Zarządzanie logistyką MSW prof. PŁ dr hab. inż. Andrzej Szymonik www.gen-prof.pl Warszawa 2012
Istota pojęć związanych z zarządzaniem
Regulacja, sterowanie, zarządzanie i dowodzenie są to rodzaje sposobów wymuszeń takiego zachowania systemu lub jego określonego fragmentu by przyjmowane przez niego stany należały do stanów pożądanych, lub aby takie wymuszenia przeciwdziałały pojawianiu się stanów niepożądanych.
Metoda postępowania Należy określić: przedmiot i podmiot regulacji normę sterującą (wartość zadaną) przedział tolerancji meldunki zwrotne Regulator sam nie ma prawa zmienić poziomu normy sterującej.
Obwód regulowany Regulator Decyzje Meldunki zwrotne Wejście System regulowany Wyjście
Pojęcie sterowanie
Sterowanie różni się od regulacji tym, że ten kto steruje ma prawo do zmiany obowiązującej normy sterującej na inną, lub do zmiany poziomu (ilościowego lub jakościowego normy dotychczasowej).
W ogólnym ujęciu regulacja i sterowanie może dotyczyć czterech grup sytuacji (oznaczenia: M maszyna, C człowiek) System sterująco - regulujący System sterowny / regulowany a/ M M b/ M C c/ C M d/ C C
Pojęcie kierowanie
Definicje kierowania Oddziaływanie jednego obiektu (kierującego) na inny obiekt (kierowany) zmierzające do tego, aby obiekt kierowany zachowywał się (działał lub funkcjonował) w kierunku osiągnięcia postawionego przed nim celu.
c.d. Definicje kierowania Oddziaływanie zwierzchnika na osobę organizacyjnie mu podporządkowaną, tj. podwładnego, zgodnie z ustaleniami zawartymi w organizacji formalnej.
cd. Definicje kierowania Wytyczać komuś kierunek w przestrzeni lub działaniu; zarządzać przewodniczyć, rządzić.
c.d. Definicje kierowania Proces planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania działalności członków organizacji oraz wykorzystywania wszystkich innych jej zasobów dla osiągnięcia ustalonych celów.
c.d. Definicje kierowania Kierować: wskazywać, wytyczać drogi działania; rządzić stać na czele, zarządzać.
c.d. Definicje kierowania Działalność zmierzająca do skoordynowanego wykorzystania będących do dyspozycji organu kierowniczego zasobów ludzkich i materialnych, dla osiągnięcia założonych celów.
Warunki występowania kierowania istnieją dwa związane ze sobą moduły dynamiczne: kierujący i wykonawczy, a moduły te tworzą razem system kierowania; między modułami istnieją sprzężenia jednokierunkowe lub dwukierunkowe;
cd. Warunki występowania kierowania dla obydwu modułów stanowiących jeden system kierowania istnieje określony cel kierowania, któremu podporządkowane jest działanie modułów; moduł kierujący oddziałuje na elementy składowe modułu wykonawczego, powodując przez to pożądane (zgodne z celem kierowania) zmiany stanów ostatniego.
Wej. Moduł kierujący Cel działania Moduł wykonawczy Wyj. Moduł układu kierowania
Znaczenie pojęcia zarządzanie
Def: Zarządzanie jest zestawem działań skierowanych na zasoby organizacji i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.
Zasady zarządzania: dotyczy przede wszystkim ludzi; jest głęboko osadzone w kulturze; wymaga prostych i zrozumiałych wartości celów działania i zadań jednoczących wszystkich uczestników; powinno doprowadzić do tego, by organizacja była zdolna do uczenia się;
c.d. Zasady zarządzania: wymaga komunikowania się zarówno wewnątrz organizacji, jak i z otoczeniem; wymaga rozbudowanego systemu wskaźników, pozwalających stale i wszechstronnie monitorować, oceniać i poprawiać efektywność działań; musi być jednoznacznie zorientowane na podstawowy i najważniejszy ostateczny rezultat, jakim jest zadowolony klient.
Reguły zarządzania
Reguły zarządzania 5P: 1. Produkt - posiadający funkcje: określone działanie, estetyka, jakość, niezawodność, ilość, cena sprzedaży, termin dostarczenia.
c.d. Reguły zarządzania 5P: 2. Podmiot gospodarczy: określenie przyszłego możliwego popytu, zaprojektowanie i rozmieszczenie, zapewnienie niezawodności działania maszyn i urządzeń, zapewnienie sprawnego funkcjonowania, zapewnienie bezpieczeństwa pracy, określenie potrzeb kadrowych.
c.d. Reguły zarządzania 5P: 3. Procesy - należy rozpatrzyć takie czynnik: dysponowana wydajność, dysponowane umiejętności, rozmieszczenie instytucji i urządzeń, bezpieczeństwo, potrzeby serwisowe, zaplanowany poziom kosztów.
c.d. Reguły zarządzania 5P: 4. Programy: zaopatrzenie w surowce i materiały, wytworzenie wyrobów lub świadczenie usług, eksploatacja maszyn i urządzeń, rozliczenia finansowe, magazynowanie, transport.
c.d. Reguły zarządzania 5P: 5. Personel: zarobki i wynagrodzenia, bezpieczeństwo i higienę pracy, warunki pracy i motywację, związki zawodowe, kształcenie i szkolenie.
