Ocena działalności i sposobu finansowania samorządów Sopot, maj 2013
Struktura raportu Wstęp Metodologia Charakterystyka respondentów Struktura badanej próby Wyniki badania Wizerunek samorządów Podatki i inwestycje Usługi publiczne Wykorzystanie środków Unii Europejskiej Rola parlamentarzystów 2
Metodologia 3 Wstęp
Metodologia CEL BADANIA: Ocena działalności i sposobu finansowania samorządów ZAMAWIAJĄCY: Związek Miast Polskich WYKONAWCA BADANIA: PBS Sp. z o.o. METODA BADANIA: badanie ilościowe: wywiad telefoniczny CATI CZAS TRWANIA WYWIADU: ~ 8 minut RESPONDENCI: osoby indywidualne WIELKOŚĆ PRÓBY: 1600 ( po 100 wywiadów w każdym województwie) SPOSÓB DOBORU PRÓBY: losowo-kwotowa z zachowaniem reprezentatywności w zakresie struktury demograficznej 4
Charakterystyka respondentów Struktura badanej próby 5
Struktura badanej próby PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE 100% 100% 100% 80% 41,1% 80% 32,6% 80% 24,6% 60% 60% 36,3% 60% 40,2% 40% 58,9% 40% 40% 20% 20% 23,0% 20% 23,3% 0% kobieta mężczyzna 0% 18-24 lat 25-39 lat 40-59 lat 60 lat i więcej 8,1% 0% 11,9% podstawowe lub niepełne podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe *Dla każdego z badanych województw próba odzwierciedla strukturę populacji ze względu na płeć, wiek i wykształcenie. 6
Struktura badanej próby WOJEWÓDZTWO WIELKOŚĆ MIEJSCOWOŚCI 100% 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 80% 60% 40% 20% 39,9% 26,1% 15,9% 18,1% 100 100 0% miasto powyżej 200 tysięcy mieszkańców miasto od 50 do 200 tysięcy mieszkańców miasto do 50 tysięcy mieszkańców wieś 7
Wyniki badania Wizerunek samorządów 8
Wizerunek samorządów Czy uważa Pan/i, że samorządy: 0% 20% 40% 60% 80% 100% są dobrym gospodarzem spraw lokalnych 9,7% 52,7% 23,7% 8,6% 5,4% efektywnie gospodarują pieniędzmi 7,1% 38,0% 32,4% 13,0% 9,5% szybko reagują na lokalne sytuacje problematyczne 7,7% 31,4% 40,0% 13,5% 7,4% dobrze znają lokalne potrzeby 15,1% 43,2% zdecydowanie tak raczej nie nie wiem, trudno powiedzieć raczej tak zdecydowanie nie 27,5% 9,1% 5,1% Osoby, które wzięły udział w badaniu na ogół oceniały pozytywnie wizerunek samorządów pod kątem takich aspektów, jak znajomość lokalnych potrzeb czy sprawne zajmowanie się polityką lokalną (gospodarowanie sprawami lokalnymi) odpowiednio ok. 58% i 62%. Szybkość reakcji na lokalne problemy została oceniona przez ponad połowę respondentów negatywnie. Natomiast efektywne zarządzanie środkami finansowymi okazało się kategorią budzącą najwięcej rozbieżności (po ok. 45% dla sumy odpowiedzi zdecydowanie tak i raczej tak oraz zdecydowanie nie i raczej nie ). 9
Wizerunek samorządów Czy dostrzega Pan/i rozwój swojej gminy/miasta? Czy rozwój gminy/miasta związany jest z działalnością samorządów? 100% 1,5% 7,6% ZDECYDOWANIE TAK RACZEJ TAK RACZEJ NIE ZDECYDOWANIE NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ 80% 16,2% OGÓŁEM 17% 49% 21% 6% 7% ZDECYDOWANIE TAK 32% 52% 6% 3% 6% 60% 40% 20% 43,5% 31,2% ROZWÓJ GMINY/MIASTA A RACZEJ TAK 10% 62% 20% 2% 6% RACZEJ NIE 9% 28% 44% 9% 10% ZDECYDOWANIE NIE 16% 17% 31% 28% 7% TRUDNO POWIEDZIEĆ 0% 10% 43% 19% 28% 0% 10
