Czego możemy się nauczyć z produkcji neutralnych mezonów w eksperymencie ALICE?

Podobne dokumenty
Najgorętsze krople materii wytworzone na LHC

Marek Kowalski

Fizyka zderzeń relatywistycznych jonów

Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton

1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7.

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników

Wstęp do chromodynamiki kwantowej

r. akad. 2008/2009 V. Precyzyjne testy Modelu Standardowego w LEP, TeVatronie i LHC

Wyznaczanie efektywności mionowego układu wyzwalania w CMS metodą Tag & Probe

Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa

Fizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe

Oddziaływanie cząstek z materią

Reakcje jądrowe. X 1 + X 2 Y 1 + Y b 1 + b 2

Theory Polish (Poland)

Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej

Wszechświat czastek elementarnych

Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii

Oddziaływania elektrosłabe

2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424

Korekcja energii dżetów w eksperymencie CMS

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW

Pomiar energii wiązania deuteronu. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu

Jak działają detektory. Julia Hoffman

Cząstki i siły. Piotr Traczyk. IPJ Warszawa

Bozon Higgsa oraz SUSY

Struktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład III

Badanie właściwości przypadków produkcji dżet-przerwa w rapidity-dżet na Wielkim Zderzaczu Hadronów

Identyfikacja cząstek

Compact Muon Solenoid

Jak to działa: poszukiwanie bozonu Higgsa w eksperymencie CMS. Tomasz Früboes

Wstęp do oddziaływań hadronów

Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Oddziaływania słabe 4.IV.2012

Stany skupienia (fazy) materii (1) p=const Gaz (cząsteczkowy lub atomowy), T eratura, Tempe Ciecz wrzenie topnienie Ciało ł stałe ł (kryształ)

Fizyka do przodu Część 2: przegląd wyników z CMS

Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 5

Elementy Fizyki Jądrowej. Wykład 7 Detekcja cząstek

Pakiet ROOT. prosty generator Monte Carlo. Maciej Trzebiński. Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauki

Wszechświat czastek elementarnych

Struktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IV

Poszukiwania bozonu Higgsa w rozpadzie na dwa leptony τ w eksperymencie CMS

Jak działają detektory. Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych

VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki

Fizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak

Autoreferat. Adam Matyja. Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego PAN w Krakowie. Marzec 2019

Grzegorz Stefanek Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie Akademia Świętokrzyska w Kielcach

LHC i po co nam On. Piotr Traczyk CERN

Rozpraszanie elektron-proton

Reakcje jądrowe. kanał wyjściowy

Rejestracja cząstek o ukrytym powabie w eksperymencie STAR. Detection of particles with hidden charm in the STAR experiment

Promieniowanie kosmiczne składa się głównie z protonów, z niewielką. domieszką cięższych jąder. Przechodząc przez atmosferę cząstki

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ FIZYKI WYBÓR OPTYMALNEGO UKŁADU POMIAROWEGO DLA REJESTRACJI CZĄSTEK POWABNYCH W EKSPERYMENCIE ALICE NA LHC W CERN

WYKŁAD 8. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Oddziaływania słabe

Cząstki elementarne i ich oddziaływania III

Obserwacja Nowej Cząstki o Masie 125 GeV

Jądra o wysokich energiach wzbudzenia

Pomiar rozpadów Dalitz Hiperonów za pomocą spektrometrów HADES oraz PANDA. Jacek Biernat

Wielki Wybuch czyli podróż do początku wszechświata. Czy może się to zdarzyć na Ziemi?

Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej

WYKŁAD Wszechświat cząstek elementarnych. 24.III.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Masa W

WYKŁAD 13. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 5.I Hadrony i struny gluonowe

Fizyka cząstek elementarnych

Autoreferat. Jacek Otwinowski. Lipiec Imię i nazwisko: Jacek Otwinowski Adres: ul. Poznańska 10/69, Kraków, Polska

WSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK. Julia Hoffman (NCU)

Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych

Struktura porotonu cd.

SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA

Atmosfera ziemska w obserwacjach promieni kosmicznych najwyższych energii. Jan Pękala Instytut Fizyki Jądrowej PAN

Fizyka hadronowa. Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (dla których nie działa rachunek zaburzeń)

Struktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład V. spin protonu struktura fotonu

Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów.

Badanie wysokoenergetycznych mionów kosmicznych w detektorze ICARUS.

Wszechświat czastek elementarnych

Tomasz Szumlak WFiIS AGH 03/03/2017, Kraków

Jak działają detektory. Julia Hoffman

Elementy Fizyki Jądrowej. Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania

Z czego i jak zbudowany jest Wszechświat? Jak powstał? Jak się zmienia?

