Badania środowiskowe w procesie poszukiwania i rozpoznawania gazu z formacji łupkowych

Transkrypt

1 Badania środowiskowe w procesie poszukiwania i rozpoznawania gazu z formacji łupkowych dr Małgorzata Woźnicka r., Warszawa

2 Poszukiwanie i rozpoznawanie gazu z łupków - etapy realizacji przedsięwzięcia 51 otworów, 10 zabiegów szczelinowania w odcinku pionowym, 6 zabiegów szczelinowania w odcinku poziomym

3 Analiza presji i zarządzanie ryzykiem Monitoring krótkookresowy (diagnostyczny) Rozpoznanie procesu podlegającego analizie Badania stanu środowiska przed rozpoczęciem prac Identyfikacja potencjalnych oddziaływań Badania stanu środowiska po zakończeniu prac Ocena oddziaływania na środowisko Zarządzanie ryzykiem Długookresowy monitoring środowiska (operacyjny i badawczy)

4 Potencjalne oddziaływanie na środowisko

5 Potencjalne oddziaływanie na środowisko Atmosfera Emisja hałasu Emisja gazów i pyłów z urządzeń wiertniczych Emisja gazów i pyłów z transportu kołowego Emisja migrującego gazu w strefie przyotworowej Powierzchnia terenu Czasowe wyłączenie terenu wiertni z normalnego użytkowania Technologia otworów kierunkowych z jednej lokalizacji pozwala znacząco ograniczyć ilość terenu przeznaczonego pod wiertnie Potencjalne zagrożenie wywołaniem wstrząsów sejsmicznych Produkcja odpadów często o nieznanym składzie

6 Potencjalne oddziaływanie na środowisko Gleba i grunt Degradacja warstwy gleby Kompakcja warstw podglebia pod wpływem długotrwałego obciążenia Możliwość zanieczyszczenia przez awaryjne wycieki płynów technologicznych, paliw oraz olejów i smarów Wody powierzchniowe i podziemne Zapotrzebowanie na wodę a lokalne zasoby wodne Zanieczyszczenie wód gruntowych przez infiltrację zanieczyszczeń z powierzchni terenu Zanieczyszczenie poziomów użytkowych przez płyny technologiczne i złożowe migrujące zwłaszcza w strefie przyotworowej

7 Potencjalne oddziaływanie na środowisko Elementy przyrody ożywionej Obszary Natura 2000 Gniazdowanie ptaków Inne obszary chronione Mokradła Korytarze ekologiczne Okresy lęgowe i ochronne i Człowiek Obszary zaludnione Tereny rekreacyjne Struktura zatrudnienia

8 Kluczowe elementy przedsięwzięcia Gospodarka wodna Potrzeby wodne Ochrona przed zanieczyszczeniem Rodzaje wytworzonych odpadów Sposób zagospodarowania Gospodarka odpadami

9 Płyn szczelinujący 7 20 tys. m 3 wody pitne Płyn zwrotny 15-30% płynu zatłoczonego uszczelnienie poziomów wodonośnych utwory izolujące 3 4,5 tys. m

10 Gospodarka wodna Ryzyko zanieczyszczenia Rozpoznanie potencjalnych dróg migracji zanieczyszczeń Potrzeby wodne dla zabiegu Określenie potrzeb wodnych Odpowiednie zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem Wskazanie źródła zaopatrzenia w wodę Ocena stanu oraz monitoring wód Racjonalna gospodarka wodna

11 Gospodarka odpadami Obiekty odzysku i unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w Polsce (stan: marzec 2012) Ilość wytworzonych odpadów wiertniczych z grupy w tonach Województwo dolnośląskie ,6 kujawsko - pomorskie ,3 lubelskie , ,7 lubuskie ,8 mazowieckie 1 981, , ,6 pomorskie 8 488, , ,2 świętokrzyskie - 943,9 warmińsko - mazurskie * Razem (tony) ,2 (3) ,4 (12) ,2 (24) Płyn zwrotny praktyka w Polsce Do 2011 roku najczęściej nie wyszczególniany jako odpad określany jako: ciecz robocza, wody złożowe bez podania szczegółów dalszego zagospodarowania Od 2011 roku najczęściej traktowany jako odpad wydobywczych o kodzie inne używane kody: , *,

