Szkoła Podstawowa nr 314 im. Przyjaciół Ziemi 03-188 Warszawa, ul. Porajów 3 tel. 22 811 40 07, e-mail: sp314@edu.um.warszawa.pl, www.sp314.edupage.org Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Opracowała: Maria Legan Warszawa 2018
Spis treści 1. Podstawy prawne.. 3 2. Wstęp.. 3 3. Cele Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego... 4 3.1 Cele główne.. 4 3.2 Cele szczegółowe.. 4 4. Adresaci.. 5 5. Koordynator i osoby odpowiedzialne.. 5 6. Treści i czas realizacji... 5 7. Metody i formy pracy doradczej. 5 8. Współpraca 6 9. Spodziewane efekty...6 10. Ewaluacja..7 11. Załączniki...7 2
1. Podstawy prawne - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego, - Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo Oświatowe ( Dz. U. z 2017 r. poz. 59 ), - Przepisy wprowadzające ustawę Prawo Oświatowe ( Dz. U. z 2017 r. poz. 60 ), - Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie Oświaty ( Dz. U. z 2016 r. poz. 1943 ). 2. Wstęp Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego zawiera opis działań podejmowanych przez szkołę w celu wspierania uczniów w rozwoju swojej osobowości, zainteresowań, aspiracji. W konsekwencji działania te przygotować mają absolwentów do trafnego wyboru dalszej ścieżki kształcenia i w dalszej perspektywie do wyboru zawodu. Młodzi ludzie mają dziś duże możliwości wyboru w sferze edukacyjno-zawodowej. Bogata oferta edukacyjna i dynamiczny rynek pracy stwarzają potrzebę wspierania uczniów w procesie podejmowania decyzji. Aby wybory te były zgodne z zainteresowaniami, uzdolnieniami i hierarchią wartości, już w szkole podstawowej należy stworzyć uczniom warunki do rozwoju zainteresowań i samopoznania. Zadaniem szkoły podstawowej jest umożliwienie młodym ludziom konfrontowania predyspozycji, zainteresowań z konkretnymi sytuacjami zawodowymi, wszechstronne zapoznanie dzieci z różnego rodzaju obszarami zawodowymi oraz wzbudzanie motywacji do dalszego kształcenia. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego daje uczniom możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do sprawnego poruszania się po ścieżce edukacyjnej a w przyszłości zawodowej. 3
3. Cele Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego 3.1 Cele główne - przygotowanie uczniów do świadomego wyboru dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej, - kształtowanie w uczniach umiejętności określania własnych predyspozycji i zainteresowań. 3.2 Cele szczegółowe - wspieranie uczniów w odkrywaniu i rozwijaniu swoich zainteresowań, pasji i talentów, - kształtowanie umiejętności analizowania swoich cech osobowości, - kształtowanie właściwych relacji społecznych, współpracy z innymi, skutecznej komunikacji, - motywowanie do nauki, rozbudzanie aspiracji zawodowych, - dostarczanie informacji o dalszych możliwościach edukacyjnych, ofertach szkół, zasadach rekrutacji, - dostarczanie informacji o zawodach (w tym zawodach przyszłościowych), rynku pracy, - zapoznanie uczniów z kompetencjami różnych zawodów, - kształtowanie postawy szacunku do pracy, - kształtowanie postawy przedsiębiorczości i aktywności wobec pracy, - przygotowanie nauczycieli do roli doradczej w procesie poradnictwa edukacyjnego i zawodowego, - zaangażowanie rodziców w pracę doradczą szkoły ( np. prezentowanie swoich zawodów, zakładów pracy ). 4
4. Adresaci - uczniowie - rodzice - nauczyciele 5. Koordynator i osoby odpowiedzialne Za realizację WSDZ odpowiada Dyrektor szkoły oraz szkolny doradca zawodowy. W realizacji WSDZ współuczestniczą: - zespół ds. doradztwa zawodowego, - wychowawcy klas, - nauczyciele, - specjaliści szkolni, - instytucje zajmujące się kształtowaniem kariery zawodowej, w tym Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 21. 6. Treści i czas realizacji Treści z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane w ciągu roku szkolnego zgodnie z harmonogramem działań WSDZ: na lekcjach wychowawczych, przedmiotowych, zajęciach pozalekcyjnych oraz poza szkołą poprzez aktywny udział uczniów w dniach otwartych oraz targach szkół. 7. Metody i formy pracy doradczej Metody: - dyskusje, - warsztaty, - pogadanki, - prezentacje multimedialne, - filmy, - gry, 5
-konkursy, - testy, ankiety, Formy: - zajęcia grupowe, - poradnictwo indywidualne, - informatory, broszury, - tablica informacyjna, - wycieczki zawodoznawcze, - spotkania ze specjalistami, przedstawicielami różnych zawodów, - koła zainteresowań, - wolontariat 8. Współpraca - współpraca z Radą Pedagogiczną w zakresie realizacji działań WSDZ, - Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna Nr 21, - Biuro Edukacji m. st. Warszawy, - WCIES, - Ośrodek Rozwoju Edukacji, - OHP, - szkoły (dni otwarte) 9. Spodziewane efekty Po zrealizowaniu zajęć uczeń potrafi: - określić swoje mocne i słabe strony, - wymienić zdolności, zainteresowania, umiejętności, - dostosować się do zmian, - współpracować w zespole, - sprawnie się komunikować, - analizować źródła informacji edukacyjno-zawodowej, - dopasować kompetencje do zawodu, 6
- racjonalnie planować swoją ścieżkę edukacyjno-zawodową, - wyjaśniać zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, - wyjaśnić znaczenie uczenia się przez całe życie, Rodzic: - zna mocne i słabe strony swojego dziecka, - wie jak wspierać dziecko w rozwijaniu jego pasji, zainteresowań, - zna dalsze możliwości i kierunki kształcenia, Nauczyciel: - wie jak wspierać ucznia w rozwijaniu jego potencjału, - potrafi wdrażać elementy doradztwa zawodowego na lekcjach przedmiotowych, - wie jak wspierać ucznia w wyborze dalszej drogi kształcenia. 10. Ewaluacja Ocena realizacji WSDZ prowadzona będzie poprzez: - ankiety, - wywiady, - indywidualne rozmowy. 11. Załączniki Treści programowe Harmonogram działań na dany rok szkolny Opracował: doradca zawodowy Maria Legan 7
TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ Według Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego KLASY I-III l. POZNANIE SIEBIE - opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać; l.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób; - podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi; - podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach; - podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych. 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY - odgrywa różne role zawodowe w zabawie; - podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach; - opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach; - omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje; - opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; - posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE - uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności; - wskazuje treści, których lubi się uczyć; - wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich. 8
4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO- ZAWODOWYCH - opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić; - planuje swoje działania lub działania gmpy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; - próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą. KLASY IV-VI l. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW - określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje; - wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia; - podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość; - prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców. 2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY - wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; - opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka; - podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe; - posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; - wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą. 9
3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE - wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki; - wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć; - samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO- ZAWODOWYCH - opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych; - planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; - próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą; KLASY VII-VIII 1. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW - określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; - rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe); - dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; - rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjnozawodowych; - rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; - określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji; - określa własną hierarchię wartości i potrzeb. 10
2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY - wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania; - porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; - wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy; - uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka; - analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy; - wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową; - dokonuje autoprezentacji. 3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE - analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji; - analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów; - charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej; - określa znaczenie uczenia się przez całe życie. 4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH - dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym; - określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby; - identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjnozawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy; - planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów. 11
Harmonogram działań z zakresu doradztwa zawodowego w roku szkolnym 2018/2019 LP. Forma realizacji odbiorcy prowadzący Termin realizacji 1. Realizacja programu kl. 8 Maria Legan październik- Samopoznanie -klucz grudzień do sukcesu 2018 styczeń-maj kl. 7 2018 2. Zajęcia pt. Mądrze kl. 6 wychowawcy cały rok zaplanuj swoją klas szkolny przyszłość 3. szkolenie dla nauczyciele doradca Wg terminu nauczycieli z zakresu przedmiotowi, zawodowy ustalonego wprowadzania z PP-P nr 21 przez doradztwa zawodowego na lekcjach PP-P nr 21 przedmiotowych 4. Spotkanie z rodzicami Rodzice/ Maria Legan, Styczeń uczniów klas 8 na temat opiekunowie Ewa Trąbińska 2018 Jak wspierać dziecko w uczniów klas 8 wyborze dalszej ścieżki edukacyjnej 5. Zajęcia na temat kl. 1-5 Wychowawcy cały rok zainteresowań, klas szkolny skutecznej komunikacji, pozytywnej samooceny, współpracy z innymi 12
6. Spotkania z kl. 1-8 wychowawcy cały rok przedstawicielami klas szkolny różnych zawodów 7. Prowadzenie kącika kl. 1-8 Zespół ds. cały rok doradztwa doradztwa szkolny zawodowego w zawodowego bibliotece szkolnej oraz tablicy informacyjnej 8. przekazywanie Kl. 1-8 koordynator cały rok informacji na temat doradztwa szkolny dostępnych form zawodowego wsparcia doradcy zawodowego w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej przy ul. Marywilskiej 44 13