dr n. med. Żanna Fiodorenko-Dumas Katedra Fizjoterapii Wydział Nauk o Zdrowiu UM we Wrocławiu AUTOREFERAT I. Dane osobowe W 1998 roku rozpoczęłam naukę na Wydziale Fizjoterapii Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. W 2003 roku uzyskałam dyplom magistra fizjoterapii i rozpoczęłam pracę w Domu Pomocy Społecznej w Borzygniewie k/wrocławia. W 2003 roku rozpoczęłam pracę w Katedrze Fizjoterapii Akademii Medycznej we Wrocławiu. W roku 2006 obroniłam pracę doktorską na Wydziale Lekarskim Kształcenia Podyplomowego we Wrocławiu, pt. "Ocena jakości życia pacjentów z miażdżycą zarostową oraz makroangiopatią cukrzycową" i uzyskałam tytuł doktora nauk medycznych w dyscyplinie medycyna, specjalność rehabilitacja medyczna W 2012 roku otrzymałam Nagrodę Indywidualną I Stopnia Rektora za ważne i twórcze osiągnięcia w pracy dydaktycznej, dotyczące publikacji podręcznika dla studentów fizjoterapii. Obecnie pracuję w Zakładzie Fizjoterapii na stanowisku adiunkta, zajmując się dydaktyką jak i praca naukową. II. Dorobek naukowy Mój dorobek naukowy obejmuje 85 prac opublikowanych w całości, w tym 77 prac pełnych wliczając w to rozdziały w monografiach oraz 6 streszczeń. Jestem współautorem 2 podręczników dla studentów licencjatów fizjoterapii oraz autorem ćwiczeń, z tej samej tematyki. W ujęciu parametrycznym moje publikacje osiągnęły : liczba punktów wewnętrznych 501 KBN, sumaryczny współczynnik wpływu (impact factor) 11,382 punktów. Jestem pierwszym autorem w 45 pracach (w tym w 22 w języku angielskim).
Zainteresowania w moim dorobku naukowym można podzielić na poruszaną tematykę. Pierwsza grupa publikacji, to prace dotyczące jakości życia, której tematyka w ostatnich latach znacznie wzrosła. Zagadnieniami podejmowanymi przez mnie są przede wszystkim zdrowotne i pozazdrowotne konsekwencje stanów chorobowych wywołanych przez miażdżycę zarostową tętnic, która jest chorobą przewlekłą, jak i często współistniejącą cukrzycę i nadciśnienie tętnicze. Artykuły przedstawiają ocenę jakości życia pacjentów dotyczącą zdrowia fizycznego, stanu emocjonalnego, samodzielności w życiu i stopnia niezależności od otoczenia, a także relacji ze środowiskiem, tak często zaburzonej. Druga grupa to prace doświadczalne skupiające swoją uwagę również na miażdżycy zarostowej tętnic i towarzyszącej jej cukrzycy ale w aspekcie śródbłonka, procesów zapalnych, aktywności białek HSP 60/65 oraz korelacji tych zmiennych w obrębie ścian tętnic naczyń obwodowych kończyn dolnych oraz szyjnych. Dodatkowo wpływ aktywności fizycznej na parametry biochemiczne wśród chorych z niedokrwieniem kończyn dolnych i cukrzycą typu 2. Jak również publikacje z tematyki małopłytkowości w ujęciu mikrokrążenia obwodowego. W związku z dużym wkładem i zaangażowaniem wielu specjalistów, prace te są źródłem wysokich wartości punktów IF, tak istotnych w dorobku naukowym. Kolejną grupę stanowi cykl artykułów z zakresu historii medycyny poświęconych Iwoniczowi Zdrój. Mają one charakter poznawczy i są próbą oceny wszystkich czynników ksztahujących profil leczniczy Iwonicza Zdroju, postępów balneologii oraz lecznictwa uzdrowiskowego z podkreśleniem wartości tej formy terapii również we współczesnej medycynie. Różnorodność materiału źródłowego wykorzystywanego w publikacjach pracy niosła określone trudności w jego uwiarygodnieniu, zinterpretowaniu i analizowaniu. Czwarta grupa publikacji dotyczy dysfunkcji ruchu związanymi ze zmianami zwyrodnieniowymi dużych stawów i problemów ludzi starszych. Problematyka odnosi się zarówno do szeroko pojętej jakości życia, fizjoterapeutycznemu. przedstawieniu skali problemu jak i postępowaniu Piąta grupa publikacji to cykl artykułów poruszających temat niepełnosprawności, możliwości funkcjonalnych osób po urazach rdzenia kręgowego z porażeniem cztero- i dwukończynowym oraz pacjentów po amputacji kończyn dolnych. Uwypuklono w nich szczególną rolę rehabilitacji jako procesu zarówno leczniczego jak i działań zmierzających ku integracji niepełnosprawnego z rodziną i społeczeństwem. Szósta grupa publikacji podejmuje tematykę fizjoterapii (zabiegów fizykalnych i kinezyterapii) w różnych jednostkach chorobowych (ZZSK, hemofilii, otalgii, cellulicie).
