Przedmiotowy System Oceniania z przysposobienia obronnego obowiązujący w XIII Liceum Ogólnokształcącym w Zespole Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego im. M. Konopnickiej w Białymstoku Ocenianiu podlegają wiedza i umiejętności ucznia objęte wszystkimi obszarami aktywności ucznia. Formy sprawdzania wiedzy: 1. Formy pisemne: sprawdziany kartkówki zadania domowe referaty 2. Formy ustne: odpowiedzi aktywność na zajęciach prezentacje 3. Formy praktyczne: ćwiczenia praca w grupie Sprawdzian pisemny informuje o nabytych przez ucznia wiadomościach i umiejętnościach z materiału objętego sprawdzianem. Zakres materiału jest podany przez nauczyciela na co najmniej tydzień przed planowanym terminem. Poprawa oceny niedostatecznej ze sprawdzianu odbywa się na zasadach przyjętych w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. Poprawa oceny pozytywnej na wyŝszą moŝliwa jest po zgłoszeniu takiej chęci przez ucznia. Zakres materiału obowiązującego musi być zgodny z zakresem obowiązującym na poprawianym sprawdzianie. Formę i sposób ustala nauczyciel i uczeń. Kartkówka sprawdza stopień zrozumienia i opanowania materiału oraz systematyczność pracy ucznia. Obejmuje materiał z trzech ostatnich tematów. MoŜe być niezapowiedziana. Nie podlega poprawie. Wypowiedź ustna stwarza moŝliwość uzyskania informacji zwrotnej, dotyczącej aktualnego stanu wiedzy ucznia z zakresu materiału obejmującego trzy ostatnie tematy zajęć lub, w przypadku wcześniejszego uzgodnienia z uczniem, większego zakresu materiału. Referat stwarza moŝliwość zaprezentowania przez ucznia przedstawienia zagadnienia w formie innej niŝ przedstawiona przez podręcznik lub nauczyciela. Forma ta musi wyczerpać merytoryczną zawartość tematu. Ocenie podlega: zawartość merytoryczna, komunikatywny sposób doboru form zaprezentowania treści referatu, podsumowanie w postaci notatki. Temat referatu, termin jego prezentacji ustala uczeń i nauczyciel. Przygotowanie do zajęć i udział w nich oceniane są w następujący sposób: Ocena: celujący otrzymuje uczeń, który opanował w sposób całkowity i wyczerpujący materiał programowy, wykorzystuje treści i wiadomości powiązane ze sobą, rozumie zgodne z nauką uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska bez jakiejkolwiek pomocy z zewnątrz, samodzielnie i sprawnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i
praktycznych, przekazując wiadomości stosuje poprawny język, styl, swobodnie posługuje się terminologią przedmiotu, jego wypowiedź cechuje wysoki stopień spójności. Ocena: bardzo dobry otrzymuje uczeń, który udzielił wyczerpującej odpowiedzi pod względem faktograficznym, swobodnie operuje faktami, dostrzega analogie, wyciąga poprawne wnioski i popiera je przykładami. Posiada wiedzę z zakresu podstawowego i ponadpodstawowego. Ocena: dobry otrzymuje uczeń, który samodzielnie przedstawił większość wymaganych treści (z zakresu podstawowego i ponadpodstawowego) poprawnie pod względem języka przedmiotu, jednak nie wyczerpał zagadnienia. Ocena: dostateczny otrzymuje uczeń, który zna waŝniejsze fakty (posiada wiedzę podstawową) i potrafi je zinterpretować. Odpowiedź odbywa się przy niewielkim ukierunkowaniu ze strony nauczyciela. Dopuszczalne są niewielkie błędy językowe i rzeczowe. Ocena: dopuszczający otrzymuje uczeń, który posiada niezbędną wiedzę ( z zakresu podstawowego) z punktu widzenia realizacji celów przedmiotu i konieczna w toku dalszego kształcenia. Podczas odpowiedzi moŝliwe są błędy, zarówno w zakresie wiedzy merytorycznej, jak i w sposobie zaprezentowania. Uczeń zna podstawowe fakty i przy pomocy nauczyciela udziela odpowiedzi na podstawowe pytanie. Ocena: niedostateczny otrzymuje uczeń, który nie spełnia kryteriów na ocenę dopuszczającą. Ćwiczenia praktyczne ocenianiu podlegają czynności, które były przedmiotem ćwiczeń podczas zajęć. Zeszyt ćwiczeń prowadzenie jest dobrowolne. Uczeń chcąc uzyskać dodatkową jedną ocenę w semestrze moŝe zdecydować się na prowadzenie zeszytu ćwiczeń.. Poprawność merytoryczna i systematyczność prowadzenia jest kontrolowana w terminach ustalonych przez nauczyciela.
