Analiza warunków stawianych Zakładom Usług Leśnych w postępowaniach o udzielenie zamówienia na usługi leśne

Transkrypt

1 Analiza warunków stawianych Zakładom Usług Leśnych w postępowaniach o udzielenie na usługi leśne w roku 2013 Opracowanie: Wydział Rozwoju i Innowacji RDLP Gdaosk, r

2 Spis treści Wstęp... 4 Materiały źródłowe... 4 Analiza... 5 Zatrudnienie w firmach leśnych... 5 Wartość... 7 Podział... 8 Warunki stawiane przedsiębiorstwom Wymagania dotyczące personelu Potencjał ekonomiczny Wiedza i doświadczenie Kryteria oceny oferty Wyniki przetargów Stawki wyjściowe osiągnięte podczas przetargu Pozyskanie drewna Zrywka drewna Zagospodarowanie lasu Warunki zapisane w umowie na wykonanie prac

3 Obowiązujące instrukcje i akty prawne Terminy płatności Zabezpieczenie umowy Stosowanie kar umownych Wnioski

4 WSTĘP Dokument ten jest kontynuacją ubiegłorocznej Analizy warunków stawianych Zakładom usług leśnych wykonaną na potrzeby projektu Hardwoods Are Good. Jednym z głównych efektów wspomnianego projektu było skierowanie uwagi na aktualną sytuację ekonomiczną i prawną przedsiębiorstw świadczących usługi leśne na rzecz Lasów Paostwowych. Diagnoza, jaka dzięki temu powstała, zawierała wniosek o potrzebie wdrożenia systemu wsparcia przedsiębiorczości w sektorze leśno-drzewnym na gruncie regionalnym. Pierwszym etapem zainaugurowanych w ten sposób działao było powstanie projektu Rzetelne Przedsiębiorstwo Leśne. Ponieważ warunki stawiane zakładom usług leśnych podczas postępowao przetargowych w znacznym stopniu wpływają na ich kondycję, celem niniejszego opracowania jest synteza i porównanie tych warunków. Dodatkowo obecna analiza uzupełniona jest o porównanie niektórych parametrów znajdujących się w obowiązujących umowach. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE Do niniejszej analizy wykorzystano: dokumentację przetargową na usługi leśne w roku 2012 pochodzącą z nadleśnictw RDLP w Gdaosku, zamieszczoną w Biuletynie Informacji Publicznej, informację o stawkach wyjściowych stanowiących podstawę do wyliczenia (pismo ZR /12 z dnia r.), informację o strukturze zatrudnienia w firmach leśnych (pismo ZR-470-1/13 z dnia r.) oraz informacje uzupełniające z nadleśnictw dotyczące wartości. 4

5 ANALIZA ZATRUDNIENIE W FIRMACH LEŚNYCH W roku 2013 na terenie RDLP w Gdaosku umowę na prace leśne podpisały 63 firmy. W przeważającej części są to firmy zatrudniające od 2-20 osób. Tabela 1. Udział firm leśnych o danej liczbie zadeklarowanych etatów Liczba osób zatrudnionych liczba firm Razem 63 Wg informacji przedstawionych przez nadleśnictwa, firmy wykonujące usługi korzystają z potencjału i wsparcia 219 podwykonawców (tab. 2.). 5

6 Tabela 2. Firmy świadczące usługi - liczba i podwykonawcy Nadleśnictwo liczba firm współpracujących suma podwykonawców Choczewo 3 4 Elbląg 4 9 Gdaosk 2 14 Kaliska 11 - Kartuzy 5 39 Kolbudy 3 30 Kościerzyna 7 4 Kwidzyn 7 2 Lębork 5 14 Lipusz 7 15 Lubichowo 3 53 Starogard 5 22 Strzebielino 5 2 Wejherowo 4 11 Cewice 7 - Razem Średnio w RDLP 5 15 Różnica pomiędzy liczbą firm w tabelach 1 i 2 wynika z faktu, iż kilka firm świadczy usługi na terenie więcej niż jednego nadleśnictwa. 6

7 Tabela 3. Obsługa nadleśnictw przez firmy leśne: liczba jednocześnie obsługiwanych nadleśnictw przez dany odsetek firm Świadczenie usług na rzecz: Liczba firm odsetek - 1 nadleśnictwa 55 87% - 2 nadleśnictw 3 5% - 3 nadleśnictw 4 6% - 4 nadleśnictw 1 2% W analizie wyników tab. 3. należy mied na uwadze, że w dostępnych źródłach brak jest informacji o zakresie usług wykonywanych przez firmy posiadające siedzibę w regionie poza granicami administracyjnymi RDLP w Gdaosku. WARTOŚĆ ZAMÓWIENIA W roku 2013 nadleśnictwa przeznaczyły na usługi leśne 105,5 mln zł, o 9% więcej w stosunku do roku Zestawienie szacunkowych wartości usług oraz kwot przedstawianych w ofertach przedstawia tab. 4. Tabela 4. Szacunkowa i oferowana wartośd zamówieo - łącznie wg nadleśnictw; kwoty netto Nadleśnictwo Szacunkowa wartość zamówień (a) Oferowana wartość zamówień (b) Różnica (ba) Procent Kwidzyn zł zł zł -7% Kościerzyna zł zł zł -10% Lipusz zł zł zł -1% Cewice zł zł zł 0% Elbląg zł zł zł 0% Starogard zł zł zł 0% Choczewo zł zł zł 0% Kolbudy zł zł zł 0% Kaliska zł zł zł 0% Wejherowo zł zł zł 1% Lubichowo zł zł zł 1% Strzebielino zł zł zł 1% Gdańsk zł zł zł 2% Kartuzy zł zł zł 2% Lębork zł zł zł 3% RDLP zł zł zł 0% 7

