WYMGNI EDUKYJNE EDUKJ DL EZIEZEŃSTW artosz Florys Nr Temat Zagadnienia (materiał nauczania) Oczekiwane wiadomości i umiejętności. lekcji Rozdział I. System obronny państwa 1. ezpieczeństwo geopolityczne położenie olski państwa Strategia ezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej olskiej główne cele polityki bezpieczeństwa Rzeczypospolitej olskiej powinności władz samorządowych, instytucji i obywateli w zakresie bezpieczeństwa świadczenia obywateli (osobiste i rzeczowe) 2. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej olskiej struktura organizacyjna i zadania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej olskiej służba wojskowa i Narodowe Siły Rezerwowe rodzaje Sił Zbrojnych rodzaje wojsk i służb w siłach zbrojnych Rzeczypospolitej olskiej służba wojskowa kobiet organizacje społeczne działające na rzecz obronności Uczeń: wymienia i uzasadnia polityczne oraz militarne warunki gwarancji bezpieczeństwa państwa Kategoria celów 1 analizuje aktualną sytuację geopolityczną olski D W streszcza główne założenia Strategii ezpieczeństwa Narodowego R wymienia świadczenia obywateli w zakresie powinności obronnych omawia kompetencje i powinności władz publicznych w zakresie obronności przedstawia i charakteryzuje organizację Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej olskiej wymienia i charakteryzuje rodzaje Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej olskiej oziom wymagań 2 wyjaśnia zasady odbywania służby wojskowej w olsce wyjaśnia, czym są Narodowe Siły Rezerwowe wymienia rodzaje wojsk oraz służb w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej olskiej wymienia i charakteryzuje organizacje społeczne działające na rzecz obronności 1 zapamiętywanie wiadomości, zrozumienie wiadomości, stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych, D stosowanie wiadomości w sytuacjach nietypowych i problemowych, E stosunek do społeczeństwa, F potrzeby i aspiracje; zgodnie z klasyfikacją olesława Niemierki, patrz Standaryzacja procesu kształcenia. 2 podstawowe, ponadpodstawowe, W wykraczające; zgodnie z klasyfikacją olesława Niemierki, patrz Standaryzacja procesu kształcenia. 1
Rozdział II. Ochrona ludności i obrona cywilna 3. Ochrona ofiar ruch czerwonokrzyski konfliktów olski zerwony Krzyż zbrojnych i dóbr kultury konwencje prawa międzynarodowego dotyczące ochrony ofiar konfliktów zbrojnych i zdarzeń kryzysowych wybrane regulacje międzynarodowego prawa humanitarnego ochrona dóbr kultury obrona cywilna (O) 4. Ochrona ludności, ochrona zwierząt 5. System wykrywania i alarmowania indywidualne i zbiorowe środki ochrony ludności sposoby ochrony zwierząt system wykrywania i alarmowania (SWil) środki alarmowe systemy alarmowania alarmy i sygnały alarmowe opisuje, czym są organizacje czerwonokrzyskie i wymienia ich główne zadania charakteryzuje cele olskiego zerwonego Krzyża wyjaśnia podstawowe zasady międzynarodowego prawa humanitarnego na przykładzie wybranych regulacji prawnych identyfikuje obiekty opatrzone międzynarodowymi znakami ochrony zabytków wyjaśnia, jak prawidłowo zabezpieczyć dobra kultury w razie zagrożenia omawia strukturę organizacyjną O i sposób jej działania, E, E, E, wymienia podstawowe środki ochrony ludności wymienia sposoby i środki ochrony zwierząt wyjaśnia znaczenie zastępczych budowli ochronnych omawia zasady ewakuacji ludności, środków materiałowych i zwierząt wyjaśnia, jak się zachować w razie ogłoszenia ewakuacji potrafi ewakuować się z budynku w trybie alarmowym omawia sposób funkcjonowania systemu wykrywania i alarmowania rozpoznaje sygnały alarmowe i wyjaśnia, jak należy się zachować po ogłoszeniu określonego alarmu 2
