Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko-pomorskim Owies STACJA DOŚWIADCZALNA OCENY ODMIAN W CHRZĄSTOWIE KUJAWSKO-POMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO KUJAWSKO-POMORSKA IZBA ROLNICZA WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE Chrząstowo, styczeń 2019
Przewodniczący Kujawsko-Pomorskiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego prof. dr hab. Franciszek Rudnicki Dyrektor SDOO w Chrząstowie mgr inż. Beata Kaliska Stacja Koordynująca PDO w woj. kujawsko-pomorskim Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Chrząstowie 89-100 Nakło n. Notecią tel/fax 52 385-23-45; tel. 52 385-32-28; 52 385-20-52 e-mail : sdoo.chrzastowo@coboru.pl www.chrzastowo.coboru.pl Opracowanie: mgr inż. Daniel Krauklis Redakcja merytoryczna: mgr inż. Beata Kaliska Wydawca: SDOO w Chrząstowie Publikacja chroniona prawem wydawcy; każda reprodukcja całości lub jej części wymaga zgody wydawcy
Owies jary Uwagi ogólne W roku w województwie kujawsko-pomorskim przeprowadzono 3 doświadczenia z owsem jarym zlokalizowane w SDOO w Chrząstowie, DANKO HR Zakład Nasienno Rolny Sobiejuchy i ZDOO w Głodowie. W Krajowym rejestrze w roku znajdowało się 26 odmian owsa zwyczajnego i 5 odmian owsa nagiego. W doświadczeniach badano 11 odmian, w tym 2 owsa nagiego. Doświadczenia przeprowadzono prawidłowo, a ich wyniki wykorzystano w opracowaniu. Opracowanie poszerzone jest o wyniki doświadczenia przeprowadzonego w ZDOO w Nowej Wsi Ujskiej (województwo wielkopolskie). Były to doświadczenia jednoczynnikowe, trzypowtórzeniowe. Wyniki doświadczeń W roku średni plon owsa zwyczajnego wyniósł 44,4 dt/ha i był najniższy w omawianym wieloleciu. W roku najwyżej plonowała badana trzy lata odmiana Elegant. Wysokie plony uzyskały także Romulus i Lion. Najniższy plon odnotowano u odmiany Kozak. Odmiany owsa nagiego uzyskują plony przeważnie o około 30% niższe od odmian owsa zwyczajnego. Mączniakiem prawdziwym w największym stopniu porażona była odmiana Agent, helmintosporiozą Monsun i Armani, a rdzą wieńcową Bingo i Romulus. 76
Rok wpisania do Krajowego rejestru Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodzenia Tabela 1 Owies. Odmiany badane. Rok zbioru: Lp. Odmiana Adres hodowcy, a w przypadku odmiany zagranicznej - reprezentanta w Polsce 1 Bingo 2009 2010 PL owies zwyczajny 2 Komfort 2013 2016 PL 3 Nawigator 2015 2017 PL 4 Elegant 2016 PL 5 Romulus 2016 PL 6 Armani 2017 DE 7 Kozak 2017 PL 8 Monsun 2017 DE 9 Agent PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27 64-000 Kościan IGP Polska sp. z o.o. sp.k. ul. Wyspiańskiego 43 60-751 Poznań Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70 62-100 Wągrowiec 10 Lion DE 11 Nagus 2011 2013 PL owies nagi Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70 62-100 Wągrowiec DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27 64-000 Kościan 77
78 Tabela 2 Owies jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość Chrząstowo Głodowo Sobiejuchy Nowa Wieś Ujska Powiat nakielski lipnowski żniński pilski Kompleks rolniczej przydatności gleby 2 4 3 4 Klasa bonitacyjna gleby III a IV a IV a IV a ph gleby w KCl 6.1 6.2 6.8 5.1 Przedplon groch siewny pszenżyto ozime rzepak ozimy łubin wąskolistny Data siewu (dzień, m-c, rok) 10.04. 06.04. 07.04. 06.04. Obsada nasion 1/ (szt./m 2 ) 450 450 500 450 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 04.08. 07.08. 23.07. 01.08. Nawożenie mineralne N (kg/ha) 70 110 104 108 P 2 O 5 (kg/ha) 30 30 50 72 K 2 O (kg/ha) 50 85 75 104 Środki ochrony roślin Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Mustang Forte 195 SE 0,8 l Chwastox Trio 540 SL - 1,5 l Biathlon 4D - 50 g + (Dash HC 1l) + Chwastox Turbo 340 SL - 1 l Helm Tribi 75 WG - 20g + Silwett - 0,1 l Insektycyd (nazwa, dawka/ha) 1/ - jednakowa dla wszystkich odmian, zależna od kompleksu rolniczej przydatności gleby: 1, 2, 4, 10-450 szt./m 2 ; pozostałe - 500 szt./m 2 - nie stosowano
79 Tabela 3 Owies jary. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: Lp. Cecha Chrząstowo Głodowo Sobiejuchy Nowa Wieś Ujska 1 Termin wiechowania (dzień, m-c) 02.06 28.05 04.06 04.06 2 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 02.07 04.07 17.07 04.07 3 Wysokość roślin (cm) 74 71 83 63 4 Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9.0 9.0 9.0 9.0 5 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 5.4 7.2 8.5 9.0 Porażenie roślin przez choroby: (skala 9 o ) 6 - rdza wieńcowa 7.2 8.2 7.2 8.6 7 - helmintosporioza 8.3 6.2 9.0 7.1 8 - mączniak prawdziwy 7.4 8.8 9.0 7.3 9 Masa 1000 ziaren (g) 46.0 40.1 34.2 33.3 10 Udział łuski u odmian oplewionych (%) 22.0 24.0 23.7 20.5 11 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 8.8 11.6 12.6 10.4 12 Plon ziarna (dt/ha) 49.0 34.0 52.6 37.2 wyniki średnie z wszystkich odmian skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 4 Owies. Plon ziarna w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: Lp. Odmiana Chrząstowo Głodowo Sobiejuchy Nowa Wieś Ujska wzorzec dt/ha 50,1 34,8 54,1 38,5 owies zwyczajny 1 Bingo 98 92 98 105 2 Komfort 95 100 101 99 3 Nawigator 97 119 89 96 4 Elegant 103 102 110 105 5 Romulus 103 99 109 101 6 Armani 103 99 93 102 7 Kozak 101 101 98 81 8 Monsun 96 88 110 101 9 Agent 102 98 89 103 10 Lion 103 102 102 107 owies nagi 11 Nagus 75 75 69 64 wzorzec - wszystkie badane odmiany owsa zwyczajnego Tabela 5 Owies. Plon ziarna (% wzorca). Lata zbioru:, 2017, 2016 Lp. Odmiana 2017 2016 2017- wzorzec, dt/ha 44,4 79,3 62,7 61,9 62,1 owies zwyczajny 1 Bingo 98 103 99 102 101 2 Komfort 99 104 104 102 103 3 Nawigator 99 97 102 97 99 4 Elegant 106 99 100 102 101 5 Romulus 103 100 102 102 102 6 Armani 99 96 97 7 Kozak 96 102 100 8 Monsun 100 100 100 9 Agent 97 10 Lion 103 wzorzec - wszystkie badane odmiany owsa zwyczajnego owies nagi 11 Nagus 71 65 73 67 69 Liczba doświadczeń 4 4 4 8 12 80
81 Liczba lat badań Tabela 6 Owies jary. Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, 2017, 2016 Lp. Odmiana Rdza wieńcowa Helmintosporioza skala 9 o Mączniak prawdziwy Wyleganie przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) wzorzec 7,8 7,6 7,2 7,3 7,8 7,3 7,1 6,3 73 89 38,4 36,9 owies zwyczajny 1 Bingo 3-0,5 0,0-0,3-0,1 0,2 0,3 0,3 0,3 1 2 1,9 4,1 2 Komfort 3-0,3-0,6 1,0 0,2 0,2 0,1-0,1 0,3-3 -4-0,4-0,2 3 Nawigator 3 0,7 0,6-0,2-0,3 0,2 0,1 0,5 0,2 2 1 3,5 3,3 4 Elegant 3 0,2 0,1-0,1 0,0 0,0 0,0 0,4 0,2 4 3 0,9 1,0 5 Romulus 3-0,5-0,4 0,2 0,2 0,3-0,2-0,5-0,5 1 1 0,7 2,0 6 Armani 2 0,1-0,7 0,2 0,7-6 1,0 7 Kozak 2 0,0 0,3-0,1-0,6 3 0,0 8 Monsun 2-0,1-0,9-0,2 0,4-1 2,9 9 Agent 1 0,2 0,8-0,8 0,2-2 2,4 10 Lion 1 0,1-0,5 0,0 0,4-1 -1,7 owies nagi 11 Nagus 3 0,2 0,1 0,3 0,2 0,2 0,0-1,6-0,5 3 4-11,1-9,6 Liczba doświadczeń 4 9 3 9 3 5 3 9 4 12 4 12 wzorzec - wszystkie badane odmiany wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą