FASTRON-5m Instrukcja montażu
FASTRON-5m - istotne sprawy Na jakość prowadzenia za gwiazdami mają zasadnicze znaczenie następujące elementy: 1. dokładnie odmierzona odległość 228,6 mm od osi zawiasów do miejsca przyłożenia kuleczki śruby napędowej, kiedy ta śruba jest w położeniu środkowym tzw. zerowym. Wówczas oś tej śruby musi być prostopadle ustawiona do metalowej blaszki na ramieniu ruchomym FASTRONa. 2. ruchome ramię FASTRONa musi obracać się idealnie równo i bardzo lekko. Jeśli dokręciliśmy mocno wkręty M4x20 przy zawiasach i przy obracaniu ruchomego ramienia FASTRONa wyczuwamy zacięcia i opory, to należy poluzować te wkręty, aby ruchome ramię obracało się idealnie luźno. 3. FASTRON-5m ustawiamy dokładnie na biegun według instrukcji obsługi. 4. sterownik MK-Astro FASTRON-DRIVE działa idealnie w każdym egzemplarzu - główne serce urządzenia 5. śruba napędowa każda śruba ma gwint szlifowany i polerowany. Należy dbać o końcówkę z kuleczki z łożyska kulkowego, aby nie uderzać w nią płytką ramienia ruchomego FASTRONa. Do przechowywania i transportu należy nakładać na końcówkę śruby napędowej tulejkę zabezpieczającą. Właściwy montaż urządzenia oraz jego ustawienie pozwolą na wykonywanie powtarzalnych zdjęć nocnego nieba w bardzo dobrej jakości.
FASTRON-5m - jedno z pierwszych zdjęć
Uwagi ogólne Do Państwa rąk trafia zestaw części niezbędnych do zmontowania drewnianej głowicy paralaktycznej FASTRON-5m. Głowica ta była sprawdzona wielokrotnie w działaniu i za każdym razem uzyskiwane były znakomite wyniki. Elementy do zmontowania zostały wstępnie przygotowane, aby ułatwić końcowy montaż FASTRONa przy użyciu tylko najprostszych narzędzi i aby taki zmontowany przez niewprawnego w majsterkowaniu użytkownika FASTRON działał równie bardzo dobrze jak egzemplarze zmontowane przez autora. Najtrudniejsze prace zostały już wykonane, a dla użytkownika pozostają do wykonania w miarę proste prace. Samodzielne wykonanie FASTRON-5m da większą satysfakcję użytkownikowi z wykonanych przez siebie zdjęć nocnego nieba, a także pozwoli użytkownikowi lepiej czuć to urządzenie. Życzymy miłego majsterkowania i nocy usianej mrowiem gwiazd
Narzędzia Do zmontowania FASTRON-5m z posiadanych części potrzebny będzie następujący zestaw narzędzi: - wiertarka - komplet wierteł - ściski stolarskie min. 2 szt - imadło - dłuto wąskie 6 mm - młotek - kombinerki - klucz płaski 8 2 szt - klucz płaski 13 2 szt - klucz płaski 19 1 szt - śrubokręt krzyżakowy i płaski - papier ścierny do drewna 80, 180 - klej do drewna D3 - precyzyjna linijka 30 cm (metalowa) z podziałką
Technika klejenia elementów drewnianych Do klejenia elementów drewnianych używamy kleju do drewna D3. Na wyczyszczoną powierzchnię drewnianą nakładamy klej D3 i nadmiar rozprowadzamy równo na całej klejonej powierzchni. Przykładamy drugi klejony element i dociskając ręcznie obracamy je, aby klej dokładnie rozprowadził się pomiędzy nimi. Ściskamy te elementy w imadle lub ściskami sprawdzając, czy po ściśnięciu elementy są równo ułożone względem siebie. Często się zdarza, że po ściśnięciu elementów do sklejenia, po pewnej chwili elementy te przemieszczają się względem siebie. Należy wówczas zdjąć ściski i ręcznie wyrównać elementy i ponownie ścisnąć ściskami. Po 10 minutach klej wystarczająco już mocno trzyma i można przejść do dalszej obróbki.
