Rada Unii Europejskiej Bruksela, 25 kwietnia 2017 r. (OR. en) 8463/17 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 25 kwietnia 2017 r. Do: Delegacje Nr poprz. dok.: 7896/17 Dotyczy: FSTR 34 FC 34 REGIO 48 SOC 282 AGRISTR 37 PECHE 163 CADREFIN 49 Aby polityka spójności była bardziej skuteczna, użyteczna i widoczna dla naszych obywateli Konkluzje Rady (25 kwietnia 2017 r.) Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady pt. Aby polityka spójności była bardziej skuteczna, użyteczna i widoczna dla naszych obywateli, przyjęte przez Radę na jej 3531. posiedzeniu, które odbyło się 25 kwietnia 2017 r. 8463/17 nj/mg 1 DGG 2B PL
ZAŁĄCZNIK Konkluzje Rady Aby polityka spójności była bardziej skuteczna, użyteczna i widoczna dla naszych obywateli RADA UNII EUROPEJSKIEJ: 1. PRZYPOMINA swoje konkluzje z 16 października 2016 r. w sprawie wyników i nowych elementów polityki spójności i europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych 1 ; 2. PRZYPOMINA, że zgodnie z art. 174 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w celu wspierania ogólnego harmonijnego rozwoju Unii, musi ona rozwijać i prowadzić działania służące wzmocnieniu jej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, w szczególności w celu zmniejszenia dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów, poprzez działania określone w art. 175 TFUE; Skuteczność i znaczenie polityki spójności 3. Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE przedstawioną przez Komisję ocenę ex post programów Europejskiego Funduszu Społecznego za okres 2007 2013 2, która potwierdza ustalenia zawarte w Ocenie ex post Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności za okres 2007 2013 3, dotyczące wymiernych skutków gospodarczych i społecznych funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, ich wkładu na rzecz złagodzenia skutków kryzysu gospodarczego oraz skuteczności programów we wspieraniu milionów obywateli Unii Europejskiej; 4. STWIERDZA że, jak wskazano w wyżej wymienionych ocenach ex-post, występują wymierne rezultaty, które mogą stanowić istotny wkład w integrację europejską i w zwiększenie widoczności polityki spójności, np.: 1 2 3 Dok. 14542/16. Dok. 15556/16. Dok. 12371/16. 8463/17 nj/mg 2
a) wsparcie finansowe otrzymało 121 400 start-upów i około 400 000 MŚP; stworzono 1 milion miejsc pracy; b) wsparcie otrzymało 94 955 projektów badawczych i 33 556 projektów współpracy pomiędzy MŚP i ośrodkami badawczymi; stworzono też 41 600 nowych miejsc pracy związanych z badaniami długoterminowymi; c) zbudowano 4 900 km dróg, głównie autostrad, w tym 2 400 km transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) i wyremontowano 1 500 km dróg kolejowych TEN-T; d) 6 mln ludzi zyskało dostęp do nowych lub zmodernizowanych sieci wody pitnej, a 7 mln ludzi do nowych lub zmodernizowanych instalacji oczyszczania ścieków; e) w działaniach dotyczących kapitału ludzkiego udział wzięło 49,7 mln osób, z czego co najmniej 46 % odnotowano jako uczestniczących w procesie: zdobywania kwalifikacji (13 %), zatrudnienia (8 %) i podnoszenia umiejętności lub kompetencji lub osiągania innych pozytywnych rezultatów (25 %); 5. Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE pierwsze sprawozdanie Komisji podsumowujące roczne sprawozdania państw członkowskich z realizacji programów w latach 2014 2015 4 i UZNAJE starania podejmowane przez państwa członkowskie na rzecz wzmocnienia, na początkowym etapie działania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (2014 2020), strategii i mechanizmów, które mogą zapewnić skuteczne inwestycje, oraz pierwsze odnotowane postępy we wdrażaniu; 6. UWAŻA, że polityka spójności i europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne poprzez środki wprowadzone w ramach prawnych obowiązujących w latach 2014 2020, łączące programowanie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z należytym zarządzaniem gospodarczym, a także odpowiednie zalecenia dla poszczególnych krajów w kontekście europejskiego semestru przyczyniły się do wspierania reform strukturalnych; 4 Dok. 15784/16. 8463/17 nj/mg 3
