Wyniki Ankiety Rzetelny Przedsiębiorca Leśny Regionalna Dyrekcja Lasów Paostwowych w Gdaosku Przy współudziale : Wydziału Rozwoju i Innowacji Dyrekcji Generalnej Lasów Paostwowych w Warszawie Stowarzyszenia Przedsiebiorców im. M. Wierzbickiego w Gołuchowie Wydziału Inżynierii Produkcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Gdaosk sierpieo 13 r.
2 S t r o n a W ramach prac nad projektem Rzetelne Przedsiebiorstwo Leśne została opracowana aknieta skierowana do przedstawicieli Zakładów Usług, pracowników LP oraz instytucji i organizacji związanych z przedsiębiorczością leśną. Ankieta była umieszczona na stronie internetowej RDGL w Gdaosku przez 6 tygodni. W tym czasie wypełniło ją 110 osób w tym 44 przedstawicieli przedsiębiorstw leśnych oraz 51 pracowników LP. W niniejszym opracowaniu podano wyniki ogółem dla wszystkich respondentów oraz porównanie odpowiedzi przedsiebiorców i pracowników LP. Respondenci ankiety wg reprezentowanych organizacji i instytucji Respondenci ; 41% 1% 1% 1% 1% 1% 1% Administracja samorządowa Firma doradcza firma komputerowa współpracująca z LP firma szkoleniowa IBL 3% 1% 1% ; 45% Jednostka certyfikująca 1% 2% Biorąc pod uwagę wakacyjny okres w którym przeprowadzono ankietę, liczbę osób, które ją wypełniły należy uznad za satysfakcjonującą oraz wystarczającą jako wstępne źródło informacji dotyczacych zagadnienia certyfikacji firm leśnych. W sumie 110 osób udzieliło odpowiedzi, największą grupę stanowli pracownicy PGL LP (45 %; 51 osób) oraz pracownicy firm leśnych (41 %; 44 osoby). Pozostałe osoby (15 osób) to przedstawiciele instytucji z bezpośredniego otoczenia PGL LP. Ankiety pochodzą łącznie z 13 różnych rodzajów instytucji.
3 S t r o n a 50,0,0,0 Proszę określid w skali 1-5, czy znajomośd zagadnieo związanych z ochroną środowiska naturalnego powinna podlegad ocenie w trakcie certyfikacji firmy leśnej,0 10,0 0,0 poziom ważności 50,0,0,0,0 10,0 0,0 Około 95 % respondentów uważa, że zagadnienia związane z ochroną środowiska powinny byd oceniane w ramach certyfikacji firm leśnych. Jedynie około 5 % istotnośd tej problematyki uznała za mało ważne (ocena 1 i 2). Prawie % osób, które udzieliły odpowiedzi uważa ochronę środowiska za bardzo ważne kryterium w certyfikacji (ocena 5) a około 1/3 za ważne (ocena 4). Taką strukturę odpowiedzi należy uznad za bardzo pozytywną i obiecującą. Świadczy to bowiem o dużej świadomości respondentów i szerokim, nie tylko czysto ekonomicznym spojrzeniu na użytkowanie lasu oraz współpracę pomiędzy jego administracją a firmami świadczącymi usługi. Odpowiedzi od przedstwicieli PGL LP rozłożyły się niemalże równo (oceny 3, 4 i 5) natomiast jeśli chodzi o przedstawicieli przedsiębiorców leśnych to wyraźnie zaznacza się wzrost udzialu odpowiedzi świadczących o ważności zagadnieo związanych z ochroną środowiska. Ciekawe jest to, że ocenę najwyższą przyznało procentowo więcej przedstawicieli firm leśnych niż PGL LP. Niestety około 10 % ptrzedstawiceili ZUL-i oceniło bardzo nisko znaczenie tej problematyki (oceny 1 i 2). Uogólniając, 98 % pracowników PGL LP i około 90 % przedstawicieli firm leśnych uznało problematykę ochrony środowiska za ważną w procesie certyfikacji firm (oceny 3, 4 i 5). Te wyniki należy uznad za satysfakcjonujące i świadczące o dużej świadomości respondentów.
