UWAGI DO PROJEKTU USTAWY O SKŁADCE AUDIOWIZUALNEJ

Transkrypt

1 KRAJOWA IZBA KOMUNIKACJI ETHERNETOWEJ ul. Lindleya 16, Warszawa Tel , Fax biuro@kike.pl, grap@kike.pl, KRS , REGON , NIP Warszawa, 19 maja 2016 roku ID KIKE: GRAP- 335/16 Druk sejmowy nr 443 Szanowna Pani Poseł Elżbieta Kruk Przewodnicząca Komisji Kultury i Środków Przekazu Sejm RP ul. Wiejska 4/6/ Warszawa UWAGI DO PROJEKTU USTAWY O SKŁADCE AUDIOWIZUALNEJ Szanowna Pani Poseł, Działając w imieniu Krajowej Izby Komunikacji Ethernetowej w Warszawie (dalej KIKE lub Izba), nawiązując do stanowiska odnoszącego się do Projektu ustawy o składce audiowizualnej- druk sejmowy nr 443 (dalej Projekt lub Ustawa) oraz do skierowanej do Pani Poseł odpowiedzi Sekretarza Stanu Krzysztofa Czabańskiego (pismo z dnia 11 maja 2016, BM-KC/19/16) Izba w dalszym ciągu podtrzymuje postulat zwolnienia od obowiązku zapłaty składki odbiorców końcowych będących przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi w sytuacji, gdy pobór energii elektrycznej wykorzystywany jest w celu zasilania urządzeń będących elementem sieci telekomunikacyjnej. 1. Powszechność opłaty oraz sposób jej poboru Odnosząc się do odpowiedzi Sekretarza Stanu Pana Krzysztofa Czabańskiego, nie sposób zgodzić się z argumentem, iż wprowadzenie postulowanego przez Izbę zwolnienia nie można pogodzić z założeniem powszechności i zryczałtowanego poboru daniny. Należy mieć na uwadze, że już w chwili obecnej, projektodawca przewidział katalog zwolnień podmiotowych, spełniających funkcje społeczne oraz (co szczególnie ważne biorąc pod uwagę charakter postulatu Izby) wyłączenie oskładkowania jednego podmiotu w sposób nadmierny i wielokrotny (poprzez wyłączenie z obowiązku zapłaty dodatkowych punktów poboru). 1

2 KIKE uznaje, iż zwolnienie dodatkowych punktów poboru przedsiębiorców telekomunikacyjnych nie podwyższy kosztów poboru składki, gdyż do zwolnień znajdzie zastosowanie ten sam mechanizm, który został przewidziany w art. 20 i 21 projektowanej ustawy. Nie ma żadnych przeszkód, by przedsiębiorcy telekomunikacyjni dokonywali organowi gminy zgłoszenia, w którym wskażą punkty poboru, służące zasilaniu infrastruktury telekomunikacyjnej podlegające zwolnieniu. Należy mieć na uwadze, iż jedno zgłoszenie obejmowałoby wszystkie zwolnione z uiszczania składki punkty poboru przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Mając na uwadze liczbę przedsiębiorców telekomunikacyjnych zarejestrowanych w UKE (6328- stan na dzień sporządzenia niniejszego pisma) oraz fakt, iż jedynie część z nich posiada status operatora (buduje i eksploatuje sieci telekomunikacyjne), należy się spodziewać zaledwie kilku tysięcy zgłoszeń w skali całego kraju. Powyższe wyklucza drastyczny i radykalny wzrost kosztów poboru składki. Parafrazując uzasadnienie projektu ustawy- stosowanie zwolnienia odbywać się będzie bez udziału inkasentów. W zasadzie inkasent nie powinien nawet wiedzieć, czy dana osoba/podmiot korzysta ze zwolnienia; informując organ podatkowy o niezapłaceniu składki, nie będzie ustalał przyczyn tego stanu (art. 27 ust. 2). Zwolnienie będzie polegać po prostu na tym, że organ podatkowy nie będzie wszczynał czynności egzekucyjnych wobec osoby/podmiotu korzystającej ze zwolnienia. Zwolnienia podatkowe powinny być traktowane jako przywileje będące bodźcem do angażowania kapitału, regulowania popytu i podaży, rozwoju regionów gospodarczo zacofanych oraz instrumentem łagodzenia dysproporcji dochodów. Projektowana ustawa na dzień dzisiejszy nie przewiduje żadnych zwolnień pełniących funkcję gospodarczą. 2. Sprzeczność Projektu z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. (tzw. Dyrektywą kosztową) Co więcej, Izba ponownie podkreśla, iż wprowadzanie dodatkowych danin publicznych, związanych z posiadaniem i koniecznością zasilania urządzeń telekomunikacyjnych tworzących sieci, jest sprzeczne z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej, mającą na celu likwidację barier powstałych na drodze realizacji inwestycji szerokopasmowych oraz zmniejszenia kosztów ich budowy i eksploatacji. Już w samej Preambule Dyrektywy (w pkt 4) wskazano, że prowadzona polityka musi doprowadzić do obniżenia kosztów zapewnienia dostępu szerokopasmowego na całym terytorium Unii, w tym poprzez stosowne planowanie i koordynację oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Zatem, niezbędne jest wprowadzenie do projektowanej ustawy zwolnień o charakterze gospodarczym, które w swym założeniu będą wspierały działania inwestycyjne w zakresie budowy szybkich sieci oraz promowały pożądaną, z uwagi na cele Agendy Cyfrowej, działalność gospodarczą. 2

