RADA SZKOLENIOWA Temat: Dziecko z niską samooceną (z niskim poczuciem własnej wartości). Samoocena to wyobrażenienatemattego,kimiczymjesteśmy, a więc postrzeganie samego siebie. Poczucie własnej wartości to zaufanie wobec samego siebie, pewność siebie, jak również egzystencja warunkująca powodzenie i szacunek. Wysokie poczucie własnej wartości rodzi się, gdy działania powzięte wobec ja są pozytywne. Niskie poczucie wartości jest owocem działań negatywnych, determinuje brak osobistych zdolności adaptacyjnych oraz niskiej sprawności intelektualnej. Cechy jakie charakteryzują osobę zniską samooceną: - rezygnacja oraz brak satysfakcji osobistej, - niska ocena własnych zalet oraz strach, - postawa pesymistyczna, ucieczka od rzeczywistości, - smutek, - brak zaufania do innych osób. Przyczyny niskiej samooceny to: - negatywne doświadczenia, - niesprzyjająca postawa rodziców, - nienaruszalne, sztywne normy, niszczące wszelką inicjatywę, - brak niezależności, - ograniczenia ze strony otoczenia, - brak wzorców do naśladowania. Negatywne doświadczenia oraz nieodpowiednia postawa rodziców kształtują predyspozycję do niskiego poczucia własnej wartości, a przez to do bardzo nikłego poznania samego siebie. Poczucie własnej wartości jest ściśle związane z zainteresowaniem, którym rodzice obdarzają swe dzieci. Nie oferują im miłości i uwagi, kształtują w nich poczucie wartości. Brak niezależności oraz brak kontroli wiążesięściśle z brakiem osobistych, szkolnych i społecznych zdolności adaptacyjnych. Kiedy pomagamy dziecku odkrywać irozwiązywać problemy, umacnia ono zaufanie i poczucie własnej wartości. Pomocne w tym będą między innymi: - różnego rodzaju ankiety, - wsparcie dorosłych, - doznanie informacji, - samoobserwacja, - pozytywne relacje z rodzicami. Według Hernondeza: Dozowanie informacji polega na przekazywaniu dzieciom informacji, które w znacznie korzystniejszym świetle stawiają ich własne możliwości, zdolności, sprawność umysłową. Ma to pogłębić szacunek i zaufanie do siebie samych. Zmieniającdoświadczenia społeczne sprawiamy, iż inni (rodzina, koledzy, nauczyciele) zyskują znacznie większą wartość w ocenie dziecka bądź grupy w klasie. Zdolność samoobserwacji jest najskuteczniejszym sposobem pomocy sobie.
Aby dotrzeć do siebie samego, trzeba się poznać. Działania wzmacniające poczucie własnej wartości dziecka to: - cierpliwość, - obserwacja, - zaufanie do siebie samego, - uczestniczenie dziecka w grupie, - zabawa jako działanie twórcze, - poznanie dziecięcego świata. Obserwacja nauczyciela nie możeograniczyć się jedynie do korygowania, lecz takżedo inspirowania postępów. Zdobycie zaufania do samego siebie w znacznym stopniu zależyod opinii pozostałych. Bawiącsię, dziecko uczy się zmienić trudne sytuacje w sukcesy, zwiększającswą tolerancję na porażki. Niezwykle istotne jest, aby rodzice i nauczyciele dysponowali osobistym czasem wolnym, co pomoże im uniknąć uczucia, iż są niewolnikami swego trudnego powołania. Jedynie z takim nastawieniem możemy pomóc dziecku oraz szczerze zainteresować się jego światem trzeba tylko umieć patrzeć isłuchać. Podsumowując: - wychowawca powinien przywiązywać uwagę do sposobu w jaki dzieci spostrzegają siebie samych. Niskie poczucie własnej wartości jest przyczyną słabego poziomu przyswajania wiedzy w szkole, - miłość i troska, którymi obdarza się dziecko, umacniają jego poczucie wartości, - dzieci z wysokim poczuciem wartości zazwyczaj mają rodziców o równie wysokim poczuciu wartości, którzy stosują kary w sposób umiarkowany, - nie istnieje nic bardziej szkodliwego, niż brak norm dotyczących zachowania, ani też system normatywny tak restrukcyjny, iż potrafi zniszczyć wszelką inicjatywę, - ocenę sytuacji, w której się znajdujemy, w rzeczywistości to ocena danej sytuacji sprawia, iż czujemy się szczęśliwi bądź nie, - należy rozwinąć w dzieciach postawy dotyczące akceptacji siebie i innych, - jeśli pragniemy nakłonić dzieci do działań pozytywnych musimy zadać sobie pytanie: Co jest dobre w moim życiu? - musimy mieć się na baczności i nie obciążać dziecka naszymi frustracjami i lękami. Pamiętajmy: Rodzice powinni wykazywać zainteresowanie zajęciami swoich dzieci i zachęcać do działania. Świadomość sukcesu wzmacnia zaufanie, ponieważ wpochwalepracyzawartajest również pochwała tego, który ją wykonał. Jeśli rodzice pozwalają na niezależność swych dzieci, oczywiście pod pewną kontrolą, ułatwiają dzieciom zdolności adaptacyjne osobiste, szkolne oraz społeczne. Nauczyciel powinien starać się pogłębić poczucie wartości rodziców, ponieważ oni wpływają na poczucie wartości dziecka Wszyscy na tym zyskują. Wzałączeniu przekazuję kwestionariusze do wykorzystania w ramach lekcji godzin wychowawczych. Na podstawie kwestionariuszy możemy się dowiedzieć jak dziecko postrzega samego siebie w kontekście klasy. Możedać nam pełniejszy obraz dziecka.
