PL PL PL
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 8.2.2010 r. COM(2008) 902 final/2 CORRIGENDUM: Annule et remplace le document COM(2008) 902 final du 12.1.2009 Concerne toutes les versions linguistiques ROCZNE SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie starań podjętych przez państwa członkowskie w 2007 r., zmierzających do osiągnięcia trwałej równowagi pomiędzy zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów {SEC(2008) 3108/2} {SEC(2009) 645} PL PL
ROCZNE SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie starań podjętych przez państwa członkowskie w 2007 r., zmierzających do osiągnięcia trwałej równowagi pomiędzy zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów PL 2 PL
SPIS TREŚCI ROCZNE SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie starań podjętych przez państwa członkowskie w 2007 r., zmierzających do osiągnięcia trwałej równowagi pomiędzy zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów... 2 1. Wprowadzenie... 4 2. Podsumowanie rocznych sprawozdań państw członkowskich... 4 2.1. Opis floty w powiązaniu ze stanem łowisk... 5 2.2. Wpływ programów ograniczenia nakładu połowowego na zdolność połowową... 8 2.3. Zgodność z systemem wprowadzania i wycofywania statków oraz z poziomami odniesienia... 11 3. Zgodność z regułami zarządzania zdolnością połowową Wyniki ogólne... 11 3.1. Wyniki w odniesieniu do floty kontynentalnej (z wyjątkiem statków zarejestrowanych w regionach najbardziej oddalonych)... 11 3.2. Wyniki w odniesieniu do flot zarejestrowanych w regionach najbardziej oddalonych... 12 4. Wnioski Komisji... 12 PL 3 PL
1. WPROWADZENIE Państwa członkowskie są zobowiązane 1 do przedkładania Komisji do dnia 1 maja każdego roku sprawozdania dotyczącego starań podjętych w poprzednim roku na rzecz osiągnięcia trwałej równowagi między zdolnością połowową floty a dostępnymi uprawnieniami do połowów. Sprawozdania państw członkowskich są dostępne w portalu Europa 2. Na podstawie tych sprawozdań oraz danych zawartych w rejestrze wspólnotowej floty rybackiej Komisja sporządziła podsumowanie za rok 2007 i przedstawiła je Komitetowi Naukowo - Technicznemu i Ekonomicznemu ds. Rybołówstwa (STECF) oraz Komitetowi ds. Rybołówstwa i Akwakultury. W niniejszym sprawozdaniu Komisja przedstawia Radzie i Parlamentowi Europejskiemu wymienione podsumowanie sprawozdań państw członkowskich oraz załącznik techniczny (dokument roboczy służb Komisji I) jak również opinie wyżej wymienionych komitetów (dokument roboczy służb Komisji II). Dokument roboczy służb Komisji I zawiera szczegółowe uwagi dotyczące zarządzania zdolnością połowową 3 wraz z tabelami i wykresami pokazującymi ogólne tendencje we flocie UE oraz zgodność państw członkowskich z systemem wprowadzania i wycofywania statków. Ponadto w portalu Europa dostępne są następujące informacje w języku angielskim: szczegółowe wyniki w zakresie zgodności poszczególnych państw członkowskich, wyniki każdego z najbardziej oddalonych regionów Wspólnoty, sprawozdania państw członkowskich. 2. PODSUMOWANIE ROCZNYCH SPRAWOZDAŃ PAŃSTW CZŁONKOWSKICH W tym roku jedynie trzynaście państw członkowskich złożyło swoje sprawozdania w terminie; osiem sprawozdań przedłożono z opóźnieniem wynoszącym od dwóch tygodni do dwóch miesięcy. W momencie przygotowywania niniejszego sprawozdania Zjednoczone Królestwo nie przesłało jeszcze Komisji swoich sprawozdań. Pomimo tych opóźnień Komisja przedstawiła wyżej wymienionym komitetom sprawozdanie podsumowujące do dnia 31 lipca 2008 r. Należy dodać, że mimo iż wiele państw członkowskich kierowało się planem sprawozdania ustanowionym w art. 13 rozporządzenia 1438/2003, jakość dostarczonych informacji nie zawsze była wystarczająca do celów niniejszego sprawozdania. W sprawozdaniu podsumowuje się opisy stanu floty rybackiej opracowane przez państwa członkowskie, wpływ obowiązujących programów na rzecz zmniejszenia nakładu połowowego, zgodność państw członkowskich z systemem wprowadzania i wycofywania statków, jak również silne i słabe punkty ich systemów zarządzania flotą. W celu wsparcia państw członkowskich w dokonaniu harmonizacji