3 3. Dyskryminujące warunki prowadzenia działalności gospodarczej Maksymalizacja wpływów ze składki audiowizualnej nie może być przyczyną nałożenia jedynie na wybraną grupę podmiotów obciążeń finansowych, niejednokrotnie przewyższających ich możliwości ekonomiczne. Polemizując ze stanowiskiem wyrażonym w odpowiedzi na stanowisko KIKE, stwierdzającym iż okoliczność przerzucania obowiązku poniesienia kosztów zapłaty składki na odbiorców swoich towarów i usług nie przeczy zasadzie powszechności, Izba podnosi, iż powszechność nie może przekładać się na nierówność traktowania podmiotów gospodarczych i prowadzić do dyskryminacji przedsiębiorców prowadzących wybrany rodzaj regulowanej działalności gospodarczej. Stanowczy sprzeciw Izby budzi w szczególności stwierdzenie, iż bardziej aktywni łożą na media więcej, które wyrażone zostało przez Sekretarza Stanu. Po pierwsze, konsekwencją podjętej aktywności (inaczej przedsiębiorczości), zgodnie z rozumieniem autora wypowiedzi, ma być konieczność zapłaty wielokrotnie wyższej składki, co jest postrzegane przez członków Izby jako swoista sankcja/kara za prowadzenie wybranej działalności gospodarczej. Po drugie, autor wypowiedzi wydaje się nie zauważać, iż konieczność uiszczenia wyższej składki dotyczy wyłącznie wąskiej grupy przedsiębiorców, podejmujących aktywność w wybranej sferze gospodarczej. Zetem nie można mówić o wyższym obciążeniu wszystkich podmiotów aktywnych w sferze gospodarczej, a jedynie wybranej grupy, świadczącej wąski katalog usług. Zasada powszechności nie może być zastosowana w czystej postaci i w oderwaniu od zasady równomierności. Założenia projektu ustawy przeczą konieczności równomiernego rozłożenia obciążeń podatkowych w danej grupie podmiotów obowiązanych do zapłaty. Podmioty podejmujące aktywność gospodarczą powinny zostać obciążone na równych i niedyskryminujących zasadach. Proponowany model poboru składki nie uwzględnia zaś, że pewna grupa podmiotów, posiadających status przedsiębiorcy wykorzystuje w swojej działalności większą ilość punktów poboru energii. Stanowi to przejaw nierówności wobec prawa i powoduje nieuzasadnione korzyści wśród podmiotów, które choć prowadzą działalność na dużą skalę, poniosą ciężar ekonomiczny w minimalnym stopniu (np. płacąc składkę w podstawowej wysokości od jednego punktu poboru). Wbrew argumentacji Sekretarza Stanu, przenoszenie ekonomicznego ciężaru uiszczenia składki na odbiorców końcowych usługi przeczy zasadzie powszechności. Z uzasadnienia do ustawy wynika, że w celu wyeliminowania nieefektywności dotychczasowego modelu poboru opłaty abonamentowej, wprowadzono model przewidujący obciążenie podmiotu prowadzącego gospodarstwo domowe (zakładając przy tym, iż każde gospodarstwo zostało wyposażone w punkt poboru energii elektrycznej). Brak możliwości wprowadzenia skutecznego systemu weryfikacji faktu posiadania odbiornika radiowo-telewizyjnego, 3

