Schemat uzbrojenia odwiertu do zatłaczania gazów kwaśnych na złożu Borzęcin

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Schemat uzbrojenia odwiertu do zatłaczania gazów kwaśnych na złożu Borzęcin"

Teodor Kozak
8 lat temu
Przeglądów:

1 Schemat uzbrojenia odwiertu do zatłaczania gazów kwaśnych na złożu Borzęcin Złoże Borzęcin jest przykładem na to, że szczerpane złoża węglowodorów mogą w przyszłości posłużyć jako składowiska odpadów gazowych takich jak dwutlenek węgla. Wyizolowanie CO 2 powstającego w procesach przemysłowych i składowanie go w strukturach geologicznych jest wysoce korzystne dla środowiska, gdyż umożliwia ograniczenie emisji tego gazu do atmosfery.

2 Obszar działania Oddziału w Zielonej Górze Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. w Warszawie Oddział w Zielonej Górze ul. Boh. Westerplatte Zielona Góra zielonagora@pgnig.pl tel , fax KGZ Borzęcin Karnice, Żmigród tel fax

3 KGZ Borzęcin PGNiG SA Oddział w Zielonej Górze

4 Kopalnia Kopalnia Gazu Ziemnego Borzęcin zlokalizowana jest w miejscowości Karnice. W jej skład wchodzą Ośrodek Centralny Borzęcin i Ośrodek Grupowy Radziądz. Data rozpoczęcia eksploatacji złoża Radziądz przypada na 1976 r. W latach eksploatowała je Kopalnia Gazu Ziemnego Radziądz, która następnie funkcjonowała jako Ośrodek Produkcyjny przy KGZ Borzęcin, od 1999 r. jako Ośrodek Grupowy. Złoże Radziądz jest eksploatowane odwiertami R-1, 7, 8, 10, 20. Gaz ziemny z tego złoża jest gazem zaazotowanym, z zawartością helu, bezsiarkowodorowym. Gaz ze złoża przesyłany jest gazociągami na instalację Ośrodka Grupowego, gdzie po oczyszczeniu i osuszeniu transportowany jest gazociągiem przesyłowym poprzez tłocznię KGZ Załęcze do instalacji odazotowania w PGNiG SA Oddział w Odolanowie. Natomiast gaz ziemny ze złoża Borzęcin gazociągami traﬁa na instalację oczyszczania, odsiarczania i osuszania Ośrodka Centralnego, a następnie przesyłany jest gazociągiem przesyłowym poprzez tłocznię KGZ Załęcze do instalacji odazotowania w PGNiG SA Oddział w Odolanowie. Kalendarium Rozpoczęcie eksploatacji styczeń 1972 Uruchomienie odsiarczalni wrzesień 1977 Uruchomienie tłoczni złożowej listopad 1993 Rozpoczęcie wspomagania wydobycia sprężarkami październik 1994 Rozpoczęcie zatłaczania gazów kwaśnych odwiertem Borzęcin-28 styczeń 1996 Uzyskanie koncesji na składowanie odpadów w złożu grudzień 2003 Rozbudowa Modernizacja bloku do oczyszczania gazu ziemnego i zatłaczania gazów kwaśnych CO2 i H2S styczeń 2008 Budowa bloku do oczyszczania i zatłaczania odpadów płynnych kwiecień 2008 Przebudowa stacji transformatorowych 2011 Przebudowa zbiorników magazynowych glikolu i metanolu 2012 Zabudowa chromatografu na odcinku zdawczo - pomiarowym 2012 Mapa strukturalna złoże gazu ziemnego Borzęcin mapa strukturalna stropu wapienia podstawowego złoże gazu ziemnego Radziądz mapa strukturalna stropu wapienia podstawowego skala 1 : stan na skala 1 : stan na