Rozdział III. Zagrożenia czasu pokoju alarm i ewakuacja zachowanie ludności po ogłoszeniu alarmu oraz po jego odwołaniu 6. Źródła zagrożeń zagrożenia naturalne zagrożenia spowodowane działalnością człowieka zagrożenia społeczne postępowanie zapobiegawcze sytuacja kryzysowa i stan nadzwyczajny 7. Zanieczyszczenia źródła i rodzaje zanieczyszczeń toksyczne środki przemysłowe (TS) zapobieganie skutkom zanieczyszczeń 8. Ekstremalne warunki pogodowe postępowanie w razie niesprzyjających warunków pogodowych zimą i latem postępowanie w razie porywistych wiatrów rozpoznaje sygnały informujące o odwołaniu alarmu i wyjaśnia, jak zachować się w sytuacji odwołania alarmu, wskazuje drogi ewakuacji w szkole wymienia zagrożenia czasu pokoju charakteryzuje zagrożenia czasu pokoju omawia sposób postępowania w razie, E wystąpienia poszczególnych zagrożeń wyjaśnia różnicę pomiędzy sytuacją kryzysową i stanem nadzwyczajnym omawia sposoby zapobiegania panice podczas, E zagrożeń uzasadnia konieczność przestrzegania zasad bezpieczeństwa własnego i innych ludzi podczas różnorodnych zagrożeń, E wymienia źródła zanieczyszczeń, ze szczególnym uwzględnieniem najbliższego otoczenia, np. szkoły oraz domu charakteryzuje źródła zanieczyszczeń wymienia i charakteryzuje rodzaje toksycznych środków przemysłowych wyjaśnia, jak zapobiega się skutkom zanieczyszczeń wymienia źródła zagrożeń w najbliższym otoczeniu szkoły oraz domu charakteryzuje źródła zagrożeń w najbliższym otoczeniu szkoły oraz domu 3
zachowanie w czasie burzy omawia zasady postępowania w razie podróżowania w niesprzyjających warunkach pogodowych zimą podaje zasady zachowania się w upalne dni 9. ożary najczęstsze przyczyny pożarów zapobieganie pożarom zasady profilaktyki pożarowej środki gaśnicze i podręczny sprzęt gaśniczy algorytm postępowania po wystąpieniu pożaru znaki ochrony przeciwpożarowej zasady ochrony własnego bezpieczeństwa w razie pożaru (ewakuacja szkoły, zakładu pracy; samoewakuacja) ratowanie zwierząt znaki ewakuacyjne postępowanie po ustąpieniu zagrożenia 10. owodzie przyczyny powodzi zapobieganie powodziom stan alarmowy i stan ostrzegawczy postępowanie po wystąpieniu powodzi omawia sposób postępowania w wypadku ogłoszenia zagrożenia wiatrami huraganowymi streszcza zasady zachowania się w czasie burzy wymienia źródła zagrożeń pożarem, ze szczególnym uwzględnieniem najbliższego otoczenia, np. szkoły, domu charakteryzuje ww. źródła zagrożeń charakteryzuje zasady profilaktyki przeciwpożarowej rozpoznaje rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego rozpoznaje znaki ochrony przeciwpożarowej rozpoznaje znaki ewakuacyjne wymienia czynności, które należy wykonać po wystąpieniu pożaru przedstawia zasady ratowania zwierząt w razie pożaru opisuje drogę ewakuacji ze swojego domu/mieszkania opisuje drogę ewakuacji z budynku szkoły wymienia źródła zagrożenia powodzią, ze szczególnym uwzględnieniem najbliższego otoczenia, charakteryzuje ww. źródła zagrożeń 4
11. Zagrożenia bezpieczeństwa osobistego 12. warie, wypadki, katastrofy postępowanie po opadnięciu wód powodziowych bezpieczeństwo ratownika kradzież kieszonkowa napad rabunkowy, pobicie usiłowanie gwałtu uprowadzenie, kidnaping odurzenie środkiem psychoaktywnym wbrew woli napad na mieszkanie, wtargnięcie napastnika do domu zagrożenia płynące z internetu awaria, wypadek, katastrofa główne przyczyny awarii, wypadków i katastrof postępowanie ratownicze wyszukiwanie i wynoszenie poszkodowanych zapobieganie panice postępowanie po wybuchu paniki omawia zasady bezpieczeństwa na terenach powodziowych wymienia i uzasadnia niezbędne działania przygotowujące do ewakuacji z terenów zagrożonych powodzią podaje zakres przygotowań do nadejścia wód powodziowych omawia sposób postępowania po opadnięciu wód powodziowych omawia zasady bezpieczeństwa obowiązujące ratowników na terenach zalanych, wymienia rodzaje zagrożeń osobistych charakteryzuje rodzaje zagrożeń osobistych wymienia miejsca, w których należy zachować szczególną ostrożność, aby uniknąć określonego zagrożenia osobistego wymienia okoliczności sprzyjające wystąpieniu zagrożeń osobistych wymienia sposoby przeciwdziałania zagrożeniom osobistym definiuje terminy wypadek, katastrofa, awaria i wyjaśnia różnicę pomiędzy nimi przedstawia zasady działania ratowniczego w razie wypadku lub katastrofy komunikacyjnej, budowlanej, komunalnej, górniczej, przemysłowej i hydrotechnicznej dobiera odpowiedni sposób transportu poszkodowanych do poniesionych przez nich obrażeń 5
omawia sposoby przeciwdziałania panice, E omawia sposób postępowania w razie wybuchu paniki, E 13. Zagrożenia terrorystyczne. Zagrożenia w szkole terroryzm i jego źródła we współczesnym świecie zasady zachowania się w przypadku ataku terrorystycznego lub tzw. sytuacji zakładniczej postępowanie w razie ataku gazowego, podejrzanej przesyłki pocztowej, wybuchu bomby zagrożenia w szkole Rozdział IV. Zagrożenia czasu wojny 14. Konwencjonalne broń konwencjonalna rodzaje broni współczesnego pola walki sposoby ochrony przed rażeniem broni konwencjonalnej 15. roń masowego rażenia rodzaje broni masowego rażenia (MR) broń jądrowa, chemiczna, biologiczna czynniki rażenia MR skutki wybuchów atomowych w Japonii wymienia rodzaje najczęstszych aktów terrorystycznych omawia zasady zachowania się w przypadku ataku terrorystycznego lub tzw. sytuacji zakładniczej wymienia i charakteryzuje zagrożenia, z jakimi można się spotkać w najbliższym otoczeniu domu i szkoły przedstawia sposoby postępowania w razie wystąpienia zagrożenia na terenie szkoły, D wymienia rodzaje broni konwencjonalnej wymienia zbiorowe środki ochrony przed bronią konwencjonalną omawia czynniki rażenia poszczególnych rodzajów broni konwencjonalnej wyjaśnia, na czym polega właściwe postępowanie ludności w rejonach rażenia bronią konwencjonalną wymienia rodzaje broni masowego rażenia wymienia rodzaje wybuchów jądrowych i omawia ich skutki wymienia czynniki rażenia broni jądrowej 6
16. Indywidualne środki ochrony przed bronią masowego rażenia Rozdział V. ierwsza pomoc w 1945 roku omawia czynniki rażenia broni jądrowej indywidualne środki ochrony dróg oddechowych i skóry zasady działania i użytkowania indywidualnych środków ochrony dróg oddechowych i skóry charakteryzuje środki rażenia broni chemicznej i biologicznej podaje przykłady bojowych środków toksycznych (ST) omawia oddziaływanie wybranych ST na organizmy żywe omawia sposób postępowania w razie zagrożenia użycia broni biologicznej bądź wystąpienia zagrożenia biologicznego proponuje skuteczne sposoby ochrony przed skutkami użycia środków zapalających, ST i broni biologicznej charakteryzuje rozmiar strat i zniszczeń po użyciu amerykańskich bomb atomowych w 1945 r. wymienia rodzaje indywidualnych środków ochrony dróg oddechowych omawia budowę i zasadę działania indywidualnych środków ochrony dróg oddechowych omawia zasadę działania indywidualnych środków ochrony przed bronią masowego rażenia objaśnia, jak należy założyć maskę przeciwgazową 17. ostępowanie na algorytm postępowania ratowniczego omawia podstawowe zasady postępowania ratownika na miejscu zdarzenia D, E 7