Reguły zarządzania 5P:
Istota analizy systemowej
Def. Systemu: Każda, celowo wyodrębniona całość, złożona z części, powiązań (relacji) między nimi oraz powiązań (relacji) między jej częściami, a całością.
Uogólnienia: System jest tworem celowym (czyli zamierzonym przez jego twórcę), mogącym zarówno zrealizować jeden cel, jak i ich wiązkę. Ten sam cel (lub tą samą wiązkę celów) można realizować w podobny, lub różny sposób, w ramach różnych systemów.
c.d. Uogólnienia: System nie ma części izolowanych, tzn. że każda jego część musi być powiązana co najmniej z jedną, inną częścią. Części i ich wzajemne powiązania tworzą strukturę systemu.
c.d. Uogólnienia: Powiązania między częściami a całością polegają na tym, że każda część systemu ma za zadanie przyczyniać się, w określonym stopniu i zakresie, do powodzenia całości.
Własności niezmiennicze systemu: względność, różnorodność, złożoność, koherentność (spójność), stopień centralizacji, sterowalność.
Względność: rodzaj obserwatora; cel obserwacji; dobór fragmentów rzeczywistości; instrumentalizacja obserwacji; język opisu systemu.
Różnorodność: Różnorodność systemu określa odpowiedź na pytanie, z ilu rozróżnialnych elementów składa się dany zbiór.
Złożoność systemu: Stopień skomplikowania jego wewnętrznej struktury
C i A C j C i B C j C i C C j Powiązania części systemu
Całkowita złożoność systemu: S=r m q K K liczba powiązań systemu; q liczba stanów, w jakich może znaleźć się każde z K powiązań systemu; m części systemu; r liczba stanów, w jakich może znaleźć się każda z m części systemu.
Spójność (koherentność) w systemie wyraża się faktem, iż w systemie nie występują elementy izolowane.
Centralizacja: Występuje wtedy, gdy jeden z podsystemów odgrywa zasadniczą rolę w kształtowaniu funkcjonowania całego systemu.
Sterowalność jest to cecha systemu, polegająca na takim jego funkcjonowaniu, które ma umożliwić najlepszy, w danych warunkach, sposób realizacji celu, dla którego system został stworzony.
Stany systemu: pożądane; niepożądane, ze względu na zdefiniowany cel.
Podstawowy opis systemu zasilenia WE System (S) WY zasilenia informacje T informacje Podstawowe składowe opisu systemu
System każdy jest: informacyjnym, tzn. zarówno informowanym (poprzez WE) jak i informującym (poprzez WY); w ruchu mając zdefiniowany cel.
Transformacja w systemie rodzaje: deterministyczne; probabilistyczne.
Transformacja deterministyczna: jedno, stałe i rozpoznawalne WY; stały i rozpoznawalny zbiór.
Transformacja probabilistyczna: Sytuacja, w której co najmniej jednemu WE lub co najmniej jednej, określonej ich konfiguracji, przyporządkować można dwa lub więcej stałych i rozpoznawalnych WY, pojawiających się z określonym prawdopodobieństwem.
Rodzaje sprzężeń systemu
Rodzaje sprzężeń - czynniki sprawcze: zasileniowe, informacyjne.
Rodzaje sprzężeń zasileniowych: szeregowe, równoległe, zwrotne.
Sprzężenie zwrotne dodatnie: Oba elementy sprzężenia oddziałują wzrostem wielkości wyjściowej na wzrost wielkości wejściowej.
Sprzężenie zwrotne ujemne jest to takie sprzężenie zwrotne, w którym w jednym z elementów zwiększenie wielkości wejściowej wywołuje zmniejszenie wielkości wyjściowej.
Analiza systemów logistycznych
Def. Systemu logistycznego (I): Celowo zorganizowany i połączony zespół takich elementów (podsystemów), jak zaopatrzenie, produkcja, transport, magazynowanie, odbiorca wraz z relacjami między nimi oraz między ich własnościami, warunkujący przepływ strumieni, środków finansowych i informacji.
c.d. Def. Systemu logistycznego (I): SLSG = <SZ, SP, ST, SM, SMS, SF, SPZ, SR, SE, R> gdzie: (SLSG) - system logistyczny systemu gospodarczego; SP podsystem produkcji; ST podsystem transportu; SM podsystem magazynowania; SMS podsystem marketingu; SF podsystem finansowy; SPZ podsystem zamówień; SR podsystem recyklingu; SE podsystem ekologiczny; R zbiór relacji pomiędzy podsystemami.
