Nr: 100 Półkryte połączenie na wczepy na jaskółczy ogon Opis Połączenie na półkryte wczepy na jaskółczy ogon jest klasycznym złączem kątowym elementów z drewna litego. Nadaje się ono do łączenia szerszych listew, desek i płyt z drewna litego. Określenie połączenie półkryte oznacza, że jest tylko częściowo widoczne. Powierzchnie czołowe wczepów zostają zakryte. Zakrycie to powstaje w ten sposób, że gniazda są wyfrezowane tylko częściowo. Ilustr.. 100/1 Długość i odstępy (podział) między wczepami określone są przez szablon do frezowania wczepów i gniazd. Dlatego Festool oferuje dwa różne szablony do systemu do wykonywania połączeń VS 600. Wybór szablonów jest zależny od grubości wykorzystywanego drewna: Oznaczenie szablonów i zastosowanie - SZ 14 stosowany w przypadku grubości drewna od 14 do 20 mm (Ilustr.100/1) - SZ 20 stosowany w przypadku grubości drewna od 21 do 28 mm (Ilustr.100/1 z lewej) Za ich pomocą mogą więc być obrabiane grubości drewna od 14 do 28 mm. Zakresy zastosowań. Wszędzie tam, gdzie nie są pożądane odkryte połączenia wczepowe, ale przywiązuje się wagę do klasycznego rodzaju połączeń. - Szuflady (z właściwym frontem lub bez). - Meble korpusowe z zamocowanym wystającym elementem frontowym lub pokrywą. - Konstrukcje ramowe (oskrzynie). Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-1 -
Zalety tego połączenia. Wysoka stabilność. Wpusty przeznaczone na wsunięcie denek i tylnych ścianek można z łatwością naciąć przelotowo (wpusty zostają zakryte przez wczepy i nie jest konieczne wykonywanie specjalnego frezowania wybrań dla osadzenia tych elementów; daje to oszczędność czasu) Ilustr. 100/2 Ilustr. 100/2 W celu sklejenia wystarczy mocowanie elementów tylko w jednym kierunku (potrzeba mniej ścisków, oszczędność czasu) Relatywnie szybkie wykonanie (dobre w przypadku produkcji małych serii). Wady tego połączenia. Jest widoczne tylko częściowo. Grubość elementu zakrywającego jest zależna od grubości drewna (stanowi to raczej wadę natury optycznej). Wskazówka dotycząca rozplanowania konstrukcji Należy zwracać uwagę na to, by w narożach wykonywanego przedmiotu zawsze znajdowało się pół wczepu. Podział wczepów jest jednak sztywno ustalony w szablonach, dlatego może się zdarzyć, że - zależnie od szerokości desek - w drugim narożu znajdzie się gniazdo. Niezbyt odpowiada to wymaganiom fachowej i poprawnej pracy. Ilustr. 100/3 Aby uzyskać w obu narożach połowy wczepu, zmierzcie Państwo średnie odległości pomiędzy wczepami szablonu. Uwzględniając ten wymiar przy przycinaniu drewnianych elementów na szerokość, otrzymuje się dwie połówki wczepów narożnych. Kierując się tym wymiarem można też planować np. wysokość szuflad lub głębokość korpusów. Ilustr. 100/4 Średnia odległość między wczepami SZ 20 = 24 mm SZ 14 = 17 mm Przykładowe obliczenia dla SZ 20: 24 mm x liczba wczepów (np. 5 sztuk) = 120 mm = całe wczepy 4 2 x pół wczepu 1 5 wczepów Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-2 -
Maszyny/osprzęt Podstawowe wyposażenie: - Frezarka górnowrzecionowa Festool: OF 900 E, OF 1000 EB, OF 1010 EB. (aktualnie również OF 1400 EB, ale trzeba dokupić dodatkowe wyposażenie pierścienie do kopiowania, osłona ssąca) Ilustr. 100/5 Festool OF 1010 EB - System do wykonywania połączeń VS 600 GE (nr zamów. 488 876). Ilustr. 100/6 Przydatny osprzęt (nie jest zawarty w zakresie dostawy) - Czop centrujący: Stożkowy kształt umożliwia dokładne centrowanie pierścienia do kopiowania, (nr zamów. 492 187). - Osłona ssąca: umożliwia skuteczne odsysanie wiórów bezpośrednio w miejscu, gdzie powstają (nr zamów. 484 453). Ilustr. 100/7 Odkurzacz z wężem ssącym D 27 Ilustr. 100/8 Festool CTL 22 E-SG Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-3 -
