniakalnej i 1 l roztworu 2, 2'- dwupirydylu, dopełnić wodą do kreski i wyieszać. Po 30 inutach wykonać poiar absorbancji w takich saych warunkach jak przy sporządzaniu krzywej wzorcowej. Z krzywej wzorcowej odczytać stęŝenie Ŝelaza w g/100 l roztworu odpowiadającego zierzonej absorbancji. 7.10.6. Obliczanie wyników oznaczania. Zawartość Ŝelaza ( X ), wyraŝoną w pp obliczyć wg wzoru. X = 1 1000 Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. Strona 5 z 7
Gdzie: 1- zawartość Ŝelaza odczytana z krzywej wzorcowej, g/100 l roztworu - odwaŝka elainy wg 7.6.2. 7.10.7. Wynik końcowy oznaczania. Za wynik końcowy naleŝy przyjąć średnią arytetyczną wyników, co najniej dwóch równoległych oznaczeń, iędzy któryi róŝnica nie powinna przekraczać 0,2pp. 7.11. OZNACZANIE ph 2 PROCENTOWEGO ROZTWORU MELAMINY W WODZIE. 7.11.1. Wykonanie oznaczania. W zlewce o pojeności 300 l uieścić 2g elainy odwaŝonej z dokładnością do 0,1g. Odierzyć do zlewki 100 l świeŝo przygotowanej gorącej wody destylowanej i rozpuścić elainę ieszając w ciągu 15 in. Po zdekantowaniu zierzyć ph roztworu z dokładnością do 0,1 w teperaturze 20-25 0 C za poocą pehaetru. 7.12. OZNACZANIE PRZEŹROCZYSTOŚCI ROZTWORU MELAMINOWO-FORMALDEHYDOWEGO. 7.12.1. Zasada oznaczania. Melaina oŝe zawierać składniki nierozpuszczalne w roztworze foraliny. Składniki te stają się widoczne po rozpuszczeniu określonej ilości elainy ( stosunek olowy foraldehyd : elaina = 3:1 ) w teperaturze 80 0 C. Porównuje się wizualnie zętnienie wywołane przez te składniki a kontrolnyi wzorcai ętności. 7.12.2. Odczynniki i roztwory. a) Foralina o składzie : foraldehyd 36-37 % kwas rówkowy ax 0,03 % alkohol etylowy ax 5 % barwa ax 5 0 Pt-Co b) Wzorcowe roztwory porównawcze barwy wg nory PN-EN ISO 6271-1:2006 c) Wzorcowe roztwory porównawcze ętności przygotowane wg 7.12.3. 7.12.3. Przygotowanie wzorców ętności. Do sporządzenia wzorców ętności wykorzystano lecznobiałą zawiesinę polieru zwanego forazyną. Wykonanie wzorców: a. Rozpuścić 1,000g siarczanu hydrazyny (NH 2) 2 H 2SO 4 w wodzie destylowanej i rozcieńczyć w kolbie iarowej o pojeności 100 l do kreski. b. Rozpuścić 10,000g heksaetylenotetrainy (CH 2) 6N 4 zwanej urotropiną w wodzie destylowanej i rozcieńczyć w kolbie iarowej o pojeności 100 l do kreski. Wyieszać 5,0 l kaŝdego z przygotowanych roztworów w kolbie iarowej o pojeności 100 l i pozostawić na 24 godziny w teperaturze 25 ±3 0 C. Teperatura a duŝe znaczenie dla prawidłowego tworzenia się polieru. Rozcieńczyć do kreski i wyieszać. Mętność otrzyanego roztworu podstawowego wynosi 400 FTU. Trwałość jego wynosi aksiu 1 iesiąc. Roztwór roboczy równy 100 FTU sporządzay przez rozcieńczenie roztworu podstawowego, w ty celu 25 l roztworu podstawowego przenieść do kolby iarowej o pojeności 100 l i rozcieńczyć wodą destylowaną do kreski. Przygotowanie porównawczych roztworów wzorcowych. Do kolb iarowych o pojeności 100 l odierzyć po 2 l, 5 l i 10 l roztworu o ętności 100 FTU. Rozcieńczyć wodą destylowaną do kreski, dodać po 1 kropli nasyconego roztworu chlorku rtęciowego w celu utrwalenia roztworu i wyieszać. Trwałość roztworów wzorcowych wynosi 2 tygodnie. Wzorce przelać do kolb Erlenayera o pojeności 250 l. Zaknąć kolby korkie. Porównawczy roztwór wzorcowy roztwór wzorcowy 2 FTU roztwór wzorcowy 5 FTU roztwór wzorcowy 10 FTU Skala oceny prawie lekko ętny 7.12.4. Wykonanie oznaczania. Do kolby stoŝkowej o pojeności 250 l odwaŝyć 50 ± 0,1g elainy, dodać 86 l roztworu foraliny Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. Strona 6 z 7
(stosunek olowy elainy i foraliny wynosi 1:3). Uieścić w kolbie ieszadło agnetyczne. Ustawić kolbę na płycie grzejnej ieszadła agnetycznego i ciągle ieszając ogrzać do teperatury 80 0 C w ciągu ok. 5 inut. Kolbę zdjąć z płyty grzejnej i po upływie około 2 inut przeprowadzić wizualną ocenę przezroczystości roztworu. 7.12.5. Ocena przezroczystości roztworu. Badany roztwór porównać wizualnie z wzorcai ętności. Oceny dokonywać w świetle dzienny ustawiając erlenajerki na wysokości oczu. Przed porównanie wzorce wstrząsnąć. roztwór przezroczysty - zętnienie próby jest niejsze od wzorca 2 FTU, roztwór prawie przezroczysty - zętnienie próby jest poiędzy wzorcai 2 5 FTU roztwór lekko ętny - zętnienie próby jest poiędzy wzorcai 5 10 FTU 7.13. OZNACZANIE BARWY ROZTWORU MELAMINOWO-FORMALDEHYDOWEGO. Po określeniu przezroczystości roztworu elainowo-foraldehydowego (przesączyć jeśli wykazuje ętność), roztwór przelać do ogrzanego cylindra Nesslera i oznaczyć barwę zgodnie z PN-EN ISO 6271-1:2006. Wynik końcowy oznaczania naleŝy podawać zgodnie z wyaganiai PN-EN ISO 6271-1:2006. 7.14. OCENA WYNIKÓW BADAŃ Partię elainy naleŝy uznać za zgodną z wyaganiai Warunków Technicznych, jeŝeli wyniki badań odpowiadają wyaganio w Tablicy 1. Producent zobowiązany jest przesłać odbiorcy zaświadczenie stwierdzające zgodność produktu z wyaganiai WT. 8. ODWOŁANIA PN-ISO 8213:1999 Produkty cheiczne stosowane w przeyśle. Pobieranie próbek. Stałe produkty cheiczne o rozdrobnieniu od proszków do brył. PN-EN ISO 6271-1:2006 Ciecze klarowne. Ocena barwy według skali platynowo-kobaltowej. Część 1: Metoda wizualna. 9. INFORMACJE DODATKOWE zastępują WT-2012/ZA-7 Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. Strona 7 z 7