Spis treści Rozdział I Wprowadzenie... 9 Zakres materiału... 10 Przyjęta konwencja oznaczeń... 11 Przykład 1 Definiowanie nowego stylu wizualizacji... 15 Użyteczne polecenia... 15 Instalowanie plików rysunków... 16 Rozdział II Style wizualizacji... 19 Definicja stylu wizualizacji... 19 Menedżer stylów wizualizacji... 20 Nowe style wizualizacji... 26 Modyfikowanie istniejącego stylu wizualizacji... 27 Tworzenie nowego stylu wizualizacji... 29 Eksport nowego stylu wizualizacji... 32 Ćwiczenie 1. Definiowanie nowego stylu wizualizacji... 33 Ćwiczenie 2. Zastosowanie stylów wizualizacji w rzutniach... 35 Rozdział III Wstęp do renderowania... 39 Okno aplikacji Renderuj... 44 Ramka obrazu... 46 Ramka historii... 46 Ramka informacji o obrazie... 48 Parametry obrazów zapisywanych w plikach... 49 Procedura operacji renderowania... 50 5
Narzędzia wizualizacji - AutoCAD 2013 PL Ćwiczenie 3. Renderowanie standardowe... 52 Rozdział IV Materiały... 57 Przeglądarka materiałów... 61 Stosowanie materiałów... 67 Tworzenie biblioteki materiałów... 68 Przypisywanie materiałów do obiektów... 71 Definiowanie materiałów... 73 Edytor materiałów... 74 Zakładka Ogólny... 77 Zakładka Współczynnik odbicia... 78 Zakładka Przezroczystość... 79 Zakładka Odcięcia... 80 Zakładka Światło własne... 81 Zakładka Wypukłość... 82 Zakładka Zabarwienie... 82 Modyfikowanie map... 85 Dopasowywanie map do obiektów... 89 Ćwiczenie 4. Przypisywanie materiałów do obiektów... 90 Ćwiczenie 5. Dopasowywanie wzorów materiałów do obiektów... 93 Ćwiczenie 6. Definiowanie nowego materiału - I... 96 Ćwiczenie 7. Definiowanie nowego materiału - II... 98 Rozdział V Światła... 105 Rodzaje świateł... 106 Określenie typu oświetlenia... 108 Dodawanie świateł do sceny... 110 Uwagi ogólne dotyczące światła naturalnego... 111 Uwagi ogólne dotyczące światła sztucznego... 112 Definiowanie świateł sztucznych... 112 Źródło światła punktowego... 113 Źródło światła typu reflektor... 117 Źródło światła odległego... 121 Światła o rozkładzie siatkowym... 123 Struktura pliku formatu IES... 126 Źródła światła dostępne w palecie narzędzi... 130 Przypisywanie kształtu do źródła światła... 130 Ćwiczenie 8. Światło domyślne i światła sztuczne... 132 Ćwiczenie 9. Światło fotometryczne... 136 Rozdział VI Światło słoneczne... 139 Panel Słońce i położenie... 140 Określanie położenia geograficznego... 141 Paleta Właściwości słońca... 144 Zakładka Ogólne... 146 6
Spis treści Zakładka Właściwości nieba... 146 Zakładka Kalkulator kąta słońca... 148 Zakładka Szczegóły renderowania cieni... 149 Zakładka Położenie geograficzne... 149 Ćwiczenie 10. Światło słoneczne - I... 150 Ćwiczenie 11. Światło słoneczne - II... 154 Rozdział VII Parametry otoczenia... 157 Efekt mgły i głębi... 157 Wprowadzanie tła... 161 Ćwiczenie 12. Mgła i głębia... 165 Ćwiczenie 13. Tło w rysunku... 167 Rozdział VIII Parametry renderowania... 171 Uwagi o renderowanym modelu 3D... 172 Własne ustawienia renderowania... 177 Paleta Zaawansowane ustawienia renderowania... 179 Zakładka Ogólne... 181 Zakładka Śledzenia promienia wodzącego... 187 Zakładka Oświetlenie pośrednie... 188 Zakładka Diagnostyka... 190 Zakładka Przetwarzanie... 192 Ćwiczenie 14. Parametry renderowania... 193 Rozdział IX Nawigacja w scenie... 197 Spacer i przelot... 198 Ćwiczenie 15. Wykonanie spaceru... 204 Ćwiczenie 16. Wykonanie przelotu - pochylnia... 207 Ćwiczenie 17. Wykonanie przelotu - schody... 210 Animacja... 213 Zapis spaceru i przelotu... 213 Zapis z wykorzystaniem ścieżek... 215 Parametry kamery... 217 Odtwarzanie animacji... 221 Ćwiczenie 18. Animacja z wykorzystaniem ścieżki... 222 Ćwiczenie 19. Animacja z wykorzystaniem ścieżek... 224 Narzędzie ShowMotion... 226 Ćwiczenie 20. Wykorzystanie ShowMotion... 238 Rozdział X Zakończenie... 245 Literatura... 247 Skorowidz... 249 7
