DOCHODY I WYDATKI SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH W PRZEKROJU REGIONALNYM W LATACH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WYDATKÓW STRUKTURALNYCH

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "DOCHODY I WYDATKI SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH W PRZEKROJU REGIONALNYM W LATACH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WYDATKÓW STRUKTURALNYCH"

Eleonora Michałowska
4 lat temu
Przeglądów:

1 dr Marek Chrzanowski DOCHODY I WYDATKI SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH W PRZEKROJU REGIONALNYM W LATACH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WYDATKÓW STRUKTURALNYCH

2 Plan wystąpienia Metoda badawcza Wyniki badania Dyskusja

4 Wyzwania Zmiany prawa: Ustawa o finansach publicznych z dn. 27 sierpnia 2009 r. Dz. U nr 157 poz Ustawa o finansach publicznych z dn. 30 czerwca 2005 r. Dz. U nr 249 poz Ustawa o finansach publicznych z dn. 26 listopada 1998 r. Dz. U.1998 nr 155 poz Reorganizacja struktury jednostek sektora finansów publicznych Od 2010 roku doszło do dużych zmian w organizacji sektora finansów publicznych i zasadach prowadzenia gospodarki finansowej. Likwidacja zakładów budżetowych prowadzących działalnośćw zakresie innym, niżokreślona w ustawie o finansach publicznych. Częśćjednostek samorządu terytorialnego podjęła decyzje o przekształceniu zakładów budżetowych w spółki. Zlikwidowano równieżgospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych oraz rachunki dochodów własnych. Likwidacja od 2010 r. samorządowych funduszy celowych nieposiadających osobowości prawnej -środki z nich zasiliły dochody jednostek samorządu terytorialnego. System statystyki publicznej nie dostarcza kompleksowych i jednorodnych metodologicznie danych potrzebnych do analizy dochodów i wydatków w sposób kompleksowy i we wszystkich przekrojach, równieżw ujęciu regionalnym 4

5 Przyjęte rozwiązania 1/2 Różne zbiory danych, m. in.: Sprawozdania z wykonania budżetu państwa; Zestawienie wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego; Dane Ministerstwa Finansów dotyczące dochodów i wydatków sektora rządowego ijednostek samorządu terytorialnego; Analizy wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej przygotowywane przez Najwyższą Izbę Kontroli; Sprawozdania finansowe oraz z wykonania budżetu poszczególnych instytucji; Dane Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej dotyczące Funduszu Pracy; Dane Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczące uczelni publicznych podlegających ministerstwu; Dane Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, dotyczące Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej; Dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotyczące Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; Dane Głównego Urzędu Statystycznego. Dane dotyczące finansów państwowych instytucji kultury za 2010 rok, w tabelach pokazujących dochody i wydatki SFP w ujęciu podmiotowym, zostały zaliczone do pozostałych jednostek podsektora centralnego. Ujęcie kasowe Kluczowe dla przygotowywania danych było usunięcie transferów wewnętrznych dokonywanych w ramach sektora finansów publicznych. Po dokonaniu konsolidacji, wielkości wykazane w raporcie to dochody i wydatki otrzymane od, bądźteżwykonane na rzecz podmiotów zewnętrznych (za wyjątkiem dochodów podsektora samorządowego, które podawano w ujęciu skonsolidowanym oraz z uwzględnieniem transferów).

6 Przyjęte rozwiązania 2/2 Transfery wewnętrzne W związku z tym, że dane o finansach budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego przygotowywane sąw ujęciu kasowym w badaniu stosowano właśnie to podejście. W przypadku korzystania z danych memoriałowych, eliminowano operacje, które nie miały odzwierciedlenia w rzeczywistych przepływach środków jak np. amortyzacja, odpisy aktualizacyjne czy teżzmiany poziomu rezerw. Dotychczas prowadzone badania Wyniki badania zestawiono z dotychczas prowadzonymi analizami dochodów i wydatków sektora finansów publicznych (raporty IBNGR oraz PWC) oraz zagregowanymi danymi prezentowanymi w sprawozdaniach z wykonania budżetu państwa i raportach NIK.