N odpowiedzi/poziom 4 S t r o n a 80 70 60 2.Proszę określid w skali 1-5, czy jakośd wykonywanych prac powinna podlegad ocenie w trakcie certyfikacji firmy leśnej: 76 50 25 10 0 2 2 5 Jakośd wykonywanych prac 80 70 60 50 10 0 ocena 1-5 wg ważności PGL LP ZUL Jeszcze bardziej jednoznacznych odpowiedzi udzielono na pytanie związane z jakością wykonywanych prac. 101 respondentów (co stanowi około 90 %) ważnośd tego kryterium oceniła na 4 i 5 punktów. W jednostkowych odpowiedziach uznano je za nieważne (1 i 2 punkty). Analizując wykres porównujący odpowiedzi od przedstawicieli PGL LP i firm leśnych należy uznad je za bardzo zbliżone w obu przypadkach około 90 % respondentów przyznało ocenę 4 lub 5. Sytuacja taka jest bardzo obiecująca, z jednej strony świadczy o dużym zrozumieniu dla problemów związanych z realizacją zadao w leśnictwie z drugiej zaś zgodnośd taka dobrze rokuje jeśli chodzi o opracowanie zasad przyszłej ewentualnej certyfikacji firm leśnych.
N odpowiedzi/poziom 5 S t r o n a 3.Proszę określid w skali 1-5, czy forma zatrudnienia pracowników powinna mied wpływ na ocenę przedsiebiorstwa leśnego 80 70 60 50 10 0 2 2 5 25 76 50,0 45,0,0 Forma zatrudnienia pracowników 35,0,0 25,0,0 15,0 10,0 5,0 0,0 ocena 1-5 wg wazności Podobnie jak to miało miejsce w poprzednim pytaniu 101 (około 90 %) osób uznało formę zatrudnienia pracowników za bardzo istotną w ocenie przedsiębiorstwa leśnego. W tym jednak przypadku zaznaczają się różnice w odpowiedziach pomiędzy przedstawicielami PGL LP a firm leśnych. Udział odpowiedzi o wysokim znaczeniu form zatrudnienia w ocenie firm leśnych (oceny 3, 4 i 5) był o około 5 punktów procentowych większy w przypadku przedstawicieli ZUL-i. Jednocześnie 10 % respondentów z PGL LP uznało ten wskaźnik za bardzo mało ważny (ocena 1). Porównanie to może świadczyd o mniejszej wadze jaką przywiązuje administracja PGL LP do form zatrudnienia w ZUL-ach a co za tym idzie do kwalifikacji, jakości i doświadczeniu osób pracujących na jej terenie.
N odpowiedzi/poziom 6 S t r o n a 4.Proszę ocenid w skali 1-5, czy wyposażenie w sprzęt specjalistyczny powinno byd brane pod uwagę przy ocenie firmy leśnej. 80 70 60 50 10 0 poziom ważności 80,0 70,0 60,0 50,0,0,0,0 10,0 0,0 Wyposażenie w sprzęt specjalistyczny ocena 1-5 wg ważności Około 65 % respondentów uznało wyposażenie w sprzęt za bardzo ważne kryterium oceny firm leśnych (72 osoby). Udział odpowiedzi 4 i 3 był zbliżony odpowiednio około 19 i 13 % (21 i 14 osób). Podobny charakter ma wykres porównujący odpowiedzi respondentów z PGL LP i firm leśnych, przy czym większy w porównaniu z PGL LP jest udział przedstawicieli ZUL-i, którzy zaznaczyli ocenę 5. Jednocześnie kilku z nich uznało ten parametr za bardzo mało ważny (ocena 1) podczas gdy żaden z przedstawicieli Lasów Paostwowych nie ocenił tak nisko znaczenia wyposażenia firm w ich ocenie. Analizując ten wykres można przypuszczad, że struktura odpowiedzi oddawanych przez przedstawicieli firm leśnych jest bezpośrednio związana z ich stanem posiadania. Firmy bogate w sprzęt są zdecydowanie za włączeniem tego parametru w proces certyfikacji, zaś te słabiej wyposażone optują za jego pominięciem. Dla uzyskania pełniejszego obrazu należy przeprowadzid tego typu analizę.
