Wzornictwo jako skuteczna metoda generowania wartości dodanej V Pomorskie Forum Przedsiębiorczości dr Iwona Palczewska dyrektor pion badań i rozwoju Instytut Wzornictwa Przemysłowego Sp. z o.o. Gdynia, 13 maja 2010 r.
Agenda Miejsce wzornictwa w gospodarce 10 tez dlaczego warto inwestować ć we wzornictwo? Przykład inwestycji firmy we wzornictwo we współpracy z IWP 2
Miejsce wzornictwa wśród branż sektora kreatywnego wg raportu KEA European Affairs Sektor Branże Sub- Branże Charakterystyka Sztuka Sztuka wizualna Rzemiosło, malarstwo, fotografia Dobra kultury do konsumpcji na miejscu, nieprzemysłowe: targi Performing arts Teatr, taniec, opera, cyrk sztuki, wystawy, koncerty Dziedzictwo kultury Media Film i wideo Kina TV i radio Gry wideo Muzyka Rynek płyt Design Architektura Reklama Książki i płyty Moda, grafika, produkt, wnętrza Muzea, biblioteki, zabytki Dobra kultury do masowego rozpowszechniania oparte o prawa autorskie Skala działań przemysłowa lub pojedynczych egzemplarzy Produkty oparte o prawa autorskie i znaki towarowe Wykorzystanie kreatywności ludzi wywodzących się z sektorów sztuki i mediów jak czynnika rozwoju 3
Sektor przemysłów kultury i przemysłów kreatywnych w liczbach* W Unii Europejskiej (EU 25) ❶ Ponad 2% udziału w produkcie krajowym brutto (PKB) ❷ Rośnie o 12% szybciej niż ekonomia regionu ❸ Jest to wartość podobna do sektora produkcji żywności i wyrobów tytoniowych ❹ Zatrudnia 6 mln osób ❺ Jest to 3% ogółu zatrudnionych w 25 krajach Unii Europejskiej ❻ 50% z nich ma wykształcenie wyższe (przy średniej ogólnej 27%) *The Creative Economy Report 2008. The Challegne of Assessing the Creative Economy: towards Informed, United Nations, 2008 4
Sektor przemysłów kultury i przemysłów kreatywnych w liczbach* W Polsce ❶ 1% udziału w produkcie krajowym brutto (PKB) ❷ Rośnie z prędkością 6% rocznie ❸ Zatrudnia 230 tys. osób *The Creative Economy Report 2008. The Challegne of Assessing the Creative Economy: towards Informed, United Nations, 2008 5
Wzornictwo szanse 86% - opłacalna jest inwestycja we wzornictwo 20% do 40% - wzrasta cena dobrze zaprojektowanego produktu 60% - duży wpływ wzornictwa na satysfakcję konsumenta i wizerunek firmy 51% - duży wpływ wzornictwa na konkurencyjność produktów 65% - przekonanych, że nastąpi dalszy wzrost roli wzornictwa 6
Wzornictwo problemy 8% - modyfikuje cudze wzory > 50% - nie prowadzi badań preferencji konsumentów 5% - potrafi ocenić stopę zwrotu i ryzyko inwestycji we wzornictwo 38% - uważa, że barierą jest dostępność środków na inwestycje we wzornictwo Niedostatek zasobów i wiedzy o zarządzaniu wzornictwem 7
10 tez 1. Stosowanie wzornictwa przyczynia się do wzrostu wartości marki 2. Design buduje segment lojalnych klientów, co zwiększa gwarancję stałego zysku i wzrostu udziałów rynkowych przedsiębiorstwa. 3. Dzięki aplikacji wzornictwa możliwe jest osiągnięcie w krótkiej perspektywie czasowej wzrostu zysku firmy 4. Stosowania wzornictwa ułatwia firmie zdobycie przewagi konkurencyjnej 5. Poprzez wzornictwo najefektywniej można aplikować innowacje 6. Dzięki wykorzystaniu wzornictwa łatwiej stać się liderem w swojej branży i kształtować trendy 7. Pozyskanie nowego projektu wzorniczego nie jest drogie w relacji do ogólnego kosztu wdrożenia 8. Wdrożenie dobrze i źle zaprojektowanego produktu kosztuje tyle samo, ale potencjalny zysk i straty diametralnie się różnią 9. Największą marżę jednostkową osiągają ą produkty o dobrze zaprojektowane 10. Dzięki wzornictwu można kreować nowe rynki, nowych odbiorców i nowe potrzeby 8