miejscu wypadku bezpieczeństwo własne ratownika bezpieczeństwo poszkodowanych i świadków zdarzenia przepisy ustawodawcze dotyczące udzielania pierwszej pomocy 18. Środki pierwszej pomocy 19. Resuscytacja krążeniowooddechowa wyposażenie apteczki pierwszej pomocy sposób przechowywania leków improwizowane środki opatrunkowe objawy zatrzymania krążenia i oddychania algorytm podstawowych zabiegów resuscytacyjnych resuscytacja u dzieci automatyczny defibrylator zewnętrzny (ED) wymienia czynności, które należy wykonać, aby ocenić sytuację na miejscu zdarzenia i umie tę wiedzę zastosować w praktyce, zabezpiecza miejsce wypadku omawia zasady zapewnienia bezpieczeństwa ratownikowi, poszkodowanym i świadkom zdarzenia wymienia numery alarmowe i poprawnie konstruuje komunikat wezwania profesjonalnej pomocy na miejsce zdarzenia przywołuje przepisy prawne dotyczące udzielania pierwszej pomocy wymienia środki przydatne podczas udzielania pierwszej pomocy, E omawia zasady przechowywania leków dobiera środki opatrunkowe z apteczki do rodzaju urazu proponuje improwizowane środki opatrunkowe w zależności od urazu omawia zasady zapewnienia bezpieczeństwa ratownikowi i poszkodowanemu oraz świadkom zdarzenia wymienia objawy zatrzymania krążenia i oddychania ocenia stan poszkodowanego i demonstruje sposób skontrolowania jego funkcji życiowych potrafi ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej potrafi wykonać samodzielnie resuscytację krążeniowo-oddechową u dorosłych i dzieci, E, E, E 8
20. Inne zagrożenia zdrowia i życia 21. Obrażenia kości i stawów 22. Tamowanie krwotoków 23. Obrażenia termiczne. ostępowanie przeciwkrwotoczne zasłabnięcie, utrata przytomności, zawał serca, udar mózgu, napad drgawek, napad padaczkowy charakterystyka zagrożenia, objawy postępowanie zapobiegawcze w przypadku omdlenia postępowanie ratownicze w przypadku ww. zagrożeń zdrowia i życia rodzaje złamań i ich charakterystyka zwichnięcia i skręcenia stawów obrażenia głowy i kręgosłupa rany (rodzaje, klasyfikacja) proces gojenia się ran zasady aseptyki i antyseptyki pierwsza pomoc w przypadku krwotoku zakładanie opatrunku osobistego na zranioną kończynę sposoby skutecznego bandażowania obrażenia termiczne i chemiczne udar słoneczny i udar cieplny wychłodzenie i odmrożenie postępowanie przeciwwstrząsowe wyjaśnia, do czego służy automatyczny defibrylator zewnętrzny (ED) potrafi prawidłowo zastosować automatyczny defibrylator zewnętrzny (ED) z wykorzystaniem urządzenia treningowego potrafi udzielić pierwszej pomocy w przypadku zasłabnięcia, utraty przytomności, zawału serca, udaru mózgu oraz napadu drgawek wyjaśnia, na czym polega postępowanie zapobiegawcze w przypadku omdlenia omawia zasady postępowania w wypadku, gdy poszkodowany skarży się na ból w klatce piersiowej udziela pierwszej pomocy w przypadkach urazów kostno-stawowych zakłada opatrunek odpowiedni do rodzaju i miejsca urazu D, E, E, E, E wymienia rodzaje ran i krwawień rozpoznaje rodzaje ran i potrafi je, E zaklasyfikować do odpowiedniej kategorii wymienia czynniki wpływające na szybkość gojenia się ran zakłada opatrunek odpowiedni do rodzaju i miejsca zranienia, E rozpoznaje poszczególne rodzaje obrażeń termicznych udziela pierwszej pomocy w przypadkach, E obrażeń termicznych podejmuje działania przeciwwstrząsowe, E 9