5 Przekrój geologiczny złoże gazu ziemnego Borzęcin skala pozioma 1 : stan pionowa 1: złoże gazu ziemnego Radziądz skala pozioma 1 : stan pionowa 1: Złoże gazu ziemnego Borzęcin Złoże Borzęcin położone w województwie dolnośląskim, w gminie Żmigród, zlokalizowane jest w południowej części monokliny przedsudeckiej, w utworach wapienia cechsztyńskiego i czerwonego spągowca. Gaz ziemny ze złoża Borzęcin jest gazem zaazotowanym z zawartością helu, siarkowodoru i dwutlenku węgla. Jest to jedyny przypadek występowania na obszarze monokliny przedsudeckiej siarkowodoru w gazie ziemnym zakumulowanym w wapieniu cechsztyńskim i czerwonym spągowcu. Eksploatację złoża rozpoczęto w 1972 r. otworem Żmigród-1. Aby przygotować gaz do sprzedaży, w 1977 r. uruchomiono instalację do odsiarczania gazu, której zadaniem jest usuwanie H2S. Eksploatację prowadzono wówczas siedmioma odwiertami. W latach nastąpiła rozbudowa kopalni, włączono do eksploatacji kolejnych dziewięć odwiertów. Obecnie gaz wydobywany jest czterema z nich: B-21, 22, 24, 27. Do zatłaczania odpadów płynnych służą odwierty: B-10, 11, 23, 29, do zatłaczania gazów kwaśnych odwiert Borzęcin-28. Odwierty Borzęcin-4, 6 (przeznaczone do zatłaczania odpadów) i 30 to odwierty obserwacyjne. Informacje o złożu Odkrycie złoża maj 1969 r. (odwiert Borzęcin-1) Pierwotne zasoby wydobywalne 4,13 mld m3 Wydobycie (do ) 4,026 mld m3 Pozostało do wydobycia 0,1228 mld m3 Powierzchnia złoża - wapień cechsztyński 17,325 km2 - czerwony spągowiec 6,175 km2 Pierwotne ciśnienie złożowe 15,47 MPa Aktualne ciśnienie złożowe 4,30 MPa Temperatura złożowa 47 C Uśredniony skład gazu - Metan - Azot - Hel - Siarkowodór - Dwutlenek węgla pierwotny 64,6 % obj. 32,5 % obj. 0,17 % obj. ok. 0,04 % obj. 0,07 % obj. obecnie* 65,94 % obj. 31 % obj. 0,18 % obj. 0,12 % obj. 0,48 % obj. * zmiana składu gazu w wyniku eksploatacji i 16 letniego okresu zatłaczania gazów kwaśnych Głębokość zalegania złoża /-/ 1267,89 m do /-/ 1380 m Poziom wody złożowej podścielającej pierwotnie ok. /-/ 1380 m

6 Wydobycie gazu ziemnego ze złóż Borzęcin i Radziądz Zatłaczanie H2S, CO2 i odpadów płynnych W celu ograniczenia emisji dwutlenku siarki do atmosfery w 1996 r. uruchomiono tłocznię gazów kwaśnych, która spręża gazy kwaśne i tłoczy je do odwiertu Borzęcin-28. Jest to pierwszy w Europie przypadek wdrożenia na skalę przemysłową technologii odseparowania gazów kwaśnych (w tym CO2) i zatłaczania ich do zawodnionych stref eksploatowanego złoża. Projekt ten zrealizowano we współpracy z Instytutem Nafty i Gazu. Podczas 16 lat pracy instalacji do złoża zatłoczono około 700 ton H2S i 3400 ton CO2. Mimo wysokiego stopnia szczerpania złoża kopalnia nie zakończy działalności, ponieważ złoże Borzęcin wytypowano do zatłaczania odpadów płynnych powstałych podczas eksploatacji węglowodorów w naszym Oddziale. Złoże ma wymagane parametry kolektorskie i dobrą izolację warstwy chłonnej, co eliminuje ryzyko zanieczyszczenia wód gruntowych. Uzyskana na okres 30 lat koncesja przewiduje możliwość zatłoczenia 350 tys. m3 odpadów płynnych do złoża. Blok do oczyszczania gazu ziemnego i zatłaczania gazów kwaśnych CO2 i H2S o ia z d zan a G arc si od SE BORZÊCIN - 11 H = 91,46 m. npm BORZÊCIN - 22 H = 90,00 m. npm BORZÊCIN - 4 H = 90,25 m. npm Gaz kwaœny (CO2, H2S) BORZÊCIN - 28 H = 88,4 m. npm Blok do oczyszczania i zatłaczania odpadów płynnych Odpady płynne BORZĘCIN - 23 H = 90,14 m. npm NW Skala pionowa i pozioma 1: Q+T Czwartorzęd + Trzeciorzęd Tp3 Pstry piaskowiec górny - ret Ca2 Dolomit główny Tm Kajper Tp2+1 Pstry piaskowiec środkowy i dolny Ca1 Wapien cechsztyński Tk Wapień muszlowy Cechsztyn P1 Czerwony spągowiec P2 Poziom wody złożowej podścielającej

Podobne dokumenty

KGZ Żuchlów. KGZ Żuchlów Stara Góra, Góra tel

KGZ Żuchlów. KGZ Żuchlów Stara Góra, Góra tel KGZ Żuchlów Kopalnia Gazu Ziemnego Żuchlów rozpoczęła działalność w 1979 r. eksploatując złoże Żuchlów. Rok później ruszyła eksploatacja ze złoża Góra, a w 2002 r. ze złoża Lipowiec E, zakończona w 2010