RZECZPOSPOLITA Mieszkanie nie musi być własne



Podobne dokumenty
PRYWATNE BUDOWNICTWO CZYNSZOWE SZANSĄ NA ROZWÓJ NOWOCZESNEGO I MOBILNEGO SPOŁECZEŃSTWA

dla polskich rodzin Tanie mieszkania Warszawa, czerwca 2016 XII Ogólnopolska Konferencja BGK dla JST

Mieszkać godnie. Wspólnie budujemy politykę mieszkaniową w Polsce.

Warunki rozwoju mieszkaniowego budownictwa czynszowego

Jacy inwestorzy i na jakich warunkach mogą wejść w projekty MS pozyskując niezbędne finansowanie?

XIII Konferencja BGK dla JST Mieszkalnictwo seminarium. Honorowy Patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy

Polski Związek Firm Deweloperskich. Polski Związek Firm Deweloperskich. Dostępność mieszkań

Informacja Ministra Infrastruktury i Budownictwa na temat zamierzeń i planu pracy resortu

PODSTAWOWE PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ W SEKTORZE BUDOWNICTWA SPOŁECZNEGO. I. Forma inicjatywy legislacyjnej

FUNDUSZ MUNICYPALNY. Katowice, 14 stycznia 2016 r.

Instrumenty finansowania budownictwa czynszowego w Polsce. Zakres prezentacji

Znaczenie oszczędności dla gospodarstwa domowego, dla sektora bankowego i dla gospodarki narodowej -Rekomendacje mieszkaniowe

Wstępna koncepcja systemu mieszkalnictwa dla osób niepełnosprawnych w Warszawie

Firmy Inwestujące w Najem Nieruchomości czyli polskie REIT-y Ostatnia prosta

Rentowność najmu przebiła lokaty i obligacje

Rola i zadania polityki mieszkaniowej Miasta Poznania w rozwoju i odnowie śródmieścia

) wprowadza się następujące zmiany: "3. Do lokali mieszkalnych, o których mowa w ust. 2, nie ma zastosowania art. 29a.";

nieruchomości Czynniki ekonomiczne i demograficzne Ankieta dotycząca preferencji Polaków w zakresie statusu własnościowego zamieszkałej

Niewielki spadek czynszów ofertowych w lutym

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA SZCZECIN z dnia r.

Polityka makrostabilnościowa jako konieczny element polityki stabilizowania koniunktury. Prof. dr hab. Marek Belka Prezes Narodowego Banku Polskiego

Rynek wynajmu mieszkań - raport kwartalny za IV kw. 2008

Programy wspierania kredytobiorców hipotecznych w wybranych krajach

Czym jest kredyt hipoteczny i jakie mamy jego rodzaje?

SEJM Warszawa, dnia 12 lipca 2011 r. RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja

Propozycja sektora bankowego w zakresie rozwiązania kwestii kredytów w CHF

Wymogi dla warunków wspierania budownictwa mieszkaniowego

UCHWAŁA NR XXI/123/2016 RADY POWIATU SZTUMSKIEGO. z dnia 24 czerwca 2016 roku

Raport KRN.pl: Kupować czy wynajmować? Niniejszy raport został przygotowany przez specjalistów portalu nieruchomości KRN.pl.

UCHWAŁA NR NR NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI. z dnia 29 stycznia 2016 r.

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Finansowanie Nieruchomości komercyjnych

Oferta BGK dla samorządów w zakresie finansowania budownictwa mieszkaniowego. XII Konferencja BGK dla JST Warszawa, 23 czerwca 2016 r.

UCHWAŁA RADY MIEJSKIEJ GMINY GRYFÓW ŚLĄSKI NR XXVIII/204/09

REGULAMIN W SPRAWIE ZASAD WYNAJMOWANIA I ZAMIANY LOKALI MIESZKALNYCH I UŻYTKOWYCH W ZASOBACH BUDYNKÓW O NIEUREGULOWANYM STANIE PRAWNYM

Polityka społeczna: mieszkalnictwo. Dr Barbara Więckowska Katedra Ubezpieczenia Społecznego Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

USTAWA. z dnia.2015 r.