Teza 1. Wzrost wartości marki Design Council 2007 (ankieta, w której uczestniczyło 1500 firm) roku dowodzą, że 50% wszystkich angielskich przedsiębiorstw używa wzornictwa jako narzędzie kreowania zewnętrznego wizerunku firmy czyli marki* SEEdesign, program 2005 2007. (Uczestnicy: Design Wales Wielka Brytania; Design Flanders Belgia; The Design Centre of the Czech Republic Czechy; Design Centre Rhone-Alps Francja; Experimental Centre for Furniture and Furnishing CSM Włochy; Danish Design Centre Dania; ESRC Centre for Research on Innovation and Competition - CRIC Wielka Brytania) *The Value of Design Factfinder Report; Design Council 2007 9
Tab.1. Wartość wybranych polskich marek w 2009 roku (wg rankingu organizowanego przez Rzeczpospolitą) Marka Black Red White Cersanit Branża Wartość marki (mln. zł) 2009r Meble 387,9 Ceramika sanitarna 316,9 Zmiana wartości 2009/2008 Miejsce w rankingu 2009 Zmiana w rankingu vs 2008-2% 35-3 31% 47 +5 Zelmer AGD 154,5-12% 81-12 Paradyż Ceramika sanitarna 140,2 112% 90 +55 10
Teza 2. Budowanie segmentu lojalnych klientów Konsumenci mając duży wybór produktów podobnej jakości poszukują marek unikalnych. 25% - 95% wzrost zysków przedsiębiorstwa dzięki zwiększeniu retencji zadowolonych klientów o 5%* Każde 100 zainw estow ane w wzrost obrotów firmy o 225 wzrost zysków o 83. wzrost udziałów rynkowych średnio o 6,3% ** design dało: * Reichheld F.F, Sasser W.E. Zero Defections: Quality Comes to Service. Harward Business Review 68. September/October 1990, strony 105-111. **Design in Britain 2005-2006, www.designcouncil.org.uk. 11
Teza 3. Zysk Marimekko Oy (Finlandia, tekstylia) Tabela: Zyski z działalności operacyjnej w "złotych latach" Marimekko Oy Rok Zysk z działalności operacyjnej (EBDIT)*100 FIM 1956 11 408 1957 6 802 1958 21 436 1959 36 626 1960 69 979 1961/1962 141 812 1963 189 263 1964 262 892 1965 337 425 1966 720 662 1967 851 408 1968 1 059 215 Wzrost (spadek) w stosunku do roku poprzedniego (w %) - (40,40%) 215,1% 70,9% 91,1% 102,6% 33,5% 38,9% 28,4% 113,6% 18,1% 24,4% 12
Teza 3. Zysk Marimekko Oy (Finlandia, tekstylia) 13
Teza 4. Przewaga konkurencyjna Sposoby konkurowania brytyjskich przedsiębiorców z rywalami rynkowymi*. 77% - poprzez dodawanie wartości (add value) do swoich produktów/usług (związane z designem); 64% - za pomocą ceny; 24% - za pomocą sposobu dystrybucji; 16% - poprzez innowacje (związane zane z designem). 34% w przypadku przedsiębiorstw szybko rozwijających się * The Value of Design Factfinder Report; Design Council 2007; 14