Wizerunek samorządów Czy dostrzega Pan/i rozwój swojej gminy/miasta? Czy powinien być on: TAK: suma odpowiedzi: zdecydowanie tak i raczej tak 88% 71% 66% 70% 74% 68% 74% 65% 75% 65% 81% 81%-90% 71%-80% 60%-70% 74% 74% 70% 80% 77% SZYBSZY TAKI JAK OBECNIE WOLNIEJSZY NIE WIEM OGÓŁEM 65% 31% 2% 2% dolnośląskie 66% 29% 2% 4% kujawsko-pomorskie 68% 30% 0% 2% lubelskie 74% 24% 0% 1% lubuskie 78% 22% 0% 0% łódzkie 83% 15% 0% 2% małopolskie 76% 22% 1% 1% mazowieckie 66% 31% 3% 1% opolskie 62% 35% 0% 3% podkarpackie 72% 24% 4% 0% podlaskie 61% 33% 2% 3% pomorskie 57% 37% 3% 3% śląskie 50% 45% 3% 1% świętokrzyskie 79% 18% 1% 2% warmińsko-mazurskie 63% 28% 2% 7% wielkopolskie 59% 35% 3% 2% zachodnio-pomorskie 55% 42% 1% 2% 11
Wizerunek samorządów: podsumowanie DZIAŁALNOŚĆ Zdaniem respondentów rozwój gminy bądź miasta ma związek z działalnością samorządów. Innymi słowy, z perspektywy badanych działalność samorządów nadaje bieg rozwojowi gminy lub miasta. Rozwój gminy/miasta z działalnością samorządów powiązało 66% badanych (zagregowane warianty zdecydowanie tak i raczej tak ). Przeciwną opinię wyraziła blisko jedna trzecia badanych. 7% nie potrafiło udzielić odpowiedzi na to pytanie. Badani, którzy z reguły podkreślali, że rozwój gminy/miasta ma związek z działalnością samorządów, jednocześnie dostrzegali rozwój swojej miejscowości. Było to zgodne z ogólnym przekonaniem panującym wśród respondentów, którzy wskazywali, iż dostrzegają rozwój swoich gmin bądź miast(74,7%). ROZWÓJ Rozwój swoich gmin i miast dostrzegają najczęściej respondenci z województwa pomorskiego (88%) oraz śląskiego (81%). Relatywnie często rozwój obserwowany jest również przez badanych z województwa małopolskiego i podkarpackiego ( 80% i 77%). Stosunkowo najmniej pozytywnych wskazań w zakresie tego pytania padło wśród pytanych w województwie łódzkim i opolskim(po 65%). Z deklaracji badanych wynika ponadto, iż rozwój ich gmin bądź miast powinien być szybszy niż dotychczas 65%. Co trzeci respondent wskazywał, iż rozwój powinien się utrzymać na bieżącym poziomie. Tylko 2% pytanych oczekiwałoby jego spowolnienia. Jednocześnie przeważająca większość badanych z województw łódzkiego, lubuskiego i świętokrzyskiego uważa, żerozwójichgminimiastpowinienbyćszybszy(odpowiednio83%,78%i79%). 12
Wyniki badania Podatki i inwestycje 13
Podatki i inwestycje Tylko 43% Pana/i podatków wraca do gminy. Czy uważa Pan/i, że część podatków, która wraca do budżetu gminy powinna być: 4,6% 5,9% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 7,7% 28,9% powyżej 200 tys. 50 tys.-200 tys. 31,8% 26,4% 31,7% 33,5% 17,2% 22,6% 6,7% 6,5% 6,0% 2,4% 8,2% 6,9% 22,2% 30,8% 50 tys. wieś 27,0% 29,4% 30,3% 29,3% 24,1% 23,5% 4,9% 7,5% 6,2% 4,3% 8,3% 5,2% zdecydowanie większa taka sama co obecnie zdecydowanie mniejsza raczej większa raczej mniejsza nie wiem, trudno powiedzieć Respondenci wskazywali również, że część podatków, która wraca do budżetu gminy powinna być większa (59,7%). Ponad jedna piąta badanych chciałaby w tym zakresie zachować status quo. Marginalny odsetek pytanych chciałby zmniejszenia budżetu gminy w zakresie tego źródła finansowania. Struktura odpowiedzi ze względu na wielkość miejscowości nie różni się znacząco od danych dla ogółu. 14