Wyposażenie do obróbki drewna o grubości 14-20 mm: - 1 jednostka do wczepów na jaskółczy ogon SZ 14 (nr zamów. 488 877) - 1 pierścień do kopiowania KR D 17 (zawarty w zakresie dostawy SZ 14). - 1 frez do płetwin i wczepów HS (nr zamów. 490 991) do drewna drzew iglastych, lub HW (nr zamów. 490 992) do twardszych gatunków drewna. Wyposażenie do obróbki drewna o grubości 21-28 mm: - 1 jednostka do wczepów na jaskółczy ogon SZ 20 (nr zamów. 488878) - 1 pierścień do kopiowania KR D 24 (zawarty w zakresie dostawy SZ 20). - 1 frez do płetwin i wczepów HS (nr zamów. 490 995) do drewna drzew iglastych, lub HW (nr zamów. 490 996) do twardszych gatunków drewna. Wskazówka: frezy HW nadają się do wszystkich rodzajów drewna i cechują się dłuższym okresem eksploatacji. Przygotowanie/ustawianie W części czołowej nie mogą znajdować się sęki! Przycięcie : Elementy z gniazdami: Długość przyciętego elementu = wymiar zewnętrzny obrabianego materiału Elementy z wczepami: Długość przyciętego elementu w przyp. SZ 14 = Wymiar wewn. + (2 x dług. wczepów) = Wymiar wewn. + (2 x 12,3 mm) Elementy z wczepami Długość przyciętego elementu w przyp. SZ 20 = Wymiar wewn. + (2 x dług. gniazd) = Wymiar wewn. + (2 x ok. 15 mm) Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-4 -
Zwykle w przypadku szuflad w elementach bocznych wykonuje się gniazda, a w przednich i tylnych wczepy. Wykonać znakowanie na górnych wąskich krawędziach szuflady. W przypadku elementów korpusowych umieścić znak na przednich wąskich krawędziach. Oznakować wewnętrzne powierzchnie elementów z gniazdami literą Z, a wewnętrzne powierzchnie elementów z wczepami literą S. Ilustr. 100/9 Wskazówka: wąskie powierzchnie ze znakiem muszą przy zamocowywaniu przylegać zawsze do zderzaków! Przygotowanie frezarki górnowrzecionowej zamontowanie pierścienia do kopiowania (wyśrodkować!). zamocowanie przewidzianego frezu. Ilustr. 100/10 Przygotowanie VS 600 Jednostkę podstawową przymocować do stołu roboczego. Ilustr. 100/11 Szablon wsunąć w opuszczone mocowanie. (Mocowanie znajduje się w pozycji środkowej. Mechanizm uchylny wykorzystuje się tylko przy wykonywaniu połączeń na kołki!). Czarne pokrętła regulacyjne przy szablonie skierowane są do dołu. Muszą one przylegać do jednostki podstawowej. Ze względu na to, że szablon może być trochę wygięty, należy zwracać uwagę, by całkowicie wsunąć go w mocowanie. Ilustr. 100/12 Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-5 -
Ustawiane zderzaki z przodu profilu podstawy należy przesunąć w wybrania szablonu do frezowania oznakowane strzałką tak, aby strzałki na podstawie zderzaków przylegały do prostych krawędzi wybrania szablonu. Zależnie od stosowanego szablonu obrotowe zderzaki ustawić na "SZ 14" lub "SZ 20". Zderzaki skierowane są teraz do środka jednostki podstawowej. Ilustr. 100/13 Prosimy sprawdzić (np. za pomocą suwmiarki), czy szablon ustawiony jest równolegle do przedniej krawędzi profilu podstawy. Jeżeli nie jest równoległy, wówczas proszę wyrównać szablon i następnie tak dalece obrócić odpowiednie pokrętło regulacyjne szablonu, aż jego powierzchnia krzywkowa będzie przylegała do profilu podstawy. Ilustr. 