8 Porównując dane nt. wartości usług z dostępnymi danymi dla lat poprzednich, odnotowuje się coroczny wzrost szacowanych wartości usług (tab. 5.): Tabela 5. Wartości usług szacowane w przetargach na prace leśne w latach sumy dla RDLP Rok Wartośd zamawianych usług Wzrost w stosunku do roku poprzedniego zł n.d zł 18% zł 10% zł 5% zł 15% zł 13% zł -3% zł 9% PODZIAŁ ZAMÓWIENIA Łącznie na terenie RDLP w Gdaosku zamówienie usług leśnych podzielono na 74 pakiety (tab. 6.): a) 62 pakiety dotyczyły ogólnych usług leśnych, b) 2 pakiety - pozyskania drewna harwesterem, c) 7 pakietów to tzw. pakiety szkółkarskie, d) 3 pakiety dotyczyły innych usług (melioracje agrotechniczne, łowiectwo i nasiennictwo). Pakiet b) (pozyskanie drewna harwesterem) funkcjonuje w 2 nadleśnictwach Lubichowo i Cewice. Natomiast w 5 nadleśnictwach (Choczewo, Kwidzyn, Lębork, Strzebielino i Wejherowo) posiadanie harwestera znalazło się w opisie wymagao dotyczących sprzętu. 8

9 Tabela 6.Podział usług leśnych na pakiety wg nadleśnictw Nadleśnictwo leśny harvester szkółka pozostałe Razem Cewice Kwidzyn Lipusz Kartuzy 7 7 Kościerzyna Kaliska 5 5 Lubichowo Gdaosk 4 4 Choczewo Elbląg 3 3 Lębork 3 3 Starogard Kolbudy 2 2 Strzebielino 2 2 Wejherowo 2 2 Razem W stosunku do roku 2012 r. liczba pakietów pozostała na tym samym poziomie (62), zmalał natomiast udział pakietów harvesterowych z 7 pakietów do 2. Podział na pakiety pod względem wartości zamawianych usług również jest mocno zróżnicowany w RDLP. Przeciętna wartośd pakietu na usługi leśne kształtuje się na poziomie ok. 1,64 mln zł (w 2012 r.- 1,5 mln zł ; wzrost o 140 tys. zł). Liczba pakietów wykazuje stały spadek - na przestrzeni 8 lat zmniejszyła się ponad dwukrotnie. Nadal utrzymuje się na terenie RDLP w Gdaosku wysoka różnica wartości pomiędzy pakietami na usługi 9

10 leśne. Różnica pomiędzy największym pakietem (Kolbudy, pakiet wartośd netto tys. zł) a najmniejszym (Cewice, pakiet wartośd netto 193 tys. zł) jest ponad 25-krotna. Dla całej RDLP przeciętna wartośd pakietu wynosi tys. zł. Tabela 7. Średnie wartości (netto) pakietów na usługi leśne wg nadleśnictw malejąco Nadleśnictwo Kolbudy Starogard Wejherowo Strzebielino Choczewo Lubichowo Gdaosk Elbląg Lębork Średnia RDLP Kwidzyn Kaliska Lipusz Kościerzyna Kartuzy Cewice Średnia wartośd pakietu na usługi leśne zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł 10

11 WARUNKI STAWIANE PRZEDSIĘBIORSTWOM WYMAGANIA DOTYCZĄCE PERSONELU Poniższa tabela przedstawia wymagane proporcje między liczbą drwali a liczbą nadzorujących ich pracowników oraz różnice w masie drewna wymaganego do pozyskania przez statystycznego drwala. Tabela 8. Nadzór nad drwalami I ich liczba Nadleśnictwo Liczba pracowników nadzoru Liczba drwali Średnio liczba drwali na 1 nadzorującego Choczewo Elbląg Gdaosk Kaliska 0 51 Kartuzy Kolbudy Kościerzyna Kwidzyn Lębork Lipusz Lubichowo Starogard Strzebielino 0 30 Wejherowo Cewice Razem W odniesieniu do zagadnienia osoby nadzorującej drwali, w SIWZ nadleśnictw najczęściej występuje 11