Wyniki branżowe dotyczące ce konkurowania w Wielkiej Brytanii* za pomocą innowacyjności ci i dodawania wartości branża produkcyjna 29% poprzez innowacje, 68% poprzez dodawanie wartości; branża a budowlana, przetwórstwo, usługi i komunikacja ( primary industry, construction, utilities and communications ) 9% poprzez innowacje, 79% poprzez dodawanie wartości; branża nieruchomości, ci, finanse i usługi biznesowe ( property, finance and business services ) 20% poprzez innowacje, 76% poprzez dodawanie wartości; barnża a detaliczna, hurtowa i usługi czasu wolnego ( retail, wholesale and leisure services ) 10% poprzez innowacje, 82% poprzez dodawanie wartości. * The Value of Design Factfinder Report; Design Council 2007; 15
Wartość dodana oraz wzrost konkurencyjności firmy na rynku krajowym i zagranicznym 2,6 mld wyniosła w 2001 roku wartość dodana wypracowana przez sektor design w Holandii, co jest wartością porównywalną z wartością dodaną wypracowaną przez sektor paliwowy (2,1 mld ) i sektor transportu lotniczego (2,6 mld ). Jednocześnie wartość ta odpowiada za 0,7% wypracowanej wartości dodanej holenderskiej gospodarki* mld Wartość dodana sektorów gospodarki holenderskiej w 2001 r. 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 * dane opublikowane w 2005 roku przez holenderską fundację Premsela http://www.creativeconnectioneindhoven.com/upload/pdf/design%20in%20the%20c reative%20economy%20a%20summary.pdf. [Online] 16
Teza 5. Innowacja poprzez wzornictwo Innowacja Technologiczna wykorzystuje naukę i pojawiające się okoliczności, potrzeby dla tworzenia nowoczesnych urządzeń (np. mikroprocesor, żarówka, pierwszy samochód). NAUKA INNOWACJA TECHNOLO SZANSA GICZNA Innowacja Wzornicza wykorzystuje istniejącą technologię dla projektowania innowacyjnych produktów bądź usług. W ten sposób zaspokaja nowe potrzeby i wykorzystuje pojawiające się nisze rynkowe (np. walkman, mini van, ipod, komputery osobiste). TECHNO LOGIA INNOWACJA WZORNI SZANSA CZA 17
Innowacja nie polega na akceptowaniu wszystkiego. Polega na odrzucaniu wszystkich oprócz absolutnie niezbędnych funkcjonalności (Steve Jobs) 18
Studium przypadku: Apple ipod 2001 Założenia projektowe: być małe i proste w obsłudze; zdolne przechować 5000 piosenek na twardym dysku gotowe do współpracy z legalnym systemem pozyskiwania muzyki mieć żywotne baterie Wykorzystanie istniejącego prototypu PortalPlayer 8 miesięcy Zespół 280 specjalistów + firma zewnętrzna Pixar (interfejs) 19
Roczna sprzedaż ipod Udział w rynku odtwarzaczy mp3 w roku 2005 20
Teza. 6. Liderzy Pozycja lidera rynkowego a stosowanie wzornictwa w Polsce* W OSTATNICH LIDERZY 3 LATACH WZORNICTWA POZOSTALI Wzrost eksportu Wzrost obrotów Wzrost wydatków na wzornictwo Stała współpraca z projektantem zewnętrznym Zatrudnienie własnego projektanta wewnątrz firmy 75% 41% 69% 50% 53% 28% 27% 11% 69% 46% * Analiza aplikacji wzornictwa raport IWP dla Ministerstwa Gospodarki, 2007, badania 300 firm w 8 branżach 21
Teza 7 i 8. koszt projektu i wdrożenia źródło: Marek Adamczewski 22
Teza 9. Marża a jednostkowa a wzornictwo 35% 19 groszy 31 groszy 23
Wskaźnik marży brutto w firmach o różnych strategiach wobec wzornictwa firma Bang&Olufsen Sony Apple Dell Wskaźnik marży brutto 46,40% 38,30% 35,96% 17,99% 24