Atomowa budowa materii

th- Zakład Zastosowań Metod Obliczeniowych (ZZMO)

Podstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.

Cząstki elementarne i ich oddziaływania PROJEKT 2016 Obserwacja mezonów powabnych i dziwnych analiza danych zebranych w eksperymencie LHCb

Plazma Kwarkowo-Gluonowa

Pierwsze dwa lata LHC

Detektory. Kalorymetry : Liczniki Czerenkowa Układy detektorów Przykłady wielkich współczesnych detektorów Wybrane eksperymenty ostatnich lat

Marcin Kucharczyk Zakład XVII

FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych

kwarki są uwięzione w hadronie

czastki elementarne Czastki elementarne

WYKŁAD 5 sem zim.2010/11

WYKŁAD I Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Model Standardowy AD 2010

LEPTON TAU : jako taki, oraz zastosowania. w niskich i wysokich energiach. Zbigniew Wąs

Odkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r.

Rozpraszanie elektron-proton

WYKŁAD 6. Oddziaływania kolorowe cd. Oddziaływania słabe. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników

Czego już dowiedzieliśmy się dzięki Wielkiemu Zderzaczowi Hadronów LHC

Wykorzystanie symetrii przy pomiarze rozkładu kąta rozproszenia w procesie pp pp

V.6.6 Pęd i energia przy prędkościach bliskich c. Zastosowania

Oddziaływanie Promieniowania Jonizującego z Materią

Podróż do początków Wszechświata: czyli czym zajmujemy się w laboratorium CERN

Ćwiczenie LP2. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 25 października 2009

Analiza aktywacyjna składu chemicznego na przykładzie zawartości Mn w stali.

Transkrypt:

Czego możemy się nauczyć z produkcji neutralnych mezonów w eksperymencie ALICE? Adam Matyja Instytut Fizyki Jądrowej PAN, Kraków 28.03.2019 Motywacja Detektor ALICE Kalibracja Komory Projekcji Czasowej TPC Kalibracja Kalorymetru Elektromagnetycznego EMCal Neutralne mezony w zderzeniach pp, p-pb and Pb-Pb Widma produkcji Stosunek przekrojów czynnych / 0 i skalowanie m T Czynnik modyfikacji jądrowej R AA Przyszłe pomiary Korelacje fotonów produkowanych bezpośrednio z dżetami Podsumowanie

Chromodynamika kwantowa i stała sprzężenia S Teoria oddziaływań silnych Chromodynamika Kwantowa (QCD) Kwantowa teoria pola Ładunek kolorowy (1, 2, 3 lub R, G, B) Cząstki oddziałujące kolorowo: kwarki (6), antykwarki (6) i gluony (8) Trzy rodzaje wierzchołków oddziaływania Siła oddziaływania zależna od przekazu czteropędu biegnąca stała sprzężenia S PDG: PRD 98 (2018) 030001 Asymptotyczna swoboda duża skala energii, S < 1, obszar perturbacyjny, małe odległości Uwięzienie kwarków małe skala energii, S 1, obszar nie-perturbacyjny, duże odległości Q - Przekaz czteropędu 2019-03-28 Adam Matyja 2

Plazma kwarkowo-gluonowa (QGP) Uwięzienie koloru: kolorowe obiekty (kwarki i gluony) są uwięzione w białych hadronach Nie zaobserwowano ani swobodnych kwarków ani gluonów 1975 Collins i Perry, a następnie Cabibbo i Parisi postulują istnienie swobodnych partonów powyżej temperatury T 150 MeV ( 2 10 12 K) 1978 Shuryak po raz pierwszy używa nazwy plazma kwarkowo-gluonowa (Quark-Gluon Plasma, QGP) QGP mogła istnieć w ułamku pierwszej sekundy po Wielkim Wybuchu (< 10-6 s ) Obliczenia na sieciach przewidują gwałtowny wzrost liczby stopni swobody stanie QGP 2019-03-28 Adam Matyja 3

Ewolucja zderzenia ciężkich jonów 1. Warunki początkowe, np.: model Glaubera opisu jąder 2. Faza przedrównowagowa System osiąga lokalną równowagę termodynamiczną Twarde zderzenia 3. Ekspansja hydrodynamiczna 4. Hadronizacja a) Wymrożenie chemiczne Oddziaływania nieelastyczne zanikają Ustala się skład cząstek T ch 150 MeV b) Kinetyczne wymrożenie a) Ustają oddziaływania elastyczne b) Ustalają się czteropędy c) T fo 100 MeV 2019-03-28 Adam Matyja 4