Rozdział I Wprowadzenie W chwili obecnej projekty techniczne coraz częściej tworzymy w postaci elektronicznej w przestrzeni trójwymiarowej. Wirtualna trójwymiarowa postać projektu pozwala na przeprowadzenie szeregu czynności na obiektach, które jeszcze fizycznie nie powstały. Umożliwia także przeprowadzenie symulacji komputerowych związanych z projektowaniem, takich jak obliczenia wytrzymałościowe czy termiczne. Daje możliwość sprawdzenia czy nie występują kolizje poszczególnych części w trakcie pracy urządzenia. Również pozwala na pokazanie gotowego wyrobu przed jego wykonaniem. Utworzony model przestrzenny może być wykorzystany zarówno do obliczeń numerycznych, jak i do sprawdzania kolizyjności oraz opracowywania wizualizacji statycznej i dynamicznej gotowego wyrobu, co jest wielkim udogodnieniem przy przeprowadzaniu kampanii reklamowej urządzenia, które dopiero pojawi się w świecie realnym. Do tworzenia wirtualnej postaci urządzenia nieodzowne jest odpowiednie oprogramowanie, a w przypadkach rozbudowanych projektów, również wysokowydajne stacje robocze, które będą w stanie, w odpowiednio krótkim czasie, przeprowadzić wymagane obliczenia. Po opracowaniu projektu w przestrzeni trójwymiarowej bardzo często będzie zachodziła potrzeba uatrakcyjnienia naszego modelu w taki sposób, aby 9
Narzędzia wizualizacji - AutoCAD 2013 PL projekt mógł być zaprezentowany odbiorcom i wzbudził ich zainteresowanie. Tego rodzaju proces będziemy w tej publikacji nazywali wizualizacją. Celem naszym będzie poznanie tych elementów oprogramowania, które umożliwią przeprowadzenie procesu wizualizacji i pozwolą na dobór metod niezbędnych do przedstawienia projektu w sposób w danym momencie dla nas najodpowiedniejszy. Książka ta została przewidziana jako przewodnik pozwalający na przyswojenie sobie zasad wizualizacji za pomocą programu AutoCAD 2013 w polskiej wersji językowej. Przyjęto, że użytkownik niniejszego podręcznika poznał wcześniej zasady tworzenia modeli trójwymiarowych w programie AutoCAD, zatem jest zapoznany z narzędziami umożliwiającymi tworzenie rysunków w postaci elektronicznej w zakresie odpowiadającym kursowi obsługi programu stopnia podstawowego, średniozaawansowanego oraz modelowania trójwymiarowego, co odpowiada zakresowi autoryzowanych kursów: AutoCAD 2013 Essentials, AutoCAD 2013 Intermediate oraz części kursu o nazwie Creating and Presenting 3D Models, w zakresie tworzenia modeli trójwymiarowych. Autoryzowany kurs modelowania przestrzennego o nazwie Creating and Presenting 3D Models zawiera zagadnienia związane z tworzeniem modeli trójwymiarowych oraz z wizualizacją modeli w zakresie udostępnianym w programie AutoCAD. Materiał zawarty w niniejszej książce jest kontynuacją książki Obiekty trójwymiarowe AutoCAD 2013 PL (Ryszard Szczerbanowski, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2012) i stanowi tematyczne zamknięcie