12 zapis dot. wymogu wykształcenia co najmniej średniego leśnego, często jednak bez uzupełnienia w postaci wymogu posiadania jakiegokolwiek (sic!) doświadczenia zawodowego. Aby ten warunek spełnid, wystarczy wówczas legitymowad się świadectwem ukooczenia szkoły leśnej. Średnio dla RDLP, osoba nadzorująca pracę drwali sprawowad ma ten nadzór nad 15 osobami. Liczba metrów drewna do pozyskania przypadająca na 1 drwala waha się się od 1700 do 4010 m3. Różnice tak znaczące występują w sąsiadujących nadleśnictwach Kartuzy i Kościerzyna. Przeciętna wartośd tego parametru przyjęta w nadleśnictwach to 2589 m3. Prawie we wszystkich nadleśnictwach przy precyzowaniu wymagao dotyczących dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zadania, podobnie jak w ubiegłym roku, pominięto kierowców operatorów ciągników zrywkowych. Zapisy dotyczące ww. osób pojawiły się jedynie w nadleśnictwach Choczewo i Kościerzyna. W nadleśnictwie Lubichowo postawiono jedynie wymóg operatora ciągników specjalistycznych. Średnia masa drewna do pozyskania w pakiecie w poszczególnych nadleśnictwach przypadająca na jednego drwala przedstawia poniższa tabela: Tabela 9. Liczba m3 drewna na jednego drwala jako wymóg określony w SIWZ - wg nadleśnictw Nadleśnictwo Średnio m3/drwala 2012 Średnio m3/drwala 2013 Kartuzy Cewice Starogard Lubichowo Kaliska Lębork Elbląg Lipusz średnia RDLP Kwidzyn Gdaosk Choczewo

13 Nadleśnictwo Średnio m3/drwala 2012 Średnio m3/drwala 2013 Wejherowo Strzebielino Kolbudy Kościerzyna Przeciętnie dla całej RDLP na 1 drwala przypada ok m 3 (dla porównania w 2012 r m 3 ) drewna do pozyskania (przy założeniu 11 pełnych miesięcy pracy przy pozyskaniu i 20 dniach roboczych w miesiącu jest to ok. 11 m 3 dziennie). POTENCJAŁ EKONOMICZNY Ocenę potencjału ekonomicznego w podstawowych pakietach leśnych nadleśnictwa dokonywały m.in. na podstawie zawartych przez firmy leśne ubezpieczeo i zdolności kredytowej. Przy tak określonych parametrach powstają bardzo duże rozbieżności dotyczące potencjału ekonomicznego firmy w stosunku do wartości pakietów. Porównanie łącznej wartości potencjału ekonomicznego (zdolnośd kredytowa i ubezpieczenia) do wartości pakietów wykazuje bardzo duże rozbieżności (tab.10.) wymagany potencjał ekonomiczny stanowi od 2% do 86 % wartości pakietu. Im pakiet jest większy, tym proporcjonalnie mniejszym potencjałem musi dysponowad firma. Stosowane przez nadleśnictwa parametry nie odnoszą się bezpośrednio do wartości zamówieo. 13

14 Tabela 10.Zestawienie wymogów zawartych w SIWZ, precyzujących sytuację ekonomiczną preferowanych oferentów wg nadleśnictw i typów pakietów Nadleśnictwo Nr pakietu Rodzaj Wartośd pakietu Wykonane usługi Procentowa wartośd wykonanych usług Środki finansowe lub zdolnośd kredytowa Ubezpieczenie OC na kwotę: Zabezpieczenie należytego wykonania umowy - % wartości Choczewo leśny zł zł 47% zł 3% Choczewo leśny zł zł 43% zł 3% Choczewo szkółka zł zł 59% zł 3% Elbląg leśny zł zł 33% zł zł nie wymagane Elbląg leśny zł zł 33% zł zł nie wymagane Elbląg leśny zł zł 47% zł zł nie wymagane Gdaosk leśny zł zł 71% zł nie wymagane Gdaosk leśny zł zł 71% zł nie wymagane Gdaosk leśny zł zł 68% zł nie wymagane Gdaosk leśny zł zł 65% zł nie wymagane Kaliska leśny zł zł 30% zł nie wymagane Kaliska leśny zł zł 30% zł nie wymagane Kaliska leśny zł zł 30% zł nie wymagane Kaliska leśny zł zł 30% zł nie wymagane Kaliska leśny zł zł 30% zł nie wymagane Kartuzy leśny zł zł 83% zł 2%

15 Nadleśnictwo Nr pakietu Rodzaj Wartośd pakietu Wykonane usługi Procentowa wartośd wykonanych usług Środki finansowe lub zdolnośd kredytowa Ubezpieczenie OC na kwotę: Zabezpieczenie należytego wykonania umowy - % wartości Kartuzy leśny zł zł 80% zł 2% Kartuzy leśny zł zł 97% zł 2% Kartuzy leśny zł zł 77% zł 2% Kartuzy leśny zł zł 78% zł 2% Kartuzy leśny zł zł 76% zł 2% Kartuzy leśny zł zł 73% zł 2% Kolbudy leśny zł 75% ceny zadeklarowanej brutto 75% zł zł 2% Kolbudy leśny zł 75% ceny zadeklarowanej brutto 75% zł zł 2% Kościerzyna leśny zł zł 60% zł zł 2% Kościerzyna leśny zł zł 44% zł zł 2% Kościerzyna leśny zł zł 70% zł zł 2% Kościerzyna leśny zł zł 52% zł zł 2% Kościerzyna leśny zł zł 81% zł zł 2% Kościerzyna szkółka zł zł 74% zł zł 2% Kwidzyn leśny zł 80% wartości danej części 80% zł 2% 15