Pierwsze sygnały plazmy kwarkowo-gluonowej Poszukiwania QGP od lat `80: Akcelerator Bevelac w Lawrence Berkeley Laboratory (LBL), Alternating Gragient Synchrotron (AGS) w Brookhaven National Laboratory (BNL), Super Proton Synchrotron (SPS) w CERN, Relativistic Heavy Ion Collider (RHIC) w BNL, Large Hadron Collider (LHC) w CERN. Przewidywanie tłumienia dżetów jako sygnatury QGP Gyulassy, Plumer: PLB 243 (1990) 432, Wang, Gyulassy: PRL 68 (1992) 1480. Odkrycie silnie oddziałującej QGP w eksperymentach na RHIC: STAR: NPA 757 (2005) 102, PHENIX: NPA 757 (2005) 184, PHOBOS: NPA 757 (2005) 28, BRAHMS: NPA 757 (2005) 1. STAR: PRL 91 (2003) 072304 Dżet skolimowana wiązka cząstek podążających w jednym kierunku 2019-03-28 Adam Matyja 5

Czynnik modyfikacji jądrowej R AA N coll = pp <T AA > ALICE: PRL 110 (2013) 082302 Illustuje efekt działania medium Zawiera efekty stanu początkowego jak i końcowego Stan początkowy: efekt Cronina, nuclear shadowing Efekty stanu końcowego: radiacyjne lub pochodzące od zderzeń straty energii R AA = 1 brak modyfikacji R AA < 1 tłumienie R AA > 1 wzmocnienie 2019-03-28 Adam Matyja 6

Skalowanie m T (masa poprzeczna) Proponowany empiryczny opis produkcji hadronów Bourquin, Gaillard, NPB 114 (1976) 334. Różniczkowy przekrój czynny w funkcji masy poprzecznej: E d3 σ dp 3 = C (m T + a) n hh m T = m 2 + p T 2 Stosunek przekrojów czynnych dla mezonów i 0 : R η/π 0 p T = R η/π 0 a + m η 2 + p T 2 a + m π 0 2 + p T 2 n PHENIX: PRC 75 (2007) 024909 AA Pozwala przewidzieć przekrój czynny na produkcje cząstek 2019-03-28 Adam Matyja 7

Dlaczego neutralne mezony? Dobrze znane i określone stany końcowe Produkcja mezonów o dużych pędach poprzecznych w zderzeniach pp jest opisywana przez pqcd Pozwalają na nałożenie ograniczeń na parametry modeli Niosą informację o ośrodku Testy skalowania m T (stosunek / 0 ) Rozwikłanie efektów stanu początkowego i końcowego (zderzenia pp, pa i AA) Stanowią główne źródło tła w analizach fotonów bezpośrednich i analizach dielektronowych AA pp 0 0 0 2019-03-28 Adam Matyja 8

Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) Francja Góry Jura Szwajcaria Lotnisko System Run 1 (2009-2013) Run 2 (2015-2018) pp s = 0.9, 2.76, 7, 8 TeV s = 5, 13 TeV p-pb s NN = 5.02 TeV s NN = 5.02, 8.16 TeV Pb-Pb s NN = 2.76 TeV s NN = 5.02 TeV Xe-Xe s NN = 5.44 TeV Lac Leman Jezioro Genewskie 2019-03-28 Adam Matyja 9

a. ITS SPD Pixel b. ITS SDD Drift c. ITS SSD Strip d. V0 and T0 e. FMD EMCal ZDC Detektor ALICE V0 Identyfikacja śladów (e, h ) PCM (, 0, ) < 0.9, 0 < < 2 TPC komora projekcji czasowej ITS detektor krzemowy EMCal + DCal (, 0, ) Kalorymetr elektromagnetyczny Tryger < 0.7, 80 o < < 187 o 0.22< <0.7, 260 < < 327, ITS DCal PHOS TPC Detektory śladowe rejestrują naładowane produkty rozpadu cząstek neutralnych ZDC PHOS (, 0, ) Kalorymetr na bazie kryształów PbWO 4 Tryger < 0.13, 260 o < < 320 o Rekonstrukcja wierzchołka Detektor mozaikowy ITS V0 and ZDC Wyznaczanie centralności Tryger 2019-03-28 Adam Matyja 10

System detekcji śladów = ITS + TPC 5 m 2.5 m 2.5 m TPC Time Projection Chamber Średnica Długość : 5 m 5 m Akceptancja: = 2, <0.9 Komory odczytu: 72 Liczba padów (3 rodzaje): 557 568 Pole dryfu: 400 V/cm Maksymalny czas dryfu: 92 s Centralna elektroda HV: 100 kv Gaz: Objętość aktywna: 90 m 3 Ne-CO 2 -N 2 : 85.7% - 9.5% - 4.8% ITS Inner Tracking System Układ 2 warstwy detektorów mozaikowych 2 warstwy detektorów dryfowych 2 warstwy detektorów paskowych Akceptancja: = 2, <0.9 2019-03-28 11

Kalibracja piedestałów Określenie elektronicznego piedestału Poziom szumów (szerokość maksimum) 0.7 ADC (700 e - ) Zero Suppression na poziomie elektroniki kompresja rozmiaru przypadków Kalibracja pulserem Czas dryfu Timing Martwe kanały i luźne druty RMS = 5.2 ns przesunięcie pozycji klastra o 140 m (niepewność systematyczna) Kalibracja laserowa Efekt E B (maks. 7 mm poprawka <1%) Pozycjonowanie (alignment) Prędkość dryfu Kalibracja kryptonowa Wzmocnienie gazowe Odpowiedź elektroniki J. Alme, AM et al., NIM A622 (2010) 316 Kalibracja TPC 2019-03-28 Adam Matyja 12

Kalibracja wzmocnienia TPC przy użyciu 83 Kr Cel: określić wzmocnienie gazowe dla każdego padu Procedura: Wstrzyknięcie radioaktywnego 83 Kr (Rb Kr* Kr) Rekonstrukcja klastrów przy pomocy dedykowanego algorytmu klasteryzacji Zebranie charakterystycznego spektrum Dopasowanie funkcji do głównego maksimum (41.6 kev) Poprawka na złe kanały i efekt brzegowy Współczynniki kalibracyjne Ustawienia różnych napięć HV dla wzmocnienia Potrzebna próbka danych: kilka 10 8 przypadków Kr Dokładność pozycji maksimum: << 1% (projekt: 1.5%) Procedura powtarzana co roku lub po zmianie elektroniki Rezultat: Względna zmiana wzmocnienia strona C Zdolność rozdzielcza 4.0 % Zmiana wzmocnienia Główne maksimum (41.6 kev) 2019-03-28 Adam Matyja 13

ALICE EMCal PPR, arxiv:1008.0413 [physics.ins-det](2010). EMCal PHOS Kalorymetry TPC ITS Moduł EMCal EMCal + DCal kalorymetr elektromagnetyczny Szaszłyk: Ołów (76 warstw) i scyntylator (77 warstw) Rozmiar wierzy: 6 cm 6 cm 24.6 cm 20 super-modułów (10 + 4 1/3 + 6 2/3) Akceptancja: 80 < < 187, < 0.7 (EMCal) Akceptancja: 260 < < 320, 0.22< <0.7 (DCal) Akceptancja: 320 < < 327, <0.7 (DCal) 428 cm od linii wiązki ~ 20 długości radiacyjnych Energetyczna zdolność rozdzielcza: E ( 4.8 0.8) E (11.3 0.5) E (1.7 0.3)%. PHOS spektrometer fotonowy Kryształy wolframianu ołowiu (PbWO 4 ) 3.5 64 56 kryształów o rozmiarze: 2.2 2.2 18 cm 3 Akceptancja: 250 < < 320, < 0.13 DCal Energetyczna zd. rodz: Odległość od IP: 4.6 m PHOS crystal /E = 1.3/E 3.6/ E 1.12 % 2019-03-28 Adam Matyja 14

Kalibracja EMCal Kalibracja energii Kalibracja fotodiod (APD) w laboratorium: dokładność 20% Kalibracja przy użyciu promieniowania kosmicznego (MIP): dokładność 10% Kalibracja w kawernie przy użyciu MIP z wiązki: dokładność 7% Kalibracja za pomocą masy niezmienniczej 2 fotonów z 0 : dokładność 3% Testy na wiązce nieliniowość energii w zakresie 20-100 GeV ok. 1%, 10% dla E<5 GeV Mapa kanałów odczytu Określenie dobrych, złych, martwych, szumiących i gorących kanałów odczytu Kalibracja czasowa Uwzględnia propagację sygnału w przewodach ( 600ns) i odpowiedź elektroniki Zderzenia pp co 25 ns Różnica w taktowaniu LHC (40 MHz) i EMCal (10 MHz) Brak synchronizacji na początku zbierania danych Zmiana ustawień desynchronizacji w trakcie zbierania danych Identyfikacja pile-up, niezbędna w kalibracji energii, pomocna przy mapie złych kanałów, stosowana w każdej analizie Kalibracja temperatury Czujniki temperatury lub system laserów Zmiana wzmocnienia APD o -2.1% na C Precyzja < 3 ns 2019-03-28 Adam Matyja 15

