Prezentacja raportu z badania nadużyć w sektorze finansowym Edycja 2017 24 października 2017
Agenda 1 Problem badawczy Zakres badania, zależności między zmiennymi 2 Grupa respondentów Udział poszczególnych rodzajów instytucji w badaniu 3 Typy nadużyć Zidentyfikowane przez reprezentowanie instytucje typy nadużyć 4 Przeciwdziałanie nadużyciom Stosowane metody oraz rozwiązania IT 5 Bazy danych Zewnętrzne źródła danych wykorzystywane w celu przeciwdziałania nadużyciom 6 Wyzwania Największe wyzwania związane z przeciwdziałaniem nadużyciom 2
3 Specyfikacja badania
Problem badawczy Zakres tegorocznego badania obejmował: Skalę zjawiska nadużyć Oceny efektywności wykorzystywanych przez instytucję narzędzi zapobiegania nadużyciom Schematy działania oszustów Metody walki z nadużyciami Narzędzia przeciwdziałania nadużyciom Trudności, z którymi mierzą się instytucje w walce z nadużyciami 4
Grupa respondentów 9% 30% 40% 21% 5
6 Wnioski z przeprowadzonego badania
Zidentyfikowane typy nadużyć (ilościowo) Banki 2% 26% 0,01% 72% Wyłudzenia z użyciem kart płatniczych Nieautoryzowane transakcje Wyłudzenia kredytów Nadużycia wewnętrzne Nadużycia najczęściej dotyczą podstawowej działalności. Banki najczęściej spotykają się z nadużyciami związanymi z wyłudzeniami kredytów, firmy leasingowe z przywłaszczeniem przedmiotu leasingu, a firmy pożyczkowe z wyłudzeniami pożyczek. Instytucje pożyczkowe 2% 17% Wyłudzenia pożyczek Nadużycia wewnętrzne Firmy leasingowe 1% 1% 8% 9% 47% Przywłaszczenia przedmiotu leasingu Oszustwo Finansowanie lub przyjęcie na zabezpieczenie przedmiotu o zawyżonej wartości Finansowanie przedmiotu z wadą prawną 82% Inne rodzaje nadużyć 34% Inne rodzaje nadużyć Nadużycia wewnętrzne 7
Postrzeganie ryzyka nadużyć Aż połowa respondentów dostrzega wzrost (w tym także istotny wzrost) ryzyka wyłudzeń produktów kredytowych. 98% ankietowanych wskazało, że ryzyko wystąpienia korupcji pozostaje na tym samym poziomie, a żaden z respondentów nie wskazał, że wzrosło. 98% 74% 67% 67% 70% 74% 58% 40% 40% 5% 16% 5% 10% 10% 10% 23% 13% 20% 7% 19% 16% 2% 7% 21% 5% 16% 5% Pranie pieniędzy Wyłudzenia produktów kredytowych Nieautoryzowane transakcje na rachunkach klientów Nadużycia z wykorzystaniem kart kredytowych Cyberataki Korupcja Nadużycie wewnętrzne Fałszowanie sprawozdania finansowego spadło bez zmian lekko wzrosło istotnie wzrosło 8
Cyberprzestępczość niepokoi coraz bardziej Ryzyko cyberataków to jedyne ryzyko, którego wzrost został wskazany przez większą liczbę respondentów niż w poprzednim roku. Już co 2 respondent zadeklarował, że spotkał się w swojej instytucji ze zjawiskiem nadużycia popełnionego przez cyberprzestępcę. 19% 37% 50% 2015 2016 2017 35% 31% Blisko co czwarte nadużycie popełniono z udziałem cyberprzestępcy. 24% Cyberataki, w tym ataki od wewnątrz (insider threat) 2016 2017 0,4% 5% 2015 2016 2017 9
Stosowane metody walki z nadużyciami Popularność Ocena Pisemne procedury i polityki wewnętrzne Weryfikacja danych klientów przy podejmowaniu decyzji o sprzedaży produktu Weryfikacja dokumentów przez pracowników front office Wewnętrzne bazy danych Analizy jakościowe portfela klientów Czynności podejmowane przez samodzielny zespół wewnętrzny dedykowany do wykrywania nieprawidłowości i walki z nadużyciami Zewnętrzne rejestry informacji gospodarczej Regularne szkolenia z zakresu zapobiegania nadużyciom dla pracowników mających kontakt z klientami Karty scoringowe i systemy zarządzania ryzykiem Audyt i kontrola wewnętrzna 95% 91% 88% 84% 81% 79% 77% 74% 74% 74% 3,14 4,05 3,39 4,13 3,48 4,70 4,28 3,57 3,85 3,37 Rozwiązania IT do wykrywania i zapobiegania nadużyciom Kontrole sprawowane przez kierownictwo i menedżerów wysokiego szczebla Kanały anonimowego informowania o nadużyciach 70% 67% 63% 2,98 3,33 4,18 Analiza behawioralna / profilowanie klienta 51% 3,58 Audyt zewnętrzny 47% 2,83 10