8 Dochody

9 Struktura dochodów dochodów

10 Wydatki

11 Struktura wydatków

12 Zmiany wydatków sfp per capita w latach Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Ogólnopaństwowe i nierozdzielone Średnia*

13 Zmiany wydatków sfp per capita w latach

14 Wydatki strukturalne w latach w mld PLN

15 Wydatki strukturalne w latach wg kategorii w mld PLN

16 Wydatki strukturalne w latach według województw (mln PLN) Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Ogólnokrajowe i nierozdzielone RAZEM

17 Wydatki strukturalne per capita w latach Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Średnia

18 Wydatki strukturalne SFP w Polsce w 2011 roku według województw i kategorii ekonomicznych, w podziale na źródło finansowania (PLN per capita) Krajowe Unijne RAZEM RAZEM (% średniej krajowej) IP RZL BSP IP RZL BSP IP RZL BSP IP RZL BSP Dolnośląskie % 96% 90% Kujawsko-Pomorskie % 108% 71% Lubelskie % 86% 119% Lubuskie % 121% 68% Łódzkie % 107% 101% Małopolskie % 97% 105% Mazowieckie % 108% 147% Opolskie % 90% 96% Podkarpackie % 114% 120% Podlaskie % 99% 80% Pomorskie % 97% 72% Śląskie % 77% 79% Świętokrzyskie % 117% 100% Warmińsko-Mazurskie % 116% 128% Wielkopolskie % 97% 83%

19 Wnioski Najwięcej środków z Unii Europejskiej w latach w przeliczeniu na jednegomieszkańca pozyskało województwo warmińsko-mazurskie (4 724 zł), najmniej natomiast województwo opolskie (2 585 zł). W latach znacząco wzrosły, w ujęciu nominalnym i realnym, zarówno dochody, jak i wydatki sektora finansów publicznych, co początkowo było skutkiem dobrej koniunktury gospodarczej, natomiast po 2009 roku rosnących transferów zbudżetu Unii Europejskiej. Stopa wydatków państwa (stosunek wydatków całkowitych SFP do PKB) spadała do 2007 roku (dynamiczny wzrost PKB), następnie wyraźnie rosła do 2009 roku (dynamiczny wzrost wydatków SFP), aby w kolejnych latach znowu powrócić do trendu spadkowego (działania sanacyjne w SFP). Wzrost wydatków (po 2008 roku) byłnajwiększy w województwach o najniższym PKB per capita(opolskie, świętokrzyskie, podlaskie, podkarpackie), jednak nie przełożyły sięone na zmniejszanie dysproporcji dochodowych, co może sugerować konieczność rewizji założeń polityki rozwoju regionalnego. Systematycznie rosło znaczenie budżetu państwa i funduszy celowych, jako instrumentu redystrybucji środków publicznych. Widoczny jest proces centralizacji dochodów wpodsektorze centralnym i decentralizacji wydatków (za sprawąrosnących transferów do podsektora samorządowego). Różnice w dochodach regionów były zdecydowanie większe niżw wydatkach, co spowodowane zostało narastającąwielkościątransferów dystrybuowanych głównie wcelu wyrównywania różnic w poziomie wydatków. Mechanizm ten nie jest koordynowany w wystarczającym stopniu dla niwelowania różnic w poziomie spójności między regionami. System subwencji prowadzących do wyrównywania dochodów nie motywuje do zwiększania dochodów własnych poprzez zmniejszanie dysproporcji w rozwoju regionalnym. Skuteczna polityka rozwoju na poziomie samorządowym nie jest premiowana dodatkowymi środkami publicznymi. W roku 2010 i 2011 spadała wielkośćkrajowych wydatków strukturalnych (przy rosnącym poziomie wydatków finansowanych ze środków UE). Potwierdza to nie tylko negatywne skutki spowolnienia koniunktury i sanacji SFP, ale równieżpoczątki procesu wypierania wydatków krajowych wydatkami unijnymi (rośnie teżudziałwydatków na współfinansowanie wydatków unijnych w wydatkach krajowych). Należy zasygnalizowaćte zmiany w kontekście realizacji zasady dodatkowości w unijnej polityce regionalnej.

20 DOCHODY I WYDATKI SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH W PRZEKROJU REGIONALNYM W LATACH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WYDATKÓW STRUKTURALNYCH

Podobne dokumenty

Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim

Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim Rzeszów, Październik 2013 I. DOCHODY 1 A: Podsektor centralny 1) obecnie województwo przekazuje dochód do sektora finansów publicznych