Podatki i inwestycje Czy Pana/i zdaniem gmina/miasto, którym Pan/i mieszka powinna/o przeznaczać na inwestycje: 14,5% 1,9% 0,5% 2,3% 40,1% powyżej 200 tys. 50 tys.-200 tys. 50 tys. 0% 20% 40% 60% 80% 100% 1,9% 0,6% 40,5% 42,3% 11,8% 2,9% 0,8% 30,6% 41,4% 23,2% 2,1% 1,9% 1,0% 43,8% 37,1% 13,4% 1,8% 2,9% 40,7% zdecydowanie więcej środków tyle co obecnie zdecydowanie mniej środków raczej więcej środków raczej mniej środków nie wiem, trudno powiedzieć wieś 41,7% 41,8% 12,8% 2,0% Badani w zdecydowanej większości oczekują natomiast przeznaczania większych środków gminy/miasta na inwestycje ok. 81%. Zaledwie 14,5% uznało, że gmina bądź miasto powinna przeznaczać na ten sektor tyle środków, co obecnie. Ponownie nie obserwuje się znaczących różnic w rozkładzie ze względu na wielkość miejscowości w zakresie przeznaczania środków pieniężnych na inwestycje. 1,7% 15
Podatki i inwestycje Czy Pana/i zdaniem gmina/miasto, którym Pan/i mieszka powinna/o przeznaczać na inwestycje: 100% 80% 4,0% 2,6% 14,4% 0,8% 1,3% 4,7% 1,6% 0,7% 0,7% 0,4% 2,1% 2,0% 2,2% 0,8% 0,8% 3,4% 0,8% 1,5% 1,2% 2,3% 2,6% 1,0% 4,0% 0,5% 3,5% 3,4% 3,1% 2,5% 2,7% 8,9% 1,6% 3,8% 2,7% 2,5% 0,6% 4,3% 3,1% 5,0% 0,9% 9,3% 12,5% 8,5% 18,6% 18,2% 12,4% 12,7% 10,7% 9,7% 15,5% 14,1% 19,7% 12,5% 16,0% 60% 43,8% 41,6% 43,7% 39,7% 39,2% 44,1% 45,2% 38,9% 42,9% 37,2% 30,3% 38,4% 39,5% 48,3% 40,3% 29,3% 40% 20% 35,1% 36,8% 44,4% 45,4% 41,4% 40,3% 34,7% 42,2% 39,5% 41,6% 49,6% 37,7% 40,5% 39,7% 37,9% 55,0% 0% zdecydowanie więcej środków raczej więcej środków tyle co obecnie raczej mniej środków zdecydowanie mniej środków nie wiem, trudno powiedzieć 16
Podatki i inwestycje Gdyby doszło do zmiany przepisów i więcej środków finansowych zostałoby w Pana/i gminie/ mieście, to na co samorząd powinien je wydać? ochronę zdrowia tworzenie i ochronę miejsc pracy infrastrukturę drogową oświatę pomoc społeczna transport publiczny bezpieczeństwo nie wiem, trudno powiedzieć 20,9% 18,1% 16,7% 40,8% 57,1% 55,6% 0,5% OGÓŁEM 69,0% *% nie sumują sią do 100, gdyż możliwe było wskazanie do 3 obszarów 1,0% 0,4% 0,3% 0,4% 73,6% 75,7% 68,3% 63,8% 55,2% 60,1% 64,7% 51,9% 51,3% 47,9% 52,5% 63,4% 41,6% 39,9% 37,2% 43,0% 15,5% 23,3% 25,0% 20,4% miasto powyżej 200 29,0% tysięcy mieszkańców 13,5% 14,4% 16,3% miasto od 50 do 200 13,4% tysięcy mieszkańców 23,3% 19,9% 13,6% miasto do 50 tysięcy mieszkańców wieś 17