i uzasadnionej analizy równowagi między ich flotą a dostępnymi uprawnieniami do połowów, Komisja zwróciła się do STECF o opracowanie wytycznych dotyczących lepszej analizy równowagi między 1 2 3 Zgodnie z art. 14 rozporządzenia 2371/2002 i art. 12 rozporządzenia 1438/2003 http://ec.europa.eu/fisheries/fleet/index.cfm?method=fm_reporting.annualreport. Zgodnie ze wspólną polityką rybołówstwa (WPRyb.), przyjętą w grudniu 2002 r., floty rybackie zarządzane są według ogólnej zasady stanowiącej, że nowe zdolności połowowe, które są wprowadzane do floty, nie mogą być większe pod względem tonażu i mocy od zdolności, które zostały z niej wycofane. PL 4 PL
zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów. Komisja przedłożyła je państwom członkowskim, wymagając, by dokonały one oceny zdolności na podstawie różnych wskaźników zaproponowanych przez STECF. Niektóre z państw członkowskich nie zastosowały się do wytycznych tłumacząc, że brakowało im czasu lub wystarczających danych do wykonania tego zadania. Mimo krótkiego terminu niektóre państwa członkowskie przedstawiły jednak obliczenia niektórych lub wszystkich zaproponowanych wskaźników. 2.1. Opis floty w powiązaniu ze stanem łowisk Belgia: W 2007 r. dokonano nieznacznej redukcji tonażu bez użycia pomocy publicznej, podczas gdy całkowita moc nieco się zwiększyła. W belgijskim sprawozdaniu zastosowano wytyczne w odniesieniu do segmentu trawlerów poławiających włokiem ramowym, który jest najważniejszy w belgijskiej flocie. Niski stopień wykorzystania zdolności połowowej i ujemny zwrot z inwestycji (na podstawie danych z 2006 r.) świadczą o pewnym nadmiarze zdolności połowowej. Na okres programowania 2007-2013 Europejskiego Funduszu Rybackiego (EFF) przewiduje się dodatkowe złomowanie, lecz zdolność połowowa objęta tym środkiem nie została ilościowo określona. Bułgaria: Bułgarska flota składa się głównie z małych statków; jedynie 105 z 2 536 statków ma długość powyżej 12 m. Pierwsze sprawozdanie dotyczące bułgarskiej floty pokazuje niewielki wzrost (ok. 1 %) zdolności połowowej w 2007 r. Sprawozdanie zawiera obliczenia niektórych wskaźników równowagi zdolności, zgodnie z wytycznymi, nie obejmuje jednak wniosków wyciągniętych w związku z wielkością floty. Dania: Podobnie jak w poprzednich sprawozdaniach od 2003 r., skorzystano z modelu ekonomicznego (EIAA) do obliczenia minimalnej liczby statków koniecznej do wykorzystania przyznanych kwot w 12 segmentach sklasyfikowanych zgodnie z rozporządzeniem w sprawie gromadzenia danych 4. W odniesieniu do tych statków liczba dni na morzu, która została zapisana, to maksymalna możliwa liczba w roku. Odnotowano, że istnieją różne poziomy nadmiaru zdolności połowowej w każdym segmencie z uwagi na obecny stan stad. Zgodnie z tym modelem obecna liczba aktywnych statków uznawana jest za zrównoważoną w stosunku do dostępnych uprawnień do połowów. Liczba aktywnych statków została zmniejszona o ok. 3 % w porównaniu z 2006 r. Zgodnie ze sprawozdaniem ponad 800 statków o łącznym tonażu 7 143 GT i mocy 33 456 kw było nieaktywne w 2007 r. W 2007 r. nie nastąpiło żadne zmniejszenie zdolności połowowej finansowane z pomocy publicznej. To świadczy o skali nadmiaru zdolności połowowej. Niemcy: W niemieckim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych. W zamian za to wykorzystano biologiczne podejście jakościowe do przeanalizowania równowagi między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów dla każdego segmentu floty. Segmenty floty odpowiadały segmentom określonym w czwartym wieloletnim programie orientacji (MAGP IV). W sprawozdaniu oceniono, czy tendencje dotyczące zdolności połowowej w każdym segmencie floty odpowiadały tendencjom w zakresie obfitości i poziomu połowów głównych stad, których to dotyczy. Niewielkie redukcje zdolności połowowej miały miejsce w 2007 r., bez użycia pomocy publicznej, w segmencie biernych narzędzi połowowych, trawlerów Morza Północnego i trawlerów poławiających włokiem ramowym. Odnotowano wzrost zdolności połowowej floty dalekomorskiej. Wprowadzenie dużego trawlera do tego 4 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1639/2001 (Dz.U. L 222 z 17.8.2001., s. 53-115). PL 5 PL
