WOJEWODA OPOLSKI BZK.II.431.14.2018.BZ Opole, dnia 29 czerwca 2018 r. Pani Małgorzata Tudaj Starosta Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego Szef Obrony Cywilnej Powiatu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Podstawowe informacje formalno-prawne dotyczące kontroli 1) Nazwa i adres jednostki kontrolowanej: Starostwo Powiatowe w Kędzierzynie -Koźlu, Plac Wolności 13, 47-220 Kędzierzyn Koźle. 2) Podstawa prawna podjęcia kontroli: 4 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz.U.nr 96, poz. 850) w związku z art. 17 ust.6 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U z 2017 r., poz. 1430 ze zm.). 3) Zakres kontroli a) przedmiot kontroli: Realizacja zadań obrony cywilnej na obszarze powiatu. Zagadnienia podlegające kontroli: Opracowanie, uzgadnianie i aktualizacja Powiatowego planu obrony cywilnej, Powiatowego planu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowej ; Ustalanie zadań, kontrolowanie ich realizacji oraz koordynowanie działalności w zakresie przygotowań i realizacji zadań OC na obszarze działania Szefa OC Powiatu; Organizowanie i koordynowanie szkoleń oraz ćwiczeń obrony cywilnej; Tworzenie i przygotowanie do działania powiatowych jednostek organizacyjnych obrony cywilnej. Podczas prowadzenia czynności kontrolnych przebadano dokumenty z reprezentatywnej próby zbioru dokumentów źródłowych Starostwa Powiatowego w Kędzierzynie - Koźlu będących w zakresie tematycznym przeprowadzanej kontroli. Badania przeprowadzono przy zastosowaniu kryteriów kontroli: legalności, rzetelności. b) okres objęty kontrolą: od 01 stycznia 2016 r. do dnia kontroli. 4) Rodzaj kontroli : problemowa. 5) Tryb kontroli: zwykły. 6) Termin kontroli: 28 maj 2018 r. 7) Skład zespołu kontrolnego: Piotr Jadczak kierownik Oddziału Obrony Cywilnej i Spraw Obronnych w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Opolu przewodniczący zespołu kontrolującego, Strona 1 z 11
Barbara Zając starszy inspektor wojewódzki w Oddziale Obrony Cywilnej i Spraw Obronnych w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Opolu członek zespołu kontrolującego, Grzegorz Szulc inspektor wojewódzki w Oddziale Obrony Cywilnej i Spraw Obronnych w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Opolu członek zespołu kontrolującego. 8) Kierownik jednostki kontrolowanej: Małgorzata Tudaj - Starosta Powiatu Kędzierzyńsko - Kozielskiego, funkcję tę pełni od 27 sierpnia 2013 r. 9) Kierownik kontrolowanej komórki organizacyjnej: Marek Waszkiewicz, kierownik Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Zdrowia. II. Ocena skontrolowanej działalności, ze wskazaniem ustaleń, na których została oparta Działania Starosty - Szefa OC Powiatu w zakresie objętym kontrolą oceniono pozytywnie z nieprawidłowościami. Powyższą ocenę uzasadniają następujące ustalenia kontroli 1 i wynikające z nich oceny cząstkowe: 1. Opracowanie, uzgadnianie oraz aktualizacja Powiatowego planu obrony cywilnej, Powiatowego planu ochrony zabytków na wypadek zbrojnego i sytuacji kryzysowej Zgodnie z 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin Szef Obrony Cywilnej Powiatu posiada opracowany i uzgodniony Plan Obrony Cywilnej. 2 Sposób opracowania części głównej Planu, procedur postępowania oraz załączników funkcjonalnych, zarówno w części opisowej, jak i graficznej spełnia wymogi określone w zarządzeniu nr 103/12 Wojewody Opolskiego Szefa Obrony Cywilnej Województwa z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie zasad opracowania planu obrony cywilnej województwa, powiatów i gmin. Przedmiotowy dokument został zaopiniowany, z uwagami, przez Dyrektora Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego OUW, działającego z upoważnienia Wojewody Opolskiego oraz wdrożony w życie zarządzeniem Nr 20/2014 Starosty Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego z dnia 20 czerwca 2014 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania Planu Obrony Cywilnej Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego. 3 Plan został uzgodniony z 7. jednostkami powiatowej administracji zespolonej i innymi kluczowymi dla ochrony ludności podmiotami, takimi jak: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie oraz Powiatowy Zarząd Dróg. Podlegał aktualizacji w latach 2017-2018. Jest właściwie skorelowany z innymi planami powiatu kędzierzyńsko - kozielskiego planem zarządzania kryzysowego oraz planem operacyjnego funkcjonowania powiatu w warunkach 1 Ustalenia kontroli oparte zostały na podstawie analizy przedłożonych do kontroli dokumentów w Starostwie Powiatowym, materiałów własnych Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego, a także uzyskanych odpowiedzi od pracowników Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Zdrowia SP w Kędzierzynie Koźlu. 2 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 1 pliki: Wybrane strony Planu Obrony Cywilnej Powiatu.pdf 3 Dowody potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się w systemie EZD: Dowód pliki: akta sprawy BZK.II.6431.3.2013.GS. Strona 2 z 11
zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny. Dokument, w informacjach uzupełniających, odnosi się również do Wykazu infrastruktury krytycznej na terenie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego. Szczegółowe opisy realizacji poszczególnych zadań, są ujęte w załącznikach funkcjonalnych Planu i odzwierciedlają specyfikę funkcjonowania powiatowego systemu obrony cywilnej. W trakcie sprawdzania w/w dokumentu stwierdzono, że na stronie tytułowej brak jest podpisu kierownika komórki opracowującej Plan, natomiast umieszczony na niej tytuł jest niespójny z zarządzeniem go wdrażającym. Integralną częścią Planu są załączone do niego karty realizacji zadań OC (KRZOC), opracowane przez jednostki powiatowej administracji zespolonej i inne podmioty (10 szt.). Opracowane karty pod względem opisu procedur działania, ujętych podmiotów współdziałających, dokumentacji bazowej oraz dodatkowych ustaleń nie budzą zastrzeżeń 4. Dla zapewnienia sprawnego i skutecznego przebiegu ewakuacji ludności na terenie powiatu na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny opracowany został Plan ewakuacji III stopnia przyjęcia ludności, zwierząt i mienia na obszarze powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego 5, który jest załącznikiem funkcjonalnym nr 3 do Planu OC. Plan spełnia w części opisowej wymagania ujęte w dokumentach normatywno-metodycznych z tego obszaru. 6 Dokument został uzgodniony z kluczowymi podmiotami na szczeblu powiatowym, w tym z WKU Kędzierzyn-Koźle. Aktualizacja jest realizowana na bieżąco. Przedłożona do wglądu mapa, zarówno pod względem opisowym jak i graficznym, jest dokumentem bardzo ogólnym i wymaga poprawy ponieważ nie spełnia wymogów ustalonych w Zarządzeniu nr 4/09 Wojewody Opolskiego - Szefa Obrony Cywilnej Województwa Opolskiego z dnia 8 stycznia 2009 r. w sprawie opracowania planów ewakuacji III stopnia na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny. Zgodnie z Instrukcją 7, plan ewakuacji składa się z części graficznej na mapie w skali 1:50 000, na której zaznacza się szereg elementów (m.in. drogi ewakuacji ludności, miejsca ich przyjęcia) wraz z legendą. Na przedmiotową mapę nie należy nanosić dróg kołowych planowanych do wykorzystania przez Siły Zbrojne RP. Należy zatem opracować nową mapę, tak aby część graficzna Planu spełniała wymogi ujęte w Instrukcji. Zgodnie z 3 pkt 11 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin, Szef Obrony Cywilnej Powiatu planuje i zapewnia ochronę oraz ewakuację dóbr kultury i innego mienia na wypadek zagrożenia zniszczeniem. W związku z powyższym poddano ocenie Plan ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych dla Powiatu Kędzierzyńsko - Kozielskiego, który został opracowany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Kultury z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji i sposobu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych. Dokument został wykonany w dwóch egzemplarzach, został 4 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 2 pliki: Wybrane KRZO.pdf; 5 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 3 pliki: wybrane strony Planu ewakuacji III stopnia ( ).pdf; 6 Zarządzenie nr 4/09 Wojewody Opolskiego Szefa Obrony Cywilnej z dnia 8 stycznia 2009 r. w sprawie opracowania planów ewakuacji III stopnia na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny oraz Instrukcja w sprawie zasad ewakuacji ludności, zwierząt i mienia na wypadek masowego zagrożenia wprowadzona do użytku przez SOCK w 2008 r.; 7 Instrukcja w sprawie zasad opracowywania ewakuacji III stopnia dotyczącą ewakuacji ludności, zwierząt i mienia na wypadek masowego zagrożenia Strona 3 z 11