Teza 10. Nowe rynki 42% przedsiębiorców* widzi pewien wpływ stosowania wzornictwa na powstawanie nowych rynków. dla 6% ankietowanych ten wpływ jest kluczowy. wśród firm, które korzystają z usług projektantów dla zwiększania wartości produktów (add value), 35% zanotowało powstanie nowych rynków (tylko 14% w przypadku przedsiębiorstw, która nie korzystały z usług projektantów). *The Value of Design Factfinder Report; Design Council 2007 25
Studium przypadku: Apple mysz 1979 Steve Jobs ogląda komputer XEROX oparty na GUI i prototyp myszki za 400$ Założenia projektowe: Koszt 20-35$ Ma przetrwać codzienne użytkowanie Działać nawet na tkaninie spodni. Firma projektowa Hovey-Kelley Design kilku (pięciu lub sześciu) młodych specjalistów głównie absolwentów kierunku Product Design na Uniwersytecie Stanford. 1983 - wprowadzenie na rynek, wraz z drogim komputerem Apple Lisa, przeznaczonym dla zaawansowanych biznesowych klientów. 26
Polskie firmy dostrzegają wartość wzornictwa 76% firm uznaje, że e wzornictwo jest kluczowe dla ich rozwoju* * Analiza aplikacji wzornictwa raport IWP dla Ministerstwa Gospodarki, 2007, badania 300 firm w 8 branżach 27
Wzornictwo oczekiwania motywy * Analiza aplikacji wzornictwa raport IWP dla Ministerstwa Gospodarki, 2007, badania 300 firm w 8 branżach 28
Wyróżniaj się lub zgiń! (Jack Trout) 29
Studium przypadku: 1990 powstanie firmy 2001 udział w programie wspierania wzornictwa brytyjskiego Design Council: Rebranding Opakowanie Pozycjonowanie na rynku w roku 2006 firma rozpoczęła eksport Wynik: 15,7% udziału w rynku. wzrost sprzedaży: +52% w 2006 roku, oraz docelowo ponad +100% w 2007 roku. Ograniczenie asortymentu z 92 produktów do 4 kluczowych Znajomość wzornictwa, którą nabyliśmy, wywarła wpływ na całą naszą działalność biznesową, skutkując znaczącą poprawą marży i sprzedaży. Design umożliwił nam skuteczne konkurowanie z o wiele większymi markami o znacznie większych budżetach. Prace przy oprawie graficznej zwróciły nam się wielokrotnie. - dyr. nacz. Graham Burchell. 30
Studium przypadku Firma FLOWAIR powstała w 2003 r. Nagrzewnica LEO PLASTIC debiutowała na rynku polskim w 2005 roku w roku 2006 firma rozpoczęła eksport na rynek niemiecki. Nagrody za wzornictwo: Dobry Wzór 2007 za najlepiej zaprojektowany produkt na rynku dla rodziny nagrzewnic wodnych LEO (LEO FB+ FL+ FS) Dobry Wzór 2006 za najlepiej zaprojektowany produkt na rynku dla LEO PLASTIC (obecnie LEO FL) Między rokiem 2006 a 2007 sprzedaż wzrosła o 146% W 2009 roku firma jest obecna na rynkach 14 krajów europejskich Przy okazji nauczyliśmy się zasad współpracy z firmą wzorniczą. Idąc za ciosem, wdrożyliśmy kolejny produkt LEO SMART, następne są w opracowaniu. Dzięki wykorzystaniu przewagi wynikającej z zastosowania wzornictwa staliśmy się bardzo dobrze rozpoznawalną marką na rynku i firmą naśladowaną przez inne. (Maciej Głogowski szef firmy) Rola wzornictwa w poprawie konkurencyjności firm. Wzornictwo w Polsce 31
Studium przypadku rozwój nowego produktu Innowacyjne siedzisko do pracy z komputerem w pozycji siedząco-leżącej 32