segmentu spowodowało wzrost ogólnej zdolności połowowej niemieckiej floty (11 % w GT, 3 % w kw). Estonia: W estońskim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie zawarto oceny równowagi między zdolnością połowową floty a uprawnieniami do połowów. Flota dzieli się na trzy segmenty określone na podstawie długości statku, narzędzi i obszaru połowowego. Estońska flota podlega zmniejszeniu całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC) dla dorsza w Morzu Bałtyckim oraz planowi odtworzenia NAFO. W 2007 r. nie wprowadzono nowych wieloletnich planów zarządzania i odbudowy w Morzu Bałtyckim ani w obszarze podlegającym regulacji NAFO. Grecja: W greckim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie przedstawiono oceny równowagi między zdolnością połowową floty a uprawnieniami do połowów. Z pomocy publicznej nadal finansowano zmniejszenie zdolności połowowej w 2007 r., co doprowadziło do wycofania z eksploatacji 1 528 GT i 8 264 kw. Przeważająca część greckiej floty rybackiej składa się ze statków łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego korzystających z rozmaitych biernych narzędzi połowowych. Hiszpania: W hiszpańskim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie zawarto oceny równowagi między zdolnością połowową floty a uprawnieniami do połowów. Hiszpania nadal wykorzystywała fundusze publiczne do zmniejszania zdolności połowowej floty; złomowaniu poddano ponad 9 000 GT i 21 000 kw, ale w sprawozdaniu nie podaje się szczegółów dotyczących łowisk i segmentów floty objętych przedmiotowym wycofaniem z eksploatacji. Flota jest zarządzana za pomocą osobnych segmentów, tak jak było to w przypadku MAGP IV. Francja: Sprawozdanie Francji zostało złożone za późno i nie mogło zostać uwzględnione. Irlandia: W irlandzkim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie przedstawiono oceny równowagi między zdolnością połowową floty a uprawnieniami do połowów. Jednakże informuje się w nim, że wiele stad docelowych znajduje się poza bezpiecznymi granicami biologicznymi. Kwoty i wyładunki zwiększają się w o wiele większym tempie niż zdolność połowowa. W 2007 r. nie wycofano statków z eksploatacji, ale znaczna część floty poławiającej sieję wędrowną jest przewidziana do likwidacji w 2008 r. Włochy: Kontynuowano zmniejszanie zdolności połowowej włoskiej floty z wykorzystaniem pomocy publicznej. W 2007 r. wycofano z eksploatacji 177 statków o łącznym tonażu 9 422 GT i całkowitej mocy silnika wynoszącej 38 372 kw. We włoskim sprawozdaniu zawarto obliczenia niektórych wskaźników równowagi zaproponowanych w wytycznych. Średnia działalność połowowa włoskich statków rybackich stale się zmniejsza i w 2007 r. wyniosła 131 dni na statek. Również połowy na jednostkę nakładu połowowego mierzoną w GT x dni nieznacznie zmalały. Cypr: W cypryjskim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie oceniono równowagi między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów. W 2007 r. zdolność połowowa floty cypryjskiej została zmniejszona o 3 % pod względem tonażu i o 9 % pod względem mocy bez wykorzystania pomocy publicznej. W cypryjskim sprawozdaniu podkreśla się, że zdolność floty wzrośnie w 2008 r. na skutek zmiany statusu małych statków rybackich, które nie będą już zaliczane do rybołówstwa rekreacyjnego, lecz do rybołówstwa przemysłowego. Łotwa: W łotewskim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych do oceny równowagi między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów. Jednakże w segmencie floty PL 6 PL