DZIAŁ I: ZagroŜenia czasu pokoju, ich źródła i formy występowania wymienić rodzaje zagroŝeń; wyjaśnić zasady zachowania się w przypadku klęsk Ŝywiołowych; omówić zagroŝenia związane z działalnością człowieka; udowodnić, Ŝe przyczyną zagroŝeń nadzwyczajnych moŝe być wyjaśnić przyczyny zagroŝeń; lekkomyślność człowieka; omówić przyczyny powstawania zagroŝeń środowiska udowodnić, Ŝe technizacja Ŝycia moŝe stanowić zagroŝenie dla środowiska; miejskiego; udowodnić, Ŝe znajomość zasad zachowania się w przypadku katastrof omówić działania ekologiczne w róŝnych sytuacjach Ŝyciowych ( zmniejsza straty wśród ludności; w domu, na wycieczce, w lesie); omówić zagroŝenia środowiska wiejskiego; wskazać te przedsięwzięcia władz lokalnych, które maja na celu poprawę wymienić nadzwyczajne lokalne zagroŝenia środowiska; stanu środowiska naturalnego; omówić działania ekologiczne na terenie wsi, osiedla, miasta; wymienić główne źródła zagroŝeń występujące w woj. podlaskim; DZIAŁ II: ZagroŜenia czasu kryzysu militarnego i wojny zdefiniować pojęcia omawiane na lekcji; wymienić przyczyny konfliktów zbrojnych; scharakteryzować formy zagroŝeń militarnych; dokonać podziału współczesnych środków raŝenia; wymienić zagroŝenia wynikające ze współczesnych działań wojennych; wymienić i omówić rodzaje uzbrojenia zaliczanego do klasycznych środków raŝenia; wymienić rodzaje broni jądrowej, rodzajów wybuchów; wymienić i omówić czynniki raŝenia występujące przy wybuchu jądrowym; wymienić i scharakteryzować grupy związków chemicznych ze wyjaśnić zaleŝności między niestabilnością polityczną i gospodarczą krajów sąsiednich a bezpieczeństwem Polski; udowodnić, Ŝe kryzysy i konflikty lokalne mogą stanowić zagroŝenie dla bezpieczeństwa Polski. udowodnić, Ŝe technizacja Ŝycia moŝe stanowić zagroŝenie dla środowiska; udowodnić, Ŝe znajomość zasad zachowania się w przypadku katastrof zmniejsza straty wśród ludności wyjaśnić szczegółowo postępowanie w przypadku wybuchu jądrowego; udowodnić, Ŝe znajomość działania czynników raŝenia zmniejsza straty wśród ludności; udowodnić, Ŝe znajomość zasad zachowania się w terenie skaŝonym zmniejsza straty wśród ludności;
względu na działanie na organizm człowieka; omówić zasady zachowania się na terenie skaŝonym; wymienić i scharakteryzować choroby zakaźne stosowane jako broń biologiczna; wymienić sposoby przenoszenia broni biologicznej omówić zasady zachowania się na terenie, na którym uŝyto broni biologicznej; wymienić symptomy, po których rozpoznaje się zakaŝenie terenu; wyjaśnić podstawowe pojęcia związane z tematem; wymienić cechy współczesnych zagroŝeń ludności; wyjaśnić w jakim celu prowadzi się likwidację skaŝeń i zakaŝeń; wymienić sposoby ostrzegania i alarmowania ludności stosowane w Polsce; udowodnić, Ŝe znajomość zasad zachowania się w terenie zakaŝonym zmniejsza straty wśród ludności; omówić cel i zakres przygotowania społeczeństwa do uczestnictwa w powszechnej samoobronie; wyjaśnić róŝnice między ostrzeganiem a alarmowaniem; DZIAŁ III: Psychologiczne skutki sytuacji kryzysowych i sposoby ich łagodzenia. wyjaśnić pojęcie stresu; wyjaśnić mechanizm powstawania stresu i jego skutki; wymienić sytuacje i czynniki stresujące; opisać najbardziej typowe sposoby radzenia sobie ze stresem; opisać najczęstsze reakcje człowieka na stres zaplanować