ZAŁACZNIK NR TEST SAMOOCENY pozwala odkryć fałszywe systemy wartości. Zaznacz za pomocą X, to co naprawdę czujesz w każdej z przedstawionych sytuacji. lp TEST DOTYCZĄCY SAMOOCENY TAK Niemal zawsze Czasami NIE Niemal Nigdy.. 4 5 6 7 8 9 0 4 5 6 7 8 9 0 Mam mniej szczęścia niż inni Lubię ryzyko przygody Jestem czysta / y Jestem bardzo pracowita / y Jestem smutna / y Jestem poważna / y Oddaję się lenistwu Chciałabym/ chciałbym być inną osobą Wykonuje zadania najlepiej, jak potrafię Jestem niedbała / y Robię wszystko gorzej niż inni Jestem nieśmiała / y Moi przyjaciele liczą się ze mną Inni lubią moje towarzystwo Moi rodzice szanują moje uczucia Moi rodzice zbyt wiele oczekują ode mnie Myślę, że inni śmieją się ze mnie Jeśli chcę coś powiedzieć,robię to Łatwo ustępuję Postrzegają mnie jako samotnika
Jeśli zdobyłeś/ aś od 0 do 0 punktów - masz BARDZO WYSOKĄ SAMOOCENĘ Jeśli zdobyłeś/ aś 5 do 40 punktów - masz DOBRĄ SAMOOCENĘ Jeśli zdobyłeś/ aś od 5 do 50 punktów - masz PRZECIĘTNĄ SAMOOCENĘ Jeśli zdobyłeś/ aś od 45 do 60 punktów - maszzłą SAMOOCENĘ, cenisz się poniżej swej wartości, powinieneś/ powinnaś zwrócić się do swojego opiekuna oraz starać się lepiej poznać siebie.
ZAŁĄCZNIK NR ANKIETA: JA W TEJ KLASIE Dowiadujemy się, jak dziecko postrzega się w kontekście klasy, Zaznacz odpowiedź X. Lp Ja, w tej klasie Nigdy lub prawie nigdy Rzadko Czasami tak, czasami nie Często Zawsze lub niemal zawsze... 4. 5. 6. 7. 8. 9 0.... 4. 5. Mogę swobodnie wyrażać swoje poglądy. Mogę swobodnie okazywać uczucia. Nie uznaję innych poglądów niż własne. Cieszę się, kiedy inni mnie rozpoznają. Przejmuję się tym, co myślą o mnie inni. Czuję się tu dobrze. Czuję się samotna/ y. Wydaje się inny, niż jestem w rzeczywistości. Czuję się niepewnie. Uważam, że inni cenią mnie wystarczająco. Mam wrażenie, że inni mnie ignorują. Mam wrażenie, że inni martwią się omnie. Mam wrażenie, że inni mnie nie słuchają. Jestem nerwowa/ y. Mam wrażenie, że inni wyśmiewają mnie, kiedy się pomylę.
ZAŁACZNIK NR. OKNO JOHARI daje nam pełniejszy obraz dziecka i jego funkcjonowania wgrupie. OKNO JOHARI ZNAM SAMEGO SIEBIE NIE ZNAM SIEBIE SAMEGO ZNAJĄ MNIE JA OTWARTE - dostrzegam: rasę,płeć, myśli, które wyrażam, - łatwo komunikuję zamierzenia, działania, informacje, - Sfera wolnego działania JA NIEWIDOME I ZDEZORGANIZOWANE - to, co inni widzą we mnie, a ja nie, - wrażenie, żejajestem powodem dla innych, - to co komunikujemy, przede wszystkim za pomocą znaków niewerbalnych, nieświadomych INNI NIE ZNAJĄ MNIE JA UKRYTE LUB UNIKANE - świat moich uczuć, - to, co komunikuję z trudnością, - to, czego nie chcę,aby inni wiedzieli o mnie SFERA KRAŃCOWEJ SAMOTNOŚCI 4 - to,co nieświadome; wyraźne bodźce, - to, czego nie wiem ani ja, ani pozostali.
ZAŁĄCZNIK NR.4 Kwestionariusz badający poczucie własnej wartości.. Czy chciałbyś/ chciałabyś być tym, kim jesteś teraz?. Czy chciałbyś/ chciałabyś być kimś innym?. Czy jesteś zadowolony/ a? 4. Czy chciałbyś/ chciałabyś być innym dzieckiem? 5. Czy czasem wydaje ci się, że do niczego się nie nadajesz? 6. Czy uważasz, żejesteś gorszy od swoich kolegów? Odpowiedz: TAK lub NIE.