N odpowiedzi/poziom 7 S t r o n a 5. Proszę określid w skali 1-5 czy podnoszenie kwalifikacji i umiejętności własnych pracowników powinna podlegad ocenie w trakcie certyfikacji firmy leśnej? 50 10 0 poziom ważności 50,0 podnoszenie kwalifikacji i umiejętności własnych pracowników,0,0,0 10,0 0,0 ocena 1-5 wg ważności Biorąc pod uwagę wszystkich respondentów podobnie jak w odniesieniu do innych kryteriów około 94 % wskazało na znaczący wpływ podnoszenia kwalifikacji i umiejętności w ocenie firmy leśnej (oceny 3, 4 i 5). Udział ocen 4 i 5 jest zbliżony i wynosi odpowiednio 33,6 i 36,4 %. Jedynie 2 osoby uznały znikomą ważnośd tego kryterium (ocena 1) a pięd osób bardzo nieznaczną (ocena 2). Bardzo ciekawy obraz daje natomiast porównanie odpowiedzi respondentów z PGL LP i firm leśnych. Okazuje się, że ponad 46 % spośród przedstawicieli ZUL-i uznało to kryterium za bardzo ważne, podczas gdy udział tych odpowiedzi ze strony PGL LP wyniósł tylko 22 %. Biorąc jednak pod uwagę trzy wyższe oceny (3, 4 i 5) ich udział dla obu omawianych grup respondentów jest niemalże jednakowy (około 94 %). Ciekawym spostrzeżeniem jest również to, że około 5 % respondentów z firm leśnych uznało podnoszenie kwalifikacji i umiejętności za nie ważne w procesie oceny firm leśnych; takich odpowiedzi nie było od przedstawicieli PGL LP.
N odpowiedzi/poziom 8 S t r o n a 6. Proszę określid w skali 1-5, czy zasięg terytorialny prowadzonych prac powinien byd brany pod uwagę przy certyfikacji firmy leśnej: 50 10 24 15 11 0 poziom ważności zasięg terytorialny prowadzonych prac 45,0,0 35,0,0 25,0,0 15,0 10,0 5,0 0,0 ocena 1-5 wg ważności Analizując udział poszczególnych grup odpowiedzi należy uznad, że respondenci nie wskazali jednoznacznie ważności tego kryterium w ocenie firmy leśnej. Największy udział ma ocena 3 środkowa w przyjętej skali, a następnie ocena 1 (kryterium mało istotne). Najmniej respondentów wskazuje to kryterium jako bardzo ważne - 11 osób (około 10 %). Podobny charakter ma udział odpowiedzi od przedstawicieli Lasów Paostwowych i firm leśnych. Dominującym wskazaniem tych pierwszych jest ocena 3, w przypadku respondentów z ZUL-i oceny 1, 3 i 4 mają największe znaczenie (odpowiednio 22,2, 24,4 i 26,7 %). W świetle tych rezultatów należy uznad, że ankietowane środowiska nie mają jednoznacznego stanowiska co do ważności zasięgu terytorialnego prowadzonych prac jako kryterium wykorzystywanego w procesie certyfikacji firm.
9 S t r o n a 8.Kto powinien prowadzid proces certyfikacji dla firm leśnych? 10% 3% niezależna instytucja 13% 53% PGL LP (np. nadleśniczy) Stowarzyszenie Przedsiębiorców Uczelnia, szkoła leśna 21% inne odpowiedzi wśród respondentów: PGL LP 8% 6% 24% 62% niezależna instytucja PGL LP (np. nadleśniczy) Stowarzyszenie Przedsiębiorców Uczelnia, szkoła leśna odpowiedzi wśród respondentów: ZUL niezależna instytucja 14% PGL LP (np. nadleśniczy) Stowarzyszenie Przedsiębiorców Uczelnia, szkoła leśna % 23% 43%
N odpowiedzi 10 S t r o n a Większośd respondentów (53 %) uznała, że proces certyfikacji firm leśnych powinien byd prowadzony przez niezależną instytucję. Istotna grupa wskazała na PGL LP jako jednostkę certyfikującą. Najmniej głosów uzyskały szkoły leśne i uczelnie. Sytuacja to powtarza się w zarówno w przypadku respondentów z Lasów Paostwowych jak i z ZUL-i. Ci pierwsi aż w 62 % wskazują na niezależną instytucję w 24 % zaś na PGL (samych siebie) jako jednostkę certyfikującą. 43 % przedstawicieli firm leśnych wskazuje na niezależną instytucję, 23% na PGL LP i % na Stowarzyszenie Przedsiębiorców (8 % odpowiedzi przedstawicieli Lasów Paostwowych). Biorąc pod uwagę uzyskane odpowiedzi można uznad, że najkorzystniejszym dla większości rozwiązaniem byłoby powołanie niezależnej instytucji w skład której weszli by przedstawiciele różnych środowisk takich jak na przykład: firm leśnych, PGL LP, PIP, uczelni, instytutów badawczych. 