16 Nadleśnictwo Nr pakietu Rodzaj Wartośd pakietu Wykonane usługi Procentowa wartośd wykonanych usług Środki finansowe lub zdolnośd kredytowa Ubezpieczenie OC na kwotę: Zabezpieczenie należytego wykonania umowy - % wartości Kwidzyn leśny zł 80% wartości danej części 80% zł 2% Kwidzyn leśny zł 80% wartości danej części 80% zł 2% Kwidzyn leśny zł 80% wartości danej części 80% zł 2% Kwidzyn leśny zł 80% wartości danej części 80% zł 2% Kwidzyn leśny zł 80% wartości danej części 80% zł 2% Kwidzyn łowiect wo zł 80% wartości danej części 80% zł 2% Kwidzyn szkółka zł 80% wartości danej części 80% zł 2% Kwidzyn nasien nictwo zł 80% wartości danej części 80% zł 2% 16

17 Nadleśnictwo Nr pakietu Rodzaj Wartośd pakietu Wykonane usługi Procentowa wartośd wykonanych usług Środki finansowe lub zdolnośd kredytowa Ubezpieczenie OC na kwotę: Zabezpieczenie należytego wykonania umowy - % wartości Lębork leśny zł zł 74% zł 5% Lębork leśny zł zł 81% zł 5% Lębork leśny zł zł 33% zł 5% Lipusz leśny zł zł 69% zł zł nie wymagane Lipusz leśny zł zł 42% zł zł nie wymagane Lipusz leśny zł zł 57% zł zł nie wymagane Lipusz leśny zł zł 33% zł zł nie wymagane Lipusz leśny zł zł 52% zł zł nie wymagane Lipusz leśny zł zł 54% zł zł nie wymagane Lipusz szkółka zł zł 42% zł zł nie wymagane Lipusz meliora cje agrotec hniczne zł zł 53% zł zł nie wymagane Lubichowo leśny zł 70% zadeklarowanej ceny oferty 70% zł nie wymagane Lubichowo leśny zł 70% zadeklarowanej ceny oferty 70% zł nie wymagane 17

18 Nadleśnictwo Nr pakietu Rodzaj Wartośd pakietu Wykonane usługi Procentowa wartośd wykonanych usług Środki finansowe lub zdolnośd kredytowa Ubezpieczenie OC na kwotę: Zabezpieczenie należytego wykonania umowy - % wartości Lubichowo leśny zł 70% zadeklarowanej ceny oferty 70% zł nie wymagane Lubichowo harvest er zł 70% zadeklarowanej ceny oferty 70% zł nie wymagane Lubichowo szkółka zł 70% zadeklarowanej ceny oferty 70% zł nie wymagane Starogard leśny zł zł 69% zł nie wymagane Starogard leśny zł zł 67% zł nie wymagane Starogard szkółka zł zł 58% zł nie wymagane Strzebielino leśny zł zł 95% zł 2% Strzebielino leśny zł zł 111% zł 2% Wejherowo leśny zł zł 49% zł zł 2,5% Wejherowo leśny zł zł 65% zł zł 2,5% Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane 18

19 Nadleśnictwo Nr pakietu Rodzaj Wartośd pakietu Wykonane usługi Procentowa wartośd wykonanych usług Środki finansowe lub zdolnośd kredytowa Ubezpieczenie OC na kwotę: Zabezpieczenie należytego wykonania umowy - % wartości Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice leśny zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice szkółka zł 60% wartości 60% zł nie wymagane Cewice harvest er zł 60% wartości 60% zł nie wymagane 19

20 WIEDZA I DOŚWIADCZENIE W pakietach na prace leśne nadleśnictwa wymagały 3-letniego doświadczenia oraz wcześniejszego wykonania usług o określonej wartości. W przypadku określenia wartości usług podawane były: a) kwoty minimalne lub b) kwoty będące odsetkiem deklarowanej ceny wykonania. W drugim przypadku wartości zawarły się w przedziale 60-80% cen usług oferowanych. Po przeliczeniu wymaganych wartości wykonanych usług do wartości pakietów na prace leśne w pakietach ogólnych wartośd, jaką musi się wykazad wykonawca wynosi od 30% do 111% wartości. Znacznie bardziej indykatywną metodą tworzenia wymogu w SIWZ jest zapis tworzony na podstawie sposobu b). KRYTERIA OCENY OFERTY Dominującym kryterium oceny ofert pozostaje cena. 10 z 15 nadleśnictw stosuje w wyborze wykonawcy wyłącznie kryterium cenowe (tab.12.; tab. 11 rok 2012 dla porównania) Tabela 11. Kryteria oceny oferty stosowane w 2012 r. Nadleśnictwo Kryterium Waga Choczewo cena 80% dysponowanie sprzętem 15% doświadczenie 5% cena pakiet Harvester 100% Elbląg cena 100% Gdaosk cena 95% wykształcenie osoby nadzorującej 5% Kaliska cena 100% Kartuzy cena 100% Kolbudy cena 100%

21 Nadleśnictwo Kryterium Waga cena 100% Kościerzyna cena pakiet Harvester 80% cena pakiet Harvester 20% Kwidzyn cena 100% Lębork cena 100% Lipusz cena 100% Lubichowo cena 100% Starogard cena 100% Strzebielino cena 90% sprzęt (harwester) 10% cena 90% Wejherowo sprzęt (harwester) 5% wyposażenie w konie 5% Cewice cena 100% Tabela 12. Kryteria oceny oferty stosowane w 2013 r. Nadleśnictwo Kryterium Waga Choczewo cena 80% dysponowanie sprzętem i pracownikami nadzoru 15% doświadczenie 5% Elbląg cena 90% pracownik nadzoru z wykształceniem leśnym 10% cena 95% Gdaosk pracownik nadzoru z wykształceniem leśnym 5% 21