dalekomorskiej (8 statków) uznaje się, że zdolność floty jest w stanie równowagi z dostępnymi kwotami. Wycofanie z eksploatacji 70 statków z segmentu floty bałtyckiej i 110 statków z segmentu łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego przewiduje się na lata 2007-2013 w celu dostosowania zdolności połowowej do dostępnych kwot. W 2007 r. 17 statków o łącznej zdolności połowowej 950 GT i 2 228 kw zostało wycofane z eksploatacji z użyciem pomocy publicznej. Litwa: Sprawozdanie zawierało obliczenia niektórych wskaźników zaproponowanych w wytycznych, natomiast nie obejmowało wniosków wyciągniętych w związku z wielkością floty. Niemniej wartości zaproponowanych wskaźników wskazują nadmierną zdolność połowową floty bałtyckiej. W 2007 r. jedenaście statków o łącznej zdolności połowowej 1 173 GT i 1 893 kw zostało wycofane z eksploatacji z użyciem pomocy publicznej. Malta: Maltańskie sprawozdanie zawiera obliczenia wskaźników równowagi zaproponowanych w wytycznych. Zdolność połowową floty uznaje się za proporcjonalną do dostępnych zasobów i nie przewiduje się jej zmniejszenia. Flota składa się ze statków prowadzących działalność w pełnym wymiarze czasu pracy i ze statków prowadzących działalność w niepełnym wymiarze czasu pracy. W sprawozdaniu uwzględnia się także statki do połowów rekreacyjnych, choć nie są one przemysłowymi statkami rybackimi i nie podlegają WPRyb. Flota składa się głównie ze statków łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego o długości poniżej 12 m, które stanowią 99 % floty. W 2007 r. zdolność połowowa floty maltańskiej pozostała niezmieniona w stosunku do roku poprzedniego i nic nie wskazuje na zwiększenie nakładu połowowego na jakimkolwiek łowisku. Niderlandy: W niderlandzkim sprawozdaniu zastosowano wytyczne zaproponowane przez Komisję. Jednakże w sprawozdaniu zauważono, że trudno jest ocenić równowagę między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów, ponieważ dostarczenie szczegółowych danych dotyczących odnośnych segmentów floty, które są niezbędne do prawidłowej analizy, jest zadaniem złożonym. W niderlandzkim sprawozdaniu stwierdza się, że zaproponowane w wytycznych wskaźniki nie są odpowiednie dla segmentu połowów pelagicznych, ponieważ jest on ukierunkowany na wody międzynarodowe. Wskaźniki te świadczą o nadmiernej zdolności połowowej floty poławiającej włokiem ramowym. Za pomocą planu wycofywania statków rybackich z eksploatacji wdrożonego pod koniec roku dokonano zmniejszenia zdolności połowowej o 15 %, jednak zostanie to odzwierciedlone w danych liczbowych za początek 2008 r. Zdolność połowowa segmentu trawlerów do połowów gatunków pelagicznych wzrosła w 2007 r. o 7 % pod względem tonażu i o 12 % pod względem mocy, po zastąpieniu zdolności wycofanej w 2006 r. Polska: W polskim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie przedstawiono oceny zdolności połowowej floty w stosunku do uprawnień do połowów. Po znacznej redukcji floty bałtyckiej w latach 2005 i 2006, w 2007 r. nadal zmniejszano flotę, ale już w znacznie mniejszym zakresie. 24 statki o tonażu 700 GT i mocy 2 600 kw zostały trwale wycofane z floty z wykorzystaniem pomocy publicznej. Portugalia: W portugalskim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie przedstawiono oceny zdolności połowowej floty w stosunku do uprawnień do połowów. Całkowita zdolność połowowa portugalskiej floty kontynentalnej została w 2007 r. zmniejszona jedynie o 0,4 %, w przeważającym stopniu z wykorzystaniem pomocy publicznej. PL 7 PL
Rumunia: W rumuńskim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych. Rumunia uznaje jednak, że flota funkcjonuje w sposób zrównoważony. Flotę dotknęły problemy strukturalne, zwłaszcza z powodu starych statków i przestarzałych narzędzi. Złomowanie przewidziane jest na okres programowania 2007-2013 Europejskiego Funduszu Rybackiego, lecz zdolność połowowa objęta tym środkiem nie została ilościowo określona. Słowenia: W słoweńskim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie przedstawiono oceny zdolności połowowej floty w stosunku do uprawnień do połowów. Zdolność połowowa słoweńskiej floty nieznacznie zmniejszyła się w 2007 r. bez użycia pomocy publicznej. Flotę dotknęły problemy strukturalne, zwłaszcza z powodu starych statków i przestarzałych narzędzi. Plan zarządzania sporządzony zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie rybołówstwa na Morzu Śródziemnym skoncentruje się na dostosowaniu zdolności połowowej i ograniczeniu połowów włokami dennymi. Finlandia: W fińskim sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie przedstawiono oceny zdolności połowowej floty w