Szlifowanie elementów drewnianych Po przyklejeniu drewnianych elementów FASTRONa ze sobą, mimo naszych starań, często zdarza się, że jednak one skleiły się nierówno. Jest na to prosta rada trzeba te klawiszujące powierzchnie zeszlifować. Aby równo i estetycznie wyszlifować te krawędzie należy rozciągnąć wstęgę papieru ściernego do drewna 80 na płaskiej desce/płycie (zdjęcie poniżej) i na obu końcach przykręcamy papier ścierny ściskami poprzez klocki drewniane. Na tak rozwiniętym papierze ściernym jesteśmy w stanie uzyskać równe i płaskie powierzchnie przyłożenia konieczne do dalszego stabilnego montażu urządzenia.
Wiercenie otworów pod wkręty fosfatowane Do mocnego skręcenia dwóch drewnianych elementów ze sobą sugeruję użycie wkrętów fosfatowanych. Są to wkręty o twardej stali, o dobrze ukształtowanym krzyżu do wkręcania, ostrym szpicu oraz dużym i ostrym gwincie. Aby wkręty te trzymały mocno i nie rozłupywały sklejki należy w tym celu wykonać następujące otwory. Element dolny, do którego mocujemy nasz element nawiercamy wiertłem o średnicy 3.5 mm, aby gwint wciął się w drewno. Za mały otwór może spowodować rozłupanie się drewna, a na pewno wkręcanie będzie bardzo ciężkie, nawet z możliwością ukręcenia wkrętu. Otwór 3.5 mm to jest akurat tyle, ile wynosi rdzeń gwintu wkrętu. W elemencie przykręcanym wiercimy otwór 4.5 mm, aby wkręt fosfatowany przechodził przez niego swobodnie. W tym elemencie na wierzchu lekko nawiercamy wiertłem 10 mm gniazdo pod łeb wkręta fosfatowanego.
INSTRUKCJA MONTAŻU FASTRON-5m Głowica ruchoma Napęd Kolumna Płyta podstawy Płyta statywowa
Zestaw części do montażu FASTRON-5m Taki oto zestaw części wystarcza do zmontowania FASTRON-5m, mobilnego urządzenia umożliwiającego wykonywanie długoczasowych zdjęć nocnego nieba z nieporuszonymi gwiazdami na zdjęciu.
Płyta statywowa. Wiercimy dwa otwory 12mm w zaznaczonych miejscach jak na poniższym rysunku. Wiercimy po dwa otwory w aluminiowych płaskownikach wiertłem 3 m i nawiercamy wiertłem 10 mm gniazdo na łeb wkrętu. Przykręcamy dwa aluminiowe płaskowniki na zaznaczonych miejscach (na następnej stronie znajduje się rysunek z wymiarami do właściwego zamontowania płaskowników). Warto w miejscach przykręcenia płaskowników nawiercić płytę wiertłem 2 mm (nie na wylot!), aby wkręt nie rozłupywał płyty wiórowej.
Śruba do przykręcania FASTRON-5m do płyty statywowej i tej płyty do statywu Szlifujemy koniec gwintu M12 z jednej strony i przewiercamy otwór śr. 4mm w odległości ok 1 cm. Młotkiem i dłutem 6 mm wycinamy rowki na głębokość ok 2mm tak jak widać na zdjęciu. W otwór w gwincie wkładamy kawałek gwintu M4. Z obu stron gwintu M4 ściskamy na klej D3 dwie deseczki z rowkiem i po 10 minutach przyklejamy na wierzch pełną deseczkę. Jeśli kawałek gwintu wystaje nieco, to przed przyklejeniem pełnej deseczki nawiercamy ją na środku, aby schować ten wystający kawałek gwintu. Na gwint nakręcamy dwie nakrętki M12 i później w odpowiedniej odległości skręcamy je ze sobą dwoma kluczami 19mm lub kluczem i imadłem. W ten sposób wykonujemy dwie takie same śruby, ale będą się różniły miejscem skręcenia nakrętek i tym, że śrubie mocującej statyw z płytą statywową będą potrzebne dwie podkładki. Drewnianą gałkę śruby szlifujemy wykańczająco po związaniu kleju.
