Niemiecki w tłumaczeniach gramatyka 2 Justyna Plizga Preston Publishing www.prestonpublishing.pl
Korekta i konsultacje: Korekta merytoryczna: Rosemarie Gadow Benjamin Jurgasz Michalina Kędzierawska Bettina Lexow-Petniakowski Redakcja: Magdalena Filak Lektorzy: Bettina Lexow-Petniakowski, Patryk Bartoszewski Projekt okładki, skład i opracowanie graficzne: EFRA Ilustracja na okładce: suns07butterfly Fotolia.com Realizacja nagrań: Filip Górski Preston Publishing www.prestonpublishing.pl Wydawca: Preston School & Publishing e-mail: biuro@prestonpublishing.pl; ul. Wiejska 10, 36-200 Brzozów Wydanie I, 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone. Rozpowszechnianie i kopiowanie całości lub części niniejszej publikacji jest zabronione bez pisemnej zgody autora. Zabrania się jej publicznego udostępniania w Internecie oraz odsprzedaży. Design & Concept Copyright 2013-2015 Preston School & Publishing Copyright 2015 Preston School & Publishing
Inhaltsverzeichnis Główne zasady niemieckiej wymowy... 4 Lektion 1 Redemittel Przydatne zwroty... 6 Lektion 2 Präsens Wiederholung Czas teraźniejszy powtórka... 10 Lektion 3 Dativ oder Akkusativ? Wiederholung Dativ czy Akkusativ? Powtórka... 14 Lektion 4 Präteritum der Verben sein und haben Czas przeszły Präteritum czasowników być i mieć... 18 Lektion 5 Präteritum der Modalverben Czas przeszły Präteritum czasowników modalnych...22 Lektion 6 Perfekt der regelmäßigen Verben Czas przeszły Perfekt czasowników regularnych... 26 Lektion 7 Perfekt der unregelmäßigen Verben Czas przeszły Perfekt czasowników nieregularnych. 30 Lektion 8 Perfekt mit haben oder sein? Czas przeszły Perfekt z haben czy sein?...34 Lektion 9 Perfekt oder Präteritum? Perfekt czy Präteritum?...38 Lektion 10 Genitiv Dopełniacz...42 Lektion 11 Präpositionen mit dem Genitiv Przyimki z dopełniaczem...46 Lektion 12 Welcher, welche, welches? Który, która, które?...50 Lektion 13 Eins, keins, meins wann geht es ohne Nomen? Eins, keins, meins kiedy pomijamy rzeczownik?...54 Lektion 14 Indefinitpronomen Zaimki nieokreślone...58 Lektion 15 Adjektivdeklination nach dem bestimmten Artikel Odmiana przymiotnika po rodzajniku określonym...62 Lektion 16 Adjektivdeklination nach dem unbestimmten Artikel Odmiana przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym...66 Lektion 17 Adjektivdeklination ohne Artikel Odmiana przymiotnika bez rodzajnika... 70 Lektion 18 Adjektivdeklination im Plural Odmiana przymiotnika w liczbie mnogiej... 74 Lektion 19 Deklination der Adjektive im Komparativ und Superlativ Odmiana przymiotników w stopniu wyższym i najwyższym...78 Lektion 20 Welch- oder was für ein-? Welch- czy was für ein-?...82 Lektion 21 Ordnungszahlen und Datum Liczebniki porządkowe i daty...86 Lektion 22 Wann? Temporale Präpositionen Kiedy? Przyimki czasu...90 Lektion 23 Wo, woher und wohin? Lokale Präpositionen Gdzie, skąd i dokąd? Przyimki miejsca..94 Lektion 24 Nebensätze mit dass Zdania podrzędnie złożone z dass...98 Lektion 25 Nebensätze mit weil und ob Zdania podrzędnie złożone z weil i ob...102 Lektion 26 Indirekte Fragen Pytania zależne...106 Lektion 27 Relativpronomen Zaimki względne... 110 Lektion 28 Infinitiv mit und ohne zu 1 Bezokolicznik z zu i bez zu 1... 114 Lektion 29 Infinitiv mit und ohne zu 2 Bezokolicznik z zu i bez zu 2... 118 Lektion 30 Finalsätze: damit / um zu... Zdania okolicznikowe celu: damit / um zu...122 Lektion 31 Rektion der Verben Rekcja czasownika... 126 Lektion 32 Fragen und Antworten mit Präpositionen Pytania i odpowiedzi z przyimkami...130 Lektion 33 Sätze mit wenn / falls Zdania z wenn / falls...134 Lektion 34 Wenn oder als? Wenn czy als?...138 Lektion 35 Sätze mit obwohl und trotzdem Zdania z obwohl i trotzdem...142 Lektion 36 Partikel Partykuły...146 Lektion 37 Redemittel Przydatne zwroty...150 Lektion 38 Wiederholung Powtórka...154 Podstawowe informacje dotyczące odmiany czasownika w czasie teraźniejszym...162 Lista ważnych czasowników i imiesłowów czasu Perfekt...163 Rektion der Verben Rekcja czasownika...165