4 zastąpiono związaniem obowiązku zapłaty składki z posiadaniem statusu odbiorcy energii elektrycznej, co z łatwością zweryfikuje inkasent. Zatem przewidziano, że każdy podmiot zapłaci jednorazową i niewielką opłatę, co z uwagi na niemal 100% egzekwowalność, pozwoli uzyskać fundusze na finasowanie mediów. Powszechność związano nie tylko z łatwością poboru, ale także z niewielką, zryczałtowaną formą składki oraz równością w zakresie ponoszenia ekonomicznego ciężaru ponoszenia tej opłaty przez wszystkie zobowiązane podmioty. Powszechność wiąże się zatem z koniecznością poniesienia ekonomicznego ciężaru danego podatku, co wyklucza przenoszenia go na inne podmioty. W polskim systemie podatkowym zasada powszechności nie może być rozpatrywana w oderwaniu od zasady równości. Jeżeli dojdzie do przenoszenia ciężaru ekonomicznego na nabywców usług, gospodarstwo domowe, korzystające z różnych towarów i usług poniosą dodatkowy koszt, tj. odejdziemy od zasady powszechności w tym znaczeniu, że każdy podmiot zobowiązany ma zapłacić jednorazową i niewielką opłatę. W rzeczywistości, proponowane brzmienie przepisów doprowadzi do sytuacji, w której część podmiotów poniesie większy, niż zakładany ciężar ekonomiczny nowej daniny publicznej. Odejdziemy również od zasady równości. 4. Konsekwencje o charakterze ekonomicznym i społecznym Wobec tego, że w sieci telekomunikacyjnej przyłącza energetyczne zasilają najczęściej jedno urządzenie o niewielkim poborze (o mocy kilkudziesięciu Wat), doliczenie składki audiowizualnej w wysokości kilkunastu złotych doprowadzi do znaczącego wzrostu kosztu utrzymania pojedynczego węzła telekomunikacyjnego (zasilanego z jednego punktu poboru). Średnia faktura VAT za jeden punkt poboru opiewa na ok. 25 zł netto 1, wobec czego po doliczeniu opłaty audiowizualnej jej wysokość wzrośnie do kwoty ok. 40 zł netto, co wiąże się z 60% wzrostem kosztów utrzymania takiego punktu poboru energii elektrycznej. Niewielkie węzły telekomunikacyjne już dzisiaj często pracują na granicy opłacalności i opłacalność utrzymania niezależnego przyłącza energetycznego w praktyce pojawia się w momencie, gdy jego koszt nie przekracza 5-10 % przychodów z abonentów zasilanych z tego węzła. Biorąc pod uwagę średnie ARPU na poziomie 32,90 zł 2, koszt energii elektrycznej rzędu 25,00 zł netto miesięcznie, osiągnięcie 5% progu opłacalności niezależnego przyłącza energetycznego następuje przy około 15 abonentach. W przypadku gdy koszt energii elektrycznej na takim węźle wzrośnie o opłatę audiowizualną w wysokości 15,00 zł (czyli do kwoty 40,00 zł netto), próg opłacalności przesuwa się do wartości 24 abonentów. Wprowadzenie opłaty audiowizualnej może więc doprowadzić do zmniejszenia opłacalności utrzymywania węzłów telekomunikacyjnych na terenach słabo zurbanizowanych, z których 1 Przykładowa faktura VAT ze wszystkimi elementami składowymi w przypadku korzystania z osobnego przyłącza do zasilania sieci energetycznej w załączeniu. 2 Dane za rok 2014 na podstawie Raportu o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2014 roku, źródło: ARPU średni miesięczny przychód z abonenta. 4