7. UZNAJE, że choć spełnienie warunków wstępnych niekiedy wymaga wiele czasu i zasobów, by wdrożyć zmiany ustawodawcze lub kompleksowe reformy, warunki te mają korzystny wpływ na ogólne środowisko inwestycyjne, wzmocnienie zdolności administracyjnych i dobrego zarządzania w wielu państwach członkowskich; 8. UWAŻA, że polityka spójności oraz europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne dowiodły, że mają korzystny wpływ gospodarczy, społeczny i terytorialny, ponieważ sprawiają, że państwa członkowskie i regiony działają na rzecz wzmocnienia integracji europejskiej poprzez reagowanie na obawy obywateli UE i zwiększają ich zaufanie do UE za pomocą rozwiązań najlepiej dostosowanych do ich potrzeb; Przedstawianie polityki spójności obywatelom UE 9. UZNAJE, że polityka spójności jest kluczowym elementem polityki UE wspierającym inwestycje na rzecz wzrostu i tworzenia miejsc pracy dzięki swojemu wyjątkowemu modelowi wielopoziomowego zarządzania i wdrażania połączonego z silnym zaangażowaniem podmiotów na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym, a także jest ważnym narzędziem, które przyczynia się do przybliżania UE obywatelom, umożliwiając im bezpośrednie doświadczanie rezultatów i wartości dodanej projektu europejskiego; 10. UZNAJE, że polityka spójności wzmacnia projekt europejski, ponieważ służy bezpośrednio obywatelom UE i mobilizuje ich do komunikowania się, współpracy i podejmowania wspólnych inicjatyw, i wspiera konwergencję między państwami członkowskimi i regionami; UWAŻA, że z uwagi na wzmacnianie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, polityka spójności jest ważnym wyrazem solidarności; 11. ODNOTOWUJE, że polityka spójności i europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne są wdrażane w całej Unii i wspierają projekty, które są wymierne i widoczne w terenie, a co za tym idzie posiadają znaczny potencjał, by wpływać na postrzeganie UE przez obywateli UE; JEST ZDANIA, że taki potencjał należy lepiej wykorzystywać do zwiększania świadomości na temat pozytywnego oddziaływania, jakie Unia Europejska może mieć na życie codzienne obywateli UE; 8463/17 nj/mg 4
12. UZNAJE, że potrzebne są dalsze działania ze strony państw członkowskich i Komisji w celu zwiększenia widoczności i pozytywnego wizerunku polityki spójności oraz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, a także wykazanie, że są one wymierną i pozytywną ilustracją obecności UE w codziennym życiu obywateli europejskich poprzez zapewnienie im lepszych warunków życia i pracy, jak również lepszych możliwości rozwoju umiejętności. W tym kontekście i z myślą o dalszym zwiększeniu widoczności polityki, zarówno wśród obywateli UE i decydentów politycznych, ZWRACA SIĘ do: a) państw członkowskich o informowanie o korzyściach, jakie oferuje Europa obywatelom; b) Komisji i państw członkowskich, w tym ich organów zarządzających, o zacieśnienie współpracy w zakresie ich strategii komunikacyjnej dotyczącej polityki spójności oraz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w stosownych przypadkach i z poszanowaniem zasady proporcjonalności; w tym kontekście OCZEKUJE NA nadchodzący plan działania Komisji dotyczący komunikacji; c) Komisji o sformułowanie i rozpowszechnianie dobrych praktyk w zakresie środków komunikacji, które najlepiej mogą zilustrować pozytywny wkład polityki spójności oraz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w szczególności w odniesieniu do poprawy życia obywateli