Doświadczenia Talisman Energy w produkcji gazu ziemnego z skał łupkowych Talisman Energy Polska Sp. z o.o. Listopad, 2011 THINK SAFE. WORK SAFE. HOME SAFE.
AGENDA 1. Talisman Energy przedstawienie firmy; 2. Działania Talisman Energy Polska 3. Lewino 1G2 pierwszy odwiert w Polsce zakończony! 4. Etap produkcji doświadczenia z produkcji gazu w USA i Kanadzie 2
Talisman Energy firma globalna Talisman Energy Polska Sp. z o.o. Listopad, 2011 THINK SAFE. WORK SAFE. HOME SAFE.
Działania Operacyjne Talisman Energy na świecie 3 podstawowe obszary produkcji poszukiwania nowych złóż na skalę globalną Szacowane zasoby w Polsce 1,5-3,5 Bm3 Morze Północne Azja Płd-Wschodnia Ameryka Pólnocna Szybki rozwój Gaz ziemny z łupków Zrównoważony rozwój i stałe dochody Ropa i Gaz POTENCJALNE ZASOBY GAZU ZIEMNEGO W POLSCE ZGROMADZONE W SKAŁACH ŁUPKOWYCH TO SZANSA NA ROZWÓJ I WZROST GOSPODARCZY Własne Self funding Inwestycje Rozwój built in Wydobycia growth 4
Działania Talisman Energy Polska Sp. z o.o. Talisman Energy Polska Sp. z o.o. Listopad, 2011 THINK SAFE. WORK SAFE. HOME SAFE.
KONCESJE: TALISMAN ENERGY SAN LEON Parametry Montney Marcellus Polska (szacunki) OGIP (bcf/sq. (bcm/sq.km.) mile) ~ ~ 450 5 40 0.5-130 1.5 2202.5-1,550-17 Grubość 1,000- (m) (ft) 300-500 50 20-250 100 600 200-2,300-800 1,400 TVD GŁĘBOKOŚĆ Głębokość (000 ft) (km) Total Organic Total Organic Carbon Carbon (nasycenie) (range) 6.5 2-411 4.5 1.5-6.8 2.5 2.5 8-14.5 1-5% 4-7% 0.9 1-9% Możliwośc wystąpienia bogatych złóż Przeniesienie doświadczeń z Ameryki Północnej i Kanady Badania Sejsmiczne zakończone (kwiecień 2011)Zakończony odweirt próbny na LEWINIE Przygotowanie pola wiertni Braniewo Rogity październik Przygotowanie pola wiertni Szczawno- listopad 6
NIEWIELE JESZCZE WIEMY O ZASOBACH GAZU W POLSCE Podawane wielkości to TYLKO SZACUNKI BRAK pełnych danych GEOLOGICZNYCH NIEZNANE PARAMETRY TECHNICZNE GAZU Brak Badań OPŁACALNOŚCI WYDOBYCIA ZMIENNE otoczenie formalno - prawne RYZYKO JEST PO STRONIE INWESTORA: ZASOBY I ICH MOŻLIWA EKSPLOATACJA WYMAGA BADAŃ 7
TALISMAN ENERGY KANDYJSKA TROSKA O CZŁOWIEKA I PRZYRODĘ Zawsze i Wszędzie - dialog z ludźmi i słuchanie ich opinii POSZANOWANIE PRZYRODY I JEJ ZASOBÓW UTRZYMANIE równowagi Człowiek - Środowisko Rozmawiamy otwarcie o tematach budzących zaniepokojenie zanim podejmiemy prace: - pozyskiwanie i wykorzystanie wody - ochrona wód gruntowych - ochrona przyrody czas i intensywność prac wiertniczych - hałas i transport drogowy - korzyści ekonomiczne Dobry Sąsiad Program Odpowiedzialności Przedsiębiorstwa 8
BEZPIECZEŃSTWO NASZE I WASZE NAJWAŻNIEJSZE 9
WSPIERAMY SPOŁECZNOŚCI W KTÓRYCH DZIAŁAMY 10
Lewino 1G2 PRZEKRÓJ Ground level ~300m ~300m Quaternary/Tertiary glacial sediments (Aquifer) Surface Casing set 200m below aquifer ~900m Cretaceous, Jurassic, Triassic sediments ~1200m ~1475m ~275m ~3500m total well depth Permian Zechstein Salts, Anhydrites, Dolomites Intermediate casing set below Zechstein ~2050m Silurian and Ordovician Gas Shales ~3525m ~200m Cambrian Quartzites ~3725m Pre Cambrian Granites 11
Odwiert Lewino 1G2 zakończony! Talisman Energy Polska Sp. z o.o. Listopad, 2011 THINK SAFE. WORK SAFE. HOME SAFE.
