Jak pomóc dziecku w wyborze szkoły i zawodu? Zamość, 1 kwietnia 2019 r. 1
ul. Okrzei 24 22-400 Zamość 84 639 56 99; 84 639 07 09 http://pppnr1zamosc.pl e-mail:pppnr1@pppnr1.enetia.pl 2
Pomoc uczniowi w wyborze szkoły i zawodu obejmuje 4 obszary: 1. Poznawanie własnych zasobów. 2. Świat zawodów i rynek pracy. 3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie. 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych. 3
Poznawanie własnych zasobów 1. Stan zdrowia. 2. Zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe. 3. Własne ograniczenia. 4. Aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju. 5. Hierarchia wartości. 4
Świat zawodów i rynek pracy 1. Wyszukiwanie i analizowanie informacji na temat zawodów oraz charakteryzowanie wybranych zawodów. 2. Porównywanie własnych zasobów i preferencji z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców. 3. Wyjaśnianie zjawisk i trendów zachodzących na współczesnym rynku pracy. 5
Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie 1. Analizowanie oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, z wykorzystaniem dostępnych źródeł informacji. 2. Analizowanie kryteriów rekrutacyjnych do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów. 3. Określanie znaczenia uczenia się przez całe życie. 6
Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych 1. Dokonywanie wyboru dalszej ścieżki edukacyjnozawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym. 2. Określanie celów i planów edukacyjnozawodowych, z uwzględnieniem własnych zasobów. 3. Planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, z uwzględnieniem konsekwencji podjętych wyborów. 7
8
Dlaczego należy wspierać ucznia w wyborze szkoły i zawodu? Globalizacja oraz wyzwania stawiane przez szybko zmieniającą się rzeczywistość /na rynku pracy/ powodują, że edukacja bardziej niż kiedykolwiek powinna wyposażyć młodego człowieka nie tylko w wiedzę, ale też powinna koncentrować się na rozwoju osobowości, umożliwiającej mu szybką adaptację do zmian. 9
Po co? Okres adolescencji to czas kształtowania się tożsamości ucznia, to most, po którym przechodzi od beztroskiego dzieciństwa do odpowiedzialnej dorosłości, po czym musi podjąć jedną z pierwszych ważnych decyzji życiowych wybór zawodu. Przeżywając szereg rozterek, uczeń wymaga... wsparcia, zrozumienia, akceptacji. 10
KTO? 11
Pierwszymi doradcami dziecka są rodzice. 80% spośród badanych uczniów /B.Wojtasik/ wskazuje na rodziców, jako najlepszych doradców. Najczęściej najpierw wskazywana jest matka, potem ojciec, dopiero później wychowawca klasy lub kolega/koleżanka. Profesjonalni doradcy zawodowi, psycholodzy, pedagodzy byli przez uczniów wybierani na ostatnim miejscu. 12
Wpływ rodziców może być pozytywny, jak też negatywny. 13
Rodzic partnerem Wpływ pozytywny polega na udzielaniu porad albo sugestii, co do wyboru zawodu. Rodzice mogą, życzliwie odnosząc się do wybranej profesji, wzmacniać dziecko i utwierdzać je w podjętej decyzji. 14
Rodzic dyrektywny lub liberalny Negatywny wpływ to zniechęcanie, pouczanie, krytykowanie wybranego zawodu. Rodzice nie zawsze są obiektywni, zdarza się, że nierealnie oceniają uzdolnienia swoich dzieci, a nawet doradzają im zawody, które przewyższają ich możliwości. 15
Jak rodzic może wspierać dziecko w wyborze drogi kształcenia? 1. Uświadomienie sobie, jak postrzega swoją rolę w tym trudnym procesie i czy docenia jej znaczenie dla przyszłych losów dziecka. 2. Obserwacja dziecka w różnych sytuacjach życiowych, od najwcześniejszych lat życia. 3. Wspieranie, a nie wyręczanie dziecka w dokonywaniu ciągłych wyborów (dzieci uczą się podejmować decyzje przez podejmowanie decyzji a nie przez słuchanie poleceń). 16
Jak rodzic może wspierać dziecko w wyborze drogi kształcenia? 4. Nauka otwartości i elastyczności na nowe doświadczenia życiowe, a nie trzymanie się sztywno dokonanych wyborów. 5. Zachęcanie dziecka do aktywności w rozwijaniu swojej tożsamości poprzez samoobserwację, samointerpretację /poprzez zadawanie pytań/. 6.Optymizm, przyzwolenie na popełnianie błędów, umiejętność radzenia sobie z porażką. 17
18
List do rodziców Wyjaśnia, w jaki sposób rodzice mogą pomóc swojemu dziecku w wyborze szkoły i zawodu. Podaje szereg informacji o dostępnych szkołach i roli poradni. Udziela pomocy w rozpoznawaniu i przełamywaniu stereotypów (np. dotyczących kształcenia zawodowego). 19
Rola doradcy zawodowego w szkole Doradztwo zawodowe powinno być wkomponowane w cały proces dydaktyczno-wychowawczy, a więc winno odbywać się na wszystkich zajęciach szkolnych. Zadania z zakresu doradztwa zawodowego realizuje nauczyciel, wychowawca, pedagog, szkolny doradca zawodowy. 20
Rola doradcy zawodowego w szkole FACYLITATOR Osoba, której zadaniem jest czynny udział w udrażnianiu procesu komunikacji między osobami bądź grupami, w celu osiągnięcia wspólnego rozwiązania. 21
Rola doradcy zawodowego w szkole ANIMATOR Człowiek zachęcający do jakiegoś działania, pobudzający, aktywny w danej dziedzinie i wzbudzający nią zainteresowanie innych. 22
Rola doradcy zawodowego w szkole PREKURSOR Osoba, która w danej dziedzinie wyprzedza innych, zwiastuje nowy kierunek, okres. 23
Rola doradcy zawodowego w szkole LIDER Osoba lub organizacja przewodząca, stojąca na czele danej grupy. Ludzie lub organizacje same chcą go naśladować oraz łatwo poddają się jego przywództwu. 24
Rola doradcy zawodowego w szkole OSOBA PRACUJĄCA NAD BIOGRAFIĄ Zna historię ucznia, jego biografię np. wychowawca. 25
Rola Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Działania adresowane do uczniów Badania predyspozycji zawodowych - zainteresowań, uzdolnień, cech osobowości (czynników gwarantujących trafny wybór zawodu) dla osób niezdecydowanych; Wsparcie dla uczniów przewlekle chorych, mających ograniczenia zdrowotne w wyborze szