Estymacja dotycząca budowy infrastruktury telekomunikacyjnej zapewniającej szerokopasmowy dostęp do Internetu, spełniającej wymagania Europejskiej Agendy Cyfrowej (EAC) w Polsce do roku 2020 na podstawie aktualnego stanu rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej. Obszary, koszty, technologie i najbardziej efektywne sposoby interwencji publicznej Załącznik nr 6. Ankieta badawcza Pytania badawcze do ankiet prowadzonych wśród ekspertów i grup interesów Europejska Agenda Cyfrowa (EAC), to to jeden z najważniejszych elementów unijnej strategii Europa 2020, która determinuje kierunki polityki gospodarczej, wyznaczając wspólnotowe działania i wskaźniki celów, pozwalających powrócić Unii Europejskiej na drogę wzrostu gospodarczego. Podstawowym celem europejskiej Agendy Cyfrowej jest uzyskanie trwałych korzyści ekonomicznych i społecznych z jednolitego rynku cyfrowego w oparciu o szybki i bardzo szybki Internet i interoperacyjne aplikacje. Komisja Europejska zaplanowała w ramach Agendy Cyfrowej 101 działań pogrupowanych w 7 obszarów określany jako filary: I. Jednolity rynek cyfrowy II. III. IV. Interoperacyjność i standaryzacja Zaufanie i bezpieczeństwo Szybki i ultraszybki dostęp do Internetu V. Badania i innowacje VI. VII. Doskonalenie sprawności i umiejętności cyfrowych, włączenie Korzyści dla społeczeństwa UE wynikające z technologii informacyjnych (ICT) W dziedzinie sieci szerokopasmowych wskaźniki celu dla zostały określone umownie przepływnością łączy dostępowych: zapewnienie powszechnego podstawowego szerokopasmowego dostępu do Internetu do końca roku 2013, zapewnienie powszechnego dostępu do Internetu o prędkości co najmniej 30Mb/s do końca roku 2020, doprowadzenie do wykorzystania dostępu do Internetu o prędkości co najmniej 100 Mb/s do końca roku 2020 dla 50% gospodarstw domowych. Celem niniejszego wywiadu jest zebranie opinii ekspertów i uczestników rynku telekomunikacyjnego. Jest to zaplanowany element prac w ramach ekspertyzy, którą wykonujemy na zlecenie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. Chodzi w niej o oszacowanie warunków budowy w Polsce sieci szerokopasmowych do roku 2020. Do większości pytań załączono kilka opcjonalnych odpowiedzi. Ma to ułatwić ustalenie trendów, ale są to jedynie propozycje scenariuszowe, a nie stanowiska w jakikolwiek sposób wiążące. Nie zawsze muszą się one wykluczać, chodzi raczej o ustalenie uwagi. W każdym przypadku możliwe jest dodanie dodatkowych opcji lub wyjaśnień.
1. Czy wskaźniki unijnej Agendy Cyfrowej są w Polsce osiągalne do roku 2020? Przyjęto je dla całej Europy, ale w Polsce są relatywnie poważniejszym wyzwaniem infrastrukturalnym i rynkowym, niż w wielu innych państwach. a) Przekracza to obecne możliwości naszej gospodarki, ale zdecydowana polityka państwa pomoże znieść dysproporcje pomiędzy Polską, a państwami gdzie szybki dostęp jest powszechnie wykorzystywany. b) Ograniczony popyt oraz zamożność, a co za tym idzie niezbyt opłacalne inwestycje, to utrwalone cechy polskiego rynku usług szerokopasmowych. Pomoc państwa może co najwyżej łagodzić bariery inwestycyjne telekomunikacji. Poprawy należy się spodziewać, dopiero wtedy, kiedy polska gospodarka zrówna się z czołowymi krajami strefy euro, a to perspektywa wciąż zbyt odległa, by ją ocenić pod kątem planów inwestycyjnych. c) Rynek jest już na tyle dojrzały, że powinien sobie poradzić, byle państwo nie przeszkadzało.. 2. Sparametryzowanie celów strategii dostępnością łączy o określonej przepływności Mb/s determinuje zakres inwestycji infrastrukturalnych, w tym zastosowanie nowocześniejszych technologii. Czy zapotrzebowanie na szybkie łącza dostępowe rzeczywiście będzie miało charakter powszechny, uzasadniający szacowane nakłady? a) Wszyscy powinni mieć dostęp do nowoczesnych usług, które znamionują rozwój gospodarczy, ułatwiają dostęp do dóbr kultury, źródeł użytecznej informacji, edukacji, ochrony zdrowia, bezpieczeństwo. Przedsiębiorcy powinni mieć taką samą szansę na rozwój i konkurowanie bez względu na lokalizację siedziby. Działanie państwa to katalizator przejścia do nowej generacji sieci, które bez tego rozwijałyby się wyspowo, głównie w obszarach metropolitalnych. b) Potrzeby wielu użytkowników będą się ograniczać do podstawowych usług. Nawet jeżeli brać pod uwagę, że korzystanie z niektórych wymusi na opornych ekonomika elektronicznej gospodarki, to bardziej wydajne łącza będą wykorzystywane w sposób niezbyt wymagający, np. do oglądania telewizji w sposób liniowy, czyli bez interaktywnych aplikacji, do korzystania z niekoniecznie wartościowej rozrywki. c) rynek aplikacji rozrywkowych będzie rósł bardzo szybko, zwiększając zapotrzebowanie na pasmo. Nowoczesne telewizory i inne urządzenia końcowe będą w sposób naturalny korzystały z Internetu (transmisji w protokole IP)..
3. Czy jest związek przyczynowo skutkowy powszechności szybkich łączy dostępowych ze wzrostem gospodarczym jest prawdziwa? a) Szybkie łącza dostępowe zapewnią możliwość korzystania z wielu nowych usług i zasobów wiedzy, które mogą się stawać szansa na pobudzanie innowacyjnych sposobów działania, tym samym dostarczając bodźców dla rozwoju gospodarki. Wiele badań i raportów potwierdziło taką pozytywną korelację. b) Niekoniecznie. Rozwój zależy przecież od wielu innych czynników, mogących zneutralizować potencjał korzyści szybkiego dostępu do Internetu. Niewykluczone jest spowolnienie rozwoju technologicznego. Nie ma żadnej gwarancji, że z morza najróżniejszych źródeł w internecie ludzie wybiorą informacje wartościowe lub że dzięki temu staną się bardziej innowacyjni, niż dotąd. c) Inne uwagi (proszę podać jakie) 4. Podstawowe wskaźniki celów unijnej Agendy Cyfrowej sugerują preferowanie technologii zapewniających bardzo duże przepływności na łączach dostępowych. Trudno jednak oczekiwać, że w zakładanej perspektywie 2020 roku do każdego mieszkania doprowadzi się łącza światłowodowe lub zasięg sieci LTE zapewni każdemu dostęp mobilny o bardzo dużej przepływności. Jaka będzie rola innych stosowanych dotąd technologii dostępowych? a) Większość stosowanych dotąd rozwiązań technologicznych w sieciach dostępowych będzie użytecznych przez najbliższe lata. To, czy warto je modernizować powinno zależeć od autonomicznej decyzji operatora, posiłkującego się własnym rachunkiem ekonomicznym. b) Państwo może nakazać stosowanie rozwiązań technicznych gwarantujących obywatelom korzystanie w sieci ze wszelkich zasobów treści lub zakazując dyskryminacji ze względu na możliwość korzystania z treści wymagających większych przepływności. c) Państwo może określić programy rozwoju, dopuszczać projekty lub nie przeszkadzać w stosowaniu rozwiązań, które nie są promowane, jako najbardziej perspektywiczne z punktu widzenia wskaźników Agendy Cyfrowej np.: - dostęp satelitarny dla odległych lokalizacji - punkty bezprzewodowego dostępu do Internetu w przestrzeni publicznej
5. Ustawa szerokopasmowa wprowadziła samorządy na rynek infrastruktury i usług telekomunikacyjnych. Czy komunalna infrastruktura sieci szerokopasmowych to trwała tendencja, którą państwo powinno wspierać z użyciem specjalnych instrumentów finansowych? a) To korzystne dla wszystkich. Z jednej strony, nie należy się spodziewać, by budowa kosztownej infrastruktury szybkich sieci szerokopasmowych stała się dla prywatnych operatorów atrakcyjna w obszarach, gdzie dotąd nie inwestowano. Z drugiej strony, nawet najbogatsi operatorzy szukają metod zmniejszenia kosztów budowy i utrzymania infrastruktury, a infrastruktura komunalna może służyć wszystkim. Na rynku komercyjnym obserwuje się również współdzielenie kosztów budowy lub utrzymania uwspólnianie infrastruktury, podobna telekomunikacyjna infrastruktura komunalna umożliwia obniżenie kosztów inwestycyjnych