100/14 Ustawić szablon na grubość obrabianego przedmiotu. W tym celu zwolnić obie dźwignie mocujące, podnieść szablon i umieścić pod nim dwa małe drewniane elementy wzorcowe (których grubość musi być identyczna z grubością obrabianego elementu), zwracając uwagę, by szablon leżał płasko na elementach wzorcowych, po czym zacisnąć dźwignie mocujące. Sposób postępowania Mocowanie obrabianych elementów W celu ustawienia szablonu oraz ustalenia dokładnego ustawienia frezu zastosować próbne elementy drewniane (zawsze o tej samej grubości co elementy przewidziane do obróbki!) Podstawowa zasada przy mocowaniu obrabianych elementów: Oba elementy mające utworzyć połączenie mocuje się jednocześnie. Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-6 -
Przynależące do siebie obrabiane elementy (element, w którym mają być wykonane wczepy, oraz element, w którym powstaną gniazda) ustawić pod kątem tak, jak wynika to z oznaczeń. Ilustr. 100/15 Krawędź, na której ma być wykonane frezowanie, musi być skierowana do przedniej krawędzi VS 600. Położyć element z przyszłymi gniazdami na profil podstawy tak, by powierzchnia wewnętrzna była skierowana do góry. Znak na krawędzi skierowany jest w stronę zderzaka. Ilustr. 100/16 Element, w którym mają być wczepy, odchylić, ustawiając do dołu. Zamocować właściwie oba elementy. (Zawsze mocować tylko z lewej lub z prawej strony). Element "Z", w którym mają być wykonane gniazda, musi leżeć zawsze poziomo na profilu podstawy. Ilustr. 100/17 Element "S", w którym będą frezowane wczepy, musi być ustawiony zawsze pionowo z przodu profilu podstawy. Ilustr. 100/17 Powierzchnie zewnętrzne zamocowanych elementów przylegają do profilu podstawy, powierzchnie wewnętrzne są widoczne. Widać dodatkowe oznakowanie elementów z umieszczonymi na nich literami "S" i "Z"! Ilustr. 100/17 Mocowanie z lewej strony Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-7 -
Oznaczone wąskie krawędzie przylegają do zderzaków. Krawędź powierzchni czołowej elementu "S", w którym mają być wykonane wczepy, jest zrównana z powierzchnią wewnętrzną elementu "Z", w którym mają być wyfrezowane gniazda. Prosimy pamiętać: element z wczepami "S" mocuje się w pozycji pionowej! Ilustr. 100/18 Mocowanie z prawej strony Należy dobrze przymocować obrabiane elementy za pomocą trawersów dociskowych. Zbyt mały docisk może powodować przesuwanie się elementów w czasie frezowania. Elementy te nie będą się wówczas nadawać do zastosowania! Do mocowania wąskich obrabianych elementów zaleca się użycie pary dodatkowych pokręteł (wyposażenie) w środkowych otworach trawersów dociskowych. Ilustr. 100/19 Ustawienie frezarki górnowrzecionowej w przypadku szablonu SZ 14 Postawić frezarkę na szablon i ustawić głębokość frezowania na 12,3 mm. Ustawienie frezarki górnowrzecionowej w przypadku szablonu SZ 20 Postawić frezarkę na szablon i ustawić głębokość frezowania na 15 mm. Ilustr. 100/20 a Domontowanie osłony ssącej Ilustr. 100/20 b Wsunąć frezarkę górnowrzecionową całkowicie w szablon. Rękojeść pistoletowa frezarki skierowana ma być przy tym w lewo. (W przeciwnym razie podczas frezowania przy prawym zderzaku przyłącze węża ssącego A zawadza o prawe pokrętło regulacyjne uchwytu szablonu B) Zamontować osłonę ssącą do frezarki górnowrzecionowej, zwracając uwagę, by zachowany był odstęp ok. 10 mm od obrabianego przedmiotu. Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-8 -