Główne zasady niemieckiej wymowy: CD: ścieżka 77 Litery Jak czytamy? Przykłady Znak Samogłoski krótkie i długie / Kurze und lange Vokale i (krótkie) krótko, podobnie do polskiego y Kind [ɪ] i, ie, ih (długie, zamknięte) długo, podobnie do polskiego i Tiger, wie, Ihnen [i:] ü, y (krótkie, otwarte) krótko, układamy wargi jak do u i mówimy i Glück, Ägypten [ʏ] ü, üh, y (długie, zamknięte) długo, układamy wargi jak do u i mówimy długo iii üben, Frühling, Analyse [y:] e (zredukowane) w końcówkach -en i -el wymawiane bardzo krótko, jakby zostało połknięte haben, Polen, Gabel e, ä (krótkie, otwarte) krótko, jak polskie e Bett, Bäcker [ε] eh, e, ee (długie, zamknięte) długo, podobnie do polskiego ej ze słabo słyszalnym j nehmen, Problem, Beeren ä, äh (długie, otwarte) długo, dłużej niż polskie e Bär, spät [ε:] o (krótkie, otwarte) podobnie do polskiego o, ale krócej Sonne [ɔ] o, oo, oh (długie, zamknięte) jak przedłużone o wyraźnie upodobnione do u Polen, Boot, wohnen [o:] ö (krótkie, otwarte) krótko, układamy wargi jak do o i mówimy e zwölf [œ] ö, öh, oe (długie, zamknięte) długo, układamy wargi jak do o i mówimy e Öl, Söhne, Goethe [ø:] a (krótkie) krótko, jak polskie a alt [a] a, aa, ah (długie) długo, jak przedłużone polskie a Abend, Paar, Bahn [a:] u (krótkie, otwarte) jak polskie u, ale krócej und [ʊ] u, uh (długie, zamknięte) jak polskie u, ale dłużej gut, Schuhe [u:] Dyftongi / Diphtonge au jak polskie au w wyrazie pauza Haus [aʊ] ai, ei, ay, ey jak polskie aj Mai, klein, Mayer, Meyer [aɪ] eu, äu jak polskie oj neun, Bäume [ɔɪ] Spółgłoski / Konsonanten k, ck, ch(s) jak polskie k Kind, Rock, sechs [k] f, v jak polskie f fünf, vier [f] w, v (w zapożyczeniach) jak polskie w Wald, Vulkan [w] ss, ß jak polskie s Messer, groß [s] s na końcu wyrazu i przed spółgłoską jak polskie s Gans, Wespe [s] s przed samogłoską i między dwiema samogłoskami jak polskie z sieben, reisen [z] st, sp na początku wyrazu jak polskie szt, szp Straße, spielen [ʃp] [ʃt] sch jak polskie sz schön [ʃ] h na początku słowa jak polskie h Hand, hoch [h] h w środku słowa nieme, przedłuża samogłoskę wohnen [h] ch ch po samogłoskach a, o, u wymawiane twardo, jak polskie ch w wyrazie dach w pozostałych przypadkach oraz w końcówce -chen miękko, jako dźwięk pośredni między ś i ch, jak hi w wyrazie hiacynt kochen -ig (końcówka wyrazu) końcówkę -ig wymawiamy miękko, jak miękkie ch w ich zwanzig, wichtig [ç] z, tz jak polskie c zwei, Witz [ts] tsch jak polskie cz Deutsch [tʃ] r powstaje w tylnej części podniebienia, spróbujmy powiedzieć nach i w tym samym ustawieniu języka (jak do ch ) powiedzieć Rom ich Problem, grillen -ern (końcówka wyrazu) jak spółgłoskę zredukowaną, niezbyt wyraźnie artykułowaną gestern [ɐn] -er (końcówka wyrazu) r jest ledwie słyszalne, er podobne w wymowie do polskiego a aber [ɐ] [ə] [e:] [x] [ç] [r] 4