22 Nadleśnictwo Kryterium Waga Kaliska cena 99% pracownik nadzoru z wykształceniem leśnym 1% Kartuzy cena 100% Kolbudy cena 100% Kościerzyna cena 100% Kwidzyn cena 100% Lębork cena 100% Lipusz cena 99% liczba pracowników zatrudnionych na umowę o pracę 1% Lubichowo cena 100% Starogard cena 100% Strzebielino cena 90% harvester 10% Wejherowo cena 95% konie 5% Cewice cena 100% Jak pokazuje powyższe porównanie, w stosunku do ubiegłego roku zmniejszyła się liczba nadleśnictw operujących ceną jako jedynym kryterium wyboru (z 10 na 7). Osiem nadleśnictw w roku 2013 stosuje pozacenowe kryteria oceny ofert. Długośd okresu czasu od ogłoszenia postępowania do momentu jego rozstrzygnięcia (otwarcia ofert) różniła się między nadleśnictwami, mimo że ten drugi termin pozostaje stały w całej RDLP (tab.13.). 22

23 Firmy startujące w przetargach miały od 15 (Lipusz) do 34 dni na złożenie swoich ofert. Tabela 13. Terminy ogłoszenia i termin rozstrzygnięcia postępowania wg nadleśnictw Nadleśnictwo Data ogłoszenia Data otwarcia liczba dni Choczewo Elbląg Gdaosk Kaliska Kartuzy Kolbudy Kościerzyna Kwidzyn Lębork Lipusz Lubichowo Starogard Strzebielino Wejherowo Cewice WYNIKI PRZETARGÓW W siedmiu nadleśnictwach wartośd ofert ZUL była niższa od propozycji nadleśnictw (w 2012 r. - w 5 nadleśnictwach). W pozostałych jednostkach (8) oferta ZUL przekraczała propozycje nadleśnictw. Sumarycznie firmy leśne złożyły ofertę o 526 tys. zł niższą od całkowitej kwoty przeznaczonej na wykonanie usług leśnych. Największa rozbieżnośd wystąpiła w przetargu przeprowadzonym w nadleśnictwie Kościerzyna ( swoje usługi przedsiębiorcy wycenili na kwotę o 552 tys. zł (12%) niższą niż kwota oszacowana przez nadleśnictwo, i Kwidzyn (odpowiednio: 577 tys. zł - 7%). 23

24 Tabela 14. Różnice między kwotą wstępnej wyceny a zwycięską ceną ofertową wg nadleśnictw Nadleśnictwo Wycena Oferta Różnica Oferta - Wycena % różnica Lębork zł zł zł 97% Kartuzy zł zł zł 98% Gdaosk zł zł zł 98% Strzebielino zł zł zł 99% Lubichowo zł zł zł 99% Wejherowo zł zł zł 99% Kaliska zł zł zł 100% Kolbudy zł zł zł 100% Choczewo zł zł zł 100% Starogard zł zł zł 100% Elbląg zł zł zł 100% Cewice zł zł zł 100% Lipusz zł zł zł 101% Kwidzyn zł zł zł 107% Kościerzyna zł zł zł 112% Razem zł zł zł 101% 24

25 STAWKI WYJŚCIOWE OSIĄGNIĘTE PODCZAS PRZETARGU Pozyskanie drewna Stawki za pozyskanie drewna w RDLP w Gdaosku są bardzo zróżnicowane. Różnica pomiędzy najwyższą stawką (nadleśnictwo Gdaosk) a najniższą (nadleśnictwo Lipusz) wynosi 7,12 zł. Podczas przetargu wykonawcy w 6 nadleśnictwach zaoferowali stawki wyższe niż stawki wyjściowe, natomiast w pozostałych 8 nadleśnictwach oferta była niższa. W jednym z nadleśnictw wysokośd stawek pokrywała się. Najniżej wycenili prace wykonawcy w n-ctwie Kościerzyna, bo niżej aż o 14 % w stosunku do stawki wyjściowej oszacowanej przez nadleśnictwo. Tabela 15. Stawki na pozyskanie drewna wycena a średnia stawka z przetargu Nadleśnictwo wycena oferta Współczynnik oferty do wyceny Gdaosk 22,10 zł 22,40 zł 1,01 Wejherowo 21,36 zł 21,60 zł 1,01 Choczewo 20,00 zł 20,90 zł 1,05 Lębork 17,69 zł 20,27 zł 1,15 Strzebielino 20,23 zł 20,00 zł 0,99 Kartuzy 19,08 zł 19,68 zł 1,03 Kwidzyn 20,45 zł 19,46 zł 0,95 Kolbudy 19,00 zł 19,00 zł 1,00 Starogard 18,95 zł 18,60 zł 0,98 Średnia RDLP 18,54 zł 18,31 zł 0,99 Elbląg 18,50 zł 18,12 zł 0,98 Cewice 18,30 zł 18,06 zł 0,99 Kaliska 15,80 zł 16,00 zł 1,01 Lubichowo 15,89 zł 15,63 zł 0,98 Kościerzyna 17,73 zł 15,30 zł 0,86 Lipusz 16,50 zł 15,28 zł 0,93 25

