Egzain aturalny aj 009 FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM PODSTAWOWY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI
Zadanie 1. Wyznaczenie wartoci prdkoci i przyspieszenia ciaa wykorzystujc równanie ruchu. Warto prdkoci pocztkowej, /s Warto przyspieszenia, /s C. 15 3 Zadanie. B. ziana kierunku prdkoci liniowej. Wskazanie przyczyny wystpowania przyspieszenia dorodkowego ciaa poruszajcego si po okrgu ruche jednostajny. Zadanie 3. D. 3,5 /s. Zadanie 4. p Wyznaczenie warto ziany prdkoci ciaa odbijajcego si od podoa. Dobranie waciwego wykresu do przedstawionej przeiany gazowej. A. 1. Zadanie 5. T Wybranie waciwego opisu dotyczcego przepywu prdu w iedziany przewodniku. A. elektronów, a jego opór wraz ze wzroste teperatury ronie. 3
Zadanie 6. Ustalenie, jak zienia si ogniskowa i zdolno skupiajca soczewki oka, gdy czowiek przenosi wzrok z czytanej ksiki na odleg gwiazd. ogniskowa soczewki oka zdolno skupiajca A. ronie aleje Zadanie 7. Wskazanie zjawiska, dziki któreu oliwe jest przesyanie sygnau wietlnego przy uyciu wiatowodu. D. cakowitego wewntrznego odbicia. Zadanie 8. B. M < 4 p + 5 n Zadanie 9. D. zaleje razy. Zadanie 10. A. 0,5 p Zadanie 11.1 Wybranie prawdziwej inforacji dotyczcej asy jdra berylu. Ustalenie, jak zienia si warto prdkoci liniowej satelity podczas ziany orbity. Ustalenie zwizku idzy dugociai fal de Broglie a dla okrelonych czstek. Obliczenie warto redniej prdkoci ciaa dla przytoczonego opisu jego ruchu. s s 1 pkt skorzystanie z zalenoci v = (v = t 14 s ) lub wyznaczenie drogi przebytej przez wind (s = 4 ) 1 1 pkt obliczenie wartoci prdkoci redniej v = 1,71 /s ( /s) 7 4
Zadanie 11. Obliczenie wartoci siy nacisku ciaa na podog windy w ruchu jednostajnie przyspieszony do góry. 0 3 1 pkt uwzgldnienie, e F N = F b + F g = a + g 1 pkt wyznaczenie wartoci przyspieszenia (a = 1 /s ) 1 pkt obliczenie wartoci siy nacisku F N = 660 N Zadanie 11.3 1 pkt narysowanie trzech si i nazwanie ich Narysowanie i zapisanie nazwy si dziaajcych na ciao w windzie (ukad nieinercjalny) podczas ruszania windy do góry. F gr sia grawitacji (sia cikoci, ciar) F r F b sia bezwadnoci F b F r sia reakcji F gr 1 pkt zachowanie odpowiednich relacji idzy wektorai F F F 0 r gr b Zadanie 1.1 Narysowanie siy dziaajcej na czstk obdarzon adunkie elektryczny poruszajc si w jednorodny polu agnetyczny. 1 pkt poprawne zaznaczenie siy: wektor siy skierowany pozioo w prawo Zadanie 1. Tworzenie inforacji Wyprowadzenie wzoru okrelajcego energi kinetyczn czstki obdarzonej adunkie elektryczny poruszajcej si w jednorodny polu agnetyczny. 1 pkt skorzystanie z zalenoci FL Fd lub 1 pkt uzyskanie zalenoci q B r E k v q vb r 5
Zadanie 1.3 Wykazanie, e w ukadzie SI energia kinetyczna protonu wyraona jest w dulach. 1 pkt zapisanie, e C T kg E k 1 pkt wykonanie przeksztace i wykazanie, e [E k ] = Zadanie 13.1 kg = J s Obliczenie wspóczynnika sprystoci spryny wykorzystujc wykres zalenoci siy wprawiajcej ciao w drgania od jego przeieszczenia. 1 pkt zapisanie zalenoci z wykresu F k i podstawienie wartoci liczbowych odczytanych x 1 pkt obliczenie wspóczynnika sprystoci spryny k = 80 N/ Zadanie 13. 