uzgodniony z Wojewodą Opolskim oraz Opolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i podlega corocznej aktualizacji. W Planie, do ochrony, ujęto 141 zabytków nieruchomych oraz 44 zabytki ruchome. Do części opisowej Planu dołączona jest mapa (część graficzna) 8, która wymaga poprawy z uwagi na nieczytelne znaki umowne zabytków oraz brak stosownego opisu wraz z legendą. Dedykowanym pracownikiem Starostwa realizującym zadania ochrony zabytków jest Pan Grzegorz Naumowicz, Inspektor ds. Ochrony Zabytków, któremu w dniu 5 stycznia 2017 r. Kierownik WZKiZ przekazał stosowny plan 9 do dalszego procedowania, w tym do prowadzenia jego aktualizacji. W odniesieniu do zapisu 3 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin dotyczącego opiniowania planów obrony cywilnej przez Szefa OC Powiatu ustalono, że wszystkie gminy wykonały w 2013 roku swoje plany OC, które następnie zostały pozytywnie zaopiniowane przez Starostę Kędzierzyńsko - Kozielskiego stosownym pismem 10. Z zakresu obowiązków p. Igor Palka wynika, że oprócz zadań obrony cywilnej realizuje on zadania obronne związane z Akcją Kurierską, co może stwarzać sytuacje konfliktowe przy jednoczesnym wykonywaniu ww. zadań w czasie wyższych stanów gotowości obronnej państwa. Działalność kontrolowanej jednostki w przedstawionym zakresie oceniono pozytywnie z nieprawidłowościami dotyczącymi opracowania Powiatowego planu obrony cywilnej oraz Powiatowego planu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowej 2. Ustalanie zadań, kontrolowanie ich realizacji oraz koordynowanie działalności w zakresie przygotowań i realizacji zadań OC na obszarze działania szefa OC powiatu. Na podstawie art. 17 ust. 6 ustawy z dnia 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej 11 terenowym organem obrony cywilnej jest Starosta, który zobligowany jest do kierowania oraz koordynowania przygotowań i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej na obszarze powiatu. W 26 Regulaminu Organizacyjnego Starostwa Powiatowego w Kędzierzynie Koźlu 12 a także w zakresach czynności kierownika i podinspektora Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Zdrowia 13 zidentyfikowano obszary działania Szefa OC powiatu, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego 8 Instrukcja przygotowania i realizacji planów ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych. 9 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 4 pliki: wybrane strony Pismo Kierownika WZKiZ oraz notatka ( ).pdf; 10 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 5 pliki: Pismo Starosty do Wójta Gminy Bierawa.pdf 11 Dz.U z 2017 r. poz. 1430 ze zm. 12 Regulamin Organizacyjny Starostwa uchwalony został uchwałą nr 81/368/2016 Zarządu Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego z dnia 20 grudnia 2016r. w sprawie uchwalenia Regulaminu Organizacyjnego Starostwa Powiatowego w Kędzierzynie Koźlu. 13 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD, Dowód nr 6 - plik: Zakresy czynności kierownika i podinspektora Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Zdrowia. Strona 4 z 11
zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin 14. Starosta Szef OC Powiatu - działając na podstawie 4 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 roku ustala zadania w zakresie przygotowań i realizacji przedsięwzięć OC szefom obrony cywilnej gmin. W okresie objętym kontrolą wydawano corocznie (na lata 2016, 2017 i 2018) wytyczne do działalności w dziedzinie obrony cywilnej. W wytycznych ujmowano w pełnym zakresie zadania wskazane przez Szefa OC Województwa do realizacji w poszczególnych latach, uzupełniając je zadaniami własnymi. Wytyczne przekazane zostały do wszystkich szefów obrony cywilnej gmin. Opracowane na szczeblu powiatu i gmin roczne plany działania w zakresie obrony cywilnej zostały uzgodnione z właściwymi dla swojego terenu działania organami obrony cywilnej 15. Zadania wynikające z planów działania na lata 2016, 2017 zostały wykonane, co znajduje potwierdzenie w przedstawionych zespołowi kontrolnemu dokumentach wykonawczych, a także w sprawozdaniach za lata objęte kontrolą. Zamierzenia ujęte w planie na rok bieżący realizowane są właściwie i w wymaganych terminach. Korespondencja z zakresu obrony cywilnej jest kompletowana i ewidencjonowana w aktach spraw odzwierciedlających przebieg ich załatwienia, zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 roku w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz. U nr 14,poz.67). Na podstawie 4 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. Szef Obrony Cywilnej Powiatu jest uprawniony do kontrolowania szefów obrony cywilnej gmin w zakresie przygotowań i realizacji przedsięwzięć OC. Kontrole problemowe z zakresu obrony cywilnej ujęte są w rocznych planach działania OC na dany rok kalendarzowy. Ustalono, że