ćwiczenia relaksacyjne dla siebie; wyjaśnić znaczenie słowa panika ; wyjaśnić mechanizm powstawania paniki; wymienić podstawowe sytuacje sprzyjające rozwojowi paniki; zaplanować sposoby zapobiegania i przeciwdziałania panice w określonej opisać najczęstsze zachowania osób, które uległy panice; sytuacji kryzysowej; DZIAŁ IV: System obronny Rzeczypospolitej Polskiej. wymienić funkcje obronne państwa; zdefiniować pojęcia omawiane na lekcji; omówić zadania systemu obronnego państwa; omówić podstawowe zasady obronności państwa; scharakteryzować siły zbrojne RP; wymienić naczelne organa kierowania obroną kraju; wyjaśnić rolę pozazbrojnych działań wojennych; wykazać znaczenie połoŝenia geograficznego Polski dla bezpieczeństwa europejskiego; omówić cel i zadania poszczególnych ogniw wchodzących w skład układu pozamilitarnego; określić zadania podsystemów kierowania w czasie wojny;
zdefiniować pojęcia omawiane na lekcji; omówić zadania organu administracji wojskowej; wymienić podstawowe obowiązki Wojskowej Komendy Uzupełnień; wyjaśnić, kto i w jakim zakresie planuje świadczenia obronne; wyjaśnić rodzaje świadczeń na rzecz obrony; wyjaśnić na czym polega obowiązek świadczeń osobistych w czasie pokoju; wyjaśnić na czym polegają świadczenia rzeczowe; określić zadania samorządu terytorialnego w dziedzinie obronności kraju; omówić zadania organów władzy i administracji publicznej w planowaniu obronnym państwa; określić na czym polega współpraca organów wojskowych, rządowych i samorządowych w zakresie planowania obronnego; wyjaśnić róŝnice między obowiązkiem świadczeń osobistych a rzeczowych; wyjaśnić istotę świadczeń szczególnych; określić, kto nie podlega obowiązkowi świadczeń osobistych i uzasadnić dlaczego; DZIAŁ V: Rola i zadania Sił Zbrojnych RP w systemie obronnym państwa. omówić znaczenie Wojsk Lądowych w systemie obronnym; omówić zadania operacyjne Marynarki Wojennej; wymienić rodzaje wojsk wchodzących w skład Wojsk Lądowych; określić rolę i zadania sił zbrojnych w systemie obronnym państwa; scharakteryzować Siły Powietrzne; określić zakres współpracy organów dowodzenia OT i samorządów zdefiniować podstawowe pojęcia omawiane na lekcji; terytorialnych; uzasadnić wymagania stawiane obronie terytorialnej; wyjaśnić miejsce OT w systemie obronnym państwa; omówić zadania organów kierowania i dowodzenia OT; omówić zasady powoływania, odraczania i odbywania zasadniczej słuŝby omówić przeznaczenie i zadania wojsk obrony terytorialnej; wojskowej; wymienić podstawy prawne słuŝby wojskowej; omówić formy odbywania przeszkolenia wojskowego przez studentów i wyjaśnić, na czym polega słuŝba zastępcza; absolwentów szkół wyŝszych; określić znaczenie przysposobienia obronnego w przygotowaniu wyjaśnić, kto podlega obowiązkowi odbywania ćwiczeń wojskowych i na obronnym społeczeństwa; czym one polegają; DZIAŁ VI: Organizacja Obrony Cywilnej i zasady powszechnej samoobrony w przypadku zagroŝeń. opisać lub narysować międzynarodowy znak obrony cywilnej; omówić zasady organizacji OC w Polsce; wymienić podstawowe dokumenty prawne regulujące sprawy OC; omówić sposób zarządzania w sytuacjach kryzysowych; omówić zadania OC w czasie pokoju; udowodnić, Ŝe obrona cywilna ma charakter humanitarny; określić zadania samorządów terytorialnych w zakresie OC;
