Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 5.11.2013R. 1. Test konkursowy zawiera 25 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich rozwiązanie masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny. 2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania. 3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach. 4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego wybierz jedną, prawidłową odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem, np.: A B C D Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem B, po czym skreśl właściwą literę, np.: A B C D 5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją lub wykonaj zadanie zgodnie z instrukcją zawartą w poleceniu. Przedstaw tok rozumowania prowadzący do wyniku. 6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się z innymi uczestnikami konkursu. 7. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu. 8. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany. 9. Brudnopis, dołączony do testu, nie podlega ocenie. 10. Zakwalifikujesz się do kolejnego etapu konkursu, jeżeli uzyskasz minimum 90% punktów możliwych do zdobycia.
Zadanie 1. (0 1) Organellum, które nie występuje w komórkach myszy domowej to A) jądro komórkowe. B) mitochondrium. C) ściana komórkowa. D) błona komórkowa. Zadanie 2. (0 1) Płetwal błękitny to największy, morski ssak. Która z poniższych cech nie dotyczy płetwala błękitnego? A) Ciało pokryte skórą. B) Roślinożerność. C) Żyworodność. D) Oddychanie płucami. Zadanie 3. (0 1) Pod wpływem intensywnie rozmnażających się glonów woda w jeziorze czasem przybiera barwę siną lub zieloną. Zjawisko to nazywamy A) fermentacją. B) zakwitem. C) gniciem. D) filtracją. Zadanie 4. (0 1) Do gromady płazów zaliczymy A) padalca zwyczajnego. B) gekona tygrysiego. C) salamandrę plamistą. D) zaskrońca zwyczajnego. Zadanie 5. (0 1) Który z podanych opisów dotyczy celulozy? A) Wielocukier, magazynowany w wątrobie człowieka. B) Cukier prosty, powstaje w fotosyntezie. C) Błonnik, składnik ściany komórkowej roślin. D) Dwucukier składnik mleka ssaków. Zadanie 6. (0 1) Ptaki są zaliczane do A) bezowodniowców, podobne jak ryby. B) owodniowców, podobnie jak płazy. C) bezowodniowców, podobnie jak gady. D) owodniowców, podobnie jak ssaki. Zadanie 7. (0 1) W którym zestawie wymieniono wyłącznie organizmy cudzożywne? A) Orzeł przedni, krokodyl nilowy. B) Laseczka tężca, turzyca pospolita, żmija zygzakowata. C) Krętek blady, chrobotek reniferowy, paproć zwyczajna. D) Morszczyn pęcherzykowaty, opieńka miodowa, pełzak czerwonki. 1
Zadanie 8. (0 1) Do roślin okrytonasiennych nie zaliczymy A) słonecznika zwyczajnego. B) miłorzębu dwuklapowego. C) jabłoni domowej. D) tulipana ogrodowego. Zadanie 9. (0 1) Mama Joli kupiła na targu słoik śmietany. Kiedy dodała do niej parę kropel jodyny zauważyła, że w słoiku pojawiło się fioletowo niebieskie zabarwienie. Jakiego związku chemicznego dodał sprzedający, aby polepszyć jakość śmietany? A) Glukozy. B) Białka. C) Skrobi. D) Tłuszczu. Zadanie 10. (0 1) Witamina ta jest niezbędna do wzmacniania mechanizmów odpornościowych organizmu, tworzenia kolagenu i do wchłaniania żelaza. Jej znaczny niedobór powoduje krwawienia i stany zapalne dziąseł, prowadzące do wypadania zębów. Wskaż symbol opisanej powyżej witaminy. A) Witamina A. B) Witamina C. C) Witamina D. D) Witamina B 1. Zadanie 11. (0 1) Przykładem rozmnażania płciowego jest A) pączkowanie u stułbi płowej. B) zapłodnienie zachodzące w jajowodzie u samicy królika. C) podział komórki pałeczki okrężnicy. D) wysypywanie zarodników przez muchomora czerwonego. Zadanie 12. (0 1) Plechowcem nie jest A) chrobotek reniferowy. B) muchomor sromotnikowy. C) morszczyn pęcherzykowaty. D) jaskier rozłogowy. Zadanie 13. (0 1) Uczniowie umieścili rośliny moczarki kanadyjskiej w różnych warunkach. Zaznacz odpowiedź, która określa czynnik wpływający na podniesienie intensywności procesu fotosyntezy. A) Woda destylowana. B) Woda wodociągowa. C) Woda mineralna gazowana. D) Woda gotowana. 2
