Metody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym Jadwiga Mielczarek j.mielczarek@womczest.edu.pl
Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2018/2019 Rok szkolny 2018/2019 rok Niepodległej 1. 100 rocznica odzyskania niepodległości wychowanie do wartości i kształtowanie patriotycznych postaw uczniów. 2. Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego. Kształcenie rozwijające samodzielność, kreatywność i innowacyjność uczniów. 3. Kształcenie zawodowe oparte na ścisłej współpracy z pracodawcami. Rozwój doradztwa zawodowego. 4. Rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli. Bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z zasobów dostępnych w sieci. 2
Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. 2018 poz. 996 ze zm.) - art. 35 ust. 2, art. 36 ust. 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 stycznia 2017 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 170) - 3 ust. 4, 4 ust. 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r. poz. 1591) - 20 ust. 2 pkt 1. 3
Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 356) Rozporządzenie MEN z dnia 26 kwietnia 2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów i innych druków szkolnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 939z późn. zm.) 4
Warunki i sposób realizacji 5.Nauczyciele diagnozują, obserwują dzieci i twórczo organizują przestrzeń ich rozwoju, włączając do zabaw i doświadczeń przedszkolnych potencjał tkwiący w dzieciach oraz ich zaciekawienie elementami otoczenia. 9.Nauczyciele systematycznie informują rodziców o postępach w rozwoju ich dziecka, zachęcają do współpracy w realizacji programu wychowania przedszkolnego oraz opracowują diagnozę dojrzałości szkolnej dla tych dzieci, które w danym roku mają rozpocząć naukę w szkole. 5
6
3. 4. Dyrektor odpowiednio przedszkola, szkoły podstawowej, w której zorganizowano oddział przedszkolny, albo osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego wydaje rodzicom dziecka spełniającego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. W przypadku dziecka mogącego podjąć naukę w szkole podstawowej w wieku 6 lat, informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej wydaje się na wniosek rodziców złożony nie później niż do dnia 30 września roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko może rozpocząć naukę w szkole podstawowej. 7
3.5 Informację, o której mowa w ust. 4, wydaje się w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek lub może rozpocząć naukę w szkole podstawowej. 8
4.6 Informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej wydaje się na podstawie dokumentacji prowadzonych obserwacji pedagogicznych dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego. 9
IV. Zaświadczenie o spełnianiu obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego Numer wzoru 73 Symbol MEN-I/73 Przeznaczenie: dla dzieci spełniających obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego 10
V. Informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej Numer wzoru 74 Symbol MEN-I/74 Przeznaczenie: dla dzieci pięcioletnich i sześcioletnich objętych wychowaniem przedszkolnym 11
12
13
14
15
16
https://www.youtube.com/watch?v=hiuutcrxru Diagnoza rozwoju dziecka. Porady psychologa Dagmara Woja psycholog dziecięcy 17
https://www.youtube.com/watch?v=n2vdnzwa rh8 Jak się Uczą Małe Dzieci? prof. Brzezińska 18
http://eduentuzjasci.pl/dzieckonastolatek/ 19
http://eduentuzjasci.pl/dzieckonastolatek/ 20
http://produkty.ibe.edu.pl/docs/ndn/nd n-s2kolor.pdf 21
Diagnozy dokonuje się dwukrotnie: 1. Diagnoza wstępna październik/listopad 2. Diagnoza końcowa marzec/kwiecień. Po przeprowadzeniu diagnozy, nauczyciel zobowiązany jest do wydania rodzicom informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej w terminie do końca kwietnia 22
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 23