Efektywność kalibracji (Performance) Krzywe strat energii na jonizację bliskie krzywym teoretycznym Bethego-Blocha Zdolność rozdzielcza de/dx: 5.2 % dla pp (projektowana 5.5 %) 6.5% dla 0-5% centralnych zderzeń Pb-Pb Pędowa zdolność rozdzielcza < 2% dla p T < 10 GeV/c Granulacja kalorymetrów odwzorowana w szerokość maksimum mezonów 0 B. Abelev, AM et al. (ALICE), IJMP A29 (2014) 1430044 2019-03-28 Adam Matyja 16

Metody pomiaru neutralnych mezonów Metoda masy niezmienniczej: pary fotonów lub wewnętrzne konwersje elektrów h + (PHOS, EMCal) h ( e + e - ) + ( e + e - ) (PCM) Małe prawdopodobieństwo konwersji (~ 8.5 %) jest kompensowane przez dużą akceptancję. Rozpady Dalitza h * ( e + e - ) e + e - Metody hybrydowe (PHOS + PCM, EMCal +PCM) Metoda kształtu kaskady elektromagnetycznej (shower shape) Nałożenie kaskad pochodzących z Entries/N ev wysokopędowych 0 Dystrybucja konwersji Ilość materiału detektora znana z relatywną precyzją 4.5 % Długość radiacyjna X/X 0 = (11.4 0.5) % Int. J. Mod. Phys. A 29, 1430044 (2014) long 2 - Długa oś elipsy klastra S. Acharia, AM et al. (ALICE), EPJC 77 (2017) 339 2019-03-28 Adam Matyja 17

Metody klasteryzacji Algorytm V1 Scala komórki obok siebie powyżej progu energetycznego Kaskady el-mag. z 0 nakładają się dla p T > 6 GeV/c Algorytm V2 Scala komórki (powyżej progu energetycznego) obok siebie, aż napotka minimum Zakres p T <20 GeV/c Algorytm NxN Scala komórki obok siebie w kwadracie NxN z maksimum w środku Zakres p T <15 GeV/c Algorytm V1 z rozplątywaniem (unfolding) Bazuje na V1 Dzieli energię w komórce z nałożonymi kaskadami elektromagnetycznymi na bazie dopasowania profilu kaskady Zakres p T <25 GeV/c V1 NxN V2 V1 + UF 2019-03-28 Adam Matyja 18

Rekonstrukcja neutralnych mezonów Masa niezmiennicza M E E2(1 cos Tło kombinatoryczne oszacowane metodą mieszania przypadków Otrzymanie przypadków sygnałowych (eksponenta + Gauss) i parametryzacja tła rezydualnego (wielomian) Poprawki bazujące na MC i danych Łączenie rezultatów pochodzących z różnych metod 2 1 12 ) Neutralne mezony są rekonstruowane Przy różnych energiach zderzenia W różnych systemach (pp, p-pb, Pb-Pb) Poprzez różne metody (detektory) W szerokim zakresie p T Dobra zgodność pomiędzy metodami pozwala na połączenie rezultatów 2019-03-28 Adam Matyja 19

Widma neutralnych mezonów w zderzeniach pp Nowy rezultat widma 0 przy energii s = 5 TeV Mezony 0 i rekonstruowane w szerokim zakresie p T (0.3< p T <40 GeV/c) Potęgowe zachowanie dla dużych p T PYTHIA 8.2 Monash 2013 MC opisuje dane, lecz dla średnich p T przeszacowane przewidywania dla wyższych energii Aktualizacja FF dla 0 (DSS14) z uwzględnieniem rezultatów ALICE Obliczenia NLO przeszacowują dane o 20% - 60% dla 0 i 50 % - 100 % dla Pożądana aktualizacja funkcji fragmentacji (jak zostało uczynione dla pionów i kaonów) 0.9, 7 TeV: B. Abelev, AM et al. (ALICE) PLB 717(2012) 162. 2.76 TeV: B.Abelev, AM et al. (ALICE) EPJC 74 (2014) 3108; S.Acharya, AM et al. (ALICE) EPJC 77 (2017) 339. 8 TeV: S.Acharya, AM et al. (ALICE) EPJC 78 (2018) 263 NLO: PRD 91 (2015) 1, 014035 2019-03-28 Adam Matyja 20

Produkcja mezonów w p-pb przy s NN = 5.02 TeV Szeroki zakres p T : 0.3 < p T < 20 GeV/c ( 0 ) 0.7 < p T < 20 GeV/c ( ) EPOS3: K.Werner et al., PRC89 (2014) 064903. VISHNU: C.Shen at al., PRC95 (2017) 014906. CGC: T.Lappi et al., PRD88 (2013) 114020. S.Acharya, AM et al. (ALICE) EPJ C78 (2018) 624 Dane opisane przez funkcję Tsallisa Model EPOS3 opisuje spektrum 0 w całym zakresie Spektrum odtworzone dla p T < 4 GeV/c Model VISHNU (hydro) opisuje niskopędowy obszar Dobry opis widma 0 przy pomocy obliczeń NLO pqcd, lecz zawodzą dla dla dużych p T 2019-03-28 Adam Matyja 21