Frezowanie Odmiennie od zasady frezowania przeciwbieżnego najpierw płaszczyznę nacina się współbieżnie. ( Nacinanie = prowadzenie frezarki górnowrzecionowej z prawej strony do lewej). W ten sposób unika się wyrywania włókien frezowanego materiału. Ilustr. 100/21 Odpowiednim elementem pomocniczym dla prowadzenia frezarki górnowrzecionowej jest listwa prowadząca: szerokość = grubość obrabianego materiału + 28 mm. (Obowiązuje to tylko wtedy, gdy rękojeść pistoletowa jest skierowana w lewo!) Następnie frezować przeciwbieżnie z lewej strony w prawą. Ilustr. 100/22 Prosimy mieć na uwadze: Prowadzenie frezarki górnowrzecionowej odbywa się przez pierścień do kopiowania. Jest on niewidoczny. Muszą Państwo tak prowadzić frezarkę, by pierścień ten miał zawsze kontakt z wczepami szablonu. Ilustr. 100/23 Prowadźcie Państwo pierścień po konturze szablonu na wyczucie. Ilustr. 100/24 Nigdy nie należy podnosić do góry frezarki górnowrzecionowej w czasie operacji roboczej (spowodowałoby to uszkodzenie obrabianego elementu) Trzymajcie Państwo frezarkę zawsze płasko na szablonie. Unoszenie lub przechylanie frezarki prowadzi do odchyleń w dokładności pasowania (Ilustr. 100/24 ) Natychmiast po frezowaniu należy sprawdzić, czy gniazda są dokładnie okrągłe. Jeśli zachodzi potrzeba, należy od razu je dofrezować. Późniejsze ponowne mocowanie w celu dodatkowej obróbki frezowaniem spowoduje niedokładności wykonania. Nie należy luzować śruby ustalającej wysokość osadzenia frezarki górnowrzecionowej. Mogłoby to spowodować zmiany głębokości frezowania. Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-9 -
Sprawdzenie i ustawienie dokładności pasowania Po wykonaniu frezowania wyjąć obrabiane elementy i złożyć je ze sobą, umieszczając wczepy w gniazdach. Gdy pasują do siebie, tworząc dobre połączenie, mogą Państwo natychmiast rozpocząć pracę. Gdy połączenie jest zbyt luźne: zwiększyć głębokość frezowania za pomocą pokrętła regulacji precyzyjnej frezarki górnowrzecionowej. Frez musi wchodzić głębiej w materiał. Gdy połączenie jest zbyt ścisłe: zmniejszyć głębokość frezowania za pomocą pokrętła regulacji precyzyjnej frezarki górnowrzecionowej. Frez powinien wchodzić na mniejszą głębokość w materiał. Gdy gniazda są za płytkie: (element z wczepami zbyt wystaje poza element z gniazdami ) Szablon przesunąć do tyłu o brakujący wymiar równolegle w płaszczyźnie poziomej w kierunku mocowania (Patrz opis Ilustr. 100/27) Ilustr. 100/25 Gdy gniazda są za głębokie: (element z gniazdami wystaje poza element z wczepami ) Szablon przesunąć o brakujący wymiar równolegle do przodu w płaszczyźnie poziomej w kierunku trawersu dociskowego. (Patrz opis Ilustr.100/27) Ilustr. 100/26 Być może konieczne będzie kilka frezowań próbnych, zanim znajdą Państwo właściwe ustawienie. Ilustr. 100/27 Ważne: Jeśli musieli Państwo przesunąć szablon, wówczas przy demontażu opuśćcie go tak, by leżał bezpośrednio na profilu podstawy. Należy obrócić oba pokrętła regulacyjne przy szablonie tak, by mimośrodowe zderzaki przylegały do przedniej krawędzi profilu podstawy. Przy ponownym zamontowaniu będą mieli Państwo zapamiętane właściwe ustawienie. Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-10 -
Gotowy wyrób Rada: Zachowajcie Państwo wykonany z dokładnością pasowania prawidłowy narożnik jako wzorzec. Gdy w międzyczasie będą pracowali Państwo z innymi szablonami, każdorazowo do ustawienia głębokości frezowania mocujcie Państwo elementy wzorcowe. Ale koniecznie należy przeprowadzić frezowanie próbne. Ilustr. 100/28 Półkryte połączenia wczepowe na jaskółczy ogon /stan z dnia 19.01.07-11 -