Def. Systemu logistycznego (II): Zbiór elementów logistycznych, których powiązania konkretyzują się poprzez procesy transformacyjne.
Def. Systemu logistycznego (III): System logistyczny MSWiA - zbiór organów kierowania oraz wykonawczych sprzężonych relacjami informacyjnymi i zasileniowymi przeznaczonych do utrzymania ciągłości procesów logistycznych realizowanych na rzecz odpowiednich służb.
Wnioski z definicji: prawie w każdej definicji można zidentyfikować: organa kierowania, organa wykonawcze, cel systemu, elementy systemu i relacje systemowe; integracja procesów logistycznych w jednym systemie pozwala na jego analizowanie jako całości (analiza systemowa); w przypadku powstania określonych zakłóceń w jednym z podsystemów, ich przyczyn należy poszukiwać w nich samych, ale i także w pozostałych.
Kryterium instytucjonalne: mikrologistyczny; metalogistyczny; system makrologistyczny; zewnętrzny system logistyczny (międzysystem).
Kryterium celu i stopnia kooperacji instytucji: przedsiębiorstwa produkcyjnego/usługowego; miejska; wojskowa; policyjna; państwowej straży pożarnej; administracji publicznej; podmiotów ratowniczych; inne.
Z punktu widzenia treści logistycznych: transportu; kształtowania zapasów; gospodarki magazynowej; realizacji zamówień; usług socjalno bytowych; utylizacji; obsługiwania technicznego; inne.
Wewnątrzorganizacyjne i międzyorganizacyjne systemy logistyczne
Organizacja jako system
Trzy aspekty organizacji: rzeczowy (instytucja); czynnościowy (celowo zgrupowane zasoby); atrybutowy (stopień z/niezorganizowania).
Def. organizacji: Grupa ludzi, która współpracuje ze sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby osiągnąć pewien zestaw celów.
Organizacja jako system:
Cechy organizacji jako systemu: organizacja jest systemem otwartym; organizacja jest uporządkowanym systemem społeczno-technicznym; organizacje są tworzone celowo; organizacje charakteryzują się budową hierarchiczną;
c.d. Cechy organizacji jako systemu: organizacje mają zdolność doskonalenia się; organizacje dążą do zachowania równowagi; funkcje kierownicze w organizacjach znajdują wyraz w procesach; organizacje charakteryzują się ekwifinalnością.
Otoczenie organizacji: ogólne (niespecyficzne): identyczne dla wszystkich instytucji (analizujemy stosując analizę PESTEM); bliższe (specyficzne): własne, specyficzne otoczenie; stabilne; zmienne; burzliwe.
Firma i jej otoczenie:
Podział organizacji: gospodarcze; administracyjne; polityczne; edukacyjne; naukowe; militarne; hobbystyczne; religijne i inne.
Wewnątrzorganizacyjne systemy logistyczne
System logistyczny systemu gospodarczego MSWi A
Def. Systemu logistycznego MSWiA Uporządkowany zbiór, złożony z organów kierowania oraz pododdziałów i urządzeń wykonawczych dysponujących środkami zaopatrzenia i sprzętem technicznym, powiązanych relacjami służbowymi i funkcjonalnymi, przeznaczony do realizacji dostaw i świadczenia usług dla zatrudnionych w podmiotach MSWiA.
Cel funkcjonowania systemu logistycznego WJB: Zabezpieczenie logistyczne jest realizowane w ramach procesów: kierowania, zaopatrywania, zabezpieczenia technicznego, infrastruktury oraz zabezpieczenia medycznego.
Podsystemy systemu logistycznego: 1. Podsystem kierowania logistyką tworzą: szef logistyki i bezpośrednio podlegli mu szefowie sekcji: planowania, materiałowej, technicznej, infrastruktury oraz szef służby zdrowia.
c.d. Podsystemy systemu logistycznego: 2. Podsystem materiałowy: sekcja materiałowa, grupy zaopatrzenia, zapasy środków zaopatrzenia, środki transportu, stacjonarne, obiekty zaopatrzeniowe i usługowe oraz ich zaopatrzenie.
c.d. Podsystemy systemu logistycznego: 3. Podsystem techniczny tworzą: sekcja techniczna, grupy remontowe, stacjonarne i mobilne warsztaty obsługowo-remontowe wraz z ich wyposażeniem, środki ewakuacyjne oraz techniczne środki materiałowe.
c.d. Podsystemy systemu logistycznego: 4. Zabezpieczenie medyczne ma na celu utrzymanie dobrego stanu zdrowia zatrudnionych w MSWiA.
c.d. Podsystemy systemu logistycznego: 5. Zabezpieczenie infrastrukturalne ma na celu zaspokojenie potrzeb kwaterunkowych, szkoleniowych, mieszkaniowych kadry i ich rodzin.