5 korzysta niewielka liczba abonentów. Takie małe węzły najczęściej znajdują się na obszarach wiejskich, dla których niejednokrotnie są jedynym możliwym źródłem dostępu Internetu. Wprowadzenie Ustawy w proponowanym kształcie może prowadzić do pogłębienia wykluczenia cyfrowego, bowiem przedsiębiorcy telekomunikacyjni będą zmuszeni rezygnować z części nowych inwestycji na terenach słabo zurbanizowanych bądź podwyższyć ceny usług telekomunikacyjnych. Punkty zasilania elementów sieci telekomunikacyjnej, nigdy nie są punktami odbioru usług RTV, gdyż stanowią punkt techniczny rozgałęzienia sieci a więc obiekt znacznie mniejszy od wyłączonej z opodatkowania komórki/piwnicy i zdecydowanie odmienny od punktów poboru energii typu mieszkanie lub biuro. Zauważyć należy, że podobnym problemem objęci są także przedsiębiorcy z kilku innych branż, którzy z natury prowadzonej działalności korzystają z wielu punktów poboru energii elektrycznej (np. przedsiębiorcy kolejowi, operator pocztowy), dla których wprowadzenie opłaty audiowizualnej w proponowanym kształcie z uwagi na ilość wykorzystywanych punktów poboru energii elektrycznej nie będzie stanowiło daniny o niewielkiej wysokości. Ostatecznie przedsiębiorcy tych branż (w tym przede wszystkim telekomunikacyjnej) zmuszeni będą do podniesienia cen swych usług. Ostatecznie więc wysokość składki wizualnej dla obywatela nie będzie wynosiła kilkunastu złotych, lecz znacznie więcej, ponieważ przedsiębiorcy zostaną zmuszeni do podniesienia cen świadczonych przez siebie usług. 5. Podsumowanie Jak wskazano powyżej, postulowany przez Izbę sposób zwolnienia przedsiębiorców telekomunikacyjnych z konieczności uiszczania opłaty audiowizualnej za punkty poboru energii wykorzystywane do utrzymania sieci telekomunikacyjnej w praktyce nie podwyższy kosztów poboru składki, bowiem Projekt i tak przewiduje już inne zwolnienia oraz mechanizm ich weryfikacji. Jednocześnie nie sposób uznać, że zastosowanie postulowanego zwolnienia miałoby naruszyć powszechny charakter opłaty audiowizualnej. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni i tak uiszczaliby stosowne opłaty, ale w racjonalnej wysokości. Co więcej, wedle proponowanej treści Projektu, przedsiębiorcy z kilku branż mieliby uiszczać opłaty w wysokości wielokrotnie wyższej od pozostałych, co doprowadziłoby do naruszenia konstytucyjnej zasady równości wobec prawa. Należy mieć również na uwadze treść tzw. Dyrektywy kosztowej, wedle której poszczególne państwa powinny prowadzić politykę dążenia do obniżenia kosztów zapewnienia dostępu szerokopasmowego na całym terytorium Unii, m. in. poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Nie można również zapominać o konsekwencjach nieuwzględniania postulatu Izby o charakterze społecznym, które dotyczyć będą przede wszystkim mieszkańców terenów słabo zurbanizowanych, na których niejednokrotnie świadczenie usług telekomunikacyjnych odbywa się na granicy opłacalności, z bardzo niską marżą (koszty wybudowania i utrzymania infrastruktury telekomunikacyjnej są wyższe niż w ośrodkach miejskich, a wpływy ze świadczenia usług, wobec mniejszej ilości abonentów są niższe). W razie konieczności 5

6 uiszczania opłaty audiowizualnej od każdego punktu poboru, utrzymanie części węzłów telekomunikacyjnych okaże się być nieopłacalne, co prowadzić będzie do pogłębiania wykluczenia cyfrowego słabo zaludnionych terenów kraju. Izba pozostaje w gotowości do dalszej współpracy. Z poważaniem, Piotr Marciniak Ewelina Grabiec Łukasz Bazański V-ce Prezes KIKE Grupa Robocza ds. Administracji Publicznej KIKE Otrzymują: Radca prawny Grupa Robocza ds. Administracji Publicznej KIKE Kancelaria itb Legal Radca prawny Grupa Robocza ds. Administracji Publicznej KIKE Kancelaria itb Legal 1. Adresat, 2. Sekretarz Stanu Krzysztof Czabański Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ul. Krakowskie Przedmieście 15/ Warszawa, 3. Ministerstwo Cyfryzacji, ul. Królewska 27, Warszawa. 6