PROGRAM WYCHOWAWCZY PRZEDSZKOLA PRZEDSZKOLE NR 16 INTEGRACYJNE W CHORZOWIE POMOŻEMY DZIECIOM, BY KAŻDY STAŁ SIĘ TYM, KIM STAĆ SIĘ MOŻE. Janusz Korczak OPRACOWAŁY: mgr Antonina Oriwol mgr Danuta Syzisko mgr Alicja Szczęch
WSTĘP Wraz z wiekiem dziecko uświadamia sobie, że jest częścią pewnej społeczności mającej swoją tożsamość, symbole i historię. Program wychowawczy naszego przedszkola ma za zadanie określić jakie wartości chcemy wpajać naszym wychowankom. Program ten składa się z odpowiednich postaw wobec ludzi, otoczenia i symboli. Nasz program wychowawczy ma na celu poprawę jakości pracy edukacyjnej, uwzględnia potrzeby całej społeczności przedszkolnej; dzieci, pracowników, rodziców oraz środowiska. Integruje pracowników w realizacji celów wychowawczych, opiekuńczych, dydaktycznych. Jest niezbędnym dokumentem kierującym procesy wychowawcze na właściwe tory, przy uwzględnieniu potrzeb, możliwości całej społeczności przedszkolnej. Z programem wychodzimy naprzeciw problemom wychowawczym, wynikającym przede wszystkim z niewłaściwych oddziaływań w stosunku do dzieci oraz narastających konfliktów i agresji we współczesnym świecie. Program ma również na celu ujednolicenie oddziaływań wychowawczych w przedszkolu i w domu, aby nasze dzieci w przyszłości tworzyły społeczeństwo tolerancyjne i empatyczne o głęboko zakorzenionych strukturach moralnych. Celem programu jest świadome wprowadzanie dziecka w system pożądanych zachowań, zapewnienie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego wychowanka, poprawa jakości pracy wychowawczej, uwzględnienie potrzeb społeczności przedszkolnej: dzieci, rodziców, środowiska oraz pracowników. Program zawiera cele, które ukierunkowują działalność nauczyciela oraz wspomagają kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania dzieci w grupie w oparciu o wzmocnienia pozytywne. Program wychowawczy jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego. Program obejmuje funkcjonowanie dziecka w grupie w zakresie podstawowych dziedzin życia przedszkolnego: samoobsługi i czynności higienicznych, zabaw samorzutnych, zajęć i zabaw zorganizowanych, uroczystości, spożywania posiłków, spacerów, wycieczek i zabaw na powietrzu.
PODSTAWY PRAWNE SYSTEMU WYCHOWANIA: W Ustawie o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (tekst jednolity DzU z 1996 r. nr 67 poz. 329 i DzU nr 106 poz. 496 z 1997 r. nr 28 poz. 153 i nr 141 poz. 943 z 1998 r. nr 117 poz. 759 z pozostałymi zmianami) czytamy: Oświata w Rzeczpospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa: kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, a także wskazaniami zawartymi w powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz Konwencji Praw Dziecka. System oświaty zapewnia dzieciom i młodzieży: - prawo do wychowania i opieki odpowiednio do wieku i osiągniętego rozwoju; - wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny. Rozporządzenie MEN z 15.02.1999r. mówi, że działalność edukacyjna placówek powinna być określona przez: Zestaw programów nauczania, który uwzględnia wymiar wychowawczy i obejmuje całą działalność przedszkola z punktu widzenia dydaktycznego. Program wychowawczy przedszkola, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania realizowane przez wszystkich nauczycieli (DzU nr 14 z 23-02-1999r poz. 129). W załączniku do Rozporządzenia MEN z dnia 26.02.2002r. zmieniającego Rozporządzenie w sprawie Podstawy Programowej Wychowania Przedszkolnego (DzU nr 51 poz. 458 ze zmianami) znajduje się między innymi następujący zapis: Przedszkola zapewniają opiekę, wychowanie i uczenie się w atmosferze akceptacji i bezpieczeństwa
