KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 28/10/2009 r. K(2009)8536 SG-Greffe (2009) D/8051 Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) ul. Kasprzaka 18/20 01-211 Warszawa Polska Do wiadomości: Pani Anna Streżyńska Prezes faks: + 48 22 53 49 253 Szanowna Pani! Dotyczy: Sprawa PL/2009/0991: Usługi zakańczania połączeń głosowych w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych szczegóły dotyczące środków regulacyjnych w zakresie kontroli cen Uwagi przedstawione zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1 I. PROCEDURA W dniu 29 września 2009 r. Komisja zarejestrowała przekazane przez polski krajowy organ regulacyjny, Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE), zgłoszenie dotyczące szczegółów w sprawie środków regulacyjnych w zakresie kontroli cen na rynku zakańczania połączeń głosowych w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych w Polsce 2. Konsultacje krajowe 3 trwały od dnia 1 września do dnia 1 października 2009 r. W dniu 8 1 2 3 Dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa), Dz.U. L 108 z 24.4.2002, s. 33. Ten rynek odpowiada rynkowi 7 z zalecenia Komisji 2007/7/WE z dnia 17 grudnia 2007 r. w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.U. L 344 z 28.12.2007, s. 65. Zgodnie z art. 6 dyrektywy ramowej. Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgia. Tel.: (32-2) 299 11 11.
października 2009 r. wysłano do Prezesa UKE wniosek o udzielenie informacji 4. Odpowiedź otrzymano w dniu 13 października 2009 r. Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej krajowe organy regulacyjne oraz Komisja mogą przedstawić danemu krajowemu organowi regulacyjnemu uwagi na temat zgłoszonych projektów środków. II. OPIS PROJEKTU ŚRODKA II.1. Kontekst W poprzednim zgłoszeniu 5 Prezes UKE wskazał Polkomtel S.A. (Polkomtel), Polską Telefonię Cyfrową Sp. z o.o. (PTC) i Polską Telefonię Komórkową Sp. z o.o. (PTK) jako operatorów o znaczącej pozycji rynkowej (SMP) i nałożył na nich następujące obowiązki: (i) dostępu do sieci, (ii) niedyskryminacji, (iii) przejrzystości oraz (iv) kontroli cen 6. Mimo, że Prezes UKE nie zgłosił poziomu cen regulowanych, poinformował Komisję o stosowaniu w chwili zgłoszenia następującego harmonogramu 7 zmian stawek MTR: od dnia 1 maja 2007 r. od dnia 1 maja 2008 r.: od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 30 czerwca 2009 r. od dnia 1 lipca 2009 r. MTR (PLN/min i EUR/min) 0,40 PLN (0,095 EUR) 0,3387 PLN (0,080 EUR) 0,2162 PLN (0,050 EUR) 0,1677 PLN (0,039 EUR) 1 EUR ~ 4,2 PLN W swoim piśmie z uwagami Komisja wezwała Prezesa UKE do jak najdokładniejszego stosowania zalecenia Komisji z dnia 7 maja 2009 r 8. i do oceny, czy nie byłoby najodpowiedniejsze stosowanie modelu zorientowanych przyszłościowo, długookresowych kosztów przyrostowych (FL-LRIC - ang. Forward Looking Long Run Incremental Cost). Ponadto Komisja wezwała Prezesa UKE do należytego zgłaszania wszelkich istotnych zmian w metodologii stosowanej przy obliczaniu stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej w sposób jasny i przejrzysty oraz do określenia kolejnych posunięć w zakresie obniżania cen z wyprzedzeniem pozwalającym na 4 5 6 7 8 Zgodnie z art. 5 ust. 2 dyrektywy ramowej. Druga runda przeglądu rynków hurtowych usług zakańczania połączeń głosowych w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych w Polsce została wcześniej zgłoszona, a następnie oceniona przez Komisję jako sprawa zarejestrowana pod nr PL/2009/0904, SG-Greffe (2009) D/2752. W zakresie obowiązku kontroli cen wszyscy trzej operatorzy SMP będą zobowiązani do ustalania stawek za zakańczanie połączeń w oparciu o koszty ponoszone. Prezes UKE wyjaśnił jednak, że może weryfikować poziom opłat w oparciu o analizę porównawczą (ang.-benchmarking) lub inne metody. Powyższy harmonogram jest wynikiem szeregu decyzji UKE wydanych w dniach 26.4.2007 r., 1.5.2007 r., 30.9.2008 r. i 22.10.2008 r. Zalecenie Komisji 2009/396/WE z dnia 7 maja 2009 r. w sprawie uregulowań dotyczących stawek za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarnych i ruchomych (zalecenie w sprawie zakańczania połączeń) Dz.U. L 124 z 20.5.2009, s. 67. 2
zapewnienie pewności prawa i wystarczającej przejrzystości dla operatorów oraz do konsultowania się z nimi również na poziomie wspólnotowym. II.2. Zgłoszony projekt środka W aktualnym zgłoszeniu Prezes UKE, zgodnie z uwagą Komisji wzywającą go do wypełnienia wymogów dotyczących zgłaszania i do zgłoszenia kolejnych posunięć w zakresie obniżania cen, proponuje nałożenie na Polkomtel, PTC i PTK stawek za zakańczanie połączenia w sieci ruchomej (MTR) w wysokości 0,1677 PLN (ca. 0,04 EUR) od dnia 1 stycznia 2010 r. Taryfa ta jest już stosowana od dnia 1 lipca 2009 r. Aktualny projekt środka utrzymuje tę samą stawkę i opiera się na kosztach ponoszonych przez odpowiedniego operatora sieci ruchomej w 2008 r. dostosowanych poprzez wyłączenie kosztów detalicznych. Taryfa będzie obowiązywać do następnego zatwierdzenia kalkulacji kosztów przedstawionych przez operatorów lub jeśli regulator odrzuci propozycję operatorów do czasu wydania nowej decyzji w sprawie cen przez Prezesa UKE 9. Ponadto, poświęcając szczególną uwagę stawkom MTR przedstawionym przez PTC, UKE dodaje dalej, że własne obliczenia operatora (tj.[ ] PLN) są błędne i oblicza, że opłata w oparciu o koszty ponoszone przez PTC powinna odpowiadać kwocie w wysokości 0,1628 PLN. Prezes UKE stoi jednak na stanowisku, że skoro wszyscy trzej operatorzy działają na równych warunkach rynkowych 10, nie ma powodów, aby sądzić, że powinni oni ponosić inne koszty sieci, a tym samym konieczne jest ich symetryczne traktowanie w celu zapewnienia równych szans. Według Prezesa UKE nałożenie asymetrycznych stawek mogłyby wręcz prowadzić do zakłóceń na rynku i zwiększyć ryzyko przeniesienia hurtowych kosztów na klientów detalicznych 11. W związku z tym taryfa dla wszystkich trzech operatorów jest ustalona na poziomie 0,1677 PLN, choć koszt obliczony dla PTC wynosi 0,1628 PLN. III. UWAGI Na podstawie przekazanego przez Prezesa UKE zgłoszenia i informacji dodatkowych, Komisja przedstawia następujące uwagi 12 : 9 10 11 12 Operatorzy sieci ruchomej są zobowiązani do przedstawiania (co roku) uzasadnienia poziomu stawek MTR w oparciu o koszty ponoszone, na podstawie danych za ostatni rok, nie później niż w terminie 120 dni kalendarzowych od zakończenia danego roku. Jeśli Prezes UKE uważa, że obliczenia operatorów sieci ruchomej są nieprawidłowe może ustalić poziom stawek MTR, dostosowując wyliczenia kosztów przedstawione przez operatorów. Oznacza to, że UKE wydaje decyzje dotyczące cen wyłącznie w wyniku przedstawienia przez operatorów błędnych obliczeń. Jak wyjaśniono w odpowiedzi na wniosek Komisji o udzielenie informacji, Prezes UKE stoi na stanowisku, że wszyscy operatorzy sieci ruchomej świadczą usługi na tym samym rynku, mają podobne udziały w rynku i są narażeni na takie samo ryzyko inwestycyjne. Jak stwierdzono w odpowiedzi na wniosek Komisji o udzielenie informacji, Prezes UKE będzie dokładnie monitorować tę kwestię. Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej. 3