dla operatorów i skoncentrowanie się na sprzedaży usług. b) Inwestycje samorządowe to dla rynku epizod, wynikający z polityki dostępności funduszy unijnych. Bez dobrej znajomości uwarunkowań rynkowych samorządom trudno będzie unikać błędów w sprawach utrzymania i dalszego rozwoju posiadanych zasobów sieciowych. Wiele samorządów będzie dążyć do zbycia wybudowanej infrastruktury, kiedy to tylko będzie możliwe. Skoro te sieci trafią na rynek, to nie ma sensu, by państwo wspierało podobne przedsięwzięcia z użyciem specjalnych środków. c) Samorządy nie powinny się zajmować budową sieci szerokopasmowych, ponieważ trudno im podejmować w tych kwestiach kompetentne decyzje. Mogą być natomiast aktywnym inwestorem w pewnych elementach infrastruktury pasywnej, przygotowując obiekty pod inwestycje sieciowe, kanały technologiczne itp. w oparciu o stosowne wymagania. 6. Jeżeli państwo zamierza wspierać finansowo rozwój i utrzymanie sieci szerokopasmowych, to na jakim rodzaju wsparcia powinna się skupić polityka budowy infrastruktury? Jak najefektywniej wykorzystać środki publiczne w celu osiągnięcia celów unijnej Agendy Cyfrowej? a) Należy rozbudować lub modernizować infrastrukturę sieciową, której właścicielem będzie państwo outsoursując ewentualnie niektóre działania usługodawcze i utrzymaniowe. Należy inwestować w: i. infrastrukturę dystrybucyjną, a infrastruktura dostępową zajmą się operatorzy ii. infrastrukturę dostępową, która będzie dostępna dla wszystkich operatorów na jednakowych zasadach b) Należy uruchomić instrument dofinansowania operatora (operatorów) na wzór podobnej do rozważanej już kiedyś koncepcji tzw. deficytu dostępu w połączeniu ze zobowiązaniami inwestycyjnymi i formalnym zabezpieczeniem w postaci zatwierdzonego schematu dopuszczalności pomocy publicznej. c) Dofinansowanie rynku przez państwo nie ma sensu, bo to mechanizm konserwujący nieefektywność. Nie ma przy tym uzasadnienia dopłacać do czegoś, czego ludzie nie chcą kupić.
d) Należy wspierać bezpośrednio w interesie publicznym potrzebujących użytkowników końcowych, by dobrej jakości społecznie użyteczne usługi z zakresu edukacji, wiedzy, ochrony zdrowia, zasoby dóbr kultury były dostępne bez względu na status materialny. 7. Jakie instrumenty finansowe, którymi może dysponować lub nadzorować rząd w najlepszy sposób wspierałyby inwestycje w sieci szerokopasmowe? a) Finansowanie części infrastruktury (jakiej? kanałów technologicznych, infrastruktury pasywnej, infrastruktury aktywnej)z pieniędzy publicznych, z zamiarem udostępniania wszystkim uczestnikom rynku. b) Dotacje dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych na ściśle określone rodzaje inwestycji. c) Zwrotne instrumenty finansowe (kredyty) na zasadach atrakcyjniejszych od komercyjnych. d) Inne propozycje (proszę podać jakie). 8. Od czego zależą prywatne inwestycje firm budowę i modernizację infrastruktury szybkich sieci szerokopasmowych i jakie sytuacje na rynku (np. konsolidacje, restrukturyzacje) oraz działania publiczne mogą je stymulować? a) Działalność regulacyjna Państwa powinna objąć wszystkie rodzaje infrastruktury nadającej się do wykorzystania dla potrzeb komunikacji szerokopasmowej, regulowanie wyłącznie operatorów telekomunikacyjnych jest przeżytkiem. b) Państwo powinno uspójnić i uprościć przepisy wpływające na łatwość inwestycji infrastrukturalnych, nie różnicując przy tym inwestorów. Pozwoli to obniżyć koszty inwestycji i skróci czas zwrotu. c) Państwo, któremu zależy na przyśpieszeniu rozwoju infrastruktury powinno prowadzić politykę regulacyjną, zapewniającą zwrot z nowych inwestycji, niezależnie od wspierania konkurencji. d) Zapewnienie zrównoważonej konkurencji w dostępie do infrastruktury poprzez zniechęcanie operatorów o znaczącej pozycji rynkowej stosowania utrudnień w wejściu na rynek jest najlepszą metodą rozwoju rynku usług i infrastruktury.