W NASZYM PRZEDSZKOLU DZIECKO: Dostrzega i rozumie potrzeby innych, akceptuje ich odrębność. Rozumie i przestrzega zasady zgodnego współżycia w grupie. Potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych. Ma poczucie własnej wartości, wiary we własne siły, możliwości i umiejętności. Potrafi nazywać, wyrażać i kontrolować swoje emocje. Szanuje wolność innych, cudze zdanie. Wyraża swoje uczucia, potrzeby i oczekiwania, a także dostrzega je u innych. Rozumie znaczenie dialogu w rozwiązywaniu sporów, potrafi argumentować swoje racje, oceny i odczucia. Zna i kultywuje tradycje rodzinne, lokalne, regionalne i narodowe. Ma świadomość przynależności narodowej: rozpoznaje godło i barwy narodowe, rozumie pojęcie ojczyzna. Rozumie konieczność przestrzegania zasad zgodnego współżycia ze światem przyrody, przejawia postawy proekologiczne. Rozumie potrzebę stosowania profilaktyki prozdrowotnej. Zauważa sytuacje zagrażające bezpieczeństwu własnemu i innych, potrafi unikać zagrożeń. Umie funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętym powszechnie kanonem norm społecznych. Zna swoje prawa i obowiązki. Szanuje wartości: prawdę, dobroć, piękno, sprawiedliwość, uczciwość, życzliwość, szacunek, wyrozumiałość. Rozumie swoje prawo do pomocy ze strony dorosłych w trudnych sytuacjach. Ma poczucie obowiązkowości, odpowiedzialności i wytrwałości decydujące o doprowadzeniu do końca rozpoczętej pracy. Potrafi cieszyć się z własnych sukcesów, docenia sukcesy innych, umie z godnością przyjmować porażki. Interesuje się otaczającym światem, poszukuje odpowiedzi na nurtujące go pytania.
RODZICE: Uzyskują fachową pomoc pedagogiczną. Otrzymują obiektywną ocenę postępów i niepowodzeń dziecka. Mogą mówić otwarcie o swoich spostrzeżeniach na temat pracy przedszkola. Bezpośrednio rozmawiać z nauczycielem o trudnych sprawach wychowawczych. Mogą czynnie uczestniczyć w życiu przedszkola. Czynnie wspierają przedszkole w jego działaniach. Chętnie współpracują z nauczycielami, oferują wszechstronna pomoc. Są partnerami w tworzeniu klimatu działalności kształcąco - wychowawczej i zarządzania placówką. NAUCZYCIELE: Aktywnie realizują zadania przedszkola określone w dokumentach wewnętrznych placówki. Podejmują działania innowacyjne. Są aktywni i twórczy. Tworzą i realizują autorskie programy dostosowane do potrzeb dziecka i placówki. Współpracują z rodzicami i środowiskiem lokalnym. Doskonalą swoją wiedzę i uzyskują nowe doświadczenia. Wykorzystują twórcze i aktywne metody, promując nowatorski styl pracy. Uzyskują wyższe stopnie awansu zawodowego. Pozyskują rodziców do efektywnych działań na rzecz przedszkola oraz poszukują sympatyków i partnerów przedszkola. Monitorują efektywność własnej pracy. Dzielą się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami. Prowadzą obserwację pedagogiczną i diagnozują rozwój dziecka. Dobierają metody wychowawcze i dydaktyczne, które wspomagają indywidualny rozwój dziecka. Proponują rodzicom nowe formy współpracy.
CEL GŁÓWNY: Celem głównym Programu Wychowawczego Przedszkola jest stwarzanie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego z naszych wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami w relacjach ze środowiskiem społeczno - kulturowym i przyrodniczym. CELE SZCZEGÓŁOWE: Kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania w grupie w oparciu o wzmocnienia pozytywne. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć samorzutnych i zorganizowanych w przedszkolu i poza budynkiem przedszkolnym. Uczenie wzajemnej tolerancji, akceptacji, zrozumienia potrzeb i odrębności drugiego człowieka oraz rodziny, rozwijanie empatii. Wprowadzanie dziecka w świat wartości uniwersalnych: dobro, prawda, miłość, piękno, patriotyzm. Kształtowanie poczucia przynależności do wspólnoty małej i wielkiej ojczyzny oraz tożsamości narodowej i regionalnej. Rozwijanie postaw prozdrowotnych. Wspieranie rodziców w ich działaniach wychowawczych.