Produkcja mezonów w różnych klasach centralności p-pb przy s NN = 5.02 TeV NSD p-pb0-100%: EPJ C78 (2018) 624 Widma mezonów 0 i zmierzone w 4 klasach geometrii zderzenia Rozszerzony zakres p T do 40 GeV/c przy pomocy danych z trygerem PHOS 2019-03-28 Adam Matyja 22

Porównanie z modelami Oba generatory MC: DPMJet i EPOS-LHC niedoszacowują dane dla dużych p T dla każdej klasy centralności Dane przy niskich p T lepiej opisane przez EPOS-LHC niż DPMJet 2019-03-28 Adam Matyja 23

Widma neutralnych mezonów w Pb-Pb przy s NN = 2.76 i 5.02 TeV S.Acharya, AM et al. (ALICE) PRC98 (2018) no.4, 044901 Rozszerzony zakres do p T = 20 GeV/c dla 0 przy s NN = 2.76 TeV w porównaniu do B.Abelev, AM et al. (ALICE) PLB EPJ C74 (2014) 3108 Pierwszy pomiar widma produkcji mezonu w zderzeniach Pb-Pb na LHC Nowy rezultat widm 0 w kilku klasach centralności przy s NN = 5.02 TeV w zakresie 0.4 < p T < 30 GeV/c Dobry opis obszaru małych p T, zły opis lub brak opisu dla wysokich p T 2019-03-28 Adam Matyja 24

EPJC 78 (2018) 263 Stosunek / 0 i skalowanie m T EPJC 77 (2017) 5,339 C = 0.455 0.006 (stat) 0.014 (sys) C = 0.457 0.013 (stat) 0.018 (sys) PRC98 (2018) no.4, 044901 Uniwersalny charakter stosunku / 0 dla różnych systemów i energii Stała wartość powyżej p T = 3.5 GeV/c Stosunek dobrze opisany przez obliczenia NLO podczas gdy źle opisywane są pojedyncze spektra Pierwsza obserwacja łamania skalowania m T Statystyczna znaczącość 6.2σ poniżej 3.5 GeV/c dla zderzeń pp przy s = 8 TeV Wskazówka odchylenia od zachowania jak w pp dla średnich p T w 0-10 % centralnych zderzeniach Pb-Pb przy s NN = 2.76 TeV Duże znaczenie precyzyjnych pomiarów 2019-03-28 Adam Matyja 25

Stosunek / 0 w p-pb przy s NN = 5.02 TeV EPJ C78 (2018) no.8, 624 C = 0.483 0.015 (stat) 0.015 (sys) Łamanie skalowania m T przy niskich p T Podobny trend widoczny w modelach HIJING, DPMJet i skalowania m T Dobry opis danych przez modele hydrodynamiczne VISHNU i EPOS3 dla niskich p T Jednak EPOS3 przeszacowuje stosunek dla dużych p T (odbicie niedoskonałości opisu widma ) Brak zależności od centralności Różnica pomiędzy stosunkiem / 0 and K / dla małych p T 2019-03-28 Adam Matyja 26

Czynnik modyfikacji jądrowej Bardzo duże tłumienie (R AA ~ 0.1) w centralnych zderzeniach Pb-Pb powyżej p T 3 GeV/c Formowanie gorącej i gęstej materii QCD Zależność od centralności Podobne tłumienie dla dwu energii zderzenia Pb-Pb Zgodne z jednością powyżej 2 GeV/c dla p-pb tłumienie jest efektem stanu końcowego, a nie początkowego Podobne tłumienie dla 0 i dla dużych pędów tłumienie na poziomie partonowym, a nie hadronowym Zgodność rezultatów neutralnych mezonów z naładowanymi hadronami 2019-03-28 Adam Matyja 27

Zależność R AA od energii zderzenia s NN dla 0 Podobny kształt R AA ( 0 ) dla s NN = 2.76 TeV i s NN = 200 GeV Im wyższa energia zderzenia tym większe tłumienie Tłumienie zaczyna się pomiędzy s NN = 17.3 GeV i s NN = 39 GeV ALICE: EPJC 74 (2014) 10, 3108 PHENIX: PRL 109 (2012) 152301 PHENIX: PRL 101 (2008) 232301 WA98: PRL 100 (2008) 242301 2019-03-28 Adam Matyja 28

