Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia I. Zagadnienia omawiane na wykładach. Uzupełnieniem zagadnień omawianych na wykładach są następujące rozdziały z podręcznika P. Heczko: Mikrobiologia lekarska - PZWL, Warszawa 2014, ISBN: 9788320043082 W1 Czynniki ryzyka chorób zakaźnych 1. Historia mikrobiologii 1.1. Mikrobiologia XIX i początku XX w. zdominowana przez mikrobiologię medyczną 1.2. Dyscypliny towarzyszące mikrobiologii medycznej 1.2.1. Wakcynologia 1.2.2. Higiena i antyseptyka 1.2.3. Chemioterapia 2. Wprowadzenie do epidemiologii chorób zakaźnych 2.1. Proces zakaźny 2.2. Szerzenie się chorób zakaźnych w populacji 2.3. Epidemiologia opisowa i analityczna 2.4. Badania przyczynowości w epidemiologii 2.5. Nadzór epidemiologiczny 8.22 Priony 8.22.1 Epidemiologia chorób prionowych 8.22.2 Replikacja prionów i patogeneza zakażeń 8.22.3 Postacie kliniczne chorób prionowych 8.22.4 Diagnostyka chorób prionowych 8.22.5 Leczenie i profilaktyka chorób prionowych W2 Klasyfikacja, budowa i znaczenie bakterii W3 Przemiany metaboliczne i genetyka bakterii W4 Mechanizmy patogenezy chorób bakteryjnych W5 Komensala i pasożytnicza mikroflora człowieka 5. Bakteriologia ogólna z patogenezą zakażeń bakteryjnych 5.1. Klasyfikacja bakterii 5.2. Budowa i fizjologia bakterii 5.2.1. Budowa komórki bakterii 5.2.2. Metabolizm bakterii 5.2.3. Wzrost bakterii 5.2.4. Biofilm 5.3. Genetyka bakterii mechanizmy warunkujące zmienność genomów i proteomów bakteryjnych 5.3.1. Genomy bakteryjne 5.3.2. Plastyczność genomów bakteryjnych 5.3.3. Zmienność proteomów bakteryjnych w odpowiedzi na czynniki środowiska 5.3.4. Fenotypowa różnorodność populacji bakteryjnych 5.4. Patogeneza zakażeń bakteryjnych 5.4.1. Podstawowe mechanizmy patogenności bakterii 5.4.2. Unikanie działania mechanizmów obronnych gospodarza 5.5. Flora fizjologiczna i jej rola w obronie przed zakażeniami 5.5.1. Nabywanie mikrobiomu 5.5.2. Skład mikrobiomu człowieka 5.5.3. Wpływ mikrobiomu na odporność 5.5.4. Choroby związane z zaburzeniami mikrobiomu 1
W6 Wirusy jako komórkowe patogeny obligatoryjne, budowa i klasyfikacja W7 Mechanizmy patogenezy chorób wirusowych 7. Wirusologia ogólna 7.1. Struktura i klasyfikacja wirusów 7.1.1. Struktura wirusów 7.1.2. Klasyfikacja wirusów 7.2. Cykl replikacyjny wirusów 7.2.1. Przyleganie wirusa do komórki (adsorpcja) 7.2.2. Wnikanie wirusa do komórki (penetracja) 7.2.3. Odpłaszczenie kwasu nukleinowego wirusa 7.2.4. Synteza białek wczesnych 7.2.5. Replikacja genomu i synteza białek strukturalnych wirusa (eklipsa) 7.2.6. Składanie i dojrzewanie potomnych wirionów (morfogeneza) 7.2.7. Uwolnienie potomnych wirionów z komórki 7.2.8. Cykl replikacyjny poszczególnych grup wirusów 7.3. Genetyka wirusów 7.3.1. Zmienność genetyczna wirusów 7.3.2. Oddziaływanie wirusów w zakażeniach mieszanych 7.3.3. Wirusy jako wektory 7.4. Patogeneza zakażeń wirusowych 7.4.1. Zakażenia miejscowe i uogólnione 7.4.2. Relacje wirus komórka gospodarza 7.4.3. Relacje wirus organizm gospodarza 7.4.4. Zakażenia latentne 7.5. Odporność gospodarza na zakażenia wirusowe 7.5.1. Mechanizmy immunologiczne w zakażeniach wirusowych 7.5.2. Czynniki warunkujące odporność gospodarza na zakażenia wirusowe 7.5.3. Rola układu odpornościowego w patogenezie zakażeń wirusowych 7.5.4. Mechanizmy unikania przez wirusy odpowiedzi immunologicznej gospodarza 7.6. Wirusy a onkogeneza 7.6.1. Patogeneza nowotworów o etiologii wirusowej 7.6.2. Onkogenne wirusy RNA 7.6.3. Onkogenne wirusy DNA 7.7. Epidemiologia zakażeń wirusowych 7.7.1. Definicje i wskaźniki epidemiologiczne 7.7.2. Czynniki wpływające na epidemiologię chorób wirusowych 7.7.3. Drogi szerzenia się zakażeń wirusowych 7.7.4. Zakażenia wirusowe u podróżnych 7.7.5. Nowe i nawracające zakażenia wirusowe 7.8. Zapobieganie zakażeniom wirusowym 7.8.1. Zasady kontroli zakażeń wirusowych 16.2. Diagnostyka zakażeń wirusowych 16.2.1. Badania wirusologiczne 2