Uchwała Nr LV/748/2006 Rady Miejskiej w Jaworznie. z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie programu pomocy osobom zagrożonym eksmisją.

Nowy program wsparcia budownictwa społecznego

Raport o stabilności systemu finansowego luty 2016 r.

Rada Gminy Mielec uchwala, co następuje:

Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe

Proces wyodrębnienia na własność lokalu mieszkalnego wybudowanego na wynajem

NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE. efektywne inwestowanie na rynku nieruchomości komercyjnych

Małe znów jest piękne

Warszawa. * mediana Źródło: Wynajem.pl. Źródło: Wynajem.pl

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Czy to mieszkanie jest Nasze?

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie dokonywania dopłat ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

Mieszkać godnie. Wspólnie budujemy politykę mieszkaniową w Polsce.

UCHWAŁA NR XLV/261/06 RADY GMINY DOBROMIERZ z dnia 30 stycznia 2006r.

UCHWAŁA NR XXV/184/2013 Rady Gminy Czernikowo z dnia 27 września 2013 roku

Wyniki finansowe banków w okresie I-III kwartał 2009 r. [1]

WIELOLETNI PROGRAM GOSPODAROWANIA MIESZKANIOWYM ZASOBEM GMINY WILCZYN NA LATA

Uchwała Nr... Rady Miejskiej w Słupsku. z dnia r.

BANKOWY Fundusz Leasingowy S.A. Grupa Kapitałowa. Leasing. Nowoczesny Instrument Finansowania

KONFERENCJA PRASOWA IV KWARTAŁ Warszawa, 9 listopada 2016 r.

REGULAMIN ustanowienia praw do lokali, zamiany i najmu lokali mieszkalnych w Spółdzielni Budowlano Mieszkaniowej WARDOM

REGULAMIN. przedkładania propozycji najmu lokali socjalnych w drodze Publicznej oferty

Starachowice, Kwiecień 2018 r

Wyniki finansowe banków w I półroczu 2009 r. [1]

Wyniki finansowe banków w I kwartale 2009 r. [1]

Poznań, dnia 7 marca 2019 r. Poz UCHWAŁA NR V/21/2019 RADY GMINY BRZEZINY. z dnia 20 lutego 2019 r.

Oferta finansowania inwestycji mieszkaniowych w gminach przegląd produktów grupy BGK oraz EBI

ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ DOSTĘPNE MIESZKANIA GODNE ŻYCIE KORZYŚCI DLA GOSPODARKI

KONFERENCJA PRASOWA I KWARTAŁ Warszawa, 9 lutego 2016 r.

Miejski program Mieszkanie dla Seniora na przykładzie inwestycji PTBS ŚDE przy ul. Drewlańskiej 10 w Poznaniu

Wieloletni Program Rozwoju - Strategia Banku Gospodarstwa Krajowego na lata Wspieramy rozwój społeczno-gospodarczy Polski

UCHWAŁA NR XIII/83/2015 RADY GMINY SADKOWICE. z dnia 30 grudnia 2015 r.

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO

Rynek nieruchomości w Polsce trendy i nowe obszary inwestowania

Nowy program finansowania społecznego budownictwa czynszowego Konferencja m. Gdańsk i BGK

Uchwała nr IX z dnia 15 czerwca 2011r. Rady Miejskiej w Brwinowie

Produkty szczególnie polecane

BANKI. EuroRating obniża oceny ratingowe dziesięciu polskich banków

Wojciech Buksa Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych

czyli Piotr Baran Koło Naukowe Cash Flow

:01:42

U C H W A Ł A Nr XLVII/216/06 R A D Y G M I N Y K A M I E N N A G Ó R A z dnia 28 lipca 2006 r.

Rzeszów, dnia 7 lipca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR 40/XI/2015 RADY GMINY W STARYM DZIKOWIE. z dnia 24 czerwca 2015 r.

Finansowanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce. Warszawa, lipiec 2013 Departament

Wyniki finansowe banków w I półroczu 2008 r. [1]

SYTUACJA EKONOMICZNO-FINANSOWA SPÓŁDZIELNI

Tab. 1. Kredyty z wkładem własnym 25% Kredyt na kwotę 300 tys. zł, o pozycji decyduje koszt kredytu

PozabudŜetowe instrumenty finansowo organizacyjne na rzecz rozwoju mieszkalnictwa

Obciążenia Banków Spółdzielczych. Granice możliwości zwiększania obciążeń

REGULAMIN TWORZENIA I GOSPODAROWANIA FUNDUSZAMI. Z DNIA r. SPÓŁDZIELNI MIESZKANIOWEJ PRZYSZŁOŚĆ W KLUCZBORKU

Warszawa, dnia 5 lutego 2019 r. Poz UCHWAŁA NR IV/26/2019 RADY GMINY W SOBIENIACH-JEZIORACH. z dnia 30 stycznia 2019 r.

ING Subfundusz Selektywny Plus Nowe podejście do inwestowania w akcje

Uchwała Nr XV/181/2012 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 28 lutego 2012r.

WYBRANE DETERMINANTY ROZWOJU RYNKU DŁUGOTERMINOWEGO OSZCZĘDZANIA W POLSCE

Globalny kryzys ekonomiczny Geneza, istota, perspektywy

Analiza rynku lokali mieszkalnych w centrum Krakowa Rzeczoznawcy Majątkowi : Elżbieta Hołda, Marek Wojtyna Kraków 2006

Mieszkanie dla Młodych a zwrot podatku VAT

Rynek mieszkaniowy w głównych miastach Polski. II kwartał 2008

Jaka przyszłość regulacyjna dla sektora bankowości detalicznej? Kongres Bankowości Detalicznej

Polski rynek najmu mieszkań. Stowarzyszenie Mieszkanicznik Hanna Milewska-Wilk

Referat Gospodarki Mieszkaniowej

FINANSOWANIE ZADAŃ MIESZKANIOWYCH W PROPOZYCJACH BANKU GOSPODARSTWA KRAJOWEGO I ICH WSPARCIE DLA PROGRAMÓW REWITALIZACJI

Transkrypt:

http://www.rp.pl/opinie/304039896-mieszkanie-nie-musi-byc-wlasne.html RZECZPOSPOLITA Mieszkanie nie musi być własne 3.04.2016, ISSN 0208-9130, dostęp w dniu 4.04.2016 foto: materiały prasowe Sławomir Horbaczewski Przywiązywanie dużej wagi do własności mieszkania generuje negatywne konsekwencje dla osób zamrażających majątek w nieruchomości oraz dla całej gospodarki, ponieważ ogranicza mobilność siły roboczej pisze publicysta i menedżer. Umożliwienie kredytobiorcy oddania mieszkania kredytującemu bankowi w zamian za uwolnienie" od kredytu byłoby zabójcze dla branży bankowej ze względu na ujawnienie ogromnych strat wynikających z takich operacji, a dla rynku nieruchomości ze względu na samonapędzający się w takiej sytuacji mechanizm zapaści cenowej. Jednak tylko wówczas, gdyby zastosowano uproszczone rozwiązanie, w którym banki zostałyby pozostawione z przejętymi mieszkaniami i nie miały innego wyjścia jak w trybie awaryjnym pozbywać się ich na rynku. Z powodu spadku cen banki realizowałyby znacznie większą stratę niż ta liczona przy cenach obecnych. Gwałtowny wzrost podaży mieszkań z zasobu bankowego uniemożliwiłby bankom odzyskanie wartości rynkowej mieszkań liczonej po cenach sprzed wprowadzenia przedmiotowego rozwiązania. W kolejnych przypadkach wysokość kredytu stawałaby się wyższa niż rynkowa wartość mieszkania i wiele z nich dodatkowo wpadłoby do puli lokali, które można oddać bankowi. To wytworzyłoby samonapędzający się negatywny mechanizm.