Podatki i inwestycje Gdyby doszło do zmiany przepisów i więcej środków finansowych zostałoby w Pana/i gminie/ mieście, to na co samorząd powinien je wydać? pierwsze wskazanie drugie wskazanie trzecie wskazanie brak wskazania 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% ochronę zdrowia 26,2% 26,0% 16,8% 31,0% tworzenie i ochronę miejsc pracy 23,9% 16,2% 17,0% 42,9% infrastrukturę drogową 23,2% 19,6% 12,9% 44,4% oświatę 13,3% 14,9% 12,6% 59,2% pomoc społeczną 6,9% 5,9% 8,2% 79,1% transport publiczny 3,1% 7,0% 81,9% bezpieczeństwo 2,9% 5,0% 8,8% 83,3% *Zestawienie uwzględnia schemat rangowania. Możliwe było wskazanie maksymalnie 3 odpowiedzi. 18
Podatki i inwestycje: podsumowanie PODATKI Respondenci biorący udział w badaniu w większości opowiadali się za tym, aby część opodatkowania, która wraca do budżetu gminy była większa. Ponadto respondenci w każdym województwie chcieliby, aby gmina bądź miasto przeznaczały większe nakłady finansowe na inwestycje. Najczęściej dotyczyło to badanych w województwie warmińsko-mazurskim i lubelskim (po ok. 88% wskazań na sumę odpowiedzi zdecydowanie tak i raczej tak ). Jednak oczekiwanie zwiększenia środków na inwestycje w gminie/mieście jest tendencją obserwowaną z dużym nasileniem w niemal każdym województwie. Badanych skłaniających się do tej opinii jest zdecydowanie więcej niż tych deklarujących przeciwne zdanie. INWESTYCJE Jednocześnie w przypadku nadwyżki środków finansowych pozostających w budżecie gminy/mieście na skutek zmiany przepisów, respondenci deklarowali najczęściej, iż samorząd powinien przeznaczać je na ochronę zdrowia oraz na tworzenie nowych i ochronę obecnych miejsc pracy odpowiednio 69% i 57,1%. Sfera opieki medycznej była wskazywana najczęściej w miastach od 50 do 200 tys. mieszkańców (75,7%) oraz w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców (73,6%). Infrastruktura drogowa była zaś najbardziej popularną kategorią wśród mieszkańców wsi 63,4%. Ochrona zdrowia, tworzenie i ochrona miejsc pracy oraz infrastruktura drogowa były również najczęściej wskazywane jako pierwsze(26,2%, 23,9% i 23,2%). 19
Wyniki badania Usługi publiczne 20
Usługi publiczne Pana/i zdaniem decyzje dotyczące rozwoju Pana/i gminy/miasta powinny zapadać: władza centralna powinna współpracować z samorządem 0% 20% 40% 60% 80% 100% 51% 38,2% 3,5% 55,4% 3,0% 44% 3% lokalnie, bo samorząd lepiej zna nasze potrzeby centralnie, bo władza centralna ma wizję rozwoju całego kraju i większe zasoby* 50,5% 1,8% 46,4% 1,3% lokalnie, bo samorząd najlepiej zna nasze potrzeby centralnie, bo władza centralna ma wizję rozwoju całego władza centralna powinna współpracować z samorządem *pominięto odpowiedź nie wiem, trudno powiedzieć nie wiem, trudno powiedzieć 21
Usługi publiczne Za jakie obszary według Pana/i powinien odpowiadać samorząd: ochrona zdrowia 76,7% 69% 74% 79% drogi oświata pomoc społeczna bezpieczeństwo emerytury transport publiczny nie wiem, trudno powiedzieć 2,0% OGÓŁEM 55,3% 54,1% 53,9% 52,4% 71,9% 65,8% *% nie sumują sią do 100, gdyż możliwe było wskazanie do 3 obszarów 4% 2% 1% 2% 67% 73% 73% 71% 60% 71% 65% 64% 56% 57% 54% 54% 55% 54% 56% 50% 56% 52% 54% 54% 59% 59% 49% 46% 18-24 lat 25-39 lat 40-59 lat 60 lat i więcej 22