Zadanie 14. (0 1) W procesie oddychania beztlenowego drożdże wytwarzają: A) cukier i dwutlenek węgla. B) alkohol i tlen. C) alkohol i dwutlenek węgla. D) cukier i tlen. Zadanie 15. (0 1) Zaznacz zdanie prawdziwe. A) Rośliny i zwierzęta oddychają wyłącznie tlenowo. B) Zwierzęta rozmnażają się wyłącznie płciowo, a rośliny bezpłciowo. C) Rośliny i zwierzęta są samożywne. D) Zwierzęta i rośliny zbudowane są z komórek. Zadanie 16. (0 1) Narecznica samcza w przeciwieństwie do mchu płonnika A) wytwarza zarodniki. B) wykształca korzenie. C) w rozmnażaniu uniezależniła się od wody. D) wytwarza gamety. Zadanie 17. (0 1) Drapieżnym ssakiem nie jest A) żbik. B) bóbr. C) ryś. D) jenot. Zadanie 18. (0 1) Zmiennocieplność, jajorodność, obecność skrzeli i linii bocznej, to cechy typowe dla A) bociana białego. B) żółwia błotnego. C) traszki zwyczajnej. D) szczupaka pospolitego. Zadanie 19. (0 1) Mak polny i jaskier polny to dwa A) identyczne rodzaje tego samego gatunku. B) różne gatunki. C) różne gatunki tego samego rodzaju. D) identyczne gatunki. Zadanie 20. (0 1) Przyporządkuj zwierzę (1 4) do odpowiedniego narządu wymiany gazowej (A E). 1. mucha domowa A. skrzela 2. szczeżuja pospolita B. płuca 3. dżdżownica ziemna C. płucotchawki 4. krokodyl nilowy D. tchawki E. powłoka ciała... 3
Zadanie 21. (0 2) Na schemacie przedstawiono budowę komórki zwierzęcej. Do każdej przedstawionej w tabeli funkcji dopisz numer elementu budowy komórki zwierzęcej, który tę funkcję pełni. Funkcje Zawiera materiał genetyczny komórki odpowiadający za jej prawidłowe funkcjonowanie. Element budowy komórki Udział w transporcie wewnątrzkomórkowym i ochrona komórki. Uwalnianie energii pochodzącej z rozkładu związków organicznych. Przechowywanie i modyfikowanie białek w komórce. Zadanie 22. (0 2) Uczeń umieścił w kropli wody, na szkiełku podstawowym komórki liścia spichrzowego cebuli, a następnie dodał parę kropel stężonego roztworu chlorku sodu i nakrył preparat szkiełkiem podstawowym. a) Podaj nazwę zjawiska, które zamierzał zaobserwować uczeń w sporządzonym przez siebie preparacie mikroskopowym.... b) Gdyby uczeń wykonał doświadczenie odwrotne i przeniósł swój preparat z roztworu chlorku sodu do czystej wody, to jak zmieniłaby się wówczas wielkość protoplastu?... 4
Zadanie 23. (0 2) Poniżej przedstawiono schemat budowy komórki bakteryjnej. I) Nazwij strukturę oznaczoną na schemacie symbolem : II) Podaj nazwę odpowiednika tej struktury w komórce eukariotycznej: Zadanie 24. (0 1) Oceń prawdziwość poniższych zdań wpisując znak + w odpowiedniej rubryce tabeli (P prawda, F fałsz). Zdanie P F Ściana komórkowa komórek roślinnych składa się z glikogenu. Cechą wspólną wirusów i bakterii jest ich budowa komórkowa. Chloroplasty występują we wszystkich komórkach eukariotycznych. Bakterie nie umieją przeprowadzać oddychania tlenowego. Zadanie 25. (0 3) Uporządkuj podane niżej gatunki, wpisując je do odpowiednich rubryk w tabeli. tasiemiec nieuzbrojony, stułbia płowa, włosień kręty, owsik ludzki, chełbia modra, tasiemiec uzbrojony, glista ludzka, wypławek biały, koral szlachetny. Parzydełkowce Płazińce Nicienie 5
BRUDNOPIS 6