Wprowadzenie Niniejsza książka to druga część kompleksowej serii do nauki języka niemieckiego. Obejmuje ona zagadnienia gramatyczne na poziomie A2, które zostały dobrane w taki sposób, aby w krótkim czasie umożliwić stopniowe opanowanie języka. Każdy rozdział to jeden temat gramatyczny i 36 zdań do tłumaczenia. Zdania polskie zostały umieszczone po lewej stronie, zaś ich odpowiedniki niemieckie po prawej. Obok znajdziemy wskazówki wyjaśniające strukturę języka niemieckiego, a także typowe błędy popełniane przez osoby uczące się tego języka. Do książki dołączona jest płyta, która umożliwia sprawdzenie swoich umiejętności i sprawności mówienia. Można z niej korzystać w każdej chwili, bez konieczności trzymania książki w ręku. Na płycie usłyszymy zdania po polsku, które powinniśmy przetłumaczyć na głos i porównać z wersją niemiecką, czytaną przez lektora niemieckiego. Dodatkowo po kursie niemiecko-polskim, znajdziemy wszystkie zdania nagrane tylko w wersji niemieckiej. Jest to świetny sposób na ćwiczenie umiejętności rozumienia ze słuchu. Podręcznik ten to doskonałe rozwiązanie dla osób, które samodzielnie podejmują naukę języka niemieckiego. Może być też wykorzystany jako dodatek dla uczących się niemieckiego w szkole lub na kursach. Daje możliwość sprawdzenia swoich umiejętności oraz szybkiego przetestowania i uporządkowania wiedzy. Pamiętajmy, że ćwiczenia tłumaczeniowe nie mają na celu uczenia się wszystkich zdań na pamięć, lecz zrozumienie, jak funkcjonuje język niemiecki oraz zdobycie narzędzi, które pozwolą na szybkie rozpoczęcie mówienia przy zachowaniu pełnej poprawności językowej. Do prezentacji danego zagadnienia gramatycznego zostały wybrane proste zwroty, które w przejrzysty sposób prezentują zastosowanie danej reguły gramatycznej, ale też stanowią gotowe frazy do szybkiego zastosowania w praktyce. Dzięki temu rozpoczniemy naukę mówienia już od pierwszej lekcji. Unikniemy też popełniania błędów i długiego zastanawiania się nad użyciem danej reguły gramatycznej w codziennej komunikacji. Należy jednocześnie zauważyć i mieć świadomość, że mogą wystąpić różnice w wymowie, słownictwie i zwrotach w zależności od regionu i kraju, w którym język niemiecki jest używany. Niniejszy podręcznik prezentuje standardową, tzw. wysokoniemiecką wersję języka niemieckiego (Hochdeutsch). Systematyczne korzystanie z tej książki i nagrań na płycie pozwoli poczynić duże postępy w krótkim czasie i co najważniejsze, umożliwi skuteczne komunikowanie się w języku niemieckim. Viel Spaß! 5
8 Perfekt mit haben oder sein? 1. Widziałem go wczoraj w kinie. 2. Graliśmy wczoraj w siatkówkę. 3. Pościeliłam łóżko i posprzątałam pokój. 4. Odebrałem moich rodziców z lotniska. 5. Saskia, przebrałaś się już? 6. Nie, jeszcze nie. 7. Wczoraj mocno padało. 8. W zeszłym tygodniu padał śnieg. 9. Zaprowadziłem moją córkę do szkoły. 10. Dobrze wypocząłem w Hiszpanii. 11. A Pani? Wypoczęła Pani we Włoszech? 12. O której się zbudziłaś? 13. Późno. Mój budzik nie zadzwonił. 14. O której (kiedy) przyszłaś wczoraj do domu? 15. Nie tak późno. O północy położyłam się do łóżka. 16. Za późno wstałam i przegapiłam pociąg. 17. W zeszłym tygodniu pojechaliśmy do Berlina. 18. On przyjechał do Lipska dopiero dwa dni temu. 34 Perfekt mit haben oder sein? Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Hinweise 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Ich habe ihn gestern im Kino gesehen. Wir haben gestern Volleyball gespielt. Ich habe das Bett gemacht und das Zimmer aufgeräumt. Ich habe meine Eltern vom Flughafen abgeholt. Saskia, hast du dich schon umgezogen? Nein, noch nicht. Gestern hat es stark geregnet. Letzte Woche hat es geschneit. W czasie przeszłym Perfekt czasownikiem posiłkowym może być czasownik haben lub czasownik sein. Perfekt = sein lub haben + Partizip Perfekt Perfekt z haben tworzy większość czasowników. Przede wszystkim: czasowniki wymagające dopełnienia w bierniku (Akkusativ), tzn. odpowiadające na pytania kogo? co? np. sehen (widzieć), machen (robić), kochen (gotować), essen (jeść), anziehen (zakładać, ubierać) i wiele innych wszystkie czasowniki zwrotne, np. sich waschen (myć się), sich anziehen (ubierać się), sich entscheiden (decydować się), sich umdrehen (odwracać się), sich erholen (odpoczywać), sich entspannen (relaksować się), sich freuen (cieszyć się), sich verlieben (zakochać się) zwroty: es gibt (jest/są, znajduje się/znajdują się); es regnet (pada deszcz), es schneit (pada śnieg) itp. czasowniki modalne używane w czasie przeszłym głównie w czasie Präteritum (patrz rozdział 5) Czasowniki posiłkowe sein i haben w czasie Perfekt odmieniają się tak jak w czasie teraźniejszym. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Ich habe meine Tochter zur Schule gebracht. Ich habe mich in Spanien gut erholt. Und Sie? Haben Sie sich in Italien erholt? Um wie viel Uhr bist du aufgewacht? Spät. Mein Wecker hat nicht geklingelt. Wann bist du gestern nach Hause gekommen? Nicht so spät. Um Mitternacht bin ich ins Bett gegangen. Ich bin zu spät aufgestanden und habe den Zug verpasst. Letzte Woche sind wir nach Berlin gefahren. Er ist erst vor zwei Tagen nach Leipzig gekommen. W tym kontekście użyjemy czasownika bringen przynosić, zawieźć/zaprowadzić. Cząstka zwrotna sich w czasie przeszłym odmienia się tak jak w czasie teraźniejszym. Perfekt z sein tworzą: czasowniki wyrażające ruch/zmianę położenia/przemieszczanie się, np. fahren (jechać), gehen (iść), laufen (biegać), kommen (przychodzić), reisen (podróżować), wandern (wędrować, chodzić na wędrówki piesze), starten (startować), landen (lądować), fallen (spaść, upaść), springen (skakać), einsteigen (wsiadać), umsteigen (przesiadać się), aussteigen (wysiadać), aufstehen (wstawać), umziehen (przeprowadzać się) czasowniki oznaczające tak zwaną zmianę stanu, np. aufwachen (budzić się), einschlafen (zasypiać), wachsen (rosnąć), aufwachsen (dorastać), sterben (umierać), vergehen (przemijać), entstehen (powstać), verschwinden (znikać) czasowniki sein (być), werden (stawać się), bleiben (zostawać) inne czasowniki, jak np. einfallen (przychodzić do głowy), passieren (zdarzyć się, dziać się) Ucząc się odmiany czasowników w czasie przeszłym, należy zwracać uwagę na to, czy łączą się one z czasownikiem haben czy sein. 2015 Preston Publishing Lektion 8 Czas przeszły Perfekt z haben czy sein? 35
Czas przeszły Perfekt z haben czy 19. Mieszkam w Niemczech, ale urodziłam się w Polsce. 20. Dorastałam w Warszawie. 21. Zrobiło się zimno. 22. Zasnęłam w pociągu. 23. Co robiliście w weekend? 24. Jeździliśmy na łyżwach. 25. Poszliśmy wczoraj na dworzec i kupiliśmy dwa bilety. 26. Co się stało? 27. Karl spadł z drabiny. 28. Złamał sobie nogę. 29. Pojechałam z nim do szpitala. 30. Został w szpitalu tydzień. 31. Często go odwiedzaliśmy. 32. Kiedy się wprowadziliście? 33. Przeprowadziłem się do Frankfurtu. 34. Ubrałem się. 35. Zdjąłem buty. 36. Wyprowadziliśmy się dwa tygodnie temu. 36 Perfekt mit haben oder sein? Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
sein? Wskazówki 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. Ich wohne in Deutschland, aber ich bin in Polen geboren. Ich bin in Warschau aufgewachsen. Es ist kalt geworden. Ich bin im Zug eingeschlafen. Was habt ihr am Wochenende gemacht? Wir sind Schlittschuh gelaufen. Wir sind gestern zum Bahnhof gegangen und (wir) haben zwei Fahrkarten gekauft. Was ist passiert? Karl ist von der Leiter gefallen. Er hat sich das Bein gebrochen. Ich bin mit ihm ins Krankenhaus gefahren. Czasownik gebären (rodzić) używany jest zazwyczaj w formie imiesłowu geboren (urodzony), np. Ich bin in