zdefiniować podstawowe pojęcia; omówić podstawowe etapy planowania; wymienić urządzenia i środki alarmowania; omówić rodzaje alarmów; wskazać drogi ewakuacji na wypadek alarmu w szkole; omówić sposób zachowania się uczniów po usłyszeniu sygnału alarmowego w szkole; wyjaśnić przeznaczenie środków ochrony dróg oddechowych i skóry; omówić części składowe masek przeciwgazowych róŝnych typów; dobrać rozmiar maski do wielkości głowy; wymienić typowe i zastępcze środki ochrony skóry; wymienić rodzaje budowli ochronnych; wymienić dziedziny gospodarki narodowej, w których znajdują zastosowanie substancje radioaktywne; wyjaśnić celowość ich stosowania w gospodarce; opisać sposoby ochrony przed szkodliwym działaniem substancji promieniotwórczych; wymienić najczęstsze przyczyny występowania zagroŝeń chemicznych; omówić podstawowe sposoby wykrywania zagroŝeń chemicznych; wyjaśnić na czym polega prognozowanie i monitorowanie zagroŝeń chemicznych; opisać poŝądane zachowania ludności w sytuacji zagroŝeń chemicznych; określić wpływ środków trujących i promieniotwórczych na Ŝywność i wodę; uzasadnić konieczność zabezpieczenia wody i Ŝywności; wyjaśnić niebezpieczeństwa ze spoŝycia skaŝonej wody i Ŝywności; wyjaśnić potrzebę ochrony zwierząt przed skaŝeniami i zakaŝeniami; wyjaśnić znaczenie podstawowych pojęć związanych z tematem; wyjaśnić określenia i pojęcia; omówić sposoby przeprowadzania zabiegów sanitarnych; wykazać róŝnice między zabiegami częściowymi a całkowitymi; omówić zastosowanie Indywidualnego Pakietu Przeciwchemicznego (IPP); wyjaśnić na czym polega ciągłość procesu kontrolowania; zaplanować ewakuację z budynku szkolnego (mieszkalnego); omówić systemy alarmowe instalowane w duŝych zakładach pracy, miastach i gminach; wyjaśnić zasady zachowania się ludności po usłyszeniu sygnału alarmowego; udowodnić, Ŝe znajomość sygnałów alarmowych i zasad zachowania się po ich ogłoszeniu skutecznie ratuje Ŝycie; posługiwać się maska kompletną i niekompletną; zaproponować środki ochrony skóry dla członków swojej rodziny; opisać sposób organizacji i funkcjonowania schronów; wyjaśnić zasady organizacji ewakuacji ludności z terenu zagroŝonego; udowodnić, Ŝe w kontaktach z substancjami radioaktywnymi naleŝy zastosować daleko idące środki ostroŝności; określić warunki, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia do składowania odpadów promieniotwórczych; uzasadnić konieczność przestrzegania dyscypliny oraz podporządkowania się poleceniom osób kierujących akcją w rejonie zagroŝeń chemicznych; określić zasady zachowania się w sytuacji zagroŝenia w domu, szkole, na ulicy, poza miastem; rozwinąć problem zabezpieczenia Ŝywności i wody dla swojej rodziny; uzasadnić konieczność zabezpieczenia źródeł poboru wody oraz ujęć wodnych przed skaŝeniami i zakaŝeniami; omówić podstawowe sposoby zabezpieczenia płodów rolnych i paszy przed skaŝeniami i zakaŝeniami; określić skutki działania środków promieniotwórczych, chemicznych i biologicznych na zwierzęta; uzasadnić konieczność wykonywania zabezpieczeń przed skaŝeniami i zakaŝeniami; wyjaśnić celowość organizowania punktów zabiegów sanitarnych; zaplanować organizacje Punktu Zabiegów Sanitarnych w domu i w szkole; uzasadnić konieczność zachowania szczególnej ostroŝności podczas wykonywania zabiegów sanitarnych;
