Henryk Klein OPA-LABOR Sp. Z o.o. Tel. 0601 171 100 E-mail: h.klein@opalabor.pl Szanse i zagrożenia dla rozwoju "zielonej" energii elektrycznej w świetle procedowanych zmian w Prawie Energetycznym na przykładzie instalacji fotowoltaicznych 1
Szerokie rozpowszechnienie każdej technologii zależy głównie od jej opanowania w stopniu użytkowym oraz lokalnych warunków do jej implementacji. Z punktu widzenia potencjalnego odbiorcy lub inwestora, oznacza to uzyskanie pożądanych walorów użytkowych po akceptowalnej, konkurencyjnej cenie lub też uzyskanie zadawalającego dochodu z inwestycji. 2
Polska na tle Europy potencjał środowiskowo - klimatyczny 3
4
5
Zasadniczym składnikiem kosztów budowy instalacji fotowoltaicznych są oczywiście koszty materiałów, a zwłaszcza koszty modułów fotowoltaicznych. Jednocześnie, ceny modułów fotowoltaicznych silnie się zmieniają. Np. agencja Bloomberg New Energy podaje, że jednostkowe ceny ( /W) modułów fotowoltaicznych w roku 2011 były o 60% niższe niż w roku 2008. Jednostkowe koszta budowy systemów fotowoltaicznych zależą także od wielkości instalacji im większa instalacja, tym mniejsze koszta jednostkowe. 6
W chwili obecnej szacuje się orientacyjnie, że np. jednostkowa cena kompletnej instalacji o mocy od kilkudziesięciu do dwustu kw zawiera się w przedziale 2,0 2,5 /W, przy czym moduły fotowoltaiczne stanowią około 40% całkowitej wartości kosztów budowy. 7
Polska na tle Europy wykorzystanie energii elektrycznej ze słońca 8
Pewien pogląd na temat dotychczasowej sytuacji instalacji fotowoltaicznych w Polsce mogą dać poniższe dane: Wskaźnik/technologia OZE Jednostka UE Polska Polska/UE [%] Nowe inwestycje. w 2009 r. mld Euro 50,36 0,754 1,50% Moc elektrowni wiatrowych GW 75 0,725 0,97% Moc systemów PV GW 16 0,001 0,01% Moc elektryczna systemów na biomasę GW 24 0,324 1,35% Do chwili obecnej można szacować, że w krajowym systemie elektroenergetycznym zainstalowanych jest około 1 1,5 MW energii ze źródeł fotowoltaicznych, a drugie tyle jest na etapach powstawania: od koncepcji poprzez projekt do realizacji. 9
Przyrost roczny, [MWp] Moc zainstalowana w instalacjach PV, 2010r 10
Szacowane przychody z tytułu produkcji energii elektrycznej w instalacji fotowoltaicznej stan obecny 11
W chwili obecnej wymagania techniczne, formalne jak i poziom przychodów z tytuły produkcji energii w instalacji fotowoltaicznej determinuje Ustawa Prawo Energetyczne z roku 1997 i jej akty wykonawcze. Ustawa nakłada na wszystkich producentów energii z OZE obowiązek uzyskania koncesji na wytwarzanie energii w OZE, co jest warunkiem koniecznym do sprzedaży energii i ubiegania się o tzw. świadectwa pochodzenia (potocznie: zielone certyfikaty). Przysłowiowy Kowalski, chcąc postawić wiatrak lub źródło fotowoltaiczne, i czerpać z nich maksimum finansowych korzyści musi zatem zacząć od rozpoczęcia działalności gospodarczej i przejść gehennę ubiegania się o koncesję, nawet jeśli chce zbudować instalację o mocy 1 2 kw. 12