24. Inne przypadki obrażeń 25. horoby cywilizacyjne ciało obce w organizmie (w oku, uchu, nosie, przełyku, tchawicy, skórze) zadławienie ukąszenia i użądlenia pierwsza pomoc w przypadku pogryzienia przez zwierzę zatrucia ratowanie tonących przyczyny chorób cywilizacyjnych rodzaje chorób cywilizacyjnych profilaktyka chorób cywilizacyjnych walka ze stresem udziela pierwszej pomocy w przypadku utkwienia ciała obcego w organizmie, zadławienia, ukąszenia, użądlenia, pogryzienia, zatrucia, E udziela pomocy tonącemu, E wymienia główne przyczyny chorób cywilizacyjnych wymienia główne choroby cywilizacyjne proponuje zestaw działań łagodzących skutki stresu Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa zasady oceniania. 1. W roku szkolnym 2018/2019 w klasach 1 technikum stosuje się średnią ważoną. Zgodnie ze statutem ustala się następujący system wag: Formy pracy ucznia podlegająca ocenie Waga raca i aktywność na lekcji, prowadzenie dokumentacji pracy na lekcji, praca domowa, umiejętność czytania ze 1 zrozumieniem, posiadanie uczniowskiego wyposażenia (książka, zeszyt itp.) Odpowiedź ustna, kartkówka, praca projektowa, twórcze rozwiązywanie problemów 2 race klasowe, sprawdziany, testy, badanie wyników nauczania, sukcesy w konkursach przedmiotowych 3 2. Graniczną wartością, od której ustala się wyższą śródroczną i roczną ocenę klasyfikacyjną, jest 0,6, tzn. uczeń otrzymuje: ocenę celujący gdy średnia ważona jest równa bądź wyższa od 5,6; ocenę bardzo dobry gdy średnia ważona jest równa bądź wyższa od 4,6; ocenę dobry gdy średnia ważona jest równa bądź wyższa od 3,6; ocenę dostateczny gdy średnia ważona jest równa bądź wyższa od 2,6; ocenę dopuszczający gdy średnia ważona jest równa bądź wyższa od 1,6; 10
ocenę niedostateczny gdy średnia ważona jest niższa od 1,6. 3. Stosuje się znaki "+" i " " w bieżącym ocenianiu. Znak "+" oznacza osiągnięcia ucznia bliższe wyższej kategorii wymagań, a znak "-" niższej kategorii wymagań. Stosuje się znaki plus "+" oraz minus "-" za nieprzygotowanie do lekcji, aktywność, zadania domowe lub ich brak oraz cząstkowe odpowiedzi. Za trzy plusy uczeń uzyskuje ocenę bdb z wagą 1, a za trzy minusy ocenę ndst z wagą 1. 4. Na lekcjach edukacji dla bezpieczeństwa uczeń otrzymuje oceny w następujący sposób: odpowiedź ustna uczeń jest odpytywany z bieżącego materiału (trzy ostanie lekcje). Uczeń ma również prawo zgłosić się do odpowiedzi samodzielnie i jeśli brak jest przeciwwskazań (np.: odpytany powinien być uczeń, który ma mało ocen), to uczeń taki otrzymuje prawo odpowiedzi. Ocena wynika ze stopnia opanowania materiału przez ucznia, poprawności odpowiedzi, umiejętności jasnego przekazania posiadanych wiadomości. kartkówka zapowiedziana lub niezapowiedziana przez nauczyciela, obejmuje podobnie jak przy odpowiedzi zakres materiału z trzech ostatnich lekcji. ytania są krótkie i sprecyzowane i sprawdzają stopień opanowania przez ucznia bieżącego materiału. Ocenę z kartkówki można poprawić (za zgodą nauczyciela) pisząc ją jeszcze raz z tej samej partii materiału. Ocena wpisywana jest jako kolejna w dzienniku. Termin poprawy ustala nauczyciel. test (sprawdzian) zapowiedziany przez nauczyciela minimum tydzień wcześniej, obejmuje swoim zakresem szerszy zakres tematyczny. oprzedzony jest lekcją powtórzeniową. Sprawdza on opanowanie przez ucznia wiadomości, informacji i umiejętności z omawianego zakresu. 