PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI kl. IV - VI Przedmiotowy System Oceniania z matematyki został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia MEN z dnia 10 czerwca 2015r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. 2. Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania w Szkole Podstawowej w Rzęgnowie. 3. Standardów wymagań egzaminacyjnych. 3. Programu nauczania matematyki w szkole podstawowej pt. Matematyka z plusem". 4. Podręczników: Matematyka z plusem", Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe. Opracowała: mgr Edyta Warecka 1
Ocenianie i klasyfikowanie uczniów 1.Oceny: a) Oceny bieżące, semestralne oraz roczne oceny klasyfikacyjne z matematyki w kl. IV-VI ustala się w stopniach wg skali: - stopień celujący - 6 - stopień bardzo dobry - 5 - stopień dobry - 4 - stopień dostateczny - 3 - stopień dopuszczający - 2 - stopień niedostateczny - 1 b) Dopuszcza się stosowanie plusów i minusów przy ocenach bieżących. c) Oceny są jawne. d) Na wniosek ucznia lub jego rodziców (opiekunów) nauczyciel pisemnie uzasadnia ustaloną ocenę. 2. Sprawdzanie poziomu i umiejętności uczniów odbywa się w formie: a) pisemnej: - prace klasowe - testy - sprawdziany - kartkówki - prace domowe - prace długoterminowe - prace dodatkowe b) ustnej: - odpowiedzi ustne - pięć pytań na ocenę bardzo dobrą, - aktywność uczniów na lekcjach Udział w lekcji oceniany jest oceną w skali od 1 do 6. Przejawy celowego rozpraszania uwagi innych uczniów, jawne okazywanie braku chęci do czynnego udziału w zajęciach oceniane jest punktami ujemnymi. Pięć punktów ujemnych oznacza ocenę niedostateczną. - praca w grupach, c) aktywność uczniów poza zajęciami obowiązkowymi - udział w konkursach przedmiotowych: - Za uzyskanie wyniku (co najmniej 30%) w I etapie konkursu uczeń otrzymuje ocenę cząstkową celującą; - Za udział w II etapie (powiatowym lub rejonowym) konkursu - celującą śródroczną; - Za udział w III etapie - celującą roczną. 2
3. Zasady organizowania i oceniania prac pisemnych. a) Praca klasowa jest formą sprawdzenia wiedzy z wyznaczonej partii materiału i trwa 1 godzinę lekcyjną. - o terminie pracy klasowej nauczyciel powiadamia uczniów z tygodniowym, wyprzedzeniem, dokonując wpisu do dziennika, a uczniowie zapisują tę informację w zeszytach, - pracę klasową poprzedza lekcja utrwalająca, - uczniowie znają zakres sprawdzanej wiedzy i umiejętności oraz kryteria oceniania. b) Test - praca pisemna zawierająca zadania zamknięte lub zadania zamknięte i otwarte, przeprowadzona w zamian za pracę klasową i na takich samych zasadach. Punkty uzyskane z prac klasowych i testów przeliczane są na stopnie według skali: 0% - 30% - niedostateczny 31% - 50 % - dopuszczający 51% - 74 % - dostateczny 75 % - 90 % - dobry 91% - 100 % - bardo dobry 100% + zadanie dodatkowe - celujący W klasie VI przewidziane są dodatkowe testy przygotowujące uczniów do sprawdzianu kończącego szkołę podstawową. c) Sprawdzian jest formą sprawdzania wiadomości i umiejętności z 3-5 jednostek lekcyjnych wprowadzających nowy materiał i jest zapowiadany przez nauczyciela na ostatniej lekcji - trwa 10-20 minut. d) Kartkówka obejmuje treści edukacyjne i umiejętności z 1-3 ostatnich lekcji - trwa 10-15 minut i nie jest zapowiadana. e) Odpowiedzi ustne Na ocenę wpływają następujące kryteria: - czy odpowiedź jest na temat (jasna, konkretna); - w jakim stopniu uczeń potrafi posługiwać się językiem matematycznym; - czy odpowiedź ucznia jest samodzielna i wskazuje na umiejętność logicznego kojarzenia faktów matematycznych; - tempo pracy ucznia; - znajomość poznanych reguł matematycznych i umiejętność ich stosowania w zadaniach. f) Prace domowe - na bieżąco zadawane, sprawdzane, ale nie zawsze oceniane. Uczeń ma prawo, w czasie semestru, być dwukrotnie nieprzygotowany do lekcji (brak zeszytu, ćwiczeń, zadania domowego, przyborów), ale musi zgłosić to nauczycielowi. Za trzecie i następne nieprzygotowanie otrzymuje ocenę niedostateczną. Jeżeli uczeń nie zgłosi przed lekcją braku zadania domowego lub nieprzygotowania do lekcji, otrzymuje ocenę niedostateczną (nawet jeżeli jest to po raz pierwszy w danym semestrze). Na okres przerw świątecznych i ferii nie zadaje się zadań domowych. 3