kursu Creating and Presenting 3D Models. Zakres materiału Tematyka związana z wizualizacją przedstawianą w programie AutoCAD 2013 obejmuje swym zasięgiem szereg zagadnień. W pierwszej kolejności przybliżone zostało pojęcie stylu wizualizacji i omówiono cechy charakterystyczne stylów wizualizacji oraz sposoby posługiwania się nimi. Przedstawiono sposoby modyfikowania istniejących stylów oraz możliwości definiowania nowych stylów wizualizacji. Jednym z naczelnych pojęć wizualizacjiproces renderowania lub w skrócie renderowanie. Zagadnienie to zostało poruszone w książce w dwóch miejscach, w dwóch osobnych rozdziałach. W pierwszym, omówiono wykonywanie renderowania z wykorzystaniem kilku nastaw standardowych, które w wielu wypadkach w zupełności wystarczają. W drugim z rozdziałów, traktujących o renderowaniu, omówiono szerzej parametry, które umożliwiają wpływanie na proces renderowania w bardzo szerokim zakresie i dają projektantowi 10
Wprowadzenie niezwykle elastyczne narzędzie. Materiał dotyczący renderowania podzielono na dwie części, aby na początku dać narzędzie potrzebne przy omawianiu następnych zagadnień, w których renderowanie z nastawami standardowymi w zupełności wystarcza. Rozdział ten zatytułowano Wstęp do renderowania. Po utworzeniu modelu trójwymiarowego stajemy przed zagadnieniem zastosowania w modelu materiałów, czyli procesem przypisywania materiałów do obiektów istniejących w rysunku. Sam proces przypisywania materiałów jest zabiegiem bardzo prostym, natomiast zarządzanie istniejącymi materiałami, operowanie ich parametrami oraz definiowanie materiałów nowych wymaga wiedzy, czasu i wytrwałości. Zagadnienia te poruszono w rozdziale o materiałach. Następnym krokiem w rozważaniach jest operowanie światłem. W programie oprócz światła domyślnego dysponujemy dwoma podstawowymi rodzajami źródeł światła: światłem sztucznym i światłem słonecznym. Światłom tym poświęcono osobne rozdziały. Omówiono rodzaje świateł sztucznych, sposoby ich definiowania oraz modyfikowania parametrów. W przypadku światła słonecznego uwzględniane są nie tylko parametry samego źródła światła. Brane są pod uwagę również: położenie geograficzne oświetlanego modelu oraz data i pora dnia. Jest to bardzo wygodne, szczególnie przy wizualizacji projektów architektonicznych oraz projektów związanych z budownictwem lądowym. Oprócz świateł możemy również wprowadzać do naszego modelu parametry związane z otoczeniem, czyli budowaniem tzw. sceny. Pozwalają one na uwzględnienie występowania zjawiska zanikania obrazu obiektów, które są położone dalej od innych, uwzględnienie występowania zamglenia oraz zarządzaniem tłem sceny. Osobny rozdział poświęcono nawigacji w projekcie. Omówione zostały tematy związane z tzw.: spacerem i przelotem, zapisywaniem spaceru i przelotu oraz wykorzystywaniem ścieżek dla kamery i punktu celu. W rozdziale tym omówiono również narzędzie o nazwie ShowMotion, które pozwala na opracowanie wirtualnego filmu składającego się z szeregu standardowych ujęć, które pozwalają na ożywienie naszego modelu. Przyjęta konwencja oznaczeń Dla poprawienia czytelności tekstu wprowadzono umowne formaty (np. kursywa przy podawaniu nazw okien dialogowych lub ich części składowych) i sposoby przedstawiania określonych, powtarzających się fragmentów, jak np. opisy opcji dostępnych w poszczególnych poleceniach. 11