wyjaśnić określenia i pojęcia; omówić sposoby przeprowadzania zabiegów specjalnych; wykazać róŝnice między zabiegami częściowymi a całkowitymi; wyjaśnić najczęstsze przyczyny poŝarów; wyjaśnić pojęcie nieostroŝnego obchodzenia się z ogniem ; podać podstawowe rodzaje środków gaśniczych i sprzętu gaśniczego; określić róŝnice między środkami a sprzętem gaśniczym; opisać zasadność wykorzystania poszczególnych środków i sprzętu gaśniczego; dobrać odpowiedni środek i sprzęt do rodzaju poŝaru; omówić podstawowe zasady bezpiecznego ratowania ludzi z rejonu zagroŝenia; scharakteryzować zagroŝenia powodziowe w Polsce; wskazać obszary zagroŝone powodzią w woj. podlaskim; opisać urządzenia wodne przeznaczone do ochrony przed powodzią; podać przykłady ochrony ludności przed powodzią; wyjaśnić celowość organizowania punktów zabiegów specjalnych; uzasadnić konieczność zachowania szczególnej ostroŝności podczas wykonywania zabiegów specjalnych; wskazać w szkole miejsca szczególnie zagroŝone wystąpieniem poŝaru i uzasadnić swój wybór; wskazać w szkole miejsca usytuowania sprzętu gaśniczego, ich rodzajów i środków gaśniczych uŝywanych w budynku, wskazać w szkole miejsca usytuowania głównego wyłącznika prądu, zaworów gazu i wody; dokonać wyboru wariantu postępowania stosownie do opisanej sytuacji; uzasadnić celowość ochrony mostów, śluz, urządzeń i budowli hydrotechnicznych; uzasadnić konieczność podejmowania przedsięwzięć przeciwepidemiologicznych na terenach objętych powodzią; uzasadnić konieczność przestrzegania w rejonach powodziowych określonych zasad i podporządkowania się pewnym rygorom; zaplanować ewakuację rodziny przebywającej pod namiotem nad wodą na wypadek powodzi; DZIAŁ VII: Wybrane problemy Międzynarodowego Prawa Humanitarnego. wyjaśnić istotę zasad humanitarnych ruchu Międzynarodowego omówić podstawowe zasady humanitarne wynikające z konwencji czerwonego KrzyŜa i Czerwonego PółksięŜyca; genewskich; omówić obowiązki walczących stron w zakresie ochrony ludności uzasadnić słuszność idei ruchu czerwonokrzyskiego; cywilnej; scharakteryzować zadania i uprawnienia obrony cywilnej w świetle wymienić wskazania dotyczące ochrony kobiet i dzieci; międzynarodowego prawa humanitarnego; rozpoznać znaki i barwy ochronne oraz wyjaśnić ich znaczenie; wyjaśnić uprawnienia przysługujące cywilnemu personelowi medycznosanitarnemu i duchownym; uzasadnić konieczność poszanowania, ochrony i leczenia rannych, chorych i rozbitków; określić znaczenie międzynarodowych unormowań prawnych dla wymienić rodzaje jednostek stacjonarnych i ruchomych humanitarnego traktowania i niesienia pomocy rannym, chorym i rozbitkom;
podlegających ochronie; omówić obowiązki osób cywilnych i stowarzyszeń w zakresie pomocy rannym, chorym i rozbitkom; uzasadnić zakaz traktowania okrutnego i poniŝającego; uzasadnić potrzebę ochrony dóbr niezbędnych dla przetrwania ludności; wyjaśnić pojęcie dobra kultury ; wymienić postanowienia prawne traktujące o ochronie dóbr kultury; umieć zidentyfikować międzynarodowe znaki rozpoznawcze konwencji haskiej; omówić podstawowe postanowienia dotyczące humanitarnego traktowania osób, które nie biorą udziału w działaniach zbrojnych; uzasadnić konieczność ścigania i karania za zbrodnie wojenne; podać przykłady łamania gwarancji humanitarnego traktowania ofiar wewnątrzpaństwowych konfliktów