W8 Podstawy chemioterapii chorób zakażnych 13.3. Leki przeciwwirusowe 13.3.1. Interferony 13.3.2. Rybawiryna 13.3.3. Leki przeciw wirusom grypy 13.3.4. Leki przeciw herpeswirusom 13.3.5. Leki przeciwretrowirusowe 13.3.6. Leki stosowane w zakażeniu HBV 13.3.7. Leki stosowane w zakażeniu HCV 13.3.8. Przeciwwirusowe surowice odpornościowe 13. Leki przeciwdrobnoustrojowe i antybiotykoterapia chorób zakaźnych 13.1. Zasady racjonalnej chemioterapii 13.1.1. Farmakokinetyka 13.1.2. Farmakodynamika 13.1.3. Oporność bakterii i grzybów 13.1.4. Skojarzenia antybiotyków 13.1.5 Rodzaje farmakoterapii zakażeń 13.2. Leki przeciwbakteryjne 13.2.1. Klasyfikacja, sposób działania i zastosowanie kliniczne 13.2.2. Mechanizmy bakteryjnej oporności na antybiotyki 13.2.3. Metody oznaczania wrażliwości na antybiotyki 3
II. Zagadnienia omawiane na seminariach. Uzupełnieniem zagadnień omawianych na seminariach są następujące rozdziały z podręcznika P. Heczko: Mikrobiologia lekarska - PZWL, Warszawa 2014, ISBN: 9788320043082 S1 Zakażenia wywoływane przez gronkowce charakterystyka drobnoustrojów, patogeneza zakażeń, postacie kliniczne, profilaktyka i leczenie. 6.1. Ziarenkowce Gram-dodatnie 6.1.1. Rodzaj Staphylococcus 17.8. Bakteryjne zakażenie skóry i tkanek miękkich 17.8.1. Zakażenia o etiologii gronkowcowej S2 Zakażenia wywoływane przez paciorkowce charakterystyka drobnoustrojów, patogeneza zakażeń, postacie kliniczne, profilaktyka i leczenie 6.1.3. Rodzaj Streptococcus 17.8.2. Zakażenia o etiologii paciorkowcowej S3 Zakażenia wywoływane przez Pseudomonas aeruginosa charakterystyka drobnoustrojów, patogeneza zakażeń, postacie kliniczne, profilaktyka i leczenie 6.6. Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące glukozy Pseudomonas, Acinetobacter, Stenotrophomonas, Burkholderia 6.6.1. Rodzaj Pseudomonas 17.8.3. Zakażenia powodowane przez Pseudomonas aeruginosa S4 Zakażenia wywoływane przez herpeswirusy (wirus opryszki, wirus ospy wietrznej-półpaśca) - charakterystyka wirusów, patogeneza zakażeń, postacie kliniczne, profilaktyka i leczenie 8.1. Herpeswirusy 8.1.1. Wirusy opryszczki zwykłej 8.1.2. Wirus ospy wietrznej i półpaśca S5 Wirusowe zakażenia wieku dziecięcego przebiegające z wysypką (wirus odry i różyczki) - charakterystyka wirusów, patogeneza zakażeń, postacie kliniczne, profilaktyka i leczenie 8.9. Paramyksowirusy 8.9.1. Wirus odry 8.14. Togawirusy 8.14.1. Wirus różyczki S6 Zakażenia wywoływane przez papillomawirusy - charakterystyka wirusów, patogeneza zakażeń, postacie kliniczne, profilaktyka i leczenie 8.6. Papillomawirusy 8.6.1. Choroby o etiologii HPV 8.6.2. Diagnostyka laboratoryjna zakażeń HPV 8.6.3. Leczenie i profilaktyka zakażeń HPV S7 Zakażenia wywoływane przez grzyby grzybice skórne i podskórne, charakterystyka patogenów, obraz kliniczny, profilaktyka i leczenie 9.1. Morfologia, metabolizm i rozmnażanie się grzybów 9.3. Patogeneza zakażeń grzybiczych 9.3.1. Patogeneza zakażeń wywołanych przez grzyby drożdżopodobne 9.3.3. Patogeneza zakażeń wywołanych przez dermatofity 9.4. Epidemiologia i profilaktyka zakażeń grzybiczych 10.1. Grzyby drożdżopodobne (drożdże) 10.1.1. Workowce (część dotycząca Candida albicans) 10.1.4. Profilaktyka zakażeń grzybami drożdżopodobnymi 10.3. Dermatofity 4
10.3.1. Trichophyton 10.3.2. Epidermophyton 10.3.3. Microsporum 10.3.4. Profilaktyka zakażeń dermatofitami 5