R AA dla neutralnych mezonów w Pb-Pb przy s NN =2.76 TeV Modele Vitev oraz Djordjevic opisują obie centralności dla 0 Model NLO DCZ opisuje tłumienie w centralnych zderzeniach Pb-Pb dla 0 ale powyżej pomiarów Model WHDG poniżej pomiarów Modele NLO DCZ i WHDG najprawdopodobniej mają za mały lub zbyt duży wkład od gluonów w stosunku do kwarków 2019-03-28 Adam Matyja 29

R AA dla mezonów 0 w Pb-Pb przy s NN = 5.02 TeV Djordjevic: PRC94 (2016) 044908 Straty energii w ewoluującej plazmie QGP o skończonym rozmiarze Vitev: PRD93 (2016) 074030 Teoria Soft-Collinear Effective Theory dla propagacji dżetów w materii Dość dobry opis modelowy Odtworzona zależność od centralności 2019-03-28 Adam Matyja 30

Czynnik modyfikacji jądrowej Q pa w zależności od centralności w p-pb ZNA: >8.7, Pb side V0A: 2< <5.1, Pb side CL1: <1.4 ZNA V0A CL1 Brak silnej zależności od centralności dla estymatora ZNA Silna i podobna zależność dla estymatorów V0A i CL1 Silna zależność Q pa od rapidity gap do estymatora centralności 2019-03-28 Adam Matyja 31

Czynnika modyfikacji jądrowej Q pa w zależności od typu cząstki h : PRC91 (2015) 064905 D0: JHEP 1608 (2016) 078 ZNA centralne V0A centralne CL1 centralne ZNA peryferyczne V0A peryferyczne CL1 peryferyczne Podobny trend dla mezonów 0 and dla każdej klasy centralności i estymatora Wzmocnienie około p T 3 GeV/c dla h (protony?) Mezony D 0 zgodne z neutralnymi mezonami 2019-03-28 Adam Matyja 32

Zależność R AA od typu cząstki Podobny poziom tłumienia powyżej p T 10 GeV/c Podobne tłumienie dla neutralnych pionów i naładowanych hadronów Hierarchia w tłumieniu (R AA (D)>R AA ( )) przy niskich p T? Rekombinacja? Różne masy kwarków? Różna siła kolektywnego wypływu (flow)? 2019-03-28 Adam Matyja 33

Perspektywy pomiaru neutralnych mezonów w zderzeniach pp przy energii s = 13 TeV Rekonstrukcja małej podpróbki danych z roku 2015 Bez niektórych kalibracji Metody: EMCal, PHOS, PCM Pełna próbka (x20) pozwoli na bardzo precyzyjne pomiary możliwe pomiary mezonów i 2019-03-28 Adam Matyja 34

Korelacje foton-dżet Mechanizm produkcji przypadków foton dżet Rozpraszanie Comptona (dominuje na LHC) Anihilacja Fotony nie oddziałują silnie E E parton E jet dobre oszacowanie energii dżetu Badania fragmentacji dżetów w medium z lepszym oszacowaniem energii dżetu oraz mniejszymi niepewnościami Ale mniejsza statystyka z powodu stałej elektrosłabej Kalibracje w toku symulacje dla: L = 7 pb -1 Topologia 1: dżet rekonstruowany tylko z naładowanych cząstek w TPC, foton w EMCal Topologia 2: dżet rekonstruowany z neutralnych (EMCal) i naładowanych (TPC) cząstek, foton w DCal lub PHOS Realne wydajności rekonstrukcji 10 4 przypadków dla Topologii 1 powyżej p T = 20 GeV/c 4 10 3 przypadków dla Topologii 2 powyżej p T = 20 GeV/c Grant NCN: DEC-2012/05/D/ST2/00855 Kierownik: Adam Matyja Rozpraszanie Comptona Anihilacja 2019-03-28 Adam Matyja 35

Przewidywania dla korelacji foton-dżet Obszar p T jet < 10 GeV/c zdominowany przez fałszywe dżety Drugie maksimum dla r jet, 0.2 Zarówno zwiększenie pędu fotonu jak i dżetu redukuje przyczynek od fałszywych dżetów Podwyższenie wymagania na pęd cząstek składowych dżetu również redukuje niepożądany przyczynek lecz tracimy możliwość studiowania miększej fragmentacji Zwiększenie parametru rozdzielczości R jet skutkuje miększą fragmentacją 2019-03-28 Adam Matyja 36

