Katowice, dnia 27 stycznia 2016 roku Sz. P. Anna Streżyńska Ministerstwo Cyfryzacji ul. Królewska 27 00-060 Warszawa DP-WL.0211.9.2015 Wykaz prac legislacyjnych Rady Ministrów: UC 38 ID GRAP-29/16 Szanowna Pani Minister, Pismem z dnia 22 stycznia 2016 r. Krajowa Izba Komunikacji Ethernetowej (dalej ) wystosowała stanowisko odnoszące się do Projektu założeń ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (dalej Projekt oraz Ustawa), dotyczące implementacji do polskiego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej (ID : GRAP-29/16). Mając na uwadze krótki czas na przygotowanie stanowiska, a także fakt pojawiających się od wielu lat problemów na gruncie negocjacji i postępowań administracyjnych prowadzonych w oparciu o art. 30 Ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, niniejszym chcielibyśmy uzupełnić stanowisko w zakresie argumentacji dotyczącej umożliwienia Prezesowi UKE wydawania decyzji administracyjnych, których przedmiotem będzie istniejąca infrastruktura, a także określenia wprost w przepisach prawa, iż budynkowa sieć telekomunikacyjna w jaką wyposażane są nowobudowane budynki wielolokalowe, powinna stanowić część składową nieruchomości, tym samym powinna stanowić własność właściciela nieruchomości (wspólnot mieszkaniowych). Problemy te przenikają się wzajemnie, stąd widzimy konieczność uzupełnienia stanowiska Izby. W pierwszej kolejności, pozwalamy sobie po krótce ponownie przywołać okoliczności przedstawione w stanowisku (GRAP-29/16). Potrzeba legalizacji (pozyskania tytułu prawnego decyzji Prezesa UKE- po wybudowaniu sieci) następuje najczęściej w trzech stanach faktycznych: Strona 1
1. nabycia sieci w budynkach, bez jednoczesnego zawarcia umowy dostępowej pomiędzy nabywcą sieci telekomunikacyjnej a dysponentem nieruchomości (to jedna z częściej spotykanych w praktyce sytuacji), 2. wybudowanie sieci i zawarcia umowy dostępowej na etapie, gdy jedynym właścicielem nieruchomości pozostaje deweloper, a następnie brak zawarcia umowy z powstałą po wyodrębnieniu się pierwszego lokalu wspólnotą mieszkaniową (równie częsta sytuacja), 3. wypowiedzenie umowy dostępowej przez zarządcę nieruchomości wielolokalowej. W praktyce, brak możliwości pozyskania decyzji administracyjnej dotyczącej sieci istniejącej, prowadzi do sporów na linii operator- właściciel/zarządca nieruchomości. Z naszego doświadczenia wynika, iż największymi ofiarami tych sporów pozostają użytkownicy końcowi, którzy niejednokrotnie, z dnia na dzień tracą możliwość korzystania z usług danego dostawcy. Dostrzegamy konieczność uregulowania wprost możliwości legalizacji sieci istniejących w procedurze administracyjnej prowadzonej przez Prezesa UKE w oparciu o przesłanki z art. 30 megaustawy oraz procedurę określoną w art. 19-24. W tym miejscu wskazujemy, iż kolejnym argumentem na poparcie postulatu zgłoszonego przez, jest okoliczność, iż w projekcie nowelizacji art. 30 ustawy znalazł się ust. 1b, zgodnie z którym: Obowiązek zapewniania dostępu, o którym mowa w ust. 1, jest niezależny od tego, czy budynek został ukończony i czy rozpoczęto jego użytkowanie. Przed rozpoczęciem użytkowania budynku nie można odmówić dostępu, o którym mowa w ust. 1 pkt 3-4, ze względu na istnienie lub wykonywanie innej instalacji telekomunikacyjnej budynku. Zatem, ust. 1b (pod warunkiem uchwalenia ustawy w kształcie zaproponowanym w Projekcie) stanowi o obowiązku udostępniania nieruchomości jeszcze na etapie, kiedy jedynym właścicielem nieruchomości jest deweloper (budowa sieci telekomunikacyjnej jest zasadna na etapie bezpośrednio poprzedzającym zakończenie budowy, tj. na etapie prac wykończeniowych). Jako praktycy dostrzegamy zagrożenie, iż przepis ten będzie przepisem martwym, o ile nie wprowadzi się ustawowego obowiązku zawarcia umowy dostępowej, której przedmiotem będzie sieć istniejąca (zarówno przyłącze jak i sieć budynkowa). Należy mieć bowiem na uwadze, że umowa zawarta z deweloperem nie wiąże powstałej po wyodrębnieniu się pierwszego lokalu- wspólnoty mieszkaniowej. Bez woli zawarcia umowy przez zarząd wspólnoty mieszkaniowej lub jej zarządcę, sieć wybudowana w oparciu o art. 30 ust. 1b pozostanie na nieruchomości bezumownie, co spowoduje powstanie po stronie wspólnoty roszczenia windykacyjnego oraz roszczenia o wynagrodzenie za bezumowne Strona 2