Krakau geboren. Urodziłem się w Krakowie. (dosłownie Jestem urodzony ) W znaczeniu urodzić dziecko stosujemy najczęściej następujące sformułowania: ein Kind bekommen rodzić dziecko, spodziewać się dziecka (dosłownie: otrzymywać ) zur Welt bringen rodzić (dosłownie: przynosić na świat ) Sie hat letztens ein Kind bekommen. = Sie hat letztens ein Kind zur Welt gebracht. (Ona ostatnio urodziła dziecko.) Wann bekommt sie ihr Kind? (Kiedy ona rodzi?) Wir bekommen bald unser Kind. (Będziemy wkrótce mieli dziecko.) die Fahrkarte / die Fahrkarten = das Ticket / die Tickets Możemy więc też powiedzieć: Wir haben zwei Tickets gekauft. Dosłownie mówimy tu: Co się zdarzyło? Zapamiętaj: der Leiter kierownik, prowadzący die Leiter drabina Zwróć uwagę, że czasowniki związane z przeprowadzaniem się, inaczej niż w języku polskim, nie są zwrotne (nie mają cząstki się ) i łączą się w czasie Perfekt z czasownikiem sein. Często mylą się one z czasownikami związanymi z ubieraniem się, które są niemalże identyczne, ale zawierają cząstkę zwrotną się i łączą się zawsze z haben. Porównaj: 30. 31. Er ist eine Woche lang im Krankenhaus geblieben. Wir haben ihn oft besucht. sein + Partizip Perfekt sich einziehen (wprowadzać się) Ich bin mich eingezogen. (Wprowadziłem się.) haben + sich + Partizip Perfekt sich anziehen (ubierać się) Ich habe mich angezogen. (Ubrałem się.) 32. 33. 34. Wann seid ihr eingezogen? Ich bin nach Frankfurt umgezogen. Ich habe mich angezogen. sich umziehen (przeprowadzać się) Ich bin mich umgezogen. (Przeprowadziłem się.) sich ausziehen (wyprowadzać się) Ich bin mich ausgezogen. (Wyprowadziłem się.) sich umziehen (przebierać się) Ich habe mich umgezogen. (Przebrałem się.) sich ausziehen (rozbierać się) Ich habe mich ausgezogen. (Rozebrałem się.) 35. 36. Ich habe die Schuhe ausgezogen. Wir sind vor zwei Wochen ausgezogen. Porównaj zdania 34 i 35: sich anziehen ubierać się; etwas anziehen coś założyć sich ausziehen rozbierać się; etwas ausziehen coś zdjąć 2015 Preston Publishing Rozdział 8 Czas przeszły Perfekt z haben czy sein? 37
Niemiecki w tłumaczeniach gramatyka 2 Chcesz w krótkim czasie opanować język niemiecki i przełamać barierę mówienia? Swobodnie radzić sobie w sytuacjach komunikacyjnych z zachowaniem poprawności językowej? Jeżeli tak, podręcznik, który właśnie trzymasz w rękach jest doskonałym wyborem. Zawiera on: czytelnie i wyczerpująco wyjaśnioną teorię, dzięki czemu szybko zrozumiesz zasady gramatyczne języka niemieckiego, setki zdań i wyrażeń przydatnych na co dzień, ułożonych według zagadnień gramatycznych, zgodnie ze stopniowaniem trudności, komentarze dotyczące często popełnianych błędów, dzięki którym nauczysz się właściwego użycia języka, płytę CD (mp3) z ponad 7-godzinnym kursem audio, pomagającym w utrwaleniu przyswojonej wiedzy, ćwiczeniu wymowy i dobrego konstruowania zdań, jasny, nowatorski i przystępny układ stron usprawniający proces nauki, dzięki czemu staje się ona czystą przyjemnością. Wymarzony podręcznik dla młodzieży i dorosłych, dla uczniów i samouków oraz wszystkich, którzy chcą sprawdzić swoje umiejętności językowe na poziomie podstawowym+ (A2). Ta książka to Twój osobisty nauczyciel, który nauczy, wytłumaczy, podpowie i sprawdzi poziom Twojej wiedzy oraz dobrze ją usystematyzuje. Jedyne takie książki na rynku! POLUB NAS NA Serie książek w tłumaczeniach do innych języków w wersji drukowanej i elektronicznej dostępne na stronie www.prestonpublishing.pl NIEMIECKI W TŁUMACZENIACH ANGIELSKI W TŁUMACZENIACH FRANCUSKI W TŁUMACZENIACH HISZPAŃSKI W TŁUMACZENIACH ROSYJSKI W TŁUMACZENIACH Preston Publishing www.prestonpublishing.pl