Ustawa Prawo Energetyczne z 1997 r. zapewnia identyczne wsparcie zielonej energii, bez względu na sposób jej wytwarzania. Ustawa obliguje operatora sieci elektroenergetycznej do zakupu energii wytworzonej w odnawialnym źródle po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym. Cena ta za rok 2011 (obowiązująca w 2012), wynosi 198,90 zł/mwh. Ponadto producent energii zielonej otrzymuje certyfikaty potwierdzające produkcję w źródle odnawialnym, tzw. Świadectwa pochodzenia (wartość około 270 zł/mwh w roku 2011. 13
Jednak cena, za którą można energię sprzedać jest znacznie niższa od ceny za którą się ją kupuje. Zależnie od wielkości odbiorcy i napięcia sieci, do której jest przyłączony, cena energii wraz z opłatami przesyłowymi zawiera się w przedziale: od około 310 zł/mwh dla dużych odbiorców zasilanych napięciem średnim (>1kV) do około 440 zł/mwh dla gospodarstw domowych. 14
Łączny przychód z tytułu produkcji energii zielonej jest sumą: wartości świadectw pochodzenia, dochodu ze sprzedaży energii, kosztu nieponiesionego za energię, której nie trzeba było kupić. 15
Propozycje według projektu zmian prawnych na dzień 20.12.2011 16
20 grudnia ubiegłego roku, do społecznych konsultacji trafił tzw. trójpak energetyczny, na który składały się projekty: nowej ustawy Prawo Energetyczne, Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii oraz Ustawy Prawo Gazowe W aspekcie formalno prawnym proponowane rozwiązania upraszczały procedury przyłączania instalacji u Kowalskiego, likwidując konieczność uzyskiwania przez niego podmiotowości prawnej. 17
Najistotniejsze zmiany w systemie wsparcia: Stworzenie kategorii mikroinstalacja (instalacja OZE, P 40 kw) z dodatkowym podziałem na takie, których nie mniej niż 30% produkcji sprzedawana jest do sieci operatora oraz takie, w których ilość ta jest mniejsza (zużycie własne większe od 70% produkcji; Brak gwarancji zakupu energii z OZE dla instalacji innych niż mikroinstalacje, a dla mikroinstalacji 70% średniej ceny zakupu z roku poprzedniego;; Wprowadzenie współczynników korekcyjne o różnych wartościach (w przedziale od 0 do 2,0) w zależności od rodzaju źródła OZE, przez które przemnażana jest ilość wyprodukowanej energii poświadczona świadectwem pochodzenia. System wsparcia oparty nadal na cenie energii sprzedawanej, świadectwach wytworzenia (z uwzględnieniem współczynników korekcyjnych) i nieponiesionym koszcie zakupu energii, lecz według dość skomplikowanego i niejednorodnego algorytmu 18
Propozycje według projektu zmian prawnych na dzień 26.07.2012 19
Mikroinstalacja jest instalacją dla Kowalskiego, o mocy nie większej niż 40 kw; Wprowadzono pojęcie małej instalacji, której właścicielem jest przedsiębiorca, a której moc zawiera się w przedziale powyżej 40 kw do 200 kw mocy elektrycznej; Produkcja energii elektrycznej zarówno w mikro- jak i małej instalacji nie wymaga koncesji, a jedynie zgłoszenia do OSD lub wpisu do rejestru prowadzonego przez URE; 20
Przywrócenie obowiązku zakupu energii z OZE : Dla mikroinstalacji i części małych instalacji sprzedaż energii po cenie stałej (taryfa FIT) bez prawa poboru świadectw wytworzenia; Dla pozostałych instalacji sprzedaż energii w cenie 198,90 zł/mwh waloryzowanej corocznie oraz prawo poboru świadectw pochodzenia w ilości wynikającej z wyprodukowanej energii i współczynnika korekcyjnego odpowiedniego do technologii wytwarzania Sprzedawcy z urzędu przysługiwać będzie prawo do poboru świadectw wytworzenia energii wytworzonej w instalacjach rozliczanych na podstawie taryf FIT na jego obszarze; Wartość opłaty zastępczej: 286,74 zł. 21
22
23
Porównanie przychodów uzyskiwanych i instalacji fotowoltaicznej dla obecnego i projektowanych systemów prawnych. 24
25
Przychody z 1 MWh mikroinstalacji PV w gospodarstwie domowym 1 200,00 zł 1 100,00 zł 1 000,00 zł 900,00 zł 800,00 zł 700,00 zł 600,00 zł 500,00 zł 400,00 zł 300,00 zł 200,00 zł 100,00 zł 0,00 zł 711,40 zł 436,40 zł 100% energii wytw. na potrzeby własne 1 100,00 zł 640,48 zł 635,48 zł 475,00 zł 70% energii wytw. na 0% energii wytw. na potrzeby własne potrzeby własne Stan obecny Projekt MG, 07.2012 26
Przychody z 1 MWh małej instalacji PV w przedsiębiorstwie o mocy umownej <=40 kw i napięciu przyłączeniowym <=1kV 1 200,00 zł 1 100,00 zł 1 000,00 zł 900,00 zł 800,00 zł 700,00 zł 600,00 zł 500,00 zł 400,00 zł 300,00 zł 200,00 zł 100,00 zł 0,00 zł 704,67 zł 429,67 zł 635,77 zł 630,77 zł 1 100,00 zł 475,00 zł 100% energii wytw. na potrzeby własne 70% energii wytw. na potrzeby własne 0% energii wytw. na potrzeby własne Stan obecny Projekt MG, 07.2012 27
Przychody z 1 MWh małej instalacji PV o mocy 40kW<P<100 kw, i napięciu przyłączeniowym <=1kV) 1 200,00 zł 1 100,00 zł 1 000,00 zł 900,00 zł 800,00 zł 700,00 zł 600,00 zł 500,00 zł 400,00 zł 300,00 zł 200,00 zł 100,00 zł 0,00 zł 664,47 zł 389,47 zł 607,63 602,63 zł zł 1 100,00 zł 475,00 zł 100% energii wytw. na potrzeby własne 70% energii wytw. na potrzeby własne 0% energii wytw. na potrzeby własne Stan obecny Projekt MG, 07.2012 28
Przychody z 1 MWh małej instalacji PV w przedsiębiorstwie o mocy umownej >100 kw i napięciu przyłączeniowym <=1kV 1 206,68 zł 1 149,84 zł 1 200,00 zł 1 100,00 zł 1 000,00 zł 900,00 zł 800,00 zł 700,00 zł 600,00 zł 500,00 zł 400,00 zł 300,00 zł 200,00 zł 100,00 zł 0,00 zł 664,47 zł 607,63 zł 1 017,21 zł 475,00 zł 100% energii wytw. na potrzeby własne 70% energii wytw. na potrzeby własne 0% energii wytw. na potrzeby własne Stan obecny Projekt MG, 07.2012 29
Przychody z 1 MWh małej instalacji PV w przedsiębiorstwie o napięciu przyłączeniowym >1kV 1 200,00 zł 1 100,00 zł 1 000,00 zł 900,00 zł 800,00 zł 700,00 zł 600,00 zł 500,00 zł 400,00 zł 300,00 zł 200,00 zł 100,00 zł 0,00 zł 1 126,71 zł 584,50 zł 100% energii wytw. na potrzeby własne 1 093,86 zł 551,65 zł 70% energii wytw. na potrzeby własne 1 017,21 zł 475,00 zł 0% energii wytw. na potrzeby własne Stan obecny Projekt MG, 07.2012 30
12000 10500 10000 8000 8800 9436 8029 8791 8029 Przychód z 1 kwp instalacji fotowoltai cznej pracującej w latach 2013 20 w zł. Wg. Info na 07.2012 6000 4000 2000 0 4128 4053 3683,20 31
Trzeba jednak pamiętać, że ostatecznie i tak od energii słonecznej nie uciekniemy! 32
Dziękuję za uwagę! Henryk Klein OPA-LABOR Sp. Z o.o. Tel. 0601 171 100 E-mail: h.klein@opalabor.pl 33