korzystanie (mimo, iż zgodnie z art. 30 ust. 3a dostęp w celu zapewnienia telekomunikacji jest nieodpłatny). Proponowany przepis art. 30 ust. 1b megaustawy znajdzie praktyczne zastosowanie w stosunkowo krótkim czasookresie (pomiędzy rozpoczęciem prac wykończeniowych w budynku a sprzedażą pierwszego lokalu), a umowa zawarta na jego podstawie- nie będzie wiązała następcy dewelopera, tj. wspólnoty mieszkaniwej. Jedynie decyzja administracyjna wiąże następców prawnych właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości (art. 30 ust. 5d megaustawy). Należy zdawać sobie również sprawę, że w praktyce martwym, w przypadku realizacji prawa dostępu z ust. 1b, będzie przepis umożliwiający zwrócenie się do Prezesa UKE z wnioskiem o wydanie decyzji zastępującej umowę stron. Nawet gdyby Prezes UKE wydał decyzję w terminie zbliżonym do 90 dni, to wyodrębnienie się w tym czasie pierwszego lokalu, sprawia iż Prezes UKE odmówi wydania decyzji administracyjnej, z uwagi na fakt, iż negocjacje nie były prowadzone ze wspólnotą mieszkaniową (a jedynie z deweloperem). Należy zdawać sobie sprawę, iż jak dotąd w przeważającej ilości spraw prowadzonych oparciu o art. 30 megaustawy, termin wydania decyzji został znacząco przekroczony. Z tych samych przyczyn Projekt przewiduje uchylenie przepisu art. 21 ust. 1 megaustawy, który umożliwiał Prezesowi UKE określenia terminu zakończenia negocjacji warunków umowy o dostępie do infrastruktury technicznej. Mając powyższe na uwadze, konsekwencją powstania wspólnoty mieszkaniowej, w sytuacji kiedy sieć była budowana w oparciu o porozumienie/umowę z deweloperem (przed uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie) powinno być uprawnienie przedsiębiorcy telekomunikacyjnego do zalegalizowania sieci w postępowaniu prowadzonym przed Prezesem UKE na etapie, gdy dysponentem nieruchomości będzie wspólnota mieszkaniowa. Z kolei, brak określenia wprost w megaustawie, iż sieć budynkowa, budowana w oparciu o przepisy rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać nowo budowane budynki, powinna stanowić część składową nieruchomości i tym samym własność właściciela nieruchomości, przyczynia się do tworzenia lokalnych monopoli. Znane nam są skądinąd przypadki, w których podmiot wykonujący nieodpłatnie na zlecenie dewelopera kompletną telekomunikacyjną sieć wewnątrzbudynkową, zastrzega w umowie, iż sieć będzie jego własnością, a następnie odsprzedaje sieć wybranemu przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu lub sam świadczy usługi. Ważnym, choć często niewypowiedzianym wprost elementem porozumienia na linii deweloper- wykonawca sieci, jest zastrzeżenie o wyłączności (deweloper nie wydaje zgody na dostęp do budynku żadnemu innemu przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu). Tym samym, na sporej części osiedli deweloperskich w kraju, mamy do czynienia z utrwalonym monopolem jednego dostawcy usług. Strona 3
Podsumowując powyższą argumentację, stanem pożądanym jest: wskazanie wprost w megaustawie, iż sieć telekomunikacyjna budowana w oparciu o art. 30 ust. 6 jest częścią składową nieruchomości. Zrówna to status wewnątrzbudynkowej sieci telekomunikacyjnej ze statusem innych sieci (energetyczna, wodno- kanalizacyjna), w przypadku których nie występują problemy własnościowe z uwagi na swoisty monopol jednego dostawcy usług. Postulowana zmiana spowoduje, iż każdy przedsiębiorca telekomunikacyjny będzie mógł uzyskać dostęp nieodpłatnie, doprowadzając swoja sieć do punktu styku. Powyższe pozytywnie wpłynie na konkurencyjność świadczonych usług oraz poszerzenie oferty w zasobach mieszkaniowych, umożliwienie przedsiębiorcom telekomunikacyjnym skorzystania z procedury legalizacyjnej, tj. uzyskania decyzji administracyjnej Prezesa UKE po przeprowadzeniu negocjacji o zawarcie umowy, której przedmiotem jest istniejąca infrastruktura telekomunikacyjna. Powyższe pozwoli pozyskiwać tytuł prawny do korzystania z nieruchomości, gdy sieć została zbudowana na podstawie umowy z deweloperem oraz na podstawie art. 1b megausatwy, a następcą prawnym dewelopera jest wspólnota mieszkaniowa. Proponowana zmiana pozwoli na zakończenie wielu sporów na linii operator- dysponent nieruchomości toczonych w przedmiocie określania warunków korzystania z nieruchomości. Piotr Marciniak Ewelina Grabiec Łukasz Bazański V-ce Prezes Radca prawny Radca prawny Kancelaria itb Legal Kancelaria itb Legal Strona 4
Strona 5