zbrojnych; uzasadnić, Ŝe znajomość MPH stanowi podstawowy warunek jego przestrzegania w przyszłości; uzasadnić konieczność obrony dóbr kultury; omówić zasady ochrony specjalnej i ogólnej dóbr kultury; uzasadnić, Ŝe zachowanie dziedzictwa kulturowego ma wielkie znaczenie dla wszystkich narodów świata; DZIAŁ I: Ratownictwo i pierwsza pomoc wyjaśnić zasady zachowania się świadków na miejscu wypadku; wyjaśnić prawne podstawy udzielania pierwszej pomocy; omówić ogniwa łańcucha ratunkowego; wezwać pomoc według schematu; postępować według poznanego schematu ratunkowego; rozpoznać zaburzenia podstawowych funkcji Ŝyciowych u poszkodowanego; scharakteryzować czynności doraźne, ratujące Ŝycie; zdefiniować podstawowe pojęcia związane z tematem; wykonać kolejne czynności przy prowadzeniu resuscytacji; znać parametry sztucznego oddychania, masaŝu serca, resuscytacji; scharakteryzować rodzaje ran; znać choroby wnikające przez rany i umieć opisać ich przebieg; znać zasady opatrywania ran i kolejne czynności podczas zakładania opatrunku; zastosować właściwy opatrunek w zaleŝności od rodzaju rany i umiejscowienia rany; zdefiniować podstawowe pojęcia omawiane na lekcji; zinterpretować cywilnoprawne skutki udzielania pierwszej pomocy; udowodnić, Ŝe prawidłowy meldunek moŝe mieć istotne znaczenie dla ratowania Ŝycia poszkodowanego; ocenić zachowanie się świadków na miejscu wypadku; określić zasady ustawienia trójkąta ostrzegawczego na drodze; rozpoznać urazy na podstawie badania systemowego; wyjaśnić przyczyny zaburzeń czynności Ŝyciowych poszkodowanego; wskazać róŝnice pomiędzy w resuscytacji w zaleŝności od wieku poszkodowanego; uzasadnić, Ŝe od prawidłowego rozpoznania oraz szybkiej i umiejętnie wykonanej pomocy zaleŝy ludzkie Ŝycie; scharakteryzować czynniki wpływające na proces gojenia się ran; wyjaśnić sposoby zapobiegania zakaŝeniom uzasadnić przypadki zastosowania opaski uciskowej; scharakteryzować objawy krwotoków wewnętrznych; uzasadnić, Ŝe krwotoki są zagroŝeniem dla Ŝycia;
scharakteryzować rodzaje krwotoków; zatamować krwotok zewnętrzny; ułoŝyć poszkodowanego w zaleŝności od umiejscowienia urazu; zdefiniować złamania i dokonać ich klasyfikacji; znać objawy złamań; udzielić pomocy przy złamaniach; zdefiniować pojęcia stosowane na lekcji; znać objawy skręceń i zwichnięć; udzielić pomocy przy urazach stawów; zastosować podręczne środki do unieruchamiania; podać najczęstsze przyczyny urazów głowy i kręgosłupa; rozpoznać urazy na podstawie charakterystycznych objawów; scharakteryzować stopnie poparzeń; udzielić pierwszej pomocy przy oparzeniach; scharakteryzować stopnie odmroŝeń; udzielić pierwszej pomocy przy odmroŝeniach; odróŝnić poparzenia cieplne od chemicznych; podać objawy wywołane poparzeniami róŝnymi rodzajami substancji chemicznymi; scharakteryzować najczęstsze przyczyny zatruć; wymienić główne objawy zatruć pokarmowych; scharakteryzować najczęstsze przyczyny zatruć w zaleŝności od rodzaju substancji; wymienić główne objawy zatruć chemicznych; zdefiniować poszczególne rodzaje urazów; podać podstawowe objawy występujące podczas tych urazów; udzielić pomocy pogryzionemu przez psa; omówić sposoby postępowania podczas usuwania ciał obcych z róŝnych części ciała człowieka; zastosować podstawowe sposoby usuwania obcych ciał; omówić funkcję jaką spełnia