stosunku do uprawnień do połowów. Liczba statków i zdolność połowowa fińskiej floty nieznacznie zmniejszyły się w 2007 r., ale nie wycofano statków z eksploatacji przy wykorzystaniu pomocy publicznej. W porównaniu z poziomem początkowym z dnia 1 stycznia 2003 r. odnotowano zmniejszenie o 19 % w GT i o 12 % w kw. Szwecja: W szwedzkim sprawozdaniu przedstawiono obliczenia wskaźników równowagi zgodnie z wytycznymi. Wyniki świadczą o tym, że niektóre stada są nadmiernie eksploatowane, działalność przeważającej części floty jest bardzo słaba a wyniki ekonomiczne niezadowalające. Są to widoczne oznaki nadmiaru zdolności połowowej, co zostało stwierdzone w sprawozdaniu; w latach 2007-2013 przewiduje się zmniejszenie zdolności połowowej aż do 50 % w odniesieniu do segmentu połowów gatunków przydennych i o 30 % w odniesieniu do segmentu połowów gatunków pelagicznych. Zjednoczone Królestwo: Do chwili opracowania niniejszego sprawozdania nie otrzymano sprawozdania Zjednoczonego Królestwa. 2.2. Wpływ programów ograniczenia nakładu połowowego na zdolność połowową Państwa członkowskie przedstawiły różne środki odbudowy zasobów oraz programy ograniczenia nakładu połowowego obowiązujące w 2007 r. Ogólnie sprawozdania państw członkowskich nie pokazują jasno, czy programy ograniczenia nakładu połowowego stanowiły lub będą stanowić skuteczny środek osiągnięcia trwałej równowagi pomiędzy zdolnością połowową a zasobami. Zdaniem Komisji ogólny bilans programów dostosowania nakładu połowowego w zakresie wielkości floty jest niewystarczający i że należy podjąć dalsze starania. Belgia: Flota rybacka podlegała programowi ustanowionemu w załączniku II 5 oraz programowi wód zachodnich. Całkowita liczba dni przebywania na morzu dla całej floty nie została przekroczona, ponieważ niektóre statki nie wykorzystały w pełni przysługującej im liczby dni. Niemniej zmniejszenie liczby dni na morzu nie spowodowało niepełnego wykorzystania dostępnej kwoty. Dostępne uprawnienia do połowów przegrzebka zwyczajnego zostały prawie w pełni wyczerpane. Jednakże w strefie ICES VIII przyznany 5 Rozporządzenie Rady (WE) nr 51/2006 (Dz.U. L 1 z 20.1.2006 r., s. 1-183). PL 8 PL
nakład połowowy okazał się niewystarczający i konieczna była wymiana kwot i nakładu z Niderlandami. Bułgaria: W odniesieniu do bułgarskiej floty nie zastosowano żadnego programu dostosowania nakładu połowowego. Dania: Duńska flota podlega środkom załącznika II w ramach planu odbudowy zasobów dorsza. Najważniejszym wynikiem zastosowania załącznika II było przeciętne ograniczenie nakładu połowowego o 47 % w stosunku do poziomów z 2003 r. Liczba dni połowowych została zmniejszona o 49 %. Przeniesienie dni połowowych oraz wprowadzenie w 2007 r. zbywalnych kwot indywidualnych umożliwiły skoncentrowanie pozostałego nakładu połowowego w mniejszej liczbie statków, podczas gdy część floty prowadziła bardzo ograniczoną działalność lub w ogóle nie prowadziła działalności w 2007 r. Niemcy: Podobnie jak w 2006 r., programy ograniczenia nakładu połowowego miały niewielki wpływ na flotę, głównie na Morzu Bałtyckim. Wynik nie został określony ilościowo. Estonia: W odniesieniu do floty estońskiej na Morzu Bałtyckim nie zastosowano żadnego programu ograniczenia nakładu połowowego, lecz flota ta została objęta środkami przyjętymi na rzecz odbudowy stada dorsza bałtyckiego. Ocena tych środków nie została jednak przedstawiona w sprawozdaniu. Grecja: W odniesieniu do greckiej floty nie zastosowano żadnego programu dostosowania nakładu połowowego. Hiszpania: Środki ograniczające nakład połowowy w odniesieniu do morszczuka australijskiego i homarca (załącznik IIB), gatunków głębinowych i zasobów obszaru podlegającego regulacji NAFO miały wpływ na flotę. Nadal stosowane były krajowe plany zarządzania w odniesieniu do Morza Śródziemnego, Zatoki Kadyksu i wód Wysp Kanaryjskich. W sprawozdaniu odnotowano rzeczywiste ograniczenie nakładu o 12 % w odniesieniu do gatunków głębinowych, co odpowiada nominalnemu maksymalnemu zmniejszeniu nakładu o 10 %. Natomiast rzeczywisty nakład zwiększył się w kontekście planu dotyczącego morszczuka i homarca, w którym