Podsumowanie Neutralne mezony zostały zmierzone w eksperymencie ALICE w bardzo dużym zakresie p T. Pomiary neutralnych mezonów pozwalają testować modele inspirowane pqcd oraz parametryzacje funkcji gęstości partonów i funkcji fragmentacji Przewidywania NLO pqcd powyżej zmierzonego przekroju czynnego na produkcję mezonów 0 (o 20-60%) i (o 50-100%). Po raz pierwszy zaobserwowano znaczące łamanie skalowania m T dla p T <3 GeV/c w zderzeniach pp, p-pb i Pb-Pb. Widma mezonów 0 (i ) zmierzone w Pb-Pb przy s NN =2.76 i 5.02 TeV Podobne R AA ( 0 ) dla dwóch energii, Duże tłumienie formowanie gorącej i gęstej materii, Modele Vitev i Djordjevic odtwarzają centralność i zależność od p T. Porównanie R AA i R pa wskazuje, że tłumienie produkcji neutralnych mezonów jest efektem stanu końcowego. Czynnik modyfikacji jądrowej Q pa w zderzeniach p-jądro jest podobny dla mezonów 0, i D, a w przypadku zderzeń jądro-jądro R AA ( ) < R AA (D). Perspektywy precyzyjnych pomiarów widm produkcji neutralnych mezonów i funkcji fragmentacji partonów w dżety dla zderzeń pp przy energii s = 13 TeV są bardzo obiecujące. Bardzo dobra kalibracja przekłada się na precyzyjne wyniki pomiarów! 2019-03-28 Adam Matyja 37

Backup 2019-03-28 Adam Matyja 38

Historia lekkich, neutralnych mezonów 1935 Hideki Yukawa zaproponował mezony jako cząstki niosące oddziaływania silne 1947 odkrycie naładowanych pionów przez C. F. Powell a w eksperymencie promieniowania kosmicznego 1950 potwierdzenie istnienia neutralnych mezonów 0 poprzez rozpad na dwa fotony 1961 odkrycie mezonu na akceleratorze Bevatron LBNL w rozpadzie na + - 0 1961 wprowadzienie Scieżki Ośmiokrotnej Gell-Mann w celu uszeregowania różnych odkrywanych cząstek 1964 model kwarków Gell-Mann i Zweig 1973 pierwszy pomiar różniczkowego przekroju czynnego mezonu 0 (CERN, Intersecting Storage Ring, ISR) 1976 pierwszy pomiar widma produkcji mezonu (CERN, ISR) Mezony pseudoskalarne: J PC = 0 -+ 2019-03-28 Adam Matyja 39

Faktoryzacja przekroju czynnego h 1 h 2 h X E d3 σ dp 3 = f a h 1 (x 1, μ 2 FI ) f b h2 (x 2, μ 2 FI ) D h c(z c, μ 2 FF ) dσ ab cx (x 1, x 2, μ 2 R, Q2 ) a,b,c Twierdzenie o faktoryzacji pozwala na rozdzielenie członów perturbacyjnych od nieperturbacyjych f a/h (x, 2 FI) funkcje gęstości partonów (PDF) opisują strukturę hadronów, D h/c (z, 2 FF) funkcje fragmentacji (FF) partonów w hadron ^ ab cx (x 1,x 2, 2 R,Q 2 ) przekrój czynny na poziomie partonowym Q przekaz czteropędu skala faktoryzacji lub renormalizacji x = p L i / p Lh stosunek pędu partonu i do pędu hadronu z = p h /p i stosunek pędu hadronu powstałego z partonu do pędu partonu 2019-03-28 Adam Matyja 40

Kalibracja Kr systematyka wewnętrzna Radialna Azymutalna OROC IROC krótkie średnie długie Efekt brzegowy poprawiany w fazie korekcji Sektor-po-sektorze Kształt histogramów odwzorowuje mechaniczną deformację płaszczyzny padów 2019-03-28 Adam Matyja 41

Pomiar centralności w zderzeniach Pb-Pb Obserwable przy wyznaczaniu centralności Krotność cząstek naładowabych w VZERO Energia w kalorymetrze ZDC SPD do badania systematyki Liczba źródeł cząstek f N part + (1 - f) N coll Liczba cząstek pochodzących z każdego źródła zadana przez ujemny rozkład dwumianowy (, ) Dopasoanie modelu Glaubera do przekroju czynnego 100% wydajność trygera Zaniedbywalne tło opis ~ 90% całkowitego przekroju czynnego z INEL NN = 64 5 mb < 1% zgodność (0-70%) N part z dopasowaniem Glauber 3.5 % zderzeń peryferycznych (>70%) Klasy centralności zdefiniowane odpowiednio dla nieelastycznego przekroju czynnego w zderzeniach Pb-Pb Phys. Rev. C 88, 044909 (2013) 2019-03-28 Adam Matyja 42

Shower shape 2019-03-28 Adam Matyja 43

0 production spectrum in pp @ 5 TeV comparison 2019-03-28 Adam Matyja 44

Tsallis Functions Hagedorn Power law Two Component Model (TCM) 2019-03-28 Adam Matyja 45