pracownicy Wydziału, na podstawie imiennych upoważnień wydanych przez Starostę Kędzierzyńsko - Kozielskiego, przeprowadzili w latach 2016-2017 kontrole problemowe na temat realizacji zadań obrony cywilnej w Urzędzie Gminy: Cisek (29.11.2016 r.), Bierawa (09.12.2016r.), Polska Cerekiew (08.05.2017 r.) i w Pawłowiczkach ( 09.05.2017 r.) 16. Dokumentacja z przeprowadzonych kontroli zawierała zawiadomienie o kontroli, program kontroli, upoważnienia do kontroli dla osób ją przeprowadzających, projekt wystąpienia pokontrolnego, wystąpienie pokontrolne oraz informacje o realizacji zaleceń pokontrolnych 17. Na 2018r. przewidziano do kontroli Urząd Gminy w Reńskiej Wsi. Szefowie obrony cywilnej gmin nie kontrolują szefów obrony cywilnej w jednostkach organizacyjnych działających na obszarze gminy w zakresie przygotowań i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej. Zaniechanie prowadzenia kontroli realizacji zadań jest niedopełnieniem obowiązku wynikającego z 4 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony 14 Zgodnie z 3-5 rozporządzenia do zadań szefa OC powiatu należy m.in. dokonywanie oceny stanu przygotowań obrony cywilnej; ustalanie zadań i kontrolowanie ich realizacji oraz koordynowanie i kierowanie działalnością szefów obrony cywilnej gmin w zakresie przygotowania i realizacji zadań OC; opracowywanie i opiniowanie planów obrony cywilnej; organizowanie i koordynowanie szkoleń oraz ćwiczeń obrony cywilnej; przygotowywanie i zapewnienie działania systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania o zagrożeniach; tworzenie i przygotowywanie do działań jednostek organizacyjnych obrony cywilnej; opracowywanie informacji dotyczących realizowanych zadań. 15 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD, Dowód nr 7 Przekazywanie i uzgadnianie gminnych rocznych planów działania OC w latach 2016-2018.pdf; Dowód nr 8 - Zestawienie terminów uzgadniania rocznych planów działania OC w latach 2016-2018.pdf. 16 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 9 - plik: Zestawienie kontroli przeprowadzonych przez SP w Kędzierzynie Koźlu w latach 2016-2018.pdf. 17 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 10 - plik: Dokumentacja z przeprowadzonej kontroli w UG Cisek (29.11.16r.)pdf; Dowód nr 11 - plik: Dokumentacja z przeprowadzonej kontroli w UG Bierawa ( 09.12.16 ).pdf; Dowód nr 12- plik; Dokumentacja z przeprowadzonej kontroli w UG w Polskiej Cerekwi ( 08.05.17r. ).pdf; Dowód nr 13 - plik: Dokumentacja z przeprowadzonej kontroli w UG w Pawłowiczkach( 09.05.17 ).pdf. Dowód nr 14 - plik: Informacje z j.s.t o realizacji zaleceń pokontrolnych.pdf. Strona 5 z 11
Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz. U nr 96,poz 850). W ramach koordynowania i kierowania działalnością w zakresie przygotowania i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej na obszarze powiatu, konieczne jest wzmocnienie nadzoru przez Szefa OC Powiatu nad realizacją zadań przez szefów OC gmin. W pierwszej kolejności niezbędne jest objęcie kontrolą podmiotów, przewidzianych w planie obrony cywilnej gminy do realizacji zadań OC, zgodnie z kartą realizacji zadania OC (KRZOC). 18 Szef Obrony Cywilnej Powiatu przedkładał szefowi OC województwa oceny stanu przygotowań obrony cywilnej powiatu 19. Przekazane oceny za lata 2016 i 2017 opracowano w oparciu o dane szefów obrony cywilnej gmin, według ustalonego wzoru i zakresu tematycznego 20.Wg. informacji przekazanych w trakcie kontroli przez podinspektora Wydziału ( ) wynika, że przesłane dokumenty z gmin podlegały analizie merytorycznej i weryfikacji, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości były dokonywane stosowne korekty przez gminy. Zaleca się dokumentowanie, w aktach sprawy, informacji potwierdzających dokonanie korekty danych zawartych w ocenach szefów OC gmin. W toku kontroli ustalono, że Wydział Zarządzania Kryzysowego i Zdrowia w imieniu Szefa OC Powiatu, koordynuje działalność 6. jednostek samorządowych w zakresie przygotowań i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej (UG Bierawa, UG Cisek, UM w Kędzierzynie Koźlu, UG w Pawłowiczkach, UG w Polskiej Cerekwi i UG w Reńskiej Wsi). Zadanie to realizowane jest m.in. poprzez organizację spotkań z udziałem pracowników, zajmujących się problematyką obrony cywilnej w urzędach, koordynowanie zadań i monitorowanie stopnia ich wykonania. W kontrolowanym okresie narady przeprowadzono:05 lutego 2016 r. i 09 marca 2017 r. 21 Na bieżąco sprawowany jest nadzór nad przestrzeganiem przez jednostki administracji samorządowej terminów realizacji wspólnych przedsięwzięć OC, wynikających z rocznych planów działania, m.in. przy sporządzaniu zbiorczych informacji o realizowanych zadaniach w dziedzinie ochrony ludności za 2016 i 2017 rok 22. Działalność kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie oceniono pozytywnie z uchybieniami. 