Szok podażowy i spadek cen uderzyłby również w deweloperów będących obecnie w trakcie realizacji znaczącej liczby projektów, których rentowność (również na potrzeby bankowego finansowania kredytowego) była liczona według cen sprzed ich takiego nieoczekiwanego spadku. Połączyć ogień z wodą Potrzebne jest zatem nowe systemowe podejście, łączące ogień z wodą, korzystne dla kredytobiorców, którzy ze względu na wzrost obciążenia spłatą kredytu nie są w stanie normalnie regulować swoich zobowiązań bez nadmiernego ograniczenia wydatków konsumpcyjnych, i równolegle możliwie najmniej bolesne dla banków, które i tak zostały już w międzyczasie obciążone tzw. podatkiem bankowym. Niezbędne jest zatem stworzenie odrębnych specjalistycznych funduszy nieruchomościowych, co rozwiąże problem wszystkich kredytów mieszkaniowych bez szkody dla banków, życiowych interesów polskich rodzin finansujących swoje potrzeby mieszkaniowe zadłużeniem kredytowym oraz rynku nieruchomości mieszkalnych w Polsce. To rozwiązanie na teraz dla tych kredytobiorców, którzy z różnych względów nie mogą lub nie chcą systematycznie spłacać na bieżąco kredytów mieszkaniowych bez ich zasadniczych modyfikacji. Wyjście kompromisowe, ważne dla uczestników przestrzeni publicznej uwikłanych w różne obietnice, do wdrożenia od ręki, systemowo zmieniające cały polski rynek mieszkaniowy co wydaje się pilnie niezbędne także dla zwiększenia jego mobilności wobec kluczowych wyzwań gospodarczych. Zamiast rozwiązań częściowych, które według wyliczeń KNF są zbyt kosztowne i nie do zaabsorbowania przez polski system bankowy. W Polsce od lat dominuje pogląd, że mieszkanie, w którym się zamieszkuje, powinno być własnością lokatora, natomiast wynajem to niechciana konieczność do czasu zakupu własnego lokalu. Podejście takie ma swoje korzenie jeszcze w poprzednim systemie, kiedy nie funkcjonował normalny rynek, a mieszkania dostawało się" po długim okresie oczekiwania. Niejasne uregulowania wynajmu komercyjnego powodowały, że najemcy byli zdani na łaskę wynajmujących, co nie sprzyjało poczuciu bezpieczeństwa i stabilizacji. Posiadanie własnego mieszkania stawało się podstawowym celem życiowym. W środowisku rosnącej inflacji, a potem hiperinflacji mieszkanie nie traciło na wartości. Zmiany na rynku Z takim rozumowaniem polskie społeczeństwo weszło w proces zmian ustrojowych u schyłku ubiegłego wieku. Przyniósł on również zmiany na rynku mieszkaniowym. W miejsce reglamentowanego rozdawnictwa mieszkań pojawił się spontaniczny rynek, jednak bez systemowych działań kolejnych rządów. Budowa mieszkań czynszowych (komunalnych) pozostała w gestii samorządów, które będąc niewydolne finansowo, nie były w stanie wywiązać się skutecznie z tego zadania. Mieszkania komunalne, często o niskim