III. Zagadnienia omawiane na ćwiczeniach. Uzupełnieniem zagadnień omawianych na ćwiczeniach są rozdziały z podręczników: P. Heczko: Mikrobiologia lekarska - PZWL, Warszawa 2014, ISBN: 9788320043082 - PZWL, Warszawa 2013, ISBN: 9788320045895. C2 Budowa komórki bakteryjnej. Cechy morfologiczne mikroorganizmów - podstawowe kształty i układy przestrzenne komórek bakterii. Preparaty przyżyciowe i utrwalone. Barwniki i metody barwienia (przyżyciowe, proste i złożone, pozytywne i negatywne). C3 Budowa mikroskopu i technika mikroskopowania. Zasady pracy z mikroskopem P. Heczko: Mikrobiologia lekarska 5. Bakteriologia ogólna z patogenezą zakażeń bakteryjnych 5.1. Klasyfikacja bakterii 5.2. Budowa i fizjologia bakterii 5.2.1. Budowa komórki bakterii 2.3. Klasyfikacja, budowa i namnażanie się bakterii 6.1. Metody barwienia drobnoustrojów C4 Pojęcia: dezynfekcja, sterylizacja, aseptyka, antyseptyka, sanityzacja, środki bakteriobójcze i bakteriostatyczne. Metody i zasady skutecznej sterylizacji. Metody kontroli procesu sterylizacji. Badanie skuteczności wybranych metod sterylizacji. C5 Metody i zasady skutecznej dezynfekcji. Czynniki wpływające na efektywność środków do dezynfekcji. Dezynfekcja i sterylizacja w gabinecie kosmetycznym. Higiena rąk. Flora stała, przejściowa, infekcyjna skóry rąk. Badanie czystości mikrobiologicznej rąk i skuteczności dezynfekcji rąk. Badanie skuteczności wybranych metod dezynfekcji P. Heczko: Mikrobiologia lekarska 3. Dezynfekcja, sterylizacja i antyseptyka 3.1. Dezynfekcja 3.1.1. Zasady dezynfekcji 3.1.2. Mechanizm działania środków dezynfekcyjnych 3.1.3. Metody dezynfekcji 3.2. Sterylizacja 3.2.1. Zasady prawidłowej sterylizacji 3.2.2. Metody sterylizacji 3.2.3. Kontrola procesu sterylizacji 3.3. Dekontaminacja przy podejrzeniu skażenia prionami 3.4. Antyseptyka 13. Działania prewencyjne w kosmetologii 13.1.Sterylizacja (wraz z podrozdziałami) 13.2. Dezynfekcja (wraz z podrozdziałami) 13.3. Aseptyka i antyseptyka 14.5. Higiena rąk personelu (wraz z podrozdziałami) 14.6. Właściwości preparatów do higieny rąk 14.7. Dekontaminacja rąk w środowisku gabinetu kosmetycznego 6
C6 Fizjologia drobnoustrojów wymagania metaboliczne bakterii. Rodzaje podłóż mikrobiologicznych. Zasady hodowli drobnoustrojów. Techniki posiewów na podłożach płynnych i stałych. C7 Typy wzrostu mikroorganizmów w pożywkach mikrobiologicznych. Morfologia kolonii bakteryjnych. P. Heczko: Mikrobiologia lekarska 5.2.2. Metabolizm bakterii 5.2.3. Wzrost bakterii 6.2. Podłoża do hodowli drobnoustrojów C8-C9 Kontrola mikrobiologiczna środowiska pracy. Badanie mikrobiologicznej czystości powietrza i powierzchni. 14. Bezpieczeństwo mikrobiologiczne w zakładzie kosmetycznym 14.1. Nosicielstwo drobnoustrojów 14.2. Drobnoustroje stanowiące zagrożenie epidemiologiczne 14.3. Kontrola mikrobiologiczna środowiska pracy w zakładach kosmetycznych C10-C12 Kontrola mikrobiologiczna kosmetyków. Badanie czystości preparatów kosmetycznych. Kryteria i wymagania czystości mikrobiologicznej kosmetyków. Konserwowanie kosmetyków. Testy kontrolowanego zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Metody badania czystości mikrobiologicznej kosmetyków. 12. Drobnoustroje występujące w surowcach kosmetycznych 12.1. Badania mikrobiologiczne surowców kosmetycznych i kosmetyków 12.2. Czystość mikrobiologiczna kosmetyków 13.4. Środki ochrony kosmetyków 13.4.1. Konserwanty stosowane w kosmetykach 14.4. Kryteria czystości mikrobiologicznej kosmetyków Powodzenia na kolokwium! TJW Kierownik Katedry i Zakładu Mikrobiologii i Wirusologii Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego 41-200 Sosnowiec ul. Jagiellońska 4 tel.: 32 364 1621 e-mail: twasik@sum.edu.pl Dr hab. n. med. Tomasz J. Wąsik, Profesor nadzw. SUM 7