12 Zrównoważona gospodarka wodno-odpadowa przedsięwzięcia Monitoring (w zakresie ilościowym i jakościowym) Racjonalne wykorzystanie zasobów wodnych Monitoring (w zakresie ilościowym i jakościowym) Zapobieganie i minimalizacja wytwarzanych odpadów Przeciwdziałanie potencjalnym zanieczyszczeniom wód Hierarchia postępowania: odzysk, w tym ponowne wykorzystanie, unieszkodliwianie, w tym składowanie

13 Wiedza podstawą bezpieczeństwa środowiska Doświadczenia innych krajów Dane archiwalne i literaturowe Analogie i analizy teoretyczne Akcje informacyjne przedsiębiorstw Wyniki kompleksowych badań i rzetelna wiedza ekspertów

14 Pierwszy w Polsce zabieg wielokrotnego szczelinowania hydraulicznego (otwór Łebień) Ocena stanu zerowego środowiska przed rozpoczęciem zabiegu szczelinowania hydraulicznego i prób gazowych - jako poziomu odniesienia Obserwacje i pomiary podczas zabiegu szczelinowania hydraulicznego i prób gazowych Ocena stanu środowiska po zakończeniu zabiegu szczelinowania hydraulicznego i prób gazowych

15 Zakres prac badawczych Monitoring sejsmiczny Emisje z urządzeń i sprzętu Hałas Promieniotwórczość zagrożenie radonowe Potencjalne ekshalacje gazów złożowych Wody powierzchniowe i podziemne Płyny technologiczne Odpady

16 Badania środowiskowe w Polsce dwa lata po Łebieniu Ocena zagrożeń dla środowiska powodowanych procesem poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania niekonwencjonalnych złóż węglowodorów Rozpoczęcie realizacji prac: lipiec 2012 r. 5 poligonów badawczych pełen zakres prac prowadzonych przez operatora koncesji (wiercenie-szczelinowanie-testy gazowe) badania wszystkich elementów środowiska narażonych na oddziaływanie ze strony prowadzonych prac niezależna ocena oddziaływania na środowisko prowadzonych przez operatora koncesji zalecenia działań dla administracji publicznej i organów nadzoru wskazania do kodeksu dobrych praktyk dla inwestorów wskazania do prowadzenia monitoringu środowiska na etapie eksploatacji gazu ze złóż niekonwencjonalnych

17 Badania środowiskowe w Polsce dwa lata po Łebieniu Niezależne badania środowiskowe wykonywane na zlecenie resortu środowiska Badania naukowe (prace badawczo-rozwojowe) Badania wykonywane na zlecenie operatorów koncesji Badania wykonywane przez organy nadzoru i kontroli (OUG, WIOŚ) Badania wykonywane przez organizacje ekologiczne? badaj reaguj analizuj

18 Monitoring długookresowy Na podstawie projektu, który wskazuje zakres i częstotliwość poszczególnych pomiarów w zależności od warunków środowiska i charakteru potencjalnych zagrożeń Powietrze glebowe i emisje gazowe badanie obecności geogenicznych węglowodorów, zwłaszcza metanu Wody powierzchniowe badanie stężeń wybranych wskaźników Wody podziemne badanie stężeń wybranych wskaźników, analiza stanu ilościowego, model przepływu Zagospodarowanie/składowanie odpadów możliwy wieloletni szkodliwy wpływ na środowisko przy błędnym zagospodarowaniu lub przez zmianę właściwości w czasie Zjawiska sejsmiczne badanie efektów odprężenia górotworu pod wpływem eksploatacji Rekultywacja terenu kontrola efektywności procesu przywrócenia terenu do poprzedniego użytkowania Kto powinien projektować i prowadzić taki monitoring i jakie powinno być źródło finansowania?

19 Służby państwowe w gospodarce narodowej Państwowa służba geologiczna (PSG) Państwowa służba geologiczna wykonuje ( ) zadania państwa w zakresie geologii: inicjuje, koordynuje i wykonuje zadania zmierzające do rozpoznania budowy geologicznej kraju, w tym prac o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, w szczególności dla odnowienia bazy surowcowej kraju, ustalania zasobów złóż kopalin, a także dla ochrony środowiska. ustawa Prawo geologiczne i górnicze, art. 162 Państwowa służba hydrogeologiczna (PSH) Państwowa służba hydrogeologiczna wykonuje zadania państwa na potrzeby rozpoznawania, bilansowania i ochrony wód podziemnych w celu racjonalnego ich wykorzystania przez społeczeństwo oraz gospodarkę. ustawa Prawo wodne, art. 102

20 Dziękuję za uwagę.