5. Zasady zaliczania sprawdzianów i zadań klasowych przez uczniów nieobecnych w szkole w dniu weryfikowania wiedzy: wszystkie wskazane przez nauczyciela sprawdziany lub zadania klasowe, których uczeń nie pisał z powodu nieobecności, powinien napisać w dodatkowym terminie, wyznaczonym przez uczącego (w ciągu dwóch tygodni od powrotu ucznia do szkoły); jeśli uczeń nie stawi się w wyznaczonym terminie, nauczyciel ma prawo zweryfikować jego wiedzę z niezaliczonego materiału na pierwszej lekcji przedmiotu, na której uczeń będzie obecny (w formie odpowiedzi ustnej lub pisemnej); takie same zasady dotyczą możliwości poprawy oceny niedostatecznej z zadania klasowego lub sprawdzianu, ale uczeń samodzielnie musi zgłosić chęć poprawy oceny u nauczyciela przedmiotu w ciągu tygodnia od poinformowania o negatywnej nocie. Ocena z poprawy wpisywana jest w dzienniku jako kolejna. Jeśli uczeń z poprawy otrzymał drugą ocenę niedostateczną, to przy klasyfikacji traktuje się to jako jedną ocenę niedostateczną. 6. rogi procentowe ocen przy wystawianiu ocen z prac pisemnych: 98% - 100% - stopień celujący 90% - 97,99% - stopień bardzo dobry 75% - 89,99% - stopień dobry 11
50% - 74,99% - stopień 30% - 49,99% - stopień dopuszczający 0% - 29,99% - stopień niedostateczny 7. Uczniowi przysługuje jedno nieprzygotowanie (np.) w ciągu okresu bez podania przyczyny, z wyłączeniem zajęć, na których odbywają się klasówki. Uczeń zgłasza nieprzygotowanie na początku lekcji i fakt ten zostaje odnotowany przez nauczyciela w dzienniku za pomocą skrótu "np." 8. Ogólne kryteria ocen z historii: Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą i dodatkowo bierze udział w szkolnych konkursach lub bierze udział w ogólnopolskich zawodach na stopniu minimum miejskim. Wiedza ucznia wykracza w wyraźny sposób poza podstawy programowe. Uczeń prezentuje dociekliwość, wykorzystuje wiedzę z pokrewnych przedmiotów; Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który w pełni przyswoił wiedzę objętą podstawą programową; wykazuje zainteresowanie przedmiotem; wykorzystuje różne źródła wiedzy; starannie wykonuje dodatkowe zadania; aktywnie uczestniczy w lekcjach; Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który ma w zakresie wiedzy niewielkie braki, poprawnie rozwiązuje zadania o pewnym stopniu trudności i wymagające opanowania umiejętności przewidzianych programem; wykazuje aktywność na lekcjach; Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który wykazuje średnie opanowanie materiału przewidzianego programem; wiedza jest wyrywkowa i fragmentaryczna, nie łączy wydarzeń w logiczne ciągi; poprawnie wykonuje zadania przy pomocy nauczyciela, aktywność na lekcji jest sporadyczna; Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń który ma spore luki w wiadomościach objętych programem, przy czym mógłby je uzupełnić przy sporej pomocy nauczyciela, jest bierny na lekcji, przy pomocy nauczyciela jest w stanie wykonać proste zadania, wymagające podstawowych umiejętności; Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który notorycznie nie przygotowuje się do lekcji, nie rozumie i nie potrafi wykonać nawet przy pomocy nauczyciela prostych zadań; odznacza się brakiem systematyczności i chęci do nauki oraz biernością na lekcjach. 12