Partnerzy projektu Instytut Wzornictwa Przemysłowego Sp. z o.o. Studio 1:1 Jarosław Szymański PROFI m Sp. z o.o. 33
Dolina Śmierci (Valley of Death) Poziom nakładów Nakłady na naukę Potrzeby kapitałowe Etapy rozwoju projektu Badania podstawowe Badania stosowane Koniec fazy laboratoryjnej działający prototyp Gotowy Produkt Produkcja i sprzedaż na rynku 34
2006 2007 2008 2009 2010 Badania ergonomic zne Założenia do projektow ania Konkurs wzorniczy na projekt koncepcyj ny Projekt końcowy Model funkcjonal ny Badania ergonomic zne Prototyp Seria próbna Wprowadz enie na rynek Finansowanie MNiSW środki na naukę Przedsiębiorstwo 35
Role w projekcie Pomysłodawca idei zastosowania pozycji siedząco-leżącej, jak najmniej obciążającej cej układ ruchu podczas długotrwałej pracy z komputerem w produkcie rynkowym, Dostawca wyników badań własnych, prowadzonych w ramach działalności statutowej (jako jednostka naukowa w rozumieniu art. 2, pkt. 9, Ustawy o zasadach finansowania nauki z dnia 8 października 2004 (Dz.U. z 4 listopada 2004 roku, Nr 238, poz. 2390) i Ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki z dnia 15 czerwca 2007, Dz.U. z 2007 roku, Nr 115, poz. 795, Organizator konkursu wzorniczego dla 11 studio projektowych, w tym opracowanie briefu zamówienia projektowego i przeprowadzenie warsztatów szkoleniowych dla uczestników projektu, dotyczących uwarunkowań projektowania innowacyjnych siedzisk do pracy z komputerem w pozycji siedząco-leżącej, Realizator ekspertyzy ergonomicznej modelu funkcjonalnego przed opracowaniem ostatecznego prototypu. 36
Role w projekcie uczestnik i zwycięzca zca konkursu wzorniczego zamkniętego na projekt koncepcyjny, twórca projektu wzorniczego końcowego wraz z dokumentacją inżynieryjną, wykonawca modeli funkcjonalnych i prototypu (we współpracy z firm PROFI m ). 37
Role w projekcie producent, wdrażający innowacyjny produkt na rynek. 38
Wartość dodana projektu Wykorzystanie oryginalnych wyników badań ergonomicznych własnych (biomechanicznych i elektrofizjologicznych) nad optymalizacją pozycji ciała człowieka podczas pracy z urządzeniami cyfrowymi, Spełnienie kompleksowych wymagań ń ergonomicznych, zapobiegających chorobom przeciążeniowym, eniowym, w tym unikalnej funkcji dynamiki oparcia, Oryginalny projekt wzorniczy, Przeprowadzenie wdrożenia do produkcji zgodnie z metodyką wdrażania nowego produktu wzorniczego opracowanego w IWP, Wysokiej klasy innowacja funkcjonalna, wzornicza i techniczna w branży meblarskiej, uchodząca za zachowawczą i odtwórczą, Wykorzystanie potencjału produkcyjnego firmy, Wdrożenie pierwszego takiego rozwiązania na rynku polskim, Plan wprowadzenia produktu na rynek Światowe Finały konkursu Imagine Cup organizowanego przez Microsoft w 2010 r. w Warszawie. 39
Innowacja Innowacja Ergonomiczna/funkcjonalna Wzornicza Technologiczna Organizacyjna Rynkowa/ produktowa Marketingowa Firma Polska Świat 40
Dziękuję za uwagę dr n. przyr. Iwona Palczewska dyrektor pionu badań i rozwoju Instytut Wzornictwa Przemysłowego Sp. z o.o. ul. Świętojerska 5/7 00-236 Warszawa tel. +48 22 860 02 37 iwona_palczewska@iwp.com.pl