60 50 9. Certyfikat dla rzetelnego przedsiebiorcy powinien byd wydawany na okres: 42 52 10 7 9 0 1 roku 3 lat 5 lat bezterminowo 60,0,0,0 0,0 Optymalna długośd okresu ważności certyfikatu Tytuł osi Najkorzystniejszym okresem ważności certyfikatu zdaniem wszystkich respondentów byłoby 3 5 lat. Jedynie 7 osób opowiada się za certyfikatem jednorocznym (wszyscy spoza przedstawicieli ZUL-i). Spośród wszystkich ankietowanych 9 osób (8,2 %) opowiada się za certyfikatem bezterminowym. Porównując odpowiedzi uzyskane od przedstawicieli PGL LP i firm leśnych należy uznad, że znakomita większośd obu środowisk opowiada się za certyfikatem kilkuletnim (3 5 lat) w sumie te dwie
11 S t r o n a odpowiedzi stanowiły 90 % odpowiedzi przedstawicieli Lasów Paostwowych i 84,1 % odpowiedzi z ZUL-i. Uwagę zwraca fakt, że aż 18,1 % przedstawicieli ZUL-i dążyła by do ustanowienia certyfikatu bezterminowego. Opinie te mogą wynikad z obaw dotyczących kosztów uzyskania certyfikatu, z drugiej jednak strony podważają istotę procesu certyfikacji. 10.Czy w Paostwa ocenie certyfikacja przedsiebiorców leśnych przyczyni się do poprawy sytuacji na rynku usług leśnych? 6% 6% nie 47% 13% nie mam zdania raczej nie raczej tak 28% tak 10.Czy w Paostwa ocenie certyfikacja przedsiebiorców leśnych przyczyni się do poprawy sytuacji na rynku usług leśnych 57,8 42,0 32,0 8,0 4,4 6,0 8,9 12,0 11,1 17,8 nie nie mam zdania raczej nie raczej tak tak Proces certyfikacji firm leśnych przez 75 % wszystkich respondentów został uznany za ważny dla stabilizacji i poprawy sytuacji na rynku usług leśnych (odpowiedzi RACZEJ TAK i TAK). Około % jest raczej sceptyczna. Analizując dwie główne grupy respondentów strukturę ich odpowiedzi należy uznad za bardzo zbliżoną. W obu przypadkach odpowiedzi pozytywne stanowią około 75 %. Bardziej wyraźna różnica zaznacza się jedynie dla odpowiedzi NIE. Dla 8 % przedstawicieli Lasów Paostwowych certyfikacja nie ma żadnego znaczenia, tą opinie podziela 4,4 % przedstawicieli firm leśnych.
12 S t r o n a Podsumowując odpowiedzi na to pytanie należy uznad, że system certyfikacji firm leśnych powinien byd wdrożony, gdyż w opinii przeważającej grupy respondentów poprawi on sytuację na rynku usług leśnych. 11. Które zagadnienia związane z zawieraniem umów na usługi leśne powinny podlegad standaryzacji w PGL LP? Sposób ustalania zabezpieczania należytego wykonania umowy 6 15 Wskaźniki do oceny potencjału technicznego firmy realizującej zamówienie 21 25 Sposób naliczania kar za nienależyte wykonanie umowy (np. za uszkadzanie drzew, dróg itp) 8 26 Metodyka ustalania stawek minimalnych 25 Jednolity wzór umowy na prace leśne w RDLP 21 23 jednolity wzór SIWZ 26 18 0 10 50 60 odpowiedzi ZUL odpowiedzi LP Jako najważniejsze zagadnienia, które powinny podlegad standaryzacji na poziomie PGL LP respondenci z PGL LP i firm leśnych uznali metodykę ustalania stawek minimalnych, przy czym zbliżona liczba osób z obu grup wskazała na ten problem. Trzy inne zagadnienia zostały wycenione na podobnym poziomie: wskaźniki oceny potencjału technicznego firmy, jednolity wzór umowy oraz jednolity wzór SIWZ. Dla każdego z tych elementów liczba głosów z PGL LP i firm leśnych była bardzo zbliżona. Respondenci z Lasów Paostwowych uznali także, że sposób naliczania kar za nienależyte wykonanie umowy powinien byd jednakowy dla całego przedsiębiorstwa (26 osób). Tutaj jednak wystąpiła duża rozbieżnośd zdao pomiędzy badanymi grupami respondentów jedynie 8 osób ze strony firm leśnych wskazało na to zagadnienie.
13 S t r o n a Odpowiedzi, na pyt. nr 7 (Proszę podad inne obszary działalności firmy, które powinny byd brane pod uwagę przy ocenie firmy leśnej): Reprezentuję firmę/ instytucję wydawnictwo IBL Uczelnia, szkoła obserwator Firma doradcza Odpowiedzi na pytanie: Proszę podad inne obszary działalności firmy, które powinny byd brane pod uwagę przy ocenie firmy leśnej. -posiadanie własnego parku maszynowego -wiedza i doświadczenie zawodowe Firmy lokalne powinny byd troszkę preferowane, oczywiście w granicach dopuszczalnych Prawem zamówieo publicznych. Można to połączyd z szybkością do podjęcia ewentualnych działao związanych z gaszeniem pożaru i ratowaniem mienia publicznego. Warto promowad nie tylko sprzęt typu forwardery i harwestery, ale także inny jak np. skidery, kolejki leśne, ciągniki leśne itp. Doświadczenie załogi Zlecanie podwykonawstwa prac - podwykonawcy także powinni byd certyfikowani 1. Przestrzeganie Kodeksu Pracy 2.Przejrzystośd finansowa przedsiębiorstwa. 3.Gospodarka odpadami poeksploatacyjnymi maszyn i sprzętu(min. utylizacja, opłaty środowiskowe ) 4.Umowy i zobowiązania wobec podwykonawców. 5.Referencje za dotychczasową działalnośd. Płace pracowników, bhp weryfikacja rzetelności składanych deklaracji na etapie przetargu w trakcie obowiązywania umowy np. ilośd zarejestrowanych pracowników - znajomośd postępowania z obiektami kultury materialnej - nasze lasy pełne są kamiennych kręgów, kurhanów, mogił itp. Pewnie jeszcze są takie, które nie zostały zidentyfikowane. Ale nawet wobec istniejących należy postępowad z ostrożnością i nie rozjechad ich przypadkiem forwarderem. To żaden wymysł - w Szwecji takie wymaganie to standard. - w przypadku sprzętu specjalistycznego ważny jest tytuł prawny do sprzętu - czyli własnośd, leasing itp. Chodzi mi o to, aby firma nie podpierała się w ofertach sprzętem użyczanym i wprowadzała podwykonawstwo. - ad. 3 - powinien byd po prostu przestrzegany Kodeks Pracy. - ad. 5. - nie tyle ważne jest podnoszenie kwalifikacji ile ich udokumentowane posiadanie w przypadku operatorów specjalistycznych maszyn, zwłaszcza harwesterów. I ewentualnie pracowników nadzoru w firmie. - podnoszenie kwalifikacji powinno byd "plusem" dla firmy. - postawiłbym też na ścisłą specjalizację firmy - jeśli zajmuje się pozyskaniem, nie zmuszajmy jej do hodowli i ochrony. Taka firma, po inwestycjach w specjalistyczny sprzęt, i tak nie odejdzie pozyskiwad kukurydzę... Kwalifikacje zawodowe pracowników, zatrudnianie młodych operatorów w celach zdobywania doświadczenia, oraz nowych umiejętności. możliwości rozwoju, chęd dalszych inwestycji Prace związane z zadrzewieniami, kształtowaniem krajobrazu. stosowanie cen dumpingowych, zdolnośd do generowania szarej strefy Nie trzeba wyważad drzwi - wystarczy spojrzed na rozwiązania niemieckie, szwedzkie czy estooskie. w tamtych krajach nie dopuszczają do sytuacji, kiedy w przetargu występują maszyny wielooperacyjne mające po kilkanaście lat - całkowicie zużyte, gdzie olej z nich cieknie praktycznie z każdej strony. Dodatkowo LP to nie prywatny folwark, gdzie nadleśniczego nie obchodzi, czy firma usługowa działa legalnie czy nie. Wiele ZUL zatrudnia na czarno, nie kupuje odpowiednich ubrao roboczych. Wszystko za cenę minimalnej stawki i teoretycznego spokoju pracowników LP. Stanowiska LP to stanowiska paostwowe i dlatego tez istnieje podwójny obowiązek sprawdzania, czy prace około leśne wykonywane są zgodnie z prawem. Jak leśniczy widzi, że pracownicy ZUL nie posiadają odpowiedniej odzieży ochronnej to nie zgłaszając o przewinieniu popełnię wykroczenie. A jak twierdzi, ze tego nie widzi, to znaczy ze nie wchodzi do lasu.