26 26

27 Zrywka drewna Stawki za zrywkę drewna są również zróżnicowane, a różnica pomiędzy stawką najwyższą (Gdaosk) i najniższą (Kościerzyna) wynosi 8,58 zł. Tabela 16. Stawki na zrywkę drewna wycena a średnia stawka z przetargu Nadleśnictwo wycena oferta Współczynnik oferty do wyceny Gdaosk 27,53 zł 28,38 zł 1,03 Kartuzy 27,52 zł 28,05 zł 1,02 Elbląg 27,00 zł 27,67 zł 1,02 Kolbudy 26,00 zł 26,00 zł 1,00 Wejherowo 25,87 zł 24,75 zł 0,96 Starogard 24,61 zł 24,69 zł 1,00 Kwidzyn 26,26 zł 24,43 zł 0,93 Cewice 21,15 zł 24,38 zł 1,15 Średnia RDLP 23,56 zł 23,94 zł 1,02 Strzebielino 23,00 zł 23,50 zł 1,02 Lębork 23,50 zł 23,13 zł 0,98 Lubichowo 20,30 zł 21,15 zł 1,04 Kaliska 20,20 zł 21,06 zł 1,04 Choczewo 23,50 zł 20,75 zł 0,88 Lipusz 20,50 zł 20,75 zł 1,01 Kościerzyna 21,32 zł 19,80 zł 0,93 27

28 28

29 Zagospodarowanie lasu Różnica między najwyższą a najniższą stawką ogółem w ofertach wyniosła 4,76 zł, natomiast największa różnica między stawką ofertową a szacowaną w danym nadleśnictwie wyniosła 2,34 zł (rys. poniżej oraz tab. 17.): Tabela 17. Zestawienie stawek za prace godzinowe w zagospodarowaniu lasu Nadleśnictwo wycena oferta Współczynnik oferty do wyceny Gdaosk jdn. nat. jdn. nat. jdn. nat. Kwidzyn 17,50 zł 17,68 zł 1,01 Kartuzy 17,08 zł 16,68 zł 0,98 Wejherowo 16,00 zł 16,50 zł 1,03 Starogard 15,55 zł 15,89 zł 1,02 Elbląg 16,00 zł 15,67 zł 0,98 Strzebielino 15,00 zł 15,50 zł 1,03 Kolbudy 15,50 zł 15,50 zł 1,00 Średnia RDLP 15,78 zł 15,04 zł 0,95 Kaliska 17,00 zł 15,00 zł 0,88 Choczewo 15,00 zł 15,00 zł 1,00 Lębork 15,50 zł 14,40 zł 0,93 Lubichowo 15,00 zł 14,33 zł 0,96 Kościerzyna 16,00 zł 14,10 zł 0,88 Cewice 16,00 zł 13,65 zł 0,85 Lipusz 12,00 zł 12,92 zł 1,08 29

30 30

31 WARUNKI ZAPISANE W UMOWIE NA WYKONANIE PRAC Terminy przekazania i odbioru prac w analizowanych projektach umów określone były tylko w 2 nadleśnictwach ( Choczewo i Gdaosk). W pozostałych przypadkach, termin prac będzie określany podczas pisemnego przekazania okresowych zleceo prac do wykonania przez leśniczego lub inne osoby upoważnione przez zamawiającego. Takie rozwiązanie z jednej strony jest bardzo elastyczne, z drugiej zaś powoduje nieprecyzyjnośd interpretacji. Pozostawianie dowolności wyboru terminu leśniczemu może utrudniad jego egzekwowanie. Tabela 18. Terminy przekazania i odbioru prac zawarte w umowach Nadleśnictwo Przekazanie prac liczba dni Termin odbioru prac Choczewo 5 3 Elbląg brak terminu brak terminu Gdaosk 3 3 Kaliska brak terminu brak terminu Kartuzy brak terminu brak terminu Kolbudy brak terminu brak terminu Kościerzyna brak terminu brak terminu Kwidzyn 1 brak terminu Lębork brak terminu brak terminu Lipusz brak terminu brak terminu Lubichowo brak terminu brak terminu Starogard brak terminu brak terminu Strzebielino brak terminu brak terminu Wejherowo 3 brak terminu Cewice brak terminu brak terminu Obowiązujące instrukcje i akty prawne 31

32 Nadleśnictwa a priori zobowiązują wykonawców do prowadzenia prac zgodnie z obowiązującymi w PGL LP przepisami. Istnieją duże rozbieżności w liczbie wymaganych aktów prawnych (dokumentów) obowiązujących podczas wykonywania takich samych prac, w nadleśnictwach (tab.19.). Tabela 19.Liczba aktów prawnych obowiązujących wykonawcę podczas wykonywania prac wg nadleśnictw (malejąco) Nadleśnictwo Liczba obowiązujących wykonawcę dokumentów Kolbudy 17 Lipusz 17 Cewice 16 Elbląg 13 Kwidzyn 12 Kościerzyna 11 Lubichowo 11 Wejherowo 11 Choczewo 10 Kartuzy 9 Starogard 9 Strzebielino 8 Gdaosk 7 Lębork 5 Kaliska 0 Do najczęściej stosowanych zapisów należy zaliczyd: 1) Zasady Hodowli Lasu - zarządzenie nr 53 Dyrektora Generalnego Lasów Paostwowych z 21. listopada 2011r., dostępne pod linkiem: 2) Instrukcja Ochrony Lasu- zarządzenie nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Paostwowych z 22. listopada 2011r., dostępne pod linkiem: 32