opatrunek; opatrzyć rany umiejscowione na róŝnych częściach ciała; posługiwać się chustą trójkątną podczas opatrywania ran i unieruchamiania złamań; wyjaśnić podstawowe pojęcia związane z tematem; scharakteryzować urazy powstałe w wyniku działania promieniowania przenikliwego na organizm człowieka; Omówić stopnie choroby popromiennej; Wyjaśnić działanie środków trujących stosowanych w rolnictwie, omówić podstawowe przyczyny złamań; unieruchomić złamanie skomplikowane; rozróŝniać urazy na podstawie objawów; uzasadnić, Ŝe znajomość zasad udzielania pomocy moŝe uratować Ŝycie poszkodowanemu; wyjaśnić zagroŝenia wynikające z uszkodzenia głowy i kręgosłupa; obliczyć rozległość oparzeń dla dzieci i osób dorosłych; ocenić stopień odmroŝenia na podstawie objawów miejscowych; wyjaśnić, w jaki sposób moŝna uniknąć odmroŝeń; wyjaśnić zastosowanie odpowiednich środków do udzielenia pomocy przy poparzeniach chemicznych; określić sposoby udzielania pomocy w zaleŝności od rodzaju substancji wywołującej zatrucie; rozpoznać zatrucie i udzielić pierwszej pomocy; określić sposoby udzielania pomocy w zaleŝności od rodzaju substancji wywołującej zatrucie; rozpoznać zatrucie i udzielić pierwszej pomocy; umieć udzielić pomocy podczas ukąszenia przez Ŝmiję; zapobiegać rozwojowi wstrząsu uczuleniowemu; zastosować chwyt Heimlicha; uzasadnić, Ŝe niewłaściwie udzielona pomoc moŝe stanowić dodatkowe zagroŝenie dla człowieka; wyjaśnić zastosowanie poszczególnych materiałów opatrunkowych; uzasadnić, Ŝe umiejętne opatrywanie urazów łagodzi ból i sprzyja gojeniu się ran; stosować schemat postępowania ratowniczego w przypadku uszkodzeń mieszanych;
zademonstrować podstawowe techniki podnoszenia i odciągania poszkodowanych; stosować w praktyce sposoby przenoszenia poszkodowanych przez jedną osobę lub przez dwie osoby; omówić sytuacje i środowiska sprzyjające przestępczości; scharakteryzować rodzaje patologii społecznych występujących wśród młodzieŝy; omówić podstawowe zasady transportowania poszkodowanych; ułoŝyć poszkodowanego bezpiecznie na noszach, w zaleŝności od umiejscowienia urazu; sporządzić prowizoryczne nosze; przedstawić sposoby zapobiegania przestępczości wśród dzieci i młodzieŝy; udowodnić, Ŝe prospołeczne zachowania młodzieŝy sprzyjają zachowaniu bezpieczeństwa własnego i innych; DZIAŁ II: Terenoznawstwo znać elementy rzeźby terenu; wskazać wady i zalety sposobu orientowania się w terenie według znać budowę busoli i kompasu; przedmiotów terenowych; określić kierunki stron świata za pomocą przyrządów scharakteryzować ogólne rodzaje map; posiadających igłę magnetyczną; wyjaśnić znaczenie napisów pozaramkowych; określić kierunki stron świata na podstawie połoŝenia ciał zorientować mapę w terenie; niebieskich i zjawisk przyrodniczych; obliczać odległości w terenie na podstawie skali mapy; znać rodzaje map; sporządzić tabelę marszu; czytać mapę topograficzną; zaplanować ominięcie przeszkód terenowych; znać elementy mapy: skalę, znaki topograficzne, legendę, ramkę; wyjaśnić zasady wykonywania szkicu; posługiwać się planem miasta; sporządzić szkic trasy marszu; posługiwać się w terenie mapą topograficzną; porównać mapę topograficzną z terenem; znać definicję azymutu; opisać zasady określania azymutu za pomocą busoli; omówić istotę i przeznaczenie szkicu; wykonać szkic terenu;