w 2007 r. przyznano dni połowowe segmentowi odnośnej floty w celu złomowania statków. W sprawozdaniu nie wyjaśnia się, w jakim stopniu trwałe ograniczenie zdolności połowowej, osiągnięte przy wykorzystaniu pomocy publicznej i szacowane na ok. 100 statków i ok. 9 000 GT, jest związane z tymi środkami ograniczającymi nakład połowowy. Francja: Sprawozdanie Francji zostało złożone za późno i nie mogło zostać uwzględnione. Irlandia: Irlandzka flota podlega zarówno programom ograniczenia nakładu połowowego przyjętym zgodnie z załącznikiem II do rozporządzenia w sprawie rocznych TAC i kwot oraz programowi wód zachodnich, mimo że programy te nie miały wpływu na zdolność połowową floty rybackiej w 2007 r. Łowiska objęte zakresem zastosowania planów odbudowy zasobów (strefy ICES VIa i VIIa) są bardzo zróżnicowane. Według irlandzkiej administracji niezwykle trudno jest zatem ocenić wpływ programów ograniczenia nakładu połowowego. Włochy: W odniesieniu do włoskiej floty nie zastosowano żadnego programu dostosowania nakładu połowowego. PL 9 PL
Cypr: W odniesieniu do cypryjskiej floty nie zastosowano obowiązkowego programu ograniczenia nakładu połowowego. Łotwa: Łotewska flota została objęta środkami przyjętymi na rzecz odbudowy stada dorsza bałtyckiego, lecz w sprawozdaniu nie poruszono kwestii wpływu tych środków na nakład połowowy. Zły stan stad dorsza, zaawansowany wiek statków i rosnące koszty paliwa skłoniły właścicieli statków do skorzystania z premii za złomowanie. Litwa: Litewska flota została objęta środkami przyjętymi na rzecz odbudowy stada dorsza bałtyckiego, lecz w sprawozdaniu nie poruszono kwestii wpływu tych środków na nakład połowowy. W 2007 r. kontynuowano zmniejszanie floty z wykorzystaniem pomocy publicznej poprzez złomowanie najstarszych i najmniej wydajnych statków. Zmniejszenie zdolności połowowej w latach 2005-2006 miało pozytywny wpływ na wyniki ekonomiczne (dane z 2006 r.), ponieważ wzrosły połowy dokonywane przez poszczególne statki. Malta: W odniesieniu do maltańskiej floty nie zastosowano żadnego programu dostosowania nakładu połowowego. Niderlandy: Flota podlega ograniczeniu liczby dni na morzu ustanowionemu na Morzu Północnym (program z załącznika II). Środki te nie spowodowały znaczącego zmniejszenia całkowitej zdolności połowowej floty trawlerów poławiających włokiem ramowym; całkowitą moc zmniejszono o 2,9 %, a tonaż o 0,5 %. Nakład połowowy wykorzystany w 2007 r. w odniesieniu do gładzicy i soli w obszarach odbudowy zasobów wzrósł o 6 % w stosunku do 2006 r., choć nadal utrzymuje się poniżej poziomów z 2005 r. Jedną z przyczyn tej sytuacji była zmiana narzędzi połowowych wraz ze zwiększeniem liczby dni na morzu. Przy wdrażaniu załącznika II Niderlandy zastosowały możliwie jak największą elastyczność w ustalonych granicach: zezwolono na transfery dni między statkami i transfery pomiędzy okresami zarządzania. Polska: W wyniku zastosowania programu ograniczenia nakładu połowowego liczba dni, podczas których flota bałtycka prowadziła działalność połowową, zmniejszyła się w 2007 r. o 44 % w stosunku do 2004 r. i o prawie 70 % w przypadku kutrów o długości 24-40 metrów. W latach 2004-2007 liczba dni na morzu statków poławiających dorsze zmniejszyła się o ok. 56 %. Portugalia: Plan odbudowy zasobów morszczuka i homarca (załącznik IIB do rozporządzenia w sprawie TAC) był nadal stosowany w 2007 r., ale nie spowodował zmniejszenia zdolności połowowej. Jednakże w sprawozdaniu odnotowuje się, że odnośne statki podjęły znaczące starania, w tym zawieszając swoją działalność, w celu przestrzegania dostępnych dni na morzu. Niemniej ogólny nakład rzeczywisty wzrósł w porównaniu z 2006 r. Liczba dni spędzonych w obszarze NAFO nadal zmniejszała się w 2007 r. Krajowe środki ograniczające nakład połowowy mają zastosowanie do gatunków głębinowych. Rumunia: W odniesieniu do rumuńskiej floty nie zastosowano żadnego programu dostosowania nakładu połowowego Słowenia: W odniesieniu do słoweńskiej floty nie stosuje się żadnego programu ograniczenia nakładu połowowego. Finlandia: W odniesieniu do fińskiej floty w 2007 r. nie zastosowano żadnego programu ograniczenia nakładu połowowego. Mimo znacznego ograniczenia zdolności połowowej w latach 2003-2006, całkowity nakład połowowy fińskiej floty wykazuje tendencję zwyżkową PL 10 PL