33 3) Instrukcja bezpieczeostwa i higieny pracy przy wykonaniu podstawowych prac z zakresu gospodarki leśnej - zarządzenie nr 36 Dyrektora generalnego Lasów Paostwowych z 20. kwietnia 2012r., dostępne pod linkiem: 4) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24. sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeostwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej (Dz. U. z 2006 nr 161 poz.1141) 5) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22. marca 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów ( Dz. U nr 58 poz. 405 z późn. zm.) 6) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7. czerwca 2010 r. W sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U nr 109 poz. 719) 7) Zasady, kryteria i standardy zrównoważonej gospodarki leśnej FSC i PEFC, dostępne pod linkiem: 8) Instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu - zarządzenie nr 54 Dyrektora Generalnego Lasów Paostwowych z dnia 21. listopada 2011 r., dostępna pod linkiem: 9) Zarządzenie nr 11 A Dyrektora Generalnego Lasów Paostwowych z dnia 11. maja 1999 r. zmieniające Zarządzenie nr 11 Dyrektora Generalnego Lasów Paostwowych z dnia 14. lutego 1995 r. w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych, dostępne pod linkiem: r/1981_2004/new_z11a ) Zarządzenie nr 40 Dyrektora Generalnego Lasów Paostwowych z dnia 6. października 2011 r. w sprawie wprowadzenia ramowego wykazu prac wykonywanych przez co najmniej dwie osoby, dostępne pod linkiem: Bardzo często nadleśnictwa wskazują zamawiającym adresy stron internetowych, udostępniając tym samym cytowane dokumenty. W jednym przypadku nadleśnictwo postawiło wymóg wykonywania prac na podstawie nieaktualnych przepisów - co może byd efektem rutynowej pracy na wcześniej używanym pliku wzoru umowy. 33

34 Terminy płatności Nadleśnictwa stosują zapisy o różnych terminach płatności za wykonane prace - ich zakres waha się od 10 do 30 dni (najczęściej 14 tab. 20.). Tabela 20. Zestawienie założonych terminów płatności za wykonane usługi wg nadleśnictw Nadleśnictwo Termin płatności /dni/ Choczewo 30 Cewice 30 Gdaosk 21 Strzebielino 21 Kościerzyna 15 Lipusz 15 Kaliska 14 Kartuzy 14 Kolbudy 14 Kwidzyn 14 Lębork 14 Lubichowo 14 Starogard 14 Wejherowo 14 Elbląg 10 Zabezpieczenie umowy W ośmiu nadleśnictwach nie wprowadzono zapisów regulujących aspekt zabezpieczenia umowy. W pozostałych jednostkach poziom wymaganego zabezpieczenia wynosi od 2 % do 5 % wynagrodzenia brutto deklarowanego w ofercie (tab. 21.). 34

35 Tabela 21. Wysokośd kwot wymaganych do wpłaty jako zabezpieczenie umowy odsetek od kwoty brutto Nadleśnictwo Zabezpieczenie - % wartości umowy Choczewo 3% Elbląg Gdaosk Kaliska brak brak brak Kartuzy 2% Kolbudy 2% Kościerzyna 2% Kwidzyn 2% Lębork 5% Lipusz Lubichowo Starogard brak brak brak Strzebielino 2% Wejherowo 2,5% Cewice brak Stosowanie kar umownych W analizowanych przypadkach wszystkie nadleśnictwa stosują zapisy dotyczące kar umownych. Zakres wymienianych, możliwych zaniedbao i niedopełnieo rzetelności wykonania prac jest szeroki. W sumie występują 23 kategorie kar umownych (tab. 22.). Pogrubiono nazwy kategorii, na które nacisk kładziony jest w każdej z 15 jednostek RDLP. 35

36 Tabela 22. Wymieniane w umowach typy zaniedbao, w konsekwencji których zamawiający może egzekwowad kary umowne wg częstości wymieniania Kategoria liczba nadleśnictw stosujących odpowiedni zapis uszkodzenie drzew 15 każdy dzieo zwłoki przekroczenia terminu umowy 15 odstąpienie od umowy 15 uszkodzenie drogi 4 nie stosowanie przyjaznych środowisku technologii 4 zwłoka w terminie przystąpienia do usuwania wad 3 niezłożenie żądanych dokumentów 2 pozostawienie odpadów 1 uszkodzenie odnowieo 1 naruszenie przepisów BHP 1 niestosowanie zestawów do absorbcji olejów 1 podanie nieprawdziwej informacji 1 niezerwanie drewna zasiedlonego 1 usunięcie drzew nie wyznaczonych 1 wadliwa zrywka 1 dopuszczenie do pracy pracownika bez kwalifikacji lub będącego pod wpływem alkoholu 1 wykonanie prac niezgodnie z wymaganą technologią 1 niezgłoszenie podwykonawców 1 nie dostosowanie się wykonawcy do opisu przedmiotu 1 niewłaściwe wykonanie dyżuru przeciwpożarowego 1 brak polisy OC 1 dopuszczenie osób postronnych do samowyrobu 1 opuszczenie dyżuru przeciwpożarowego 1 36