Potrzeba uregulowania stawek za zakańczanie połączeń przy uwzględnieniu efektywności kosztowej Z zadowoleniem przyjmując propozycję Prezesa UKE dotyczącą ustalenia stawek za zakańczanie połączenia w sieci ruchomej w Polsce na poziomie, który jest już poniżej średniej UE, Komisja przypomina, jak już stwierdzono w kontekście wcześniejszego zgłoszenia i wielokrotnie podczas oceny zgłoszeń na podstawie art. 7 zgodnie ze wspólnotową procedurą konsultacji 13, że stawki za zakańczanie połączenia należy ustalać na poziomie, jaki odzwierciedlałby koszty ponoszone przez efektywnego operatora świadczącego odpowiednią usługę. Jeśli operatorom zrekompensowane zostaną koszty, które rzeczywiście ponoszą, może to znacznie ograniczyć ich motywację do minimalizacji kosztów i uzyskania z czasem większej efektywności. Ze względu na zakłócenia konkurencji mające miejsce w chwili obecnej na rynkach zakańczania połączeń w UE, w przyjętym niedawno zaleceniu w sprawie zakańczania połączeń uznaje się, że model BU-LRIC opierający się na bieżących kosztach jest najbardziej odpowiednią metodologią określania stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej w średnim okresie. W związku z tym Komisja zwraca również Prezesowi UKE uwagę, że zezwolenie PTC na pobieranie opłat za zakańczanie połączeń na poziomie wyższym niż koszty ponoszone (obliczone przez Prezesa UKE) może, co do zasady, dać PTC przewagę konkurencyjną nad rywalami. W związku z tym Komisja wzywa Prezesa UKE, do uwzględnienia w najwyższym możliwym stopniu zalecenia w sprawie zakańczania połączeń podczas przeglądu swojej analizy rynku. Komisja przyznaje, że w okresie przejściowym przed opracowaniem modelu kosztów zgodnie z zaleceniem w sprawie zakańczania połączeń, Prezes UKE może stosować alternatywne metody kontroli cen. Komisja przypomina jednak Prezesowi UKE, że metody te powinny być stosowane w sposób służący promowaniu efektywności oraz zrównoważonej konkurencji i maksymalizacji korzyści dla konsumenta. Ponadto, Komisja zauważa, że nie zaplanowano harmonogramu na okres po 2010 r. W związku z tym Komisja wzywa Prezesa UKE do określenia kolejnych posunięć w zakresie obniżania cen z wyprzedzeniem pozwalającym na zapewnienie pewności prawa i wystarczającej przejrzystości dla operatorów oraz do konsultowania ich również na poziomie wspólnotowym. Zgodnie z art. 7 ust. 5 dyrektywy ramowej Prezes UKE uwzględnia przede wszystkim uwagi innych krajowych organów regulacyjnych oraz Komisji i może przyjąć proponowane odpowiednie środki, a w przypadku ich przyjęcia powiadamia o tym Komisję. Stanowisko Komisji w sprawie tego konkretnego zgłoszenia pozostaje bez uszczerbku dla jej ewentualnego stanowiska wobec innych zgłoszeń dotyczących projektów środków. Zgodnie z pkt 15 zalecenia 2008/850/WE 14 Komisja opublikuje niniejszy dokument na 13 14 Zob. np. PL/2009/0904, BG/2009/0865, IT/2008/0802, PL/2008/0814, FR/2007/0669, UK/2006/0498. Zalecenie Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.U. L 301 z 4
swojej stronie internetowej. Komisja nie uważa zawartych w nim informacji za poufne. UKE może poinformować Komisję 15 w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania niniejszej decyzji, czy uważa, że zgodnie ze wspólnotowymi i krajowymi przepisami dotyczącymi tajemnicy handlowej niniejszy dokument zawiera informacje poufne, które należałoby usunąć przed publikacją 16. Każda taka prośba powinna być uzasadniona. Z poważaniem W imieniu Komisji Philip Lowe Dyrektor generalny 15 16 12.11.2008, s. 23. Prośba powinna zostać wysłana pocztą elektroniczną: INFSO-COMP-ARTICLE7@ec.europa.eu lub faksem: +32 2 298 87 82. Przed upływem tego trzydniowego okresu Komisja może podać wyniki swojej oceny do wiadomości publicznej. 5