Płyta podstawy Układamy trzy deski podstawy tak jak widać na zdjęciu. Deska z prawej strony ma okrągłe podcięcie przy środkowym otworze, a deska z lewej strony ma podcięcia przy dwóch skrajnych otworach 8 mm. Wciskamy w deseczkę środkową nakrętki M12 i M8.
Płyta podstawy c.d. Przyklejamy ze sobą trzy deski podstawy w następujący sposób. Na prawą deskę nakładamy klej do drewna D3, rozprowadzamy go i nakładamy na nią deskę środkową z wbitymi w nią nakrętkami. Kładziemy klej na tę deskę z nakrętkami, rozsmarowujemy go i przyklejamy deskę z lewej strony. Wyrównujemy te trzy deski i ściskami stolarskimi (lub w imadle) ściskamy przez kilka minut. Sprawdzamy czy po dokręceniu ścisków deseczki nie przesunęły się względem siebie. Warto w otwory 8 mm włożyć śruby M8 co umożliwi łatwiejsze dopasowanie deseczek. Po 10 minutach klej już trzyma mocno i w górną (tę z lewej strony na początku) deseczkę wkładamy śruby M8, aby półkolisty łeb schował się we wgłębieniu, a z drugiej strony, od spodu na klej nakładamy po dwa drewniane kółka na każdą śrubę. Na śrubę nakładamy podkładkę i dokręcamy mocno kluczem 13mm po nakrętce kołpakowej na każdą śrubę. Wyciśnięty nadmiar kleju wycieramy ściereczką. Krawędzie po sklejeniu szlifujemy na równo papierem ściernym 80 i potem na gładko papierem 180.
Śruba regulacyjna nachylenia FASTRONa. Na długi gwint M8x120mm nakręcamy zwykłą nakrętkę M8, obsadzamy drewniane kółeczko i dokręcamy mocno drugą nakrętkę M8 kluczami płaskimi 13mm- patrz zdjęcie. Następnie nakręcamy nakrętkę motylkową M8 (motylkami w kierunku (gałki) drewnianego kółka, wkładamy podkładkę 8mm i wkręcamy od góry w płytę podstawy. Od dołu, po wkręceniu tej śruby nakręcamy zwykłą nakrętkę M8 i nakrętkę M8 kołpakową. Dwoma kluczami 13mm skręcamy ze sobą mocno te dwie nakrętki na samym końcu śruby.
Kolumna Sklejamy ze sobą dwa elementy z podcięciem z dwoma elementami z małym otworkiem. Sklejamy ze sobą dwa trójkątne elementy. Układamy dwa sklejone bloki na płaszczyźnie i wkrętem fosfatowanym zaznaczamy w bloku miejsce na otwór. Wiercimy w tym miejscu otwór o średnicy 3,5 mm na głębokość 35 mm. W deseczce wierzchniej z otworem 4,5 mm nawiercamy wiertłem 8mm gniazdo na łeb wkrętu. Smarujemy klejem gniazdo tych dwóch bloków, przyciskamy do siebie i skręcamy je długim wkrętem fosfatowanym. Po sklejeniu przyklejamy pełną deseczkę B3, aby zasłonić łeb wkręta fosfatowanego. Na płaszczyźnie mocujemy szeroki papier ścierny i szlifujemy podstawę kolumny, aby była płaska i idealnie przylegała do płaszczyzny podstawy od góry (zdjęcie we wstępie o szlifowaniu).