3) Organizowanie oraz koordynowanie szkoleń i ćwiczeń obrony cywilnej Realizacja szkoleń podstawowych i doskonalących w powiecie kędzierzyńskokozielskim odbywała się zgodnie z dokumentacją planistyczną zatwierdzoną przez Szefa Obrony Cywilnej Powiatu. W latach 2016-2018 szkolenia z zakresu obrony cywilnej i ochrony ludności zostały ujęte w dziale Edukacja w kalendarzowym planie działania w zakresie planowania, organizacji i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej. Ponadto na lata 2017 i 2018 opracowano plany przedsięwzięć szkoleniowych organizowanych na 18 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 9 tabela 4a. oraz dokumentacja z prowadzonych kontroli w zakresie OC przez upoważnionych pracowników WZKiZ SP w latach 2016-2017 19 o których mowa w 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. i wytycznymi Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 30 sierpnia 2016r. w sprawie opracowywania oceny stanu przygotowań ochrony ludności i obrony cywilnej w województwach. Dowody potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się w systemie EZD: Dowód pliki: Ocena powiatu kędzierzyńsko kozielskiego wg. stanu na dzień 31.12. 2016 r. i wg. stanu na dzień 31.12. 2017r - akta sprawy BZK.II.644.14.2017.BZ i BZK.II.644.15.2018.BZ. 20 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 14 - plik: Potwierdzenie przesłania przez j.s.t. oceny za 2016 r. pdf.; Dowód nr 15- plik: Zestawienie terminów przekazania do SP ocen za 2016 i 2017 rok. pdf. 21 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 16 -plik: Zestawienie organizowanych narad przez SP w Kędzierzynie -Koźlu i Dowód nr 17 plik: Dokumentacja z narady zorganizowanej w 2016 i 2018 r. 22 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 18 -plik: Informacje roczne wybranych j.s.t. powiatu kędzierzyńsko kozielskiego za 2016. pdf. ; Dowód nr 19 plik: Informacje roczne wybranych j.s.t. powiatu kędzierzyńsko kozielskiego za 2017 rok. Zbiorcze informacje o sposobie realizacji wytycznych Szefa OC województwa za rok 2016 i 2017 r. znajdują się w systemie EZD, akta sprawy BZK.II.644.26.2016.BZ; BZK.II.644.20.2017.BZ. Strona 6 z 11
szczeblu powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego 23, zawierające zagadnienia tematyczne wraz z terminem ich realizacji. W okresie objętym kontrolą nie organizowano szkoleń podstawowych. Wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 11 stycznia 2016 roku r. w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu obrony cywilnej zobowiązują Szefa OC powiatu do organizacji szkoleń dla określonych grup szkoleniowych, tj. kierowników powiatowych jednostek organizacyjnych, nauczycieli przedmiotu edukacji dla bezpieczeństwa, członków formacji obrony cywilnej szczebla powiatowego i komendantów gminnych formacji obrony cywilnej. Według informacji uzyskanej od p. Marka Waszkiewicza - Kierownika Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Zdrowia podczas kontroli, powodem nieorganizowania szkoleń podstawowych w zakresie OC w latach 2016-2017 był brak wystarczających środków finansowych w budżecie Starostwa na ich organizację z wykorzystaniem zewnętrznych ośrodków szkolenia. Ww. wytyczne dają możliwość realizacji szkoleń z wykorzystaniem kadry wykładowej jednostek organizacyjnych powiatu oraz służb powiatowej administracji zespolonej, co niewątpliwie zmniejszyłoby koszty organizacji tych szkoleń. Ponadto dla każdej grupy szkoleniowej winien być opracowany program szkolenia podstawowego zgodnie z założeniami, stanowiącymi załącznik nr 1 do wytycznych, który po zatwierdzeniu przez Szefa Obrony Cywilnej Powiatu, będzie podstawą programową dla organizacji szkoleń podstawowych w następnych latach. Ponadto Starostwo Powiatowe w Kędzierzynie - Koźlu współpracuje z WBiZK w zakresie przeszkolenia szefów obrony cywilnej miast/gmin i powiatu oraz pracowników realizujących zadania OC w urzędach szczebla powiatowego i gminnego. W związku z powyższym w zakresie podstawowym zostało przeszkolonych w roku 2016 6 wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) oraz Starosta Kędzierzyńsko-Kozielski. W ramach szkoleń doskonalących z zakresu obrony cywilnej i ochrony ludności w latach 2016-2018 organizowano wyłącznie narady szkoleniowe dla pracowników jednostek samorządu terytorialnego dotyczące bieżącej realizacji zadań. Ponadto zagadnienia obrony cywilnej i ochrony ludności były prezentowane na szkoleniach obronnych. Przykładem włączania tematyki obrony cywilnej i ochrony ludności do szkolenia obronnego są przedsięwzięcia z dnia 22 września 2016 r. 24 i 5 października 2017 r. 25, na których omawiano m.in, zadania terenowych organów OC, zasady wykorzystywania podmiotów leczniczych na potrzeby ochrony ludności. Tematyka obrony cywilnej i ochrony ludności była realizowana również podczas wojewódzkich treningów systemu wykrywania i alarmowania oraz przedsięwzięć i procedur systemu zarządzania kryzysowego, takich jak np. Sudety 2016 w dniu 27 września 2016 r., czy Sudety - 2017 w dniu 23 listopada 2016 r., w ramach których odbywały się również treningi powiatowych elementów systemu wczesnego ostrzegania (SWO) oraz wykrywania i alarmowania (SWA). Wykonując przedsięwzięcia szkoleniowe właściwie dokumentowano proces szkoleniowy. Na etapie planowania i przeprowadzenia szkolenia oraz sprawozdawczości, 23 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD pod nr BZK.II.647.4.2017 oraz BZK.II.647.2.2018. 24 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 32 plik: Dokumentacja szkolenia obronnego z dnia 22.09.2016 r.pdf.; 25 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 34 plik: Dokumentacja szkolenia obronnego z dnia 5.10.2017 r.pdf.; Strona 7 z 11
dokumentacja zawierała: plan szkolenia, pisma zawiadamiające o szkoleniu, listę obecności, sprawozdanie (jeżeli było wymagane). Szkolenie w zakresie powszechnej samoobrony ludności realizowane jest poprzez rozpowszechnianie informacji edukacyjnych przy pomocy Internetu oraz organizację etapu powiatowego ogólnopolskich konkursów plastycznych 26 Dodatkowo Zarząd Powiatu udziela wsparcia finansowego dla Oddziału Rejonowego PCK na potrzeby przeprowadzenia kursów pierwszej pomocy wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych 27. W latach 2016-2018 nie inicjowano innych form propagowania wiedzy, takich jak: olimpiady tematyczne, bądź zawody dla dzieci i młodzieży dotyczących ochrony ludności. Nie wydawano również materiałów edukacyjnych w formie broszur i ulotek. Mimo szerokiego dostępu społeczeństwa do internetowych treści w obszarze ochrony ludności należy podejmować działania zapewniające bezpośredni przekaz wiedzy dla mieszkańców powiatu przy współpracy służb, inspekcji i straży powiatowych. Mając powyższe na uwadze, działalność szkoleniową Szefa Obrony Cywilnej Powiatu Kędzierzyńsko - Kozielskiego oceniono pozytywnie z nieprawidłowościami. 4) Tworzenie i przygotowanie do działania powiatowych jednostek organizacyjnych obrony cywilnej Według stanu na dzień 28 maja 2018 r. na terenie Powiatu, w gminach, funkcjonuje 6 radiofonicznych drużyn alarmowania (RDA), które wchodzą w skład powiatowego Systemu Wczesnego Ostrzegania (SWO) działającego w czasie pokoju oraz powiatowego Systemu Wykrywania i Alarmowania (SWA) działającego w stanie wojennym i wyjątkowym. 28 Wchodzące w skład powiatowego SWO/SWA zostały utworzone i funkcjonują zgodnie z Wytycznymi Wojewody Opolskiego Szefa Obrony Cywilnej Województwa Opolskiego z dnia 28 lipca 2015 r. w sprawie zasad wymiany informacji między elementami Systemu Wczesnego Ostrzegania, Systemu Wykrywania i Alarmowania wszystkich szczebli terenowych oraz struktur organizacyjnych, zadań i podstawowego wyposażenia formacji obrony cywilnej wchodzących w skład Systemu Wykrywania i Alarmowania w województwie opolskim. Zgodnie z ubiegłoroczną oceną przedłożoną przez Powiat, RDA są formacjami przeszkolonymi i posiadają pełną zdolność do realizacji zadań ostrzegania i alarmowania na swoim terenie. W 2016 roku gminne RDA brały udział w kwartalnych treningach Systemu Powszechnego Ostrzegania Wojsk i Ludności Cywilnej (SPOWiLC) o zagrożeniu uderzeniami z powietrza oraz, w dniach 15-16 marca 2016 roku, w uruchomieniu SWA we współdziałaniu z ogniwami SPOWiLC w trakcie treningu decyzyjnego pk. Sudety-16. Natomiast w roku ubiegłym, w dniu 11 maja 2017 r., brały udział w powiatowym treningu decyzyjnym SWO/SWA. Gminy nie organizują własnych treningów ostrzegania i alarmowania ludności. Tym nie mniej, należy stwierdzić, że członkowie 5 formacji RDA Bierawa, Reńska Wieś, Pawłowiczki, Cisek, Polska Cerekiew nie mają nadanych przydziałów organizacyjno- 26 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 34 plik: Protokół z posiedzenia komisji konkursowej z dnia 7.04.2017 r.pdf.; 27 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 34 plik: Pismo PZK z dnia 27.04.2017 r. w sprawie organizacji kursów pierwszej pomocy medycznej.pdf.; 28 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 6 pliki: Pismo Starosty K-K do Dyrektora WBiZK ws. stanu zorganizowania FOC.pdf Strona 8 z 11