14 S t r o n a Reprezentuję firmę/ instytucję Uczelnia, szkoła Niezależna jednostka certyfikująca Niezależna jednostka certyfikująca PIP Odpowiedzi na pytanie: Proszę podad inne obszary działalności firmy, które powinny byd brane pod uwagę przy ocenie firmy leśnej. dbałośd o pracownika - warunki pracy, poziom wynagrodzenia, zadowolenie pracownika z pracy; współpraca z jednostkami naukowymi i edukacyjnymi (uczelnie, szkoły leśne); otwartośd na nowoczesne technologie komunikacyjne (np. własna strona internetowa); zaangażowanie w rozwój lokalnej społeczności terminowośd wykonywania zabiegów posiadanie potencjału technicznego ( nie dysponowanie! ) przy ocenie firmy leśnej powinny byd brane pod uwagę tylko usługi leśne wykonywane na rzecz PGL LP - OKRES DZIAŁALNOŚCI FIRMY - WIELKOŚD WYKONANYCH USŁUG bezpieczeostwo i higiena pracy, specyficzne wymagania FSC i PEFC, wymagania prawne, faktyczne badanie zatrudnienia z okresu np. 3 lat na dzieo składania ofert np. wymóg 50% zatrudnionych, 50 % w dyspozycji, i bieżąca kontrola po podpisaniu umowy. - OKRES DZIAŁALNOŚCI FIRMY - WIELKOŚD WYKONANYCH USŁUG bezpieczeostwo i higiena pracy, specyficzne wymagania FSC i PEFC, wymagania prawne, faktyczne badanie zatrudnienia z okresu np. 3 lat na dzieo składania ofert np. wymóg 50% zatrudnionych, 50 % w dyspozycji, i bieżąca kontrola po podpisaniu umowy. Historia współpracy na rzecz Lasów. Pewna firma leśna złamała bardzo ważne przepisy BHP i naraziła przechodniów na niebezpieczeostwo za co została wyrzucona z pewnego Nadleśnictwa. Parę miesięcy później ta firma wygrała przetarg w sąsiednim Nadleśnictwie. Czas funkcjonowania na rynku usług Kapitał zakładowy doświadczenie, staż pracy na rynku, ilośd pracowników Uważam, iż do oceny firmy leśnej powinny byd brane te formy działalności, które bezpośrednio związane są z lasem. Uzależnione jest to od usług prowadzonych przez daną firmę. Produkcja dodatkowa związana z leśnictwem, np. tartacznictwo, produkcja galanterii drzewnej, opału, zrębków, brykietu, itp., pozwalająca na stabilizację zatrudnienia i zwiększająca odpornośd firmy na wahania koniunktury. Posiadanie wykwalifikowanego nadzoru. Nie występują. Sąsiednie Nadleśnictwa Średnie roczne zatrudnienie we firmie Jakośd wykonanej pracy. zaplecze techniczne, kwalifikacje pracowników Umiejętności w zakresie pielęgnacji drzew i zadrzewieo o charakterze parkowym i związane z tym uprawnienia do prac na wysokościach. Wykwalifikowany nadzór. rzetelnośd, terminowośd, dobra współpraca i staż na danym terenie
15 S t r o n a Reprezentuję firmę/ instytucję grupa pozostałych osób grupa pozostałych osób grupa pozostałych osób Odpowiedzi na pytanie: Proszę podad inne obszary działalności firmy, które powinny byd brane pod uwagę przy ocenie firmy leśnej. trudne wycinki drzew pod i przy liniach energetycznych, współpraca z Energa SA standardy wykonawstwa prac leśnych uniemożliwienie stosowania wymogów z kosmosu, nie mających uzasadnienia w praktyce np. aby stanąd do przetargu na leśnictwo należy dysponowad 2 osobami z wykształceniem leśnym, rozdrabniaczem do resztek pozrębowych o masie 3,5 tony z ciągnikiem 210 km (na 10 leśnictw to samo:)), innymi słowy walka z korupcją:) Pracownicy MUSZA BYC zatrudniani na umowę o prace. Wstyd, ze LP dopuszczają do prac ZUL, które zatrudniają na czarno i zasłaniają się, ze to nie jest ich sprawa. Takie zachowania Nadleśniczych powinno byd karane, gdyż jest to działanie na szkodę szeroko rozumianego budżetu. W Polsce nigdy nie będzie dobrze, jak jedna instytucja paostwowa oszukuje druga instytucje okres trwania umowy nie jestem przekonany co do konieczności standaryzacji, ew. sposób zabezpieczania należytego wykonywania umowy jeden termin przetargów w RDLP