Nazwa przedmiotu: PROGNOZOWANIE Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Kierunek: Informatyka Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy w ramach treści kierunkowych Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami i technikami prognozowania. C. Nabycie przez studentów praktycznych umiejętności w zakresie prawidłowej identyfikacji problemu prognostycznego, doboru metody prognozowania, wyznaczenia prognozy i jej oceny, wyznaczenia błędu prognozy i określenia wiarygodności uzyskanego wyniku. C3. Nabycie przez studentów praktycznych umiejętności w zakresie pracy samodzielnej i zespołowej, opracowywania sprawozdań, analizowania uzyskanych wyników, itp. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Wiedza z zakresu matematyki, analizy statystycznej, znajomość miar statystycznych.. Umiejętność wykonywania działań matematycznych do rozwiązywania postawionych zadań związanych z teorią prognozowania. 3. Umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji w tym z instrukcji i dokumentacji technicznej. 4. Umiejętności pracy samodzielnej i w grupie. 5. Umiejętności prawidłowej interpretacji i prezentacji własnych działań. EFEKTY KSZTAŁCENIA EK 1 posiada podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu prognozowania oraz analizy statystycznej, EK EK3 EK4 EK5 EK6 EK7 Prognose with use computer systems Forma studiów: Stacjonarne Poziom kwalifikacji: II stopnia Liczba godzin/tydzień: W, L Kod przedmiotu: I03_0 Rok: II Semestr: III Liczba punktów: ECTS Zna funkcje prognoz i potrafi dokonać prawidłowej klasyfikacji prognoz. Zna i potrafi wykorzystać w praktyce podstawowe modele prognostyczne: modele szeregów czasowych, model ekonometryczny, metody heurystyczne a także prognozowanie analogowe, ostrzegawcze i scenariusze. Posiada wiedzę dotyczącą budowy systemu prognostycznego przedsiębiorstwa. Potrafi organizować proces prognostyczny, analizować i dobierać dane prognostyczne, określić jakość modelu prognostycznego. Potrafi określić jakość prognozy: błąd, trafność oraz dopuszczalność prognozy. Posiada wiedzę umożliwiającą prawidłowe zastosowanie znanych metod w procesie
prognozowania w przedsiębiorstwie. EK8 EK9 Zna metody oceny efektywności wykorzystywanych metod prognozowania. potrafi pracować samodzielnie oraz w zespole, a także przygotować sprawozdanie z przebiegu realizacji ćwiczeń.
TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęć WYKŁADY Liczba godzin W 1 Wprowadzenie do teorii prognozowania, organizacja procesu prognostycznego. W Klasyfikacja prognoz. Dane do prognozowania, miary statystyczne. W 3 Jakość prognozy, błąd prognozy. W 4 Trafność prognozy, dopuszczalność prognozy. W 5 Etapy prognozowania. W 6 Metody i algorytmy prognozowania, cz. 1. W 7 Metody i algorytmy prognozowania, cz.. W 8 Konstruowanie modeli prognostycznych. W 9 Zastosowanie narzędzi informatycznych do tworzenia modeli prognostycznych. W 10 Efektywność metod prognozowania. W 11 Konstruowanie scenariuszy. W 1 Prognozowanie na bazie scenariuszy, analiza statystyczna. W 13 Istota metod heurystycznych, kryteria wyboru ekspertów. W 14 Przykłady zastosowania metod heurystycznych. W 15 Prognozy ostrzegawcze, diagnozowanie stanu obiektu, prognozowanie mikro i makrootoczenia przedsiębiorstwa Forma zajęć LABORATORIUM Liczba godzin L 1 Przegląd funkcji statystycznych dostępnych w arkuszu kalkulacyjnym, funkcje regresyjne. Zastosowanie narzędzi dodatkowych - Solver. L Analiza symulacji, zastosowanie Menedżera scenariuszy, Szukaj wyniku i Tabeli danych. L 3 Dane wykorzystywane w prognozowaniu, analiza i selekcja, dobór danych. L 4 Dobór modelu. Wstępna estymacja parametrów modelu, etap prognozowania, estymacja parametrów. Weryfikacja modelu. L 5 Badanie jakości modelu, jakość prognoz ex post, ex ante, wyznaczanie błędów prognozy, określanie trafności prognozy, dopuszczalność prognozy. L 6 Prognozowanie w oparciu o metody heurystyczne - metoda delficka. Statystyczne opracowanie wyników. L 7 Prognozowanie w oparciu o metody heurystyczne - metoda scenariuszy. Statystyczne opracowanie wyników. L 8 Prognozowanie z wykorzystaniem modeli wygładzania wykładniczego, cz.1 L 9 Prognozowanie z wykorzystaniem modeli wygładzania wykładniczego, cz. L 10 Prognozowanie z wykorzystaniem modeli analitycznych, cz.1 L 11 Prognozowanie z wykorzystaniem modeli analitycznych, cz. L 1 Prognozowanie z wykorzystaniem modeli składowej okresowej, cz.1 L 13 Prognozowanie z wykorzystaniem modeli składowej okresowej, cz. L 14 Prognozowanie z wykorzystaniem modelu ekonometrycznego, cz.1 L 15 Prognozowanie z wykorzystaniem modelu ekonometrycznego, cz. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 1. wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych. opracowanie sprawozdań z realizacji przebiegu ćwiczeń 3. instrukcje do wykonania ćwiczeń laboratoryjnych 4. laboratorium komputerowe z niezbędnymi pakietami oprogramowania 3