standardzie, stały się synonimem niepowodzenia życiowego, co skutecznie utwierdziło społeczeństwo w przekonaniu, że życie w wynajmowanym mieszkaniu jest czymś gorszym, a oznaką sukcesu jest nabycie własnego lokum. Ugruntowany w poprzednim systemie model mieszkaniowy został jeszcze wzmocniony. Nie zostały stworzone stabilne reguły wynajmu komercyjnego, które pomogłyby w instytucjonalnym rozwoju tego obszaru. Początkowo system prawny pozostawiał wolną rękę wynajmującym, którzy mieli znaczącą przewagę nad najemcami, następnie na fali socjalnych postulatów wprowadzono ustawę chroniącą prawa lokatorów, która spowodowała bardzo duże wzmocnienie ich pozycji. Taka niestabilność i w końcu drastyczna przewaga lokatorów nad wynajmującymi skutecznie odstraszyła potencjalnych inwestorów instytucjonalnych od inwestowania środków w mieszkania na wynajem, z wyjątkiem funduszu mieszkaniowego BGK, jednak skala jego działalności jest jeszcze niewielka i trudno ją oceniać. Przykład gospodarek najwyżej rozwiniętych i bogatego społeczeństwa preferującego wynajem mamy w Szwajcarii i Niemczech, gdzie w mieszkaniach czynszowych mieszka ponad połowa społeczeństwa. Za najmem przemawia jego elastyczność, w tym możliwość dostosowywania lokalizacji i standardu mieszkania do zmieniających się dochodów. W Polsce we własnym domu lub mieszkaniu nieobciążonym kredytem hipotecznym mieszka nas 70 proc., we własnych lokalach obciążonych kredytem 10 proc., w lokalach komunalnych i pokrewnych kolejne 10 proc., tyle samo wynajmuje mieszkania po cenach rynkowych. Przywiązywanie tak dużej wagi do własności mieszkania generuje negatywne konsekwencje dla osób zamrażających majątek w nieruchomości oraz dla gospodarki ogółem, ponieważ ogranicza mobilność siły roboczej (przywiązuje do miejsca). Zapewnić bezpieczeństwo wynajmującym Zasób mieszkań wynajmowanych w naszym kraju rośnie w sposób dalece niewystarczający, aby zmienić obraz rynku mieszkaniowego. Tworzą go osoby fizyczne posiadające jedno dodatkowe mieszkanie. System prawny nie zapewnia wynajmującym odpowiedniego bezpieczeństwa i generuje znaczne ryzyko udostępnienia mieszkania lokatorowi nieprzestrzegającemu umowy. Bez zrównoważenia w relacjach wynajmujący najemca nie można liczyć na wejście do tego biznesu poważnych inwestorów instytucjonalnych. W sytuacji, gdy lokatora nie można się pozbyć zgodnie z prawem przez wiele lat, biznes ten generuje zbyt duże ryzyko (wynajem okazjonalny dotyczy tylko osób indywidualnych). Państwo powinno kreować prywatny rynek wynajmu mieszkań, który w przyjaznym otoczeniu regulacyjnymi zmniejszy deficyt mieszkań, poprawi ich dostępność na cywilizowanych zasadach. Należy zacząć od wprowadzenia ustaw, które umożliwiłyby oddawanie bankom mieszkań przez kredytobiorców przy jednoczesnym zwolnieniu ze wszystkich dodatkowych zobowiązań wynikających z umowy kredytowej.

Bank przejmowałby mieszkanie, a umowa kredytowa wygasałaby. Rozwiązanie to, w celu zachowania stabilności sektora bankowego, powinno być jednak ograniczone do kredytów, których obsługa przekracza możliwości dochodowe kredytobiorcy (wg dochodu rozporządzalnego na członka rodziny oraz posiadanego majątku). Specjalistyczne fundusze (tworzone zarówno przez banki, jak i innych inwestorów zainteresowanych wejściem na rynek wynajmu mieszkań w formie spółek kapitałowych) przejmowałyby oddane bankom mieszkania. Fundusze utworzone przez banki byłyby przez nie sprzedawane zainteresowanym inwestorom. Banki mogłyby sprzedawać również same mieszkania do zewnętrznych funduszy. Dotychczasowy kredytobiorca miałby prawo mieszkać w przedmiotowym mieszkaniu na zasadach wynajmu. Stawka wynajmu byłaby określana corocznie na podstawie wartości rynkowej mieszkania i średniej rentowności wynajmu lokali mieszkalnych w danej miejscowości, a w przypadku dużych aglomeracji w danej dzielnicy. Określona stawka byłaby niższa np. o 5 proc. od tak otrzymanej kwoty, co wpływałoby na stabilizację czynszów i byłoby atrakcyjne dla najemców, dotychczasowych właścicieli mieszkań. Aby możliwe było sprawne funkcjonowanie proponowanego systemu, najemca realizujący wszystkie postanowienia umowy najmu, tj. regularnie opłacający czynsz, przestrzegający norm społecznych i niedokonujący dewastacji lokalu lub części wspólnych budynku miałby zagwarantowaną możliwość nieograniczonego terminowo korzystania z lokalu. Jednak gdy wystąpią problemy z realizacją umowy, wynajmujący powinien mieć zapewnioną szybką i skuteczną ścieżkę eksmisji bez konieczności zapewniania lokalu zastępczego. Mógłby jednak zaproponować najemcy inny lokal, o niższych kosztach wynajmu, bez ingerowania w status prawny najemców innych lokali. Bezpieczne rozwiązanie Rekomendowane fundusze stanowiłyby początek tworzenia nowego dynamicznego segmentu wynajmu długoterminowego, który obecnie jest w Polsce praktycznie nieobecny. W dalszej perspektywie umożliwienie rozwoju ww. funduszy o nowe mieszkania, realizowane już z własnych środków finansowych lub kredytu, dałoby wielu Polakom możliwość skorzystania z opcji wynajmu długoterminowego jako alternatywy dla kupna mieszkania, co jest naturalne w Niemczech, Szwajcarii czy we Francji. Jest to bezpieczne i elastyczne; jeśli mam wysokie dochody, to stać mnie na wynajęcie dużego mieszkania, w przypadku dalszej poprawy sytuacji finansowej mogę łatwo zamienić mieszkanie na większe; jeśli dochody są niskie lub spadły, mając do dyspozycji rozwinięty i ucywilizowany rynek wynajmu długoterminowego, mogę wynająć mniejsze mieszkanie. W dłuższej perspektywie doprowadziłoby to do spadku średniego czynszu rynkowego i możliwe byłoby wycofanie się z administracyjnego regulowania jego wysokości względem zasobów specjalistycznych funduszy nieruchomościowych.

Gdyby fundusze osiągnęły wystarczające duże rozmiary na rynkach lokalnych, zaczęłyby ze sobą konkurować i oddziaływać na rynek w kierunku obniżenia poziomu cen ze wszystkimi pozytywnymi tego skutkami dla rynku nieruchomości, a w konsekwencji rynku kredytowego, w Polsce. Po niedawnych zmianach otwarte fundusze emerytalne zostały pozbawione możliwości inwestowania w bezpieczne papiery skarbowe zarówno polskie, jak i zagraniczne. Spowodowało to bardzo niekorzystną zmianę w strukturze ich aktywów. Będąc co do zasady funduszami długoterminowymi, których celem jest bezpieczne wypracowywanie zysków dla przyszłych emerytów, stały się one de facto agresywnymi funduszami akcyjnymi (ponad 80 proc. portfela stanowią akcje) ze wszystkimi negatywnymi skutkami tej sytuacji (podatność na zmiany koniunktury giełdowej). Nie jest dobrym rozwiązaniem zachęcanie ich do inwestowania poza Polską. Mądrą opcją spełniającą warunek bezpieczeństwa i stabilności dochodów byłoby częściowe inwestowanie przez OFE w nowe fundusze mieszkaniowe. Osłabiłoby to zarzuty wobec OFE, że charakteryzuje je niska użyteczność dla społeczeństwa i że są przejawem osaczającej nas finansjeryzacji.