ZADANIA: 1. INTEGRACJA NORMY POSTĘPOWANIA: 1. Rozróżniaj pozytywne i negatywne formy zachowań. 2. Akceptuj drugiego człowieka. 3. Rozróżniaj dobro od zła. 4. Przestrzegaj kompromisu w zabawie. 5. Rozwiązuj konflikty. 6. Pomagaj niepełnosprawnym osobą i innym. 7. Rozpoznawaj i nazywaj uczucia innych. 8. Stosuj się do umów ustalonych w grupie KODEKS PRZEDSZKOLAKA 9. Kształtuj samodzielność 10. Kształtuj odporność emocjonalną. 2. KULTURA BYCIA NORMY POSTĘPOWANIA: 1. Używaj form grzecznościowych: proszę, dziękuję, przepraszam. 2. Stosuj zasadę Dziewczynka ma pierwszeństwo. 3. Okazuj szacunek dorosłym (starszym osobom). 4. Bądź serdeczny dla innych (kolegów i dorosłych).
3. BEZPIECZEŃSTWO NORMY POSTĘPOWANIA: 1. Akceptujemy Cię takiego, jakim jesteś. 2. Dziel się swoimi wątpliwościami. 3. Okazuj swoje uczucia innym. 4. Dostrzegaj sytuacje zagrażające bezpieczeństwu twojemu i innych. 5. Powiedz, czego się boisz. 6. Zawsze będziesz wysłuchany. 7. Mów o swoich uczuciach (odczuciach). 4. ZDROWIE NORMY POSTĘPOWANIA: 1. Nie krzycz, mów umiarkowanym głosem. 2. Bierz udział w zabawach ruchowych, spacerach i wycieczkach (przebywaj na świeżym powietrzu). 3. Hartuj swój organizm. 4. Ubieraj się stosownie do pory roku. 5. Zjadaj przygotowane dla ciebie posiłki. 6. Myj ręce przed posiłkami i po wyjściu z ubikacji. 7. Zasłaniaj usta przy kichaniu i kasłaniu. 5. WSPÓŁŻYCIE W GRUPIE RÓWIEŚNICZEJ (WSPÓLNOCIE) NORMY POSTĘPOWANIA: 1. Wyrażaj swoje emocje w sposób dla nas zrozumiały. 2. Zwróć się z problemem do nauczyciela.
3. Nie obrażaj się. 4. Nie bądź agresywny; inaczej: nie bij rówieśników. 5. Baw się tak, abyś nie przeszkadzał innym. 6. Pamiętaj o konsekwencjach swojego działania. 6. KONTAKTY RÓWIEŚNICZE NORMY POSTĘPOWANIA: 1. Nie wyśmiewaj się z kolegi, koleżanki. 2. Słuchaj, co mówią inni. 3. Nie wyrządzaj krzywdy innym. 4. Pomagaj młodszym, mniej sprawnym. 5. Dziel się z innymi tym, co masz. 7. PATRIOTYZM NORMY POSTĘPOWANIA: 1. Kultywuj tradycje swojej rodziny. 2. Rozmawiaj z rodzicami o ich pracy. 3. Pamiętaj o uroczystościach rodzinnych. 4. Bądź dumny z kraju w którym mieszkasz. 5. Szanuj język ojczysty i tradycje narodowe. 6. Poznaj piękno swojej wsi i swojej gminy
KODEKS ZACHOWAŃ PRZEDSZKOLAKA: CHCEMY Szanować kolegów, Być kochanymi i umieć kochać, Pomagać sobie wzajemnie, Być uprzejmi i uczciwymi, Bawić się zgodnie, Szanować własność innych, Pytać o zgodę dorosłych i kolegów, Słuchać poleceń dorosłych, Dbać o książki i zabawki, Dbać o czystość i porządek, Szanować pracę innych, Okazywać, co myślimy i czujemy, Być czystymi i schludnymi, Bawić się bezpiecznie, Zdrowo się odżywiać. NIE MOŻEMY Bić, popychać, wyrządzać krzywdy innym, Przezywać innych, Wyśmiewać się z innych, Przeszkadzać innym w zabawie i pracy, Niszczyć pracę innych, Zabierać cudzej własności bez pytania, Oszukiwać, Krzyczeć, hałasować, Biegać w sali zajęć, Niszczyć zabawek i innych przedmiotów w przedszkolu, Mówić brzydkich słów, Bawić się niebezpiecznymi przedmiotami.