SPOSOBY OCENY ( F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA) F1. ocena przygotowania do ćwiczeń laboratoryjnych F. ocena umiejętności stosowania zdobytej wiedzy podczas wykonywania ćwiczeń F3. ocena sprawozdań z realizacji ćwiczeń objętych programem nauczania. ocena aktywności podczas zajęć. ocena umiejętności rozwiązywania postawionych problemów oraz sposobu prezentacji uzyskanych wyników zaliczenie na ocenę* P. ocena opanowania materiału nauczania będącego przedmiotem wykładu zaliczenie wykładu (*) warunkiem uzyskania zaliczenia jest otrzymanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Godziny kontaktowe z prowadzącym Godziny konsultacji z prowadzącym Wykonanie sprawozdań z realizacji ćwiczeń laboratoryjnych (czas poza zajęciami laboratoryjnymi) Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 30W 30L 60 h 5 h 5 h Suma 70 h SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału prowadzącego Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych ECTS 1,9 ECTS 1, ECTS LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 1. Ayres R.U.: Prognozowanie rozwoju techniki i planowanie długookresowe, PWN, Warszawa, 1993.. Cieślak M.: Metody analizy i prognozowania, PWN, Warszawa, 199. 3. Cieślak M.: Prognozowanie gospodarcze metody i zastosowania, PWN, Warszawa, 005. 4. Gajda J.B.: Wielorównaniowe modele ekonometryczne. Estymacja, symulacja, sterowanie, PWN, 1988 5. Krawczak I.: Scenariusz jako metoda prognozowania, Wiadomości statystyczne, nr 1,3, Warszawa,1990. 6. Piasecki K.: Decyzje i wiarygodne prognozy, Akademia Ekonomiczna, Poznań, 1990. 7. Wiśniewski J.W.: Ekonometryczne badanie zjawisk jakościowych. Studium Metodologiczne, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 8. Zawadzki J.: Ekonometryczne metody prognozowania w przedsiębiorstwie. Uniwersytet Szczeciński, t. 58. 1989. 4
PROWADZĄCY PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) 1. dr inż. Grzegorz Grodzki grzegorz.grodzki@icis.pcz.pl MACIERZ REALIZACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Efekt kształcenia Odniesienie danego efektu do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) Cele przedmiotu Treści programowe Narzędzia dydaktyczne EK1 KIO_W5 C1 W1-15 1 EK KIO_W5 C1 W1, 1,3 EK3 KIO_W5 KIO_U5 C1,C W6,7 L6-15 EK4 KIO_W5 C1 W15 1,3 EK5 EK6 KIO_W5 KIO_U01 KIO_U5 KIO_W5 KIO_U01 KIO_U5 C,C3 C W,5,8 L1-4 W3,4 L5 EK7 KIO_W5 C1 W11-15 1,3 EK8 EK9 KIO_W5 KIO_U01 KIO_U5 KIO_U01 KIO_U0 KIO_U03 C1, W10 L5 1-4 1-4 1-4 1,3 C3 L1-15 -4 Sposób oceny P P P P P 5
II. FORMY OCENY - SZCZEGÓŁY Na ocenę Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1,,4 Student opanował wiedzę z zakresu podstaw prognozowania oraz analizy statystycznej, potrafi podać przykłady zastosowań teorii prognozowania Student nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu podstaw prognozowania Student częściowo opanował wiedzę z zakresu podstaw prognozowania Student opanował wiedzę z zakresu podstaw prognozowania, potrafi wskazać właściwą metodę realizacji prognozowania dla konkretnych problemów prognostycznych Student bardzo dobrze opanował wiedzę z zakresu materiału objętego programem nauczania, samodzielnie zdobywa i poszerza wiedzę przy użyciu dostępnych źródeł Efekt 3,5,6,7,8 Student posiada umiejętność wykorzystania wiedzy w praktyce przy rozwiązywaniu problemów związanych z prognozowaniem Student nie potrafi wyznaczyć podstawowych parametrów wybranych modeli prognostycznych nawet z pomocą instrukcji oraz prowadzącego zajęcia Student nie potrafi wykorzystać zdobytej wiedzy, zadania wynikające z realizacji ćwiczeń wykonuje z pomocą prowadzącego Student poprawnie wykorzystuje wiedzę oraz samodzielnie rozwiązuje problemy w trakcie realizacji ćwiczeń Student potrafi dokonać wyboru metody prognozowania oraz rozwiązać problem z wykorzystaniem przyjętej metody, potrafi dokonać oceny wiarygodności uzyskanych wyników oraz uzasadnić trafność przyjętej metody Efekt 9 Student potrafi efektywnie prezentować i dyskutować wyniki własnych działań Student nie opracował sprawozdania/ Student nie potrafi zaprezentować wyników swoich badań Student wykonał sprawozdanie z wykonanego ćwiczenia, ale nie potrafi dokonać interpretacji oraz analizy wyników własnych badań Student wykonał sprawozdanie z wykonanego ćwiczenia, potrafi prezentować wyniki swojej pracy oraz dokonuje ich analizy Student wykonał sprawozdanie z wykonanego ćwiczenia, potrafi w sposób zrozumiały prezentować, oraz dyskutować osiągnięte wyniki Dopuszcza się wystawienie oceny połówkowej o ile student spełniający wszystkie efekty kształcenia wymagane do oceny pełnej spełnia niektóre efekty kształcenia odpowiadające ocenie wyższej III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE 1. Informacja na temat konsultacji przekazywana jest studentom podczas pierwszych zajęć danego z przedmiotu. 6