Usługi publiczne Za jakie obszary według Pana/i powinien odpowiadać samorząd: wskazanie pierwsze wskazanie drugie wskazanie trzecie wskazanie czwarte wskazanie piąte wskazanie szóste wskazanie siódme brak wskazań ochrona zdrowia 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 2,7% 0,9% 29,5% 20,4% 15,3% 5,5% 2,4% 23,3% drogi 29,8% 15,5% 11,3% 3,3% 6,1% 3,8% 2,1% 28,1% oświata 13,2% 21,8% 13,6% 5,5% 5,8% 3,3% 2,6% 34,2% pomoc społeczna 6,6% 9,3% 10,8% 7,3% 7,1% 8,6% 5,6% 44,7% bezpieczeństwo 5,7% 8,7% 11,4% 9,6% 8,6% 7,7% 2,4% 45,9% emerytury 7,1% 10,0% 12,8% 7,0% 5,0% 4,3% 7,8% 46,1% transport publiczny 6,1% 8,7% 8,5% 5,2% 5,4% 6,1% 12,4% 47,6% *Zestawienie uwzględnia schemat rangowania 23
Usługi publiczne: podsumowanie DECYZJE Respondenci nie byli zwolennikami rozwiązania mówiącego o decyzyjności centralnej. Odpowiedź wskazującą, iż decyzje dotyczące rozwoju ich gminy bądź miasta powinny zapadać na szczeblu centralnym, ponieważ władza centralna dysponuje ogólną wizją rozwoju całego kraju i większe zasoby padła w przypadku jedynie 3% badanych. W odniesieniu do decyzji podejmowanych lokalnie i kooperacji samorządów z władzą centralną zdania były podzielone. Wskazał je niemal taki sam odsetek pytanych(odpowiednio 44% i 51%). Odpowiedź wskazującą na większą decyzyjność po stronie samorządów wskazywali relatywnie częściej mężczyźni 50,5%, uznając, że decyzje powinny zapadać lokalnie, bo samorząd najlepiej zna potrzeby gminy/miasta. Natomiast ponad połowa kobiet wskazała na współpracę władzy centralnej z samorządem(55,4%). KOMPETENCJE Zdaniem badanych takie obszary, jak: ochrona zdrowia, drogi i oświata powinny być priorytetem dla władz samorządowych (ok. 77%, 72% i 66%). Ochronę zdrowia wybierali częściej respondenci w wieku 60 lat i więcej. Transport publiczny i emerytury często wskazywali zaś pytani w wieku 18-24 lat. Drogi i ochrona zdrowia wskazywane były w pierwszej kolejności przez jedną trzecią badanych. Jako druga w kolejności pod względem priorytetów dla władz samorządowych okazała się oświata. Wskazało na nią blisko 22% badanych. 24
Wyniki badania Wykorzystanie środków Unii Europejskiej 25
Wykorzystanie środków Unii Europejskiej Z którym ze stwierdzeń dotyczących pozyskiwania przez samorządy środków z UE najbardziej się Pan/i zgadza: 63% pozyskiwanie funduszy z UE powinno być priorytetem samorządów 18-24 lat 0% 20% 40% 60% 80% 100% 67,0% 25,7% 6,7% 0,7% 30% władza lokalna nie powinna uzależniać rozwoju gminy/miasta od funduszy UE 25-39 lat 40-59 lat 59,2% 63,3% 36,0% 31,3% 2,1% 2,8% 3,2% 2,2% 4% pozyskiwanie funduszy z UE jest nieważne, nie ma znaczenia dla rozwoju gminy/miasta 60 lat i więcej 65,5% 24,5% 4,0% 5,9% *pominięto odpowiedź nie wiem, trudno powiedzieć 26
Wykorzystanie środków Unii Europejskiej Na co przede wszystkim powinny być wykorzystane fundusze pozyskane z UE? tworzenie i ochrona miejsc pracy 69,9% 74,8% 66,6% 69,7% 70,6% ochrona zdrowia 69,5% 55,0% 72,1% 76,6% 71,9% oświata 50,0% 39,5% 47,1% 53,3% 59,0% infrastruktura drogowa 47,0% 41,1% 41,7% 47,5% 56,1% bezpieczeństwo 32,3% 27,4% 33,1% 30,5% 40,5% transport publiczny 18,8% 11,2% 19,3% 19,6% 22,2% podstawowe lub niepełne podstawowe zasadnicze zawodowe nie wiem/trudno powiedzieć 1,6% OGÓŁEM 2,8% 0,8% 1,9% 1,3% średnie wyższe 27
Wykorzystanie środków Unii Europejskiej Na co przede wszystkim powinny być wykorzystane fundusze pozyskane z UE? pierwsze wskazanie drugie wskazanie trzecie wskazanie brak wskazania 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% tworzenie i ochrona miejsc pracy 36,6% 17,6% 15,7% 30,1% ochrona zdrowia 25,8% 26,7% 16,9% 30,5% oświata 14,7% 15,8% 19,4% 50,0% infrastruktura drogowa 13,5% 20,7% 12,8% 53,0% bezpieczeństwo 5,4% 10,1% 16,8% 67,7% transport publiczny 2,4% 5,7% 10,8% 81,2% nie wiem/trudno powiedzieć 5,4% 10,1% 16,8% 67,7% *Zestawienie uwzględnia schemat rangowania. Możliwe było wskazanie maksymalnie 3 odpowiedzi. 28
Wykorzystanie środków Unii Europejskiej Aby pozyskać fundusze, samorządy muszą wyłożyć część środków. Z jakich źródeł powinno być to finansowane? 0,1% 5,9% WŁADZA CENTRALNA KREDYTY CZĘŚĆ PODATKÓW OBECNY BUDŻET NIE WIEM 30,1% OGÓŁEM 30% 3% 30% 31% 6% 31,1% POWYŻEJ 200 TYS. 22% 1% 41% 30% 5% 50 TYS. 200 TYS. 34% 3% 31% 26% 6% 30,2% 2,6% DO 50 TYS. 31% 3% 26% 35% 4% WIEŚ 32% 3% 26% 31% 8% dodatkowe środki finansowe od władzy centralnej zaciąganie kredytów przez gminy/miasta większa cześć podatków dochodowych płaconych przez obywateli wraca do ich gmin/miast gminy/miasta muszą wygospodarować środki w budżecie, którym dysponują Finansowanie środków potrzebnych do pozyskania funduszy UE, powinno zdaniem badanych odbywać się na drodze dodatkowego finansowania od władzy centralnej, większej części podatków dochodowych bądź wygospodarowania środków w budżecie, którym dysponują. 29
Wykorzystanie środków UE: podsumowanie POZYSKIWANIE Badani przeważnie wskazywali, że pozyskiwanie funduszy unijnych powinno być priorytetem samorządów (63%). Co trzeci badany wskazywał, że władza lokalna nie powinna uzależniać rozwoju gminy/miasta od funduszy UE. Jedynie 4% badanych sądzi, że pozyskiwanie środków UE nie ma znaczenia dla rozwoju gminy/miasta. W kontekście badania wydaje się, że fundusze w kategoriach priorytetu postrzegane są stosunkowo najczęściej przez najmłodszą i najstarszą grupę wiekową wyróżnioną w badaniu 67% i 66%. WYDATKOWANIE Badani chcieliby, aby fundusze pozyskane w ramach programów operacyjnych UE były przeznaczone na tworzenie i ochronę miejsc pracy, ochronę zdrowia i oświatę (odpowiednio ok. 70%, 69,5% i 50%). Te trzy kategorie były wskazywane na ogół najczęściej niezależnie od poziomu wykształcenia respondenta. Tworzenie i ochrona miejsc pracy była odpowiedzią wskazywaną najczęściej jako pierwsza ok. 37%. Drugą co do wielkości kategorią wskazywaną w pierwszej kolejności była ochrona zdrowia (25,8%). Natomiast odpowiedzi: transport publiczny i bezpieczeństwo najczęściej nie były wskazywane w ogóle. 30
Wyniki badania Rola parlamentarzystów 31
Rola parlamentarzystów W jakim stopniu zgadza się Pan/i ze stwierdzeniem: 0% 20% 40% 60% 80% 100% parlamentarzyści tworzą prawo, które sprzyja rozwojowi społeczności lokalnych 5,6% 28,3% 41,7% 18,7% 5,7% 9,5% 23,8% 35,9% 26,9% 3,9% 4,8% 7,5% 22,6% 26,1% 18-24 lat 0% 20% 40% 60% 80% 100% 3,0% 34,7% 48,9% 12,6% 0,8% 25-39 lat 4,9% 24,0% 43,0% 25,7% 2,4% 39,0% 40-59 lat 8,8% 28,6% 35,1% 22,6% 4,9% 60 lat i więcej 11,0% 21,2% 34,6% 23,7% 9,5% 32
Rola parlamentarzystów W jakim stopniu zgadza się Pan/i ze stwierdzeniem: 0% 20% 40% 60% 80% 100% parlamentarzyści powinni w większym stopniu współpracować z samorządami przy tworzeniu prawa, dotyczącego funkcjonowania miast i gmin 6,3% 2,8% 1,8% 55,3% 57,9% 35,0% 29,8% 1,6% 6,2% 1,9% 4,1% 6,5% 1,6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 18-24 lat 50,1% 38,6% 9,4% 1,9% 32,5% 56,6% 25-39 lat 52,4% 38,0% 2,0% 5,9% 2% 40-59 lat 55,6% 32,8% 3,8% 6,1% 2% 60 lat i więcej 65,9% 22,8% 2,8% 5,7% 3% 33
Rola parlamentarzystów Czy uważa Pan/i, że posłowie/senatorowie z Pana/i gminy/miasta wspierają jej/jego rozwój? 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% OGÓŁEM 14,9% 43,4% 11,7% 20,9% 9,0% 100% 80% 60% 40% 20% 12,2% 21,7% 13,8% 45,0% 6,0% 7,5% 3,4% 20,6% 24,9% 26,0% 9,8% 10,2% 16,9% 50,3% 40,0% 37,1% 12,1% 14,0% 22,8% 21,5% 11,5% 14,2% 42,3% 39,5% 4,9% 23,1% 13,9% 40,6% 10,3% 10,7% 11,4% 8,0% 8,5% 6,8% 7,1% 9,1% 12,3% 8,7% 15,0% 14,7% 22,7% 21,1% 9,0% 30,8% 22,9% 17,5% 29,8% 7,1% 15,0% 5,6% 7,2% 16,7% 20,7% 10,4% 17,9% 53,8% 45,5% 44,8% 43,9% 54,0% 28,3% 37,4% 37,6% 48,5% 0% 7,3% 13,3% 17,4% 16,6% 11,2% 10,7% 17,5% 13,8% 12,5% 9,3% 20,4% 24,0% 18,7% 3,1% 16,9% 10,6% wspierają w wystarczającym stopniu w ogóle nie wspierają nie wiem, trudno powiedzieć wspierają w niewystarczającym stopniu W PARLAMENCIE NIE MA PRZEDSTAWICIELI MOJEJ GMINY/MIASTA 34
Rola parlamentarzystów: podsumowanie TWORZENIE PRAWA Badani nie zgadzali się z opinią, jakoby parlamentarzyści tworzyli prawo sprzyjające rozwojowi społeczności lokalnych. Suma odpowiedzi przeczących wynosiła ok. 62%. Prawidłowość ta dotyczyła również danych w podziale ze względu na płeć czy ujętych w formie przedziałów wiekowych wyodrębnionych w badaniu. Respondenci natomiast w zdecydowany sposób zgodzili się z opinią, iż parlamentarzyści powinni w większym stopniu współpracować z samorządami przy tworzeniu prawa, dotyczącego funkcjonowania gmin i miast. Ponownie struktura ze względu na wiek i płeć stanowiła odwzorowanie danych zaobserwowanych na poziomie ogólnym. WSPARCIE SAMORZĄDÓW Zdaniem respondentów parlamentarzyści (posłowie/senatorowie) z ich gmin bądź miast wspierają w niewystarczającym stopniu rozwój gmin i miast (ok. 43%). Z deklaracji ponad jednej piątej badanych wynika, że w parlamencie nie ma przedstawicieli ich gminy/miasta. Odpowiedź wspierają w niewystarczającym stopniu była odpowiedzią najczęściej wskazywaną również w podziale ze względu na poszczególne województwa. 35