od 2005 r., a w 2007 r. był o 10 % wyższy niż w 2003 r. Ten wzrost nakładu połowowego dotyczy połowów gatunków pelagicznych. W segmencie narzędzi statycznych przeznaczonych do połowów dorsza stopniowo zmniejszono nakład, a w 2007 r. nie odnotowano żadnej działalności połowowej z powodu zakazu używania sieci dryfujących. Szwecja: Flota podlega załącznikowi IIA i stopniowo ograniczano nakład połowowy z powodu zmniejszenia TAC i liczby dni na morzu. Rok 2007 był ostatnim rokiem, w którym dozwolone było używanie sieci dryfujących. Z powodu zbliżającego się zakazu stosowania sieci dryfujących złomowaniu przy wykorzystaniu pomocy publicznej poddano dziesięć lugrów. W 2007 r. wprowadzono kwoty indywidualne mające zastosowanie do gatunków pelagicznych. Zjednoczone Królestwo: Do chwili opracowania niniejszego sprawozdania nie otrzymano sprawozdania Zjednoczonego Królestwa. 2.3. Zgodność z systemem wprowadzania i wycofywania statków oraz z poziomami odniesienia Zgodnie z danymi z rejestru wspólnotowej floty rybackiej (CFR) opublikowanymi w dniu 22 lipca 2008 r., wszystkie państwa członkowskie przestrzegały pod koniec 2007 r. maksymalnego pułapu zdolności połowowej floty. Zdolność połowowa floty wspólnotowej wykazywała ogólnie stałą tendencję malejącą. Wszystkie zainteresowane państwa członkowskie przestrzegały poziomów odniesienia ustalonych dla floty kontynentalnej. 3. ZGODNOŚĆ Z REGUŁAMI ZARZĄDZANIA ZDOLNOŚCIĄ POŁOWOWĄ WYNIKI OGÓLNE 3.1. Wyniki w odniesieniu do floty kontynentalnej (z wyjątkiem statków zarejestrowanych w regionach najbardziej oddalonych) Zgodnie z rejestrem wspólnotowej floty rybackiej, w trakcie pięcioletniego okresu 2003-2007 i pomimo dwóch kolejnych rozszerzeń Unii, całkowita zdolność połowowa floty UE uległa zmniejszeniu o ok. 197 000 GT i 720 000 kw, co oznacza redukcję netto o ok. 11 % w odniesieniu do tonażu. Flotę państw UE-15 zmniejszono o 207 000 GT i 788 000 kw, zaś flota państw UE-10 o 71 000 GT i 152 000 kw. Redukcja floty państw UE-10 od daty przystąpienia ich do Unii była relatywnie większa niż redukcja floty państw UE-15 w latach 2003-2007 (26 % w porównaniu z 11 % w odniesieniu do mocy silnika). W pięcioletnim okresie 2003-2007 ok. 198 000 GT i 638 000 kw, z czego 25 000 GT i 81 000 kw w 2007 r., wycofano z floty wspólnotowej z użyciem pomocy publicznej (oprócz regionów najbardziej oddalonych). Ogólnie rzecz biorąc, redukcja netto zdolności połowowej floty unijnej nadal wydaje się niewystarczająca; stały postęp techniczny neutralizuje skutki tych redukcji, a większość wspólnotowych łowisk, zwłaszcza stada gatunków przydennych, znajduje się w złym stanie, wymagającym znacznego ograniczenia nakładu połowowego. Tabele 1 oraz 2 zawarte w dokumencie roboczym służb Komisji I załączonym do niniejszego sprawozdania stanowią podsumowanie zgodności na dzień 31 grudnia 2007 r. z systemem wprowadzania i wycofywania statków oraz z poziomami odniesienia. Wszystkie państwa członkowskie przestrzegały tych reguł. PL 11 PL
Bardziej szczegółowe informacje (tabele i wykresy) na temat tendencji dotyczących zdolności połowowej flot państw członkowskich dostępne są w portalu Europa 6. 3.2. Wyniki w odniesieniu do flot zarejestrowanych w regionach najbardziej oddalonych Zdolność połowową flot zarejestrowanych w regionach najbardziej oddalonych oraz wahania zdolności między dniem 1 stycznia 2003 r. a dniem 31 grudnia 2007 r. przedstawiono w tabeli 4 zawartej w dokumencie roboczym służb Komisji I załączonym do niniejszego sprawozdania. Wyniki wskazują, że flota zarejestrowana w najbardziej oddalonych regionach Hiszpanii i Portugalii uległa znacznemu zmniejszeniu zarówno pod względem tonażu jak i mocy. W odniesieniu do francuskich departamentów zamorskich odnotowano niewielki spadek całkowitej liczby statków i ich tonażu oraz wzrost mocy silników. Na koniec 2007 r. jedynie w jednym z siedemnastu segmentów regionów najbardziej oddalonych odnotowano niewielkie przekroczenie poziomu odniesienia. Przedmiotowy segment to segment CA2 (statki o długości powyżej 12 metrów, zarejestrowane na Wyspach Kanaryjskich i prowadzące działalność połowową na wodach Wspólnoty). 