Podkreśla rolę zabiegów fizykalnych w walce z bólem, zwracając szczególne uwagę na leczenie usprawniające. Programy rehabilitacyjne nadal podlegają modyfikacji, dlatego tak ważnym problemem pozostaje kwalifikacja chorych do tego typu terapii. Dodatkowo prace, które zostały zakwalifikowane do druku w pierwszym kwartale 2018 roku i ukażą się w czasopismach Medycyna Pracy (0,416 IF, 15 KBN) i Phlebological Review (9 KBN). Na chwilę obecną osiągnięta liczba punktów z publikacji w czasopismach recenzowanych wynosi 232 punkty KBN oraz 11, 382 IF. W celu dalszego rozwoju naukowego współuczestniczę w badaniach statutowych w latach 2017-2018 pt: Choroby cywilizacyjne problemy medyczne i społeczne. Ponadto jestem współudziałowcem zgłoszonego do Urzędu Patentowego urządzenia do wykonywania korytarzowego testu wydolnościowego. Wniosek elektroniczny wpłynął w 2016 roku na ww wynalazek. III. Monografia Na potrzeby postępowania habilitacyjnego została stworzona monografia pod tytułem: "Ocena wpływu treningu fizycznego na poprawę ukrwienia kończyn dolnych z użyciem testu TSM własnego autorstwa". Długoletnia praca z pacjentami cierpiącymi na przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych skłoniła mnie do stworzenia własnego testu oceniającego wydolność mięśni kończyn dolnych z uwzględnieniem skali Borga oraz klasyfikacji niedokrwienia wg Fontaine'a. Praca składa się z 17 rozdziałów, pierwsze sześć charakteryzuje przebieg procesu niedokrwiennego kończyn dolnych, wpływu wysiłku fizycznego na mikro krążenie kończyn z uwzględnieniem narzędzi oceny aktywności ruchowej osób dorosłych. Ponadto umieszczone zostały wytyczne dotyczące treningu dla tej grupy chorych uwzględniając zaawansowanie choroby oraz możliwości motoryczne związane z wiekiem chorego, schorzeniami towarzyszącymi, czy ogólną sprawnością w życiu codziennym. Rozdziały 7 i 8 opisują cel badań, przedstawiają metodologię zastosowanych narzędzi oraz charakterystykę grup badawczych. Głównym celem pracy była walidacja autorskiego narzędzia TSM (testu siły mięśniowej) wśród grupy chorób z PNKD oraz możliwość porównania własnego instrumentu z powszechnie znanymi wykorzystywanymi metodami diagnostycznymi wykorzystywanymi u pacjentów z niedokrwieniem kończyn dolnych. Ponadto użyte zostały inne narzędzia potwierdzające korzystny wpływ treningu fizycznego na organizm i jakość życia chorych. Mowa tu o przezskómym EMG, pomiarze siły mięśniowej za pomocą
dynamometru czy oceny temperatury powierzchownej podudzi. W celu obiektywizacji wyników porównano je z wynikami testu korytarzowego oraz współczynnikiem kostkoworamiennym (ABI). Rozdział 9 wraz z siedmioma podpunktami stanowi zbiór wyników zastosowanych narzędzi oraz ich interpretację ze szczególnym uwzględnieniem autorskiego testu siły mięśniowej (TSM). Osiągnięte rezultaty pozwalają w sposób rzetelny przedstawić zalety autorskiego testu, które poparte są obliczeniami statystycznymi natomiast rozdział 10 dodatkowo analizuje wyniki po zastosowanym treningu fizycznym. W rozdziale 11 zostały przedstawione wnioski z przeprowadzonych badań. Najistotniejsze z nich mówią o tym, iż: - autorski test oceny siły mięśniowej TSM okazał się być łatwym i uniwersalnym narzędziem w ocenie siły mięśniowej u pacjentów z niedokrwieniem kończyn dolnych, -wyniki testu TSM pozostawały w istotnej zależności z wynikami testu korytarzowego oraz oceną siły mięśniowej za pomocą dynamometru co potwierdziło przydatność narzędzia jakim jest TSM, -przeprowadzony trening fizyczny zwiększył