LEW 1 G 2 PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE - Pole Wiertni 130 m x 110 m, wały o wysokości do 5 m - Szerokość studni na powierzchni ziemi 2 m - Średnica studni pod ziemią 20 cm - Okresy geologiczne Mezozoik ( Trias Jura Kreda) oraz Paleozoik do Kambru - Ilość warstw cembrowania 3 warstwy rur 7 warstw ochronnych - Głębokość odwiertu 3 600 m (308 m rdzenia odzyskano) - Wysokość wieży wiertniczej 40 metrów - Ilość pracowników na wiertni do 70 osób - Czas wiercenia 45 50 dni - Poziom hałasu wiertni 80 db wieża 45 db w odl. 350 m; 55 db ca. 100 m (pracują generatory) - Dalsze kroki 1) analizy próbek 180 dni 2) Testy złoża 40 dni 3) Kolejny odwiert badawczy (ew. horyzontalny) 13
LEW 1G2 - PRACE PRZYGOTOWAWCZE 14
LEW 1G2 - PRACE PRZYGOTOWAWCZE 15
WIERCENIE ROZPOCZELIŚMY dn. 26 września 2011 16
LEW 1G2 - PRACE WIERTNICZE - WODA Pobór wody podziemnej do celów wiertniczych z dwóch studni ok. 1200 m 3 Pobór wody z wodociągów miejskich ok 25 m 3 - zużyta do celów socjalnych. 17
LEW 1G2 - PRACE WIERTNICZE - ODPADY ODPADY WIERTNICZE 01 05 06 ok. 1,5 mln kg Odbiór odpadów Max Eko Sp. z o. o. rekultywacja składowiska odpadów Wicko 18
LEW 1G2 - PRACE WIERTNICZE - HAŁAS 19
Etap produkcji doświadczenia z USA i Kanady Talisman Energy Polska Sp. z o.o. Listopad, 2011 THINK SAFE. WORK SAFE. HOME SAFE.
Etap produkcji - doświadczenia Kanada / USA 1. Ograniczenie wpływu na środowisko czasowe uciążliwosci na ograniczonym obszarze; 2. Wielokrotny, powtarzalny i znany proces związany z przygotowaniem kolejnych odwiertów produkcyjnych; 3. Rozwój technologii recykling wody, ewolucja procesu szczelinowania; 4. Dostępne technologie i kadry; 5. Wypracowany model współpracy i rozwoju. Ale.. Jesteśmy w innym otoczeniu, z odmennymi uwarunkowaniami (prawo, lokalne władze, logistyka, organizacja). 21
Kilka odwiertów z jednego miejsca ograniczenie wpływu na środowisko. Wiertnie z wieloma odwiertami Source: Statoil 22
Kilka odwiertów z jednego miejsca ograniczenie wpływu na środowisko. 23
Kanada: Wiercenie i szczelinowanie na wspólnym placu Zbiornik wody Odwierty produkcyjne Odwiert poszukiwawczy Zbiornik wody powrotnej 24
Produkcja gazu ziemnego z łupków Marcellus, USA Well Head Głowice with z Sand separatorami Separator piasku 25
Produkcja gazu ziemnego z łupków Marcellus, USA Głowice z separatorami i zbiornik wody powrotnej 26
NAJWAŻNIEJSZE WNIOSKI Z EKSPLOATACJI The Can-Do-Spirit! 1. NALEŻY STARANNIE WYBIERAĆ MIEJSCE ODWIERTU (geologia, przyroda, ludzie, transport, przyszły rozwój) 2. PRAWIDŁOWO WYKONANY ODWIERT JEST BEZPIECZNY (pomiary, orurowanie, cementowanie, plac, zarządzanie procesem) 3. SZCZELINOWANIE JEST BEZPIECZNE DLA ŚRODOWISKA (woda nośnikiem piasku, REACH, oczyszczanie) 4. NALEŻY PRZESTRZEGAĆ NORM BEZPIECZEŃSTWA PRACY LUDZI I SPRZĘTU (normy, standardy, prawo, rozsądek, doświadczenie) 5. DOBRA WSPÓŁPRACA ZE SPOŁECZNOŚCIAMI LOKALNYMI JEST GWARANCJĄ STABILNOŚCI PROJEKTU (spotkania, rozmowy, edukacja, zrozumienie, współpraca) 27
Zamiast podsumowania... Do rozwoju przemysłu wydobywczego gazu ziemnego z łupków potrzebne są: Zasoby gazu Pozostałe sprawy to działania operacyjne, które można zaplanować w znanym i stabilnym otoczeniu. 28
Dziękuję za uwagę, Dariusz Łątka, Dyrektor ds. Obszaru HSE Talisman Energy Polska Sp. z o.o. 2011 THINK SAFE. WORK SAFE. HOME SAFE.