Kolumna c.d.
Kolumna c.d.
Mocowanie kolumny do płyty podstawy Ustawiamy kolumnę na płycie podstawy tak jak na powyższym rysunku i od spodu nakłuwamy wkrętem fosfatowanym miejsce na pierwszy otwór w kolumnie. Wiercimy w tym miejscu od spodu kolumny otwór 3,5mm na długości ok. 30 mm. Uwaga, nie wolno przewiercić na wylot!
Mocowanie kolumny do płyty podstawy c.d. Ustawiamy kolumnę i przykręcamy ją na ten wkręt. Po ustawieniu równo kolumny, od dołu nakłuwamy miejsca od spodu kolumny na wszystkie pozostałe otwory. Rozkręcamy kolumnę i od spodu wiercimy pozostałe otwory 3,5mm na długości 30 mm. Smarujemy klejem spód kolumny i przykręcamy ją do płyty podstawy na 5 wkrętów fosfatowanych.
Mocowanie kolumny do płyty podstawy c.d. W górnej części kolumny rozwiercamy otwór 8 mm, aby śruba M8 luźno chodziła. Przykręcamy poziomicę tak jak widać na zdjęciu dwoma małymi wkrętami 4x12 z łbem wpuszczonym. W poziomicy warto zrobić wiertłem 8 mm wgłębienia na łby wkrętów.
Głowica ruchoma Kompletujemy elementy tak jak widać na poniższym zdjęciu.
Głowica ruchoma Uwaga skrzydełka zawiasów łączą się z osią w dwóch i trzech miejscach. Należy ustawić zawiasy tak, aby te dwa łączenia były po tej samej stronie, a trzy po drugiej stronie tak jak widać na powyższych zdjęciach. UWAGA! Deseczki sklejamy ze sobą i skręcamy wkrętami M4x20mm tak jak to widać na poniższych zdjęciach. Warto poćwiczyć najpierw na sucho, aby sprawdzić czy właściwie będzie to sklejone.
Głowica ruchoma montaż blachy pod głowicę foto. Po sklejeniu deseczek wąskich i średnich z zawiasami przykręcamy blachę mocowania głowicy kulowej na wkręty M4x16mm z łbem wpuszczonym.
Głowica ruchoma c.d. Teraz przygotowujemy duże deski do przyklejenia do bloku z zawiasami. Przyklejamy do dużej deski bez otworów dwa kwadraty 57x57 mm, do których przykręcamy blachę stalową. Jak widać na zdjęciu po prawej stronie, w dużej desce musimy wiertłem 10mm nawiercić dołki, aby mogły się schować wystające wkręty i nakrętki mocowania blachy do głowicy kulowej. Teraz przyklejamy równo duże deski do bloku z zawiasami. Upewnijcie się patrząc na zdjęcia, czy kleicie z właściwej strony.
Mocowanie głowicy ruchomej do kolumny. Przewiercamy 4 otwory 5mm w desce nieruchomej wiercąc od wewnątrz przedłużając otwory istniejące w desce średniej. Przykręcamy luźno do dużej deski (tej z otworami) dwie blachy kątowe Al na 4 śruby M5x35mm z podkładkami w otwory. Nakładamy głowicę ruchomą z blachami na kolumnę i wkładamy w otwór blach śrubę M8x60 i poprzez podkładkę przykręcamy nakrętkę M8, aby blachy dobrze przylegały do kolumny. Wyrównujemy położenie głowicy względem kolumny i dokręcamy mocno te 4 śruby M50x30. Głowica jest już mocno przykręcona do kolumny.
Mocowanie deseczki odchylania ruchomej deski o 180 stopni. Do prawidłowego ustawienia FASTRONa na biegun północny należy obracać ruchomą deskę dokładnie o 180 stopni. Specjalny mały klocek ogranicznik w prosty i skuteczny sposób zapewni nam blokadę ruchu ruchomej deski po dokonaniu pół obrotu. Pod zawiasami nieruchomej krawędzi przykręcamy na wkręt fosfatowany 3,9x25 (i kleimy) mały klocek 20x40x9mm z otworem w środku tak jak widać na zdjęciu.