osiągane wyniki w teście TSM o 28%. Stanowi to potwierdzenie wzrostu wydolności kończyn dolnych i opóźnienie występowania bólów niedokrwiennych, -wartości wskaźnika ABI były niższe w grupie chorych (I) i pozostawały w istotnej zależności od wielkości dystansu w teście korytarzowym oraz od siły mięśniowej kończyn dolnych, - czas trwania choroby wpłynął na wyniki pomiaru termowizyjnego kończyn dolnych u chorych z ich niedokrwieniem. Niższe temperatury zaobserwowano u chorych, u których rozpoznanie miało miejsce 5 lat temu, - pomiar potencjałów czynnościowych mięśni podudzia był istotnym pomiarem w grupie chorych z niedokrwieniem kończyn dolnych. Jego wyniki różniły się w badanych grupach, co potwierdza zależność od stopnia zaawansowania choroby niedokrwiennej, - istotna zależność wyników EMG z wybranymi zmiennymi pozwala na zakwalifikowanie tego badania dla celów diagnostycznych na potrzeby fizjoterapii, - wyniki kwestionariusza aktywności fizycznej respondentów były istotnie odmienne w badanych grupach, co wynika z trwającego procesu chorobowego. Towarzyszące uczucie
smutku, strachu czy odosobnienia towarzyszyło chorym z niedokrwieniem kończyn dolnych i znacznie obniżało ich jakość życia. Dyskusja (12) podsumowują przeprowadzone badania, porównując je z wynikami innych autorów manuskryptów i częściowo potwierdzając uzyskane wyniki. Możliwość powołania się na efekty pracy innych zespołów badawczych uwiarygadnia przeprowadzone badania jednocześnie wskazując na ich dalszą potrzebę. Rozdziały 13-17 stanowią wykaz skrótów, piśmiennictwo, streszczenia oraz aneks. III. Działalność dydaktyczna i organizacyjna. Od października 2003 roku, kiedy zostałam zatrudniona w Katedrze Fizjoterapii na stanowisku wykładowcy, zajmuję Się działalnością naukowo-dydaktyczną. Jestem koordynatorem trzech przedmiotów dla studentów fizjoterapii na Wydziale Nauk o Zdrowiu. Prowadzę wykłady i ćwiczenia z zakresu: kinezyterapii, onkologii i medycyny fizykalnej, rehabilitacji w chorobach naczyń oraz medycyny fizykalnej w chorobach wewnętrznych. Ponadto prowadzę ćwiczenia kliniczne na Oddziale Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej. Przez trzy lata byłam opiekunem I roku studiów stacjonarnych pierwszego stopnia, a przez rok opiekunem III roku studiów pierwszego stopnia na kierunku fizjoterapia. Jestem autorem dwóch podręczników dla studentów fizjoterapii: "Kinezyterapia w praktyce fizjoterapeuty", "Rehabilitacja w chorobach naczyń obwodowych" oraz zeszytu ćwiczeń z "Kinezyterapii". Należę do komitetu naukowego i organizacyjnego corocznych "Majówek Młodej Fizjoterapii". Jestem promotorem 93 prac magisterskich i recenzentem 61 na Wydziale Nauk o Zdrowiu. Dwukrotnie byłam członkiem Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej. Od ośmiu lat jestem członkiem Dolnośląskiego Oddziału Towarzystwa Rehabilitacji. Od siedmiu lat jestem na stanowisku adiunkta w Zakładzie Fizjoterapii, pełnię również funkcję adiunkta dydaktycznego oraz jestem członkiem komisji ds. sylabusów na kierunku Fizjoterapia. W celu wzbogaceniu wiedzy z zakresu fizjoterapii ukończyłam kurs metody McKenzie, uzyskałam 6-stopni Terapii Manualnej Kalternborn, ukończyłam kurs PNF (Prorioceptive Neuromuscular Facilitation). Ponadto uzyskałam certyfikat z kursu Terapii w
zespołach bólowych odcinka lędźwiowo-krzyżowego, Współczesnych metod rehabilitacji pulmonologicznej oraz kursu Drenażu limfatycznego. Jednocześnie jestem w trakcie odbywania specjalizacji z Fizjoterapii aktualnie na roku drugim.