REGUŁY ZACHOWAŃ OBOWIĄZUJĄCE W NASZYM PRZEDSZKOLU Ustalone zostały reguły, w których zawarte są jednakowe dla wszystkich dzieci w przedszkolu normy dotyczące: 1. Reguły zachowań obowiązujące podczas spożywania posiłków: siedzimy w pozycji lekko pochylonej ku stołowi, jemy w ciszy jemy z niezbyt otwartymi ustami, powoli sztućcami posługujemy się bezpiecznie i kulturalnie po skończonym posiłku wycieramy usta serwetką odchodząc od stołu, cicho wstajemy i lekko odsuwamy krzesło, wychodzimy, zasuwamy krzesło i mówimy dziękuje. 2. Reguły zachowań w łazience: mycie rąk ( przed i po posiłku, po wyjściu z toalety), podwijamy rękawy, moczymy ręce, pocieramy namydlone ręce, płuczemy, zakręcamy kran, otrząsamy ręce nad zlewem, wycieramy dłonie w swój ręcznik pielęgnacja zębów do kubka wlewamy letnią wodę, dwukrotnie płuczemy usta, na szczotkę wyciskamy pastę, myjemy zęby okrężnymi ruchami, kilkakrotnie płuczemy jamę ustną wodą, wkładamy szczoteczkę do kubka do góry włosiem, kubek ze szczotką ustawiamy w wyznaczonym miejscu higiena potrzeb fizjologicznych korzystamy z toalety wyłącznie pojedynczo, zawsze po sobie spłukujemy toaletę,
myjemy ręce po wyjściu z toalety 3. Reguły zachowań w szatni: starannie układamy swoją odzież i buty, pamiętamy o kolejności zakładania odzieży przed wyjściem, po powrocie, przed wejściem do budynku otrzepujemy buty i je wycieramy o wycieraczkę, przy rozbieraniu pamiętamy o kolejności zdejmowania odzieży, starannie składamy odzież i odkładamy na swoją półkę, pamiętamy, aby pomagać kolegom, którzy potrzebują pomocy 4. Reguły zachowań w sali: nie biegamy, dzielimy się wszystkim, mówimy umiarkowanym głosem, gramy uczciwie, nie bijemy innych, sprzątamy po sobie, nie niszczymy zabawek, używamy zwrotów grzecznościowych 5. Reguły zachowań podczas pobytu w ogrodzie przedszkolnym: bezpiecznie korzystamy z urządzeń, nie popychamy innych, nie bijemy się, pomagamy młodszym kolegom, nie oddalamy się z terenu ogrodu, słucham poleceń nauczyciela.
EWALUACJA 1. Ewaluacji programu wychowawczego dokonuje się na rocznej radzie pedagogicznej. 2. W ewaluacji uwzględnia się opinię wychowanków, rodziców, nauczycieli, pracowników przedszkola, wytwory dzieci. 3. Sposoby ewaluacji: analiza dokumentów Program wychowawczy Księga protokołów rady pedagogicznej Plany miesięczne poszczególnych grup Arkusze obserwacji, dzienniki ankiety wytwory dzieci BIBLIOGRAFIA: 1. Gordon T. Wychowanie bez porażek. IW PAX, Warszawa 1999 2. Kantowicz E. Ochrona praw dziecka. Wyd. Żak, Warszawa 3. Magda M. Edukacja od źródeł. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000 4. Mazlish E. Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Media Rodzina, Poznań 2001;