europejskich w terenie; d) beneficjentów i organów państw członkowskich o przekazywanie powszechnie i w sposób systematyczny rezultatów, korzyści i długofalowego wpływu tej polityki; e) wszystkich zainteresowanych podmiotów o jak najlepsze wykorzystanie dostępnych narzędzi komunikacyjnych, w tym nowych technik komunikacji, w celu zwiększenia widoczności polityki w sposób dostosowany do potrzeb odpowiednich grup docelowych; Dalsze uproszczenie polityki spójności po roku 2020 13. KŁADZIE NACISK NA TO, że wysiłki w zakresie uproszczenia nie powinny być ukierunkowane wyłącznie na beneficjentów, ale również na organy odpowiedzialne za zarządzanie i realizację polityki; 8463/17 nj/mg 5
14. PODKREŚLA, że w działaniach na rzecz uproszczenia należy dążyć do zmniejszenia kosztów administracyjnych, w przypadkach gdy są nieproporcjonalne, a zatem należy starannie rozważyć lepsze stosowanie zasady proporcjonalności i, opcjonalnie, wprowadzenie zróżnicowania w realizowaniu programów finansowanych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w oparciu o przejrzyste i obiektywne kryteria, w okresie po roku 2020 bez uszczerbku dla przyszłych decyzji; 15. UZNAJE, że dobre zarządzanie jest istotnym elementem w procesie realizacji i monitorowania polityki spójności oraz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych; 16. PODKREŚLA potrzebę dalszego uproszczenia polityki w okresie po 2020 r., m.in. w odniesieniu do wspólnego zarządzania i systemów audytu, zapewniając w ten sposób lepszą odpowiedzialność za wdrażanie polityki między zainteresowanymi stronami; w związku z tym niezbędne jest znalezienie odpowiedniej równowagi między podejściem zorientowanym na wyniki a poziomem kontroli i weryfikacji, a także uproszczenie procedur, w tym procesów audytu, które powinny być proporcjonalne, zapobiegawcze i przewidywalne, biorąc jednocześnie pod uwagę rezultaty krajowych organów kontroli i audytu; Polityka wybiegająca w przyszłość, stawiająca czoła nowym wyzwaniom 17. PRZYPOMINA znaczenie polityki spójności dla osiągnięcia celów wymienionych w art. 174 TFUE po 2020 r.; 18. PODKREŚLA, że polityka spójności po 2020 r. musi być zatem polityką proaktywną, wybiegającą w przyszłość, polityką, która jest wystarczająco elastyczna, aby stawić czoła nowym wyzwaniom i umożliwić rozwój innowacyjnych rozwiązań w całej UE, a jednocześnie nadal zapewniać stabilne i przewidywalne ramy inwestycji i współpracy w celu zmniejszenia dysproporcji w poziomie rozwoju poszczególnych regionów; 19. PODKREŚLA, że w celu osiągnięcia pożądanych skutków i wartości dodanej polityki spójności, jedno uniwersalne podejście nie jest optymalne; polityka, mechanizm jej realizacji, ramy prawne i interpretacje muszą brać pod uwagę odmienne realia społeczne, terytorialne i gospodarcze, aby odnosić się do konkretnych sytuacji w terenie; 8463/17 nj/mg 6
20. Z ZAINTERESOWANIEM OCZEKUJE na 7. Forum Spójności, które zostanie zorganizowane przez Komisję w dniach 26 27 czerwca 2017 r., oraz na siódme sprawozdanie na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, które ma być wydane przez Komisję jesienią 2017 r.; 21. ZACHĘCA Komisję, aby dążyła do dialogu politycznego z państwami członkowskimi w trakcie prac przygotowawczych do okresu po 2020 r., w oparciu o istniejące struktury, oraz PONAWIA swój apel do Komisji, by ta jak najwcześniej w 2018 r. przedstawiła własne propozycje w odniesieniu do polityki spójności na okres po 2020 r., tak by umożliwić terminowe porozumienie między współprawodawcami i wczesne rozpoczęcie procesu programowania; 22. POTWIERDZA SWOJE ZOBOWIĄZANIE do prowadzenia regularnej politycznej debaty między właściwymi ministrami w Radzie do Spraw Ogólnych w celu omawiania polityki spójności oraz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. 8463/17 nj/mg 7