9. Niezależnie od zakresu finansowego zaangażowania państwa i form ewentualnego partnerstwa, ryzyko budowy i utrzymania szybkich sieci szerokopasmowych NGA muszą podejmować przede wszystkim inwestorzy prywatni. Państwo deklaruje intencję dalszego znoszenia barier administracyjnych i prawnych, stara się tworzyć sprzyjające środowisko regulacyjne, zwiększać popyt poprzez rozwój systemów szeroko pojętej elektronicznej administracji, ochrony zdrowia, edukacji młodzieży, promocji zastosowań technologii informacyjnych wśród osób starszych. Jakiego rodzaju dodatkowe bodźce, będące w dyspozycji państwa mogą sprzyjać wzrostowi popytu? Proszę wskazać, jakiego rodzaju znaczenie mają poszczególne działania: kluczowe, istotne, niewielkie, obojętne. a) Ustawowe gwarantowanie i wdrożenie otwarcia zasobów dóbr kultury i wiedzy finansowanych ze źródeł publicznych: filmotek, bibliotek, archiwów, programów telewizji publicznej, muzeów zapewniłoby podaż wartościowych treści, co prowadziłoby do pobudzenia rynku. b) Wyjaśnienie i rozszerzenie możliwości ponownego wykorzystania (re-use) dużych zasobów danych administracji rządowej i samorządowej, w tym rejestrów, w związku z planowaną nowelizacją ustawy o informacji publicznej, rozumiane również jako okazja do otwierania dostępu do danych o systemach informacyjnych i sensorów użytkowanych przez służby komunalne, co przyczyni się do pojawienia się nowych rodzajów aktywności społecznej i gospodarczej w sieci. Będę one stanowić w przyszłości jeden z podstawowych obszarów konkurencji i nowej fali wzrostu. c) Polityka miejska powinna się nakierować na rozwój miast inteligentnych, bogatych w systemy informacyjne i wykorzystujących na nowo duże zasoby danych w miejskich systemach. d) Cyfryzacja telewizji to okazja, by państwo zbudowało nowe kanały dostępności wartościowych programów, zwiększających szanse edukacyjne, promujących ambitniejszą kulturę, rozrywkę, sport, zdrowe modele zachowań, rekreacji, odżywiania się. e) Państwo powinno podjąć inicjatywy zwiększające bezpieczeństwo użytkowania sieci, poprawiając zdolność reagowania w przypadku zagrożeń dla obywateli, gospodarki, infrastruktury krytycznej. Poprawa bezpieczeństwa i wzrost zaufania będą sprzyjać rozwojowi gospodarki elektronicznej. 10.Jakie są główne zagrożenia i czynniki ryzyka w realizacji celów EAC (proszę wymienić 3 najważniejsze) 11. W jakiego typu narzędzia analityczne należy wyposażyć system informacji o infrastrukturze sieci szerokopasmowych (SIIS) nadzorowany przez UKE, by zwiększyć jego użyteczność w działaniach prognostycznych?
12. Jakiego typu dane powinny być dostępne w systemie informacyjnym o infrastrukturze sieci szerokopasmowych (SIIS)? 13. Proszę podać inne uwagi, nie poruszane w punktach 1-12 a dotyczące rozwoju usług szerokopasmowych.