g) Prace długoterminowe - wykonują uczniowie klas V i VI h) Prace dodatkowe - w ustalonym czasie. i) Zeszyt przedmiotowy - minimum raz w semestrze podlega ocenie estetyka zeszytu i systematyczność jego prowadzenia. 4.Sposoby poprawiania prac pisemnych: a) Prace klasowe, testy i sprawdziany są obowiązkowe. b) Praca klasowa, testy i sprawdziany są poprawiane i oddawane w terminie do dwóch tygodni, natomiast kartkówki w ciągu siedmiu dni. c) Pracę klasową napisaną na ocenę niedostateczną można poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od dnia podania informacji o ocenie. Uczeń poprawia pracę tylko raz i brana jest pod uwagę ocena z pracy poprawionej. d) Poprawie nie podlegają kartkówki. e) Uczeń nieobecny na pracy pisemnej musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. f) Uczeń, który podczas prac pisemnych korzysta ze źródeł nie ustalonych przez nauczyciela otrzymuje 0 punktów i traci możliwość poprawy tej pracy. g) Uczeń za celowe utrudnianie prowadzenia lekcji oraz utrudnianie uczenia się innym traci możliwość poprawiania oceny. h) Uczeń, który w terminie nie poprawi oceny, traci prawo do poprawy tej pracy. i) Pod koniec semestru nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. j) Sprawdzone i ocenione prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania jest udostępniona uczniowi lub jego rodzicom do końca semestru. 5.Ustalanie przewidywanej rocznej i semestralnej oceny klasyfikacyjnej a) Przy wystawianiu oceny semestralnej (rocznej) nauczyciel uwzględnia postępy ucznia. b) Na ocenę semestralną (roczną) mają wpływ wymienione wcześniej formy aktywności. c) Ocena semestralna (roczna) nie jest średnią arytmetyczną otrzymanych ocen. d) Jeśli w ciągu semestru uczeń nie próbuje poprawić żadnej oceny cząstkowej oraz oceny ze sprawdzianów i prac klasowych (najmniej dwie) traci prawo do poprawienia przewidywanej oceny semestralnej (rocznej) e) W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej na semestr, uczeń zalicza wskazaną partię materiału w terminie ustalonym z nauczycielem. 6.Sposoby informowania rodziców i uczniów o indywidualnych osiągnięciach. a) Nauczyciel na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów oraz rodziców o wymaganiach edukacyjnych: sposobach sprawdzania osiągnięć i kryteriach oraz warunkach i trybie uzyskiwania wyższej niż przewidywana semestralnej (rocznej) oceny klasyfikacyjnej z przedmiotu. b) Informacje o wiedzy, postępach, umiejętnościach i zachowaniu ucznia na lekcji matematyki nauczyciel przekazuje rodzicom poprzez: - zapisy w zeszycie uwag i zeszycie przedmiotowym 4
- konsultacji indywidualnych z rodzicami - wychowawcę klasy, informując o poziomie wiedzy, umiejętnościach, o postępach oraz uzdolnieniach c) Uczeń jest na bieżąco informowany o otrzymywanych ocenach. d) Każda ocena jest jawna. e) Informacje o przewidywanych ocenach klasyfikacyjnych semestralnych (rocznych) z matematyki jest przekazywana najpóźniej na tydzień przed planowanym klasyfikacyjnym posiedzeniem RP. f) Informacja o przewidywanej semestralnej (rocznej) ocenie niedostatecznej jest przekazywana w formie pisemnej rodzicom nie później niż na 1 miesiąc przed klasyfikacyjną radą pedagogiczną. Powiadomienia dokonuje wychowawca klasy. 7.Zasady współdziałania z uczniami i rodzicami w celu poprawy niezadowalających wyników nauczania. a) Ustalenie wspólnie z uczniami jakie partie materiału wymagają nadrobienia. b) Ustalenie, w jaki sposób zaległości mają zostać nadrobione: - pomoc koleżeńska, - pomoc nauczyciela, - zajęcia wyrównawcze, - praca własna. 8. Wymagania organizacyjne na lekcjach matematyki 1.Każdy uczeń musi posiadać: a) podręcznik, zeszyty ćwiczeń i zeszyt przedmiotowy (muszą one być podpisane i obłożone), b) ołówek, gumkę, linijkę, ekierkę, kątomierz, cyrkiel, 2.Zeszyt przedmiotowy: a) powinien być co najmniej 60 - kartkowy w kratkę, b) nie można wyrywać kartek, c) nie wolno wykorzystywać zeszytu na lekcjach z innych przedmiotów, d) nie można pisać, ani rysować po wewnętrznych okładkach zeszytu. 3. Sposób zapisu informacji: a) zapisujemy temat i datę każdej lekcji, b) nie używamy korektora, c) polecenia zadań domowych zapisujemy w zeszycie, 4.Estetyka zeszytu: a) tematy lekcji należy podkreślać, b) rysunki i schematy wykonujemy ołówkiem lub na polecenie nauczyciela kolorowym długopisem lub kredką. 5
5.Zachowanie na lekcjach: a) po dzwonku na lekcje wszyscy uczniowie stoją parami przed klasą, b) każdy uczeń ma swoje miejsce w klasie i nie zmienia go bez pozwolenia nauczyciela lub wychowawcy, c) w czasie lekcji: nie żujemy gumy, nie rozmawiamy i nie chodzimy po klasie, d) zachowujemy się zgodnie z zasadami dobrego wychowania, nie przeszkadzamy koleżankom i kolegom. Kryteria oceniania Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: - samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, - systematycznie poszerza swoją wiedzę korzystając z literatury - biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych, - proponuje rozwiązania nietypowe, - bierze udział w konkursach i olimpiadach matematycznych na szczeblu wyższym niż szkolny, - osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, kwalifikując się do finału na szczeblu wojewódzkim, regionalnym albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: - opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania przedmiotu w danej klasie, - sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach, - potrafi samodzielnie i logicznie myśleć, - potrafi czytać ze zrozumieniem treści zadań i inne treści z podręcznika oraz dokonywać ich analizy, - samodzielnie i umiejętnie korzysta z różnych źródeł wiedzy, - w większości prace klasowe pisze na oceny bardzo dobre, - systematycznie przygotowuje się do zajęć i aktywnie w nich uczestniczy, - bierze udział w konkursach matematycznych. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: - opanował cały zakres wiadomości i umiejętności objęty programem danej klasy, - wykazuje samodzielność w rozwiązywaniu podstawowych problemów teoretycznych i praktycznych, skomplikowane problemy rozwiązuje z pomocą nauczyciela, - prace klasowe pisze w większości na ocenę dobrą, - systematycznie przygotowuje się do zajęć i bierze w nich aktywny udział, - potrafi czytać ze zrozumieniem treści zadań i inne treści z podręcznika, - poprawnie posługuje się językiem matematycznym i właściwą terminologią, - potrafi współpracować w grupie, - wykazuje duże zainteresowanie i zaangażowanie w przyswajaniu wiedzy. 6
Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: - opanował umiejętności i wiadomości objęte programem danej klasy w znacznym zakresie, - prace klasowe i sprawdziany pisze na ocenę pozytywną (dostateczną lub co najmniej dopuszczającą), - przygotowuje się systematycznie i stara się brać w miarę aktywny udział w lekcji, - potrafi samodzielnie korzystać z podręcznika i innych dostępnych źródeł, - wykazuje samodzielność w rozwiązywaniu zasadniczych, podstawowych zagadnień, lub w szczególnych przypadkach z pomocą nauczyciela. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: - opanował materiał programowy danej klasy pozwalający na kontynuowanie nauki w następnej klasie, - podstawowe zagadnienia i problemy rozwiązuje z pomocą nauczyciela, przy pomocy pytań naprowadzających., - w miarę swoich możliwości odrabia zadania domowe. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: - nie opanował umiejętności i wiadomości objętych programem w danej klasie, - wykazuje niezrozumienie podstawowych pojęć i zagadnień, - nie potrafi rozwiązać podstawowych zadań, - nie radzi sobie z prostymi problemami, - nie potrafi skorzystać z pomocy i wskazówek, - wykazuje całkowity brak zaangażowania w przyswojeniu wiedzy. 7
DOSTOSOWANIE PSO Z MATEMATYKI DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI 1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 3. W stosunku wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Rodzaje dysfunkcji: Dyskalkulia, czyli trudności w liczeniu Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. Uczeń ma, bowiem skłonność do przedstawienia kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest błędny. Zły wynik końcowy wcale nie świadczy o tym, że dziecko nie rozumie zagadnienia. Dostosowanie wymagań będzie, więc dotyczyło tylko formy sprawdzenia wiedzy poprzez koncentrację na prze śledzeniu toku rozumowania w danym zadaniu i jeśli jest on poprawny wystawienie uczniowie oceny pozytywnej. Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny by ć ogólnie, takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne np. jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności rysunków, estetyki wykonywanych konstrukcji geometrycznych, a jedynie ich poprawność. Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści Dostawanie wymagań w zakresie formy: krótkie i proste polecenie, czytanie polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń. Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. 8
Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą niż przeciętna W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Obniżeniu wymagań, które obejmują jednak wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela. Zastosowanie metod ułatwiających opanowanie materiału. Wymagania co do formy mogą obejmować między innymi: a) omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności, b) pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie; c) podawanie poleceń w prostszej formie; d) unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć; e) częste odwoływanie się do konkretu, przykładu; f) unikanie pytań problemowych, przekrojowych; g) wolniejsze tempo pracy; h) szerokie stosowanie zasady poglądowości; odrębne instruowanie dzieci; i) zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie. 9