mobilizacyjnych do służby w formacjach obrony cywilnej. Jest to niezgodne z rozporządzeniem MSWiA z dnia 26 września w sprawie odbywania służby w obronie cywilnej, które szczegółowo określa kto nadaje przydziały organizacyjno-mobilizacyjne, oraz komu wyraża zgodę na nadanie przydziału właściwy terytorialnie wojskowy komendant uzupełnień. W kontrolowanym dziale, oprócz zastrzeżeń do przydziałów gminnych jednostek organizacyjnych OC, należy stwierdzić, że Starosta Kędzierzyńsko-Kozielski nie powołał powiatowej drużyny wykrywania i alarmowania (DWA), mimo iż to zadanie zostało określone w Zarządzeniu nr 30/15 Szefa Obrony Cywilnej Województwa Opolskiego Wojewody Opolskiego z dnia 2 marca 2015 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania wojewódzkiego systemu wczesnego ostrzegania o zagrożeniach oraz wojewódzkiego systemu wykrywania i alarmowania na terenie województwa opolskiego. WBiZK nie otrzymał pisma dotyczącego powodów nieutworzenia powiatowej DWA, należy tylko odnotować, iż Kierownik WZKiZ, na roboczo, podczas uzgodnień w/w Wytycznych 29 zgłosił brak podstaw prawnych Zarządzenia nr 30/15. Działalność kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie oceniono pozytywnie z nieprawidłowościami. III. Zakres, przyczyny i skutki stwierdzonych nieprawidłowości: W wyniku kontroli stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości: 1. Strona tytułowa Powiatowego plan obrony cywilnej została opracowana niezgodnie z wytycznymi wynikającymi z zarządzenia nr 103/12 Wojewody Opolskiego Szefa Obrony Cywilnej województwa z dnia 8 czerwca 2012 w sprawie zasad opracowania planu obrony cywilnej województwa, powiatów i gmin. 2. Mapa do Planu ewakuacji ludności III stopnia nie spełnia wymogów ujętych w Instrukcji w sprawie zasad opracowywania ewakuacji III stopnia dotyczącą ewakuacji ludności, zwierząt i mienia na wypadek masowego zagrożenia. 3. Część graficzna (mapa) do Powiatowego planu ochrony zabytków jest opracowana niezgodnie z Instrukcją przygotowania realizacji planu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych, która jest załącznikiem do rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji i sposobu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych. 4. Nie dokumentuje się w aktach sprawy faktu dokonywania weryfikacji pozyskanych informacje z jednostek samorządu terytorialnego na temat oceny stanu przygotowań i realizacji zadań obrony cywilnej na obszarze powiatu. 5. W ramach koordynowania i kierowania działalnością w zakresie przygotowania i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej na obszarze powiatu, Szefa OC Powiatu nie wyegzekwował od szefów OC gmin prowadzenia kontroli w jednostkach organizacyjnych działających na obszarze gminy oraz nadania przydziałów organizacyjno-mobilizacyjnych gminnym RDA, które są w systemie powiatowego SWO/SWA. 6. Nie utworzono powiatowej DWA co określa Zarządzenie nr 30/15 Szefa Obrony Cywilnej Województwa Opolskiego Wojewody Opolskiego z dnia 2 marca 2015 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania wojewódzkiego systemu wczesnego ostrzegania 29 Dowody potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się w systemie EZD: Dowód pliki: akta sprawy BZK.II.645.9.2015.GS. Strona 9 z 11
o zagrożeniach oraz wojewódzkiego systemu wykrywania i alarmowania na terenie województwa opolskiego. 7. Nie organizowano szkoleń podstawowych i doskonalących z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej dla poszczególnych grup szkoleniowych, o których mowa w 3 pkt 3 wytycznych Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 11 stycznia 2016 r. w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu obrony cywilnej. 