1 pkt zapisanie zalenoci Zadanie 14.1 a ax = 4 /s Tworzenie inforacji Wykazanie, e aksyalna warto przyspieszenia drgajcej kulki jest równa podanej wartoci. F a i obliczenie aksyalnej wartoci przyspieszenia Ustalenie, jak zienia si gsto gazu w przedstawionej przeianie gazowej. Uzasadnienie odpowiedzi, podajc odpowiednie zalenoci. 1 pkt zapisanie stwierdzenia: gsto gazu w przeianie rosa 1 pkt zapisanie uzasadnienia np.: wzrost cinienia gazu by trzykrotny, a teperatury dwukrotny zate objto alaa lub zapisanie Zadanie 14. nrt gdzie V i odpowiedni koentarz o zianie objtoci V p Ustalenie, który z wyienionych w tabeli gazów poddano opisanej przeianie gazowej. 0 3 1 pkt zapisanie równania p V n RT i podstawienie n 6
1pkt obliczenie asy olowej gazu (µ = 3 g) Zdajcy oe obliczy liczb oli gazu (n 1,5), a nastpne as olow 48g 3g 15, 1pkt prawidowy wybór gazu z podanej tabeli: tlen Zadanie 15. Obliczenie dugo fali wiata eitowanego przez laser. 0 3 1 pkt skorzystanie z zalenoci P = 1pkt uwzgldnienie, e E f hc nef 1pkt obliczenie dugoci fali 6,3 10 7 ( 631,5 n) Zadanie 16. Tworzenie inforacji t Narysowanie dalszego biegu proieni wietlnych w sytuacjach przedstawionych na rysunkach. 0 3 Po 1 pkt za prawidowy bieg proienia w kadej z trzech przedstawionych sytuacji (na pierwszy i drugi rysunku zdajcy oe równie narysowa proie odbity) Zadanie 17.1 Zapisanie reakcji rozpadu atou zota. 1 pkt poprawne zapisanie równania reakcji: Zadanie 17. 198 198 0 198 198 0 79 80Hg1e e lub 79 Au 80Hg1 e Au ~ ~ Antyneutrino w zapisie równania nie jest wyagane. Obliczenie asy izotopu zota pozostaego po okrelony czasie w preparacie proieniotwórczy. 1 pkt uwzgldnienie, e 8,1 dnia to trzy okresy poowicznego rozpadu 1 pkt obliczenie asy izotopu zota, która pozostaa po ty czasie = 1,5 µg 7
Zadanie 18.1 Wyznaczenie wartoci energii atou wodoru dla przypadku, gdy elektron znajduje si na n-tej orbicie. 1 pkt obliczenie energii E 4 = 0,85 ev (skorzystanie z zalenoci E n ~ Zadanie 18. i uzupenienie tabeli Przedstawienie na wykresie zwizku energii atou wodoru z proienie orbity, na której znajduje si elektron. 1 pkt opisanie i wyskalowanie osi (o pionowa w ujenych wartociach ) 1 pkt naniesienie punktów w narysowany ukadzie wspórzdnych (dopuszcza si brak naniesienia punktu dla n = 4 przy braku rozwizania zad. 18.1) Jeeli zdajcy poczy punkty i narysuje hiperbol nie otrzyuje punktu. 1 n ) Zadanie 18.3 Obliczenie wartoci prdkoci elektronu na pierwszej orbicie w atoie wodoru, korzystajc z postulatu Bohra. 1 pkt zapisanie postulatu Bohra 1 pkt obliczenie wartoci prdkoci elektronu: v,19 10 6 /s Zadanie 19. Tworzenie inforacji Ustalenie i zapisanie penych nazw wielkoci fizycznych jakie trzeba zierzy w opisany dowiadczeniu. 1 pkt zapisanie nazwy wielkoci: warto ciaru klocka 1 pkt zapisanie nazwy wielkoci: warto aksyalnej siy tarcia Zdajcy oe zapisa w odpowiedzi: ciar klocka i aksyalna sia tarcia. 8
Zadanie 0.1 Obliczenie energii wyproieniowywanej w czasie 1 h przez biaego kara. 1 pkt wyznaczenie ocy Syriusza B z wykorzystanie danej z tabeli 1 pkt obliczenie energii wyproieniowanej w cigu 1 godziny przez biaego kara E 3 10 7 J (E = 33,09 10 6 J) Zadanie 0. Wykazanie, e rednia gsto Aldebarana jest wielokrotnie niejsza ni Syriusza B. 1 pkt skorzystanie z definicji gstoci i uzyskanie wyraenia lub równowanego 1 pkt podstawienie odpowiednich wartoci i wykazanie, e A < S A S A S r r 3 S 3 A 9