37 Dopuszczenie do lub spowodowanie uszkodzeo drzew 1 skutkuje konsekwencjami w postaci różnych kwot i sposobów potrąceo płatności (tab. 23.). Tabela 23. Wymiary kar umownych za uszkodzenie drzew i różnice we wskaźnikach do ich wyliczenia Nadleśnictwo Sposób naliczenia kar umownych za uszkodzenie drzew Wymiar/konsekwen cja Choczewo powyżej 10 drzew /1 ha - kara za każde drzewo 100,00 zł Elbląg za uszkodzenie ponad 100 drzew w drzewostanach do 60 lat lub 40 drzew w drzewostanach pow. tego wieku za każde uszkodzone drzewo powyżej 2% ilości drzew na powierzchni objętej usługą rozwiązanie umowy 100,00 zł Gdaosk za każde uszkodzone drzewo 100,00 zł Kaliska za każde uszkodzone drzewo powyżej 5% ilości drzew na powierzchni objętej usługą 100,00 zł Kartuzy za każde drzewo pow 4 szt/ha 100,00 zł Kolbudy za każde uszkodzone drzewo 50,00 zł Kościerzyna za więcej niż 10 drzew stojących kara za każde drzewo 100,00 zł Kwidzyn za każde drzewo pow 15 szt/ha w rębniach złożonych za każde drzewo pow 30 szt/ha w TP za każde drzewo pow 45 szt/ha w TW za każde drzewo pow 60 szt/ha w CP 100,00 zł 100,00 zł 100,00 zł 100,00 zł Lębork za każde uszkodzone drzewo powyżej 5 szt /ha 20,00 zł Lipusz za każde uszkodzone drzewo powyżej 2% drzew stojących na powierzchni objętej usługą 100,00 zł Lubichowo za każde uszkodzone drzewo 100,00 zł 1 Jednocześnie, w analizowanych umowach nie występuje zapis definiujący termin uszkodzenie drzewa. 37

38 Starogard za każde uszkodzone drzewo powyżej 5% drzew stojących na powierzchni objętej usługą w drzewostanach do III kl. wieku 50,00 zł Strzebielino za każde uszkodzone drzewo powyżej 5% ilości drzew stojących na powierzchni objętej usługą w drzewostanach III i starszych klasach wieku wartości usługi za zrywkę netto na pozycji cięd adekwatnie do % uszkodzonych drzew (pow 5%) 100,00 zł 20% wartości usługi zrywki netto na pozycji Wejherowo za każde uszkodzone drzewo pow. 5% ilości drzew stojących 100,00 zł Cewice za więcej niż 3 drzewa na powierzchni objętej zabiegiem 100,00 zł Tabela 24. Zestawienie zapisów występujących w umowach, dotyczących kar umownych Nadleśnictwo Zapis w umowie Wymiar Choczewo wartości prac, których przekroczenie dotyczy 10% Elbląg wartości netto dotyczącej części 1% Gdaosk wartości prac,których przekroczenie dotyczy 1% Kaliska wartości prac, których przekroczenie dotyczy 1% Kartuzy wartośd prac netto bez pozyskania drewna 1% za każdy m3 pozyskany nie w terminie lub wadliwie 0,50 zł Kolbudy za zwłokę w wykonaniu robót 0% Kościerzyna wartości prac netto 2% Kwidzyn wartości całości prac objętych poszczególnymi zleceniami 3% Lębork wynagrodzenia, którego przekroczenie dotyczy 1% Lipusz wartości prac netto, których dotyczy przekroczenie 2% Lubichowo wartości prac netto 1% Starogard wartości wadliwie wykonanych prac 1% Strzebielino wartości netto prac, których przekroczenie dotyczy 1% Wejherowo wartości prac netto 3% Cewice wartości prac, których przekroczenie dotyczy 1% 38

39 WNIOSKI 1. Obecnie nie ma potrzeby tworzenia wzorcowych SIWZ oraz umów. Podział, jego opis oraz sposób realizacji zgodnie z ustawą Prawo zamówieo publicznych leży w gestii kierownika jednostki. 2. W związku z bardzo dużą rozbieżnością w stosowanych zapisach dotyczących stawianych wymagao przedsiębiorcom, istnieje potrzeba opracowania ramowych warunków zawierania umów i realizacji oraz katalogu kar umownych wraz z procedurą ich stosowania i rejestrowania. Rozwiązania te powinny byd wypracowane wspólnie z nadleśnictwami a ich głównym celem będzie uporządkowanie i równe traktowanie wszystkich podmiotów świadczących usługi leśne na terenie RDLP w Gdaosku. 3. Należy zwrócid uwagę na podział w taki sposób aby maksymalnie umożliwid udział w wykonawstwie prac firmom realizującym zlecenia własnymi pracownikami i środkami technicznymi. Stale zmniejszająca się liczba pakietów nie przyczyniła się do powstania dużych i silnych firm a stosunek udziały firm z podpisaną umową do firm podwykonawczych 1:3 świadczy, podział nie jest adekwatny do potencjału firm biorących udział w przetargach. 39