8. Nie opracowano programu szkolenia podstawowego, o którym mowa w 9 wytycznych Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 11 stycznia 2016 r. w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej. Przyczyną ujawnionych uchybień i nieprawidłowości były błędy pracowników wykonujących kontrolowane zadania oraz niewystarczający nadzór ogólny nad ich realizacją. Skutkiem stwierdzonych nieprawidłowości jest odstępstwo od stanu pożądanego w kontrolowanym zakresie. Ustalenia z przeprowadzonych czynności kontrolnych - przed sporządzeniem projektu wystąpienia pokontrolnego oraz sformułowaniem zaleceń pokontrolnych - zostały przekazane i omówione w dniu 28 maja 2018 roku z Panią Małgorzatą Tudaj - Starostą Powiatu Kędzierzyńsko - Kozielskiego oraz Panem Markiem Waszkiewiczem - Kierownikiem Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Zdrowia. IV. Kontrolę wpisano do książki kontroli w jednostce kontrolowanej, pod poz. 3/2018. V. Informacja o zastrzeżeniach zgłoszonych do projektu wystąpienia pokontrolnego i wyniku ich rozpatrzenia lub o niezgłoszeniu zastrzeżeń: Kierownik jednostki kontrolowanej - stosownie do treści art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 roku o kontroli w administracji rządowej (Dz.U. z 2011 r. Nr 185, poz. 1092) - w terminie 7 dni roboczych od dnia (15.06.2018r r.) otrzymania projektu wystąpienia pokontrolnego, nie zgłosił żadnych zastrzeżeń do treści projektu wystąpienia pokontrolnego. VI. Zalecenia lub wnioski dotyczące usunięcia nieprawidłowości lub usprawnienia funkcjonowania jednostki kontrolowanej. W związku z ustaleniami kontroli zalecam: 1. Zaktualizować Plan Obrony Cywilnej Powiatu Kędzierzyńsko Kozielskiego zgodnie z wytycznymi stanowiącymi załącznik nr 1 do zarządzenia nr 103/12 Wojewody Opolskiego Szefa Obrony Cywilnej Województwa z dnia 8 czerwca 2012 w sprawie zasad opracowania planu obrony cywilnej województwa, powiatów i gmin, tak aby na stronie tytułowej był podpis kierownika komórki opracowującej plan a tytuł planu był spójny z zarządzeniem wdrażającym ten dokument w życie. 2. Opracować w formie załącznika nową mapę do Planu ewakuacji ludności III stopnia zgodnie z załącznikiem nr 1 i 2 do zarządzenia nr 4/09 Wojewody Opolskiego - Szefa Obrony Cywilnej Województwa z dnia 8 stycznia 2009 r. w sprawie opracowania planów ewakuacji III stopnia na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny. Strona 10 z 11
3. Zaktualizować część graficzną Powiatowego planu ochrony zabytków zgodnie z Instrukcją przygotowania i realizacji planu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych, stanowiącą załącznik do rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji i sposobu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych. 4. Wnikliwe analizować pozyskane informacje z jednostek samorządu terytorialnego na temat stanu przygotowań i realizacji zadań obrony cywilnej. Dokumentować w aktach spraw fakt dokonywania weryfikacji danych. 5. W ramach kierowania i koordynowania działalnością szefów OC gmin w zakresie przygotowań i realizacji zadań OC na obszarze powiatu zwiększyć efektywność działań nadzorczych podejmowanych przez Szefa OC Powiatu w celu wyegzekwowania pełnej realizacji zadań OC na obszarze działania szefów OC gminy, w tym prowadzenia kontroli, nadawania przydziałów organizacyjno-mobilizacyjnych gminnym RDA, które są w systemie powiatowego SWO/SWA. 6. Opracować dla każdej grupy szkoleniowej szczebla powiatowego program szkolenia podstawowego zgodnie z załącznikiem nr 1 do wytycznych Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 11 stycznia 2016 r. w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu obrony cywilnej. 7. Organizować i prowadzić szkolenia podstawowe i doskonalące z zakresu obrony cywilnej zgodnie z wytycznymi Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 11 stycznia 2016 r. w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu obrony cywilnej. 8. Utworzyć powiatową drużynę wykrywania i alarmowania (DWA) zgodnie z zarządzeniem nr 30/15 Szefa Obrony Cywilnej Województwa Opolskiego Wojewody Opolskiego z dnia 2 marca 2015 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania wojewódzkiego systemu wczesnego ostrzegania o zagrożeniach oraz wojewódzkiego systemu wykrywania i alarmowania na terenie województwa opolskiego. VII. Na podstawie art.49 oraz art.46 ust.3 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2011 r. nr 185, poz.1092), proszę o przekazanie pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania, o podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia, albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego dokumentu. VIII. Zgodnie z art. 48 ustawy z dnia 15 lipca 2011r. o kontroli w administracji rządowej, od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Z up. Wojewody Opolskiego mgr Henryk Ferster Dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Strona 11 z 11