Wybrane metody walki z nadużyciami Jedną z lepiej ocenianych metod walki z nadużyciami są zewnętrzne rejestry informacji gospodarczej. Stosują ją wszystkie ankietowane instytucje pożyczkowe. Zewnętrzne rejestry informacji gospodarczej Popularność Ocena Instytucje pożyczkowe 100% 3,89 Firmy leasingowe 92% 4,42 Ogół respondentów 77% 4,28 Banki 65% 3,82 Kanały anonimowego informowania o nadużyciach Banki Firmy leasingowe Ogół respondentów Instytucje pożyczkowe Popularność 71% 69% 63% 56% Ocena 2 2,83 3,08 2,98 Kanały anonimowego informowania o nadużyciach jedną z najsłabiej ocenianych metod walki z nadużyciami zarówno przez banki jak i przez ogół respondentów badania. 11
Wykorzystywanie rozwiązań IT dedykowanych przeciwdziałaniu nadużyciom 2016 Już 2/3 banków, połowa firm leasingowych i co trzecia instytucja pożyczkowa stosują kompleksowe rozwiązania IT. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 9% 63% 74% 37% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 22% 15% 0% Nie stosują rozwiązań IT Bieżące lub okresowe raporty w podstawowych systemach IT 78% 67% 65% 65% 65% 62% 54% 46% Podstawowe reguły detekcyjne zaimplementowane w ramach wykorzystywanych systemów IT 33% Kompleksowy system IT dedykowany przeciwdziałaniu nadużyciom Banki Firmy leasingowe Instytucje pożyczkowe 12
Stosowane techniki analityczne 100% 90% Mediana 3,83 Model scoringowy Banki Instytucje pożyczkowe 80% Firmy leasingowe 70% Silnik reguł biznesowych Ogół respondentów 60% 50% Mediana 44% 40% Wykrywanie anomalii 30% 20% 10% Analiza mediów społecznościowych Modele predykcyjne Jeden zintegrowany interfejs dla analityka ds. nadużyć 0% 2,6 2,8 3 3,2 3,4 3,6 3,8 4 4,2 4,4 4,6 4,8 5 13
Ocena skuteczności wybranych technik analitycznych w latach 2015-2017 5,0 4,5 Modele predykcyjne Wykrywanie anomalii 4,0 +47% Analiza sieci powiązań Text mining 3,5 3,0 Analiza mediów społecznościowych Jeden zintegrowany interfejs dla analityka ds. nadużyć 2,5 2,0 2015 2016 2017 14
Korzyści ze stosowania technik analitycznych Analiza wskazanych korzyści ukazuje różnice pomiędzy odpowiedziami udzielanymi przez różne rodzaje instytucji. Banki doceniają większe zaangażowanie jednostek operacyjnych w przeciwdziałanie nadużyciom. Wczesne wykrywanie nadużyć Możliwość wykrycia nadużyć, które bez wykorzystania technik analitycznych pozostałyby niewykrywalne Zwiększenie efektywności postępowań wyjaśniających Większe zaangażowanie jednostek operacyjnych w przeciwdziałanie nadużyciom Ograniczenie wydatków związanych z przeciwdziałaniem nadużyciom Firmy pożyczkowe wskazały, że kluczową korzyścią jest ograniczenie wydatków na walkę z nadużyciami, a także istotnie częściej, że korzyścią jest zwiększenie efektywności postępowań wyjaśniających. Firmy leasingowe wskazują, że wykorzystywanie technik analitycznych zwiększa transparentność biznesu. Zwiększenie transparentności biznesu 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Banki Instytucje pożyczkowe Firmy leasingowe 15
Wydatki na przeciwdziałanie nadużyciom Firmy chętniej inwestują w przeciwdziałanie nadużyciom. 3% Suma 2016 43% 54% 53% Nie planują zwiększenia wydatków Suma 2017 23% 72% 5% 47% Planują zwiększenie wydatków Zbyt niski Na odpowiednim poziomie Zbyt wysoki Banki Instytucje pożyczkowe Firmy leasingowe 12% 24% Zbyt niski 24% 41% Na odpowiednim poziomie 0% Zbyt wysoki 11% 11% Zbyt niski 44% 22% Na odpowiednim poziomie 11% Zbyt wysoki 8% Zbyt niski 54% 31% Na odpowiednim poziomie 8% Zbyt wysoki 16
Największe wyzwania związane z przeciwdziałaniem nadużyciom Ograniczenia wymiany informacji o skompromitowanych podmiotach i osobach pomiędzy instytucjami oraz organami ścigania Braki regulacyjne m.in. w zakresie walut wirtualnych Niewystarczające zasoby Presja na upraszczanie procedur Przewlekłość postępowań Niezrozumienie przez organy ścigania specyfiki nadużyć występujących w badanych instytucjach 17
Dziękuję za uwagę Marcin Bizoń Dział Zarządzania Ryzykiem Nadużyć, EY + 48 22 557 6260 marcin.bizon@pl.ey.com Kontakt w sprawie badania: Agnieszka Kozioł Manager Projektów i Analiz, KPF +48 504 145 109 akoziol@kpf.pl 18