Mocowanie stopki szukacza Sky Watcher Stopkę szukacza Sky Watcher przykręcamy na dwa wkręty M4x20 z łbem wpuszczonym. Zaznaczamy otwory i wiercimy wiertłem 4 mm dwa otwory. Najlepiej wiercić od wewnątrz, aby te dwa otwory wypadły równo symetrycznie na deseczce średniej, tak jak widać na zdjęciu poniżej. Od spodu nawiercamy wiertłem 8mm poszerzenie, aby nakrętka całkowicie schowała się w deseczce. Przykręcamy stopkę tak jak widać na poniższych zdjęciach.
Mocowanie napędu Sklejamy ze sobą trzy deseczki z otworem 25mm w środku. Sprawdzamy, czy przez ten otwór swobodnie przechodzi śruba napędowa. Jeśli nie, to trzeba papierem ściernym 80 szlifować, aby śruba ta przechodziła w otworze.
Mocowanie napędu c.d. Nawiercamy trzy otwory 2,5 mm w klocku napędu, w które wkręcimy wkręty fosfatowane 3,9x25mm do zablokowania pozycji śruby napędowej (zdjęcie obok). Śrubę tę możemy w pewnym zakresie przesuwać wzdłuż osi, aby ustawić ją właściwie, tzn. w środkowym położeniu gwintu M10x1 oś śruby powinna być prostopadła do blachy i dotykać dokładnie narysowanej czarnej kreski w odległości 228,6mm od osi zawiasów. Mocujemy blachę silnika tak jak widać na zdjęciu obok. Przykręcamy dwie blachy prowadzenia silnika, aby blacha silnika była w miarę poziomo, ale górna krawędź lewej (na zdjęciu) blachy była równolegle do osi śruby napędowej. Prawą blachę prowadzenia (używanej podczas powrotu śruby do pozycji początkowej) przykręcamy tak, aby blacha silnika miała luz kilka milimetrów.
Mocowanie napędu c.d. Blok napędu przykręcamy do nieruchomej dużej deski dwoma wkrętami fosfatowanymi w takim miejscu, aby czubek śruby napędowej w środkowym położeniu dokładnie leżał na czarnej kresce namalowanej na blasze odbojowej w odległości 228,6 mm od osi zawiasów. Owalne otwory nieruchomej deski umożliwiają dokładne ustawienie śruby napędowej. Na czubek śruby napędowej należy nakładać tulejkę ochronną (plastik i kołek drewniany). Tulejkę tę podczas wykonywania zdjęć można umieścić w owalnym otworze deski nieruchomej, aby jej nie zgubić.
Czynności końcowe Wszystkie elementy drewniane (sklejka) warto wyrównać papierem ściernym 80 i następnie wyszlifować drobnym papierem ściernym 180 240, aby powierzchnie były gładkie i bez zadziorów. Każdy może według uznania polakierować swój egzemplarz lakierobejcą albo lakierem bezbarwnym. Użyta sklejka jest wodoodporna i nie musi być lakierowana, ale można to zrobić, aby mniej się brudziła. Na wierzchnią płytę tę ruchomą w celach estetycznych proponuję ozdobić nalepiając nalepki z logo FASTRON, NO (czyli logo darmowego programu astronomicznego, autora FASTRONa, pt. Nocny Obserwator oraz rysunek położenia bieguna północnego względem gwiazd położonych blisko Gwiazdy Polarnej. W razie problemów ze składaniem FASTRONa można konsultować się z autorem. Janusz Wiland www.astrojawil.pl jawil@astrojawil.pl Profil na facebooku Michał Klimaszewski www.mk-astro.com