4. WNIOSKI KOMISJI Jakość sprawozdań przedstawianych przez państwa członkowskie stale ulegała poprawie od chwili przedłożenia pierwszych sprawozdań dotyczących 2003 r., ale nadal jest niewystarczająca. Podobnie jak w latach poprzednich, większość sprawozdań nie uwzględniła opisu floty państw członkowskich w odniesieniu do stanu łowisk, zgodnie z art. 13 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1438/2003, co umożliwiłoby Komisji analizę starań podjętych przez państwa członkowskie w celu osiągnięcia trwałej równowagi pomiędzy zdolnością połowową floty rybackiej a dostępnymi uprawnieniami do połowów, zgodnie z przepisami art. 14 rozporządzenia (WE) nr 2371/2002. Zamiast tego państwa członkowskie skoncentrowały się na krajowych systemach zarządzania flotą oraz na tendencjach dotyczących zdolności połowowej w zależności od systemu wprowadzania i wycofywania statków. Zastosowanie wytycznych do oceny równowagi między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów stanowi krok we właściwym kierunku, ale nie wszystkie państwa członkowskie wykorzystały ten instrument. Komisja przyznaje, że zarówno krótki termin zastosowania tych wytycznych, jak również ich raczej techniczny charakter mogły stworzyć trudności niektórym państwom członkowskim. Należy poczynić dodatkowe starania w bieżącym roku w celu pełnego wdrożenia wytycznych w sprawozdaniu za 2008 r. Większość sprawozdań została opracowana w sposób niepozwalający na ustalenie jasnego związku pomiędzy środkami zarządzania nakładem połowowym a dostosowaniem zdolności połowowej floty; sprawozdania nie zawierają też krytycznej analizy tendencji dotyczących faktycznie wykorzystanego nakładu. Zasadniczo wpływ środków dostosowania nakładu połowowego na zdolność połowową floty wydaje się być ograniczony. W niektórych przypadkach motorem zmniejszenia zdolności połowowej floty zdaje się być połączenie dwóch czynników: złe wyniki ekonomiczne floty oraz dostępność wspólnotowych bądź krajowych środków. Sytuacja ta jest prawdopodobnie spowodowana, częściowo, przez brak 6 http://ec.europa.eu/fisheries/fleet/index.cfm?method=fm_reporting.annualreport. PL 12 PL
systemów zarządzania nakładem kilku łowisk, lecz także niewystarczającą skutecznością istniejących systemów (załącznik II, wody zachodnie, połowy głębinowe, niektóre programy krajowe itd.). W 2007 r. zdolność połowowa floty wspólnotowej nadal powoli, lecz regularnie, zmniejszała się, w rocznym tempie od 2 do 3 %. Wykresy 3 do 5 zamieszczone w dokumencie roboczym służb Komisji I pokazują, że jest to ogólna tendencja odnotowana w ostatnich szesnastu latach, chociaż występują też tendencje właściwe dla poszczególnych państw członkowskich. Fakt ten skłania do zastanowienia się nad skutecznością środków dostosowujących zdolność połowową, stosowanych w ramach WPRyb. Ocena naukowa wskazuje, że 30 % stad, w odniesieniu do których istnieją dostępne dane, poławiane jest poza bezpiecznymi granicami biologicznymi, a 80 % poławiane jest w ilościach przekraczających maksymalny podtrzymywalny połów. Jednocześnie, w odniesieniu do dużej części floty, zdolność połowowa jest wykorzystywana w niedostatecznym stopniu (liczba dni połowowych jest niższa od maksymalnej liczby dozwolonej) i odnotowuje się złe wyniki ekonomiczne, przy czym sytuacja uległa jeszcze pogorszeniu w 2008 r. W świetle powyższych uwag dokonane ograniczenia zdolności połowowej okazują się niewystarczające, aby w krótkiej perspektywie osiągnąć trwałą równowagę między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów. Ponadto postęp techniczny, który według niektórych ocen odpowiada zakresowi dokonywanych redukcji zdolności połowowej, może zneutralizować ich rezultat. W dniu 22 lipca 2008 r. Rada przyjęła tymczasowe środki szczegółowe mające na celu modernizację wspólnotowej floty, stwarzając tym samym okazję, której nie można zmarnować, do niezbędnej restrukturyzacji floty. PL 13 PL