20.2 Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce prowadzą w szczególności: 1) w przedszkolu obserwację pedagogiczną mającą na celu wczesne rozpoznanie u dziecka dysharmonii rozwojowych i podjęcie wczesnej interwencji, a w przypadku dzieci realizujących obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna); 24
25
19. Przedszkole, szkoła i placówka gromadzi, w indywidualnej teczce, dla każdego dziecka, ucznia, uczestnika zajęć rewalidacyjnowychowawczych, słuchacza lub wychowanka objętego odpowiednio kształceniem specjalnym, zajęciami rewalidacyjnowychowawczymi lub pomocą psychologiczno-pedagogiczną dokumentację badań i czynności uzupełniających prowadzonych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę, doradcę zawodowego, terapeutę pedagogicznego, lekarza oraz innego specjalistę, a także indywidualne programy edukacyjnoterapeutyczne, o których mowa w art. 127 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, oraz indywidualne programy zajęć, o których mowa w 12 ust. 2 i 3. 26
27
Obowiązek monitorowania wynika m.in. z zapisów w wymaganiach wobec przedszkoli. wymaganie 1." Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się" " Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są planowane, monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu i realizowaniu tych procesów." 28
charakterystyka wymagania 2. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 29
Diagnoza opiera się na: 1. Rozpoznaniu zdolności oraz odchyleń w rozwoju (na podstawie zaobserwowanych objawów). 2. Ustaleniu przyczyn i skutków nieprawidłowości oraz trudności w opanowywaniu wiedzy i umiejętności. 30
Informacje o dziecku: 1) obserwacja dziecka /zachowanie dziecka, jego relacji rówieśniczych i z osobami dorosłymi, udział w zajęciach, umiejętności i wiadomości, problemy /; 2) informacje od rodziców /stan zdrowia dziecka, ewentualne problemy wychowawcze, edukacyjne, zagrożenia niedostosowaniem społecznym, status rodzinny, społeczny, materialny/; 31
3) Informacje od specjalistów pracujących z dzieckiem w zakresie kierunków oddziaływań, problemów dziecka; rodzajów zaburzeń, działań, form pomocy udzielonych w danym roku; 4) dokumentacja (np. orzeczenie poradni pychologiczno-pedagogicznej, badań specjalistycznych wykonanych np. podczas pobytu w szpitalu, przychodni, arkuszy obserwacji). 32
W ramach wspomagania rozwoju procesów emocjonalnych, motywacyjnych, dojrzałości społecznej, osobowości można zaproponować: Metoda ruchu rozwijającego W. Sherborne Przytulanki i dziecięce masażyki /M. Bogdanowicz/ Kołysanki /M. Bogdanowicz/ Zabawy wspomagające rozwój psychomotoryczny /M. Bogdanowicz/ Bajki terapeutyczne /M. Molicka/ Czytanie dziecku i z dzieckiem 33
Struktura diagnozy całościowej 1. Wiek dziecka. 2. Opis czynników warunkujących rozwój w okresie płodowym, okołoporodowym i wczesnego dzieciństwa. 3. Opis środowiska rodzinnego i lokalnego. 4. Charakterystyka dziecka. 5. Diagnoza psychologiczna /opinia, orzeczenie, badanie psychologiczne/. 6. Wnioski i wskazania
Dwulatki i trzylatki w przedszkolu i w domu: jak świadomie je wychowywać i uczyć, Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, Kraków: Centrum Edukacyjne Bliżej Przedszkola, 2012. Starsze przedszkolaki: jak skutecznie je wychowywać i kształcić w przedszkolu i w domu, praca zbiorowa /red. Edyta Gruszczyk- Kolczyńska, Kraków Centrum Edukacyjne Bliżej Przedszkola, 2014. Sześciolatki w szkole, poradnik dla rodziców i nauczycieli dzieci sześcioletnich, Dorota Smoleń, Karolina Piękoś, Kraków Centrum Edukacyjne Bliżej Przedszkola, 2013. Nauczycielska diagnoza gotowości do podjęcia nauki szkolnej, Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, Bliżej Przedszkola, 2011. Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Włoch Stanisława, Agnieszka Włoch, Wydawnictwo Akademickie Żak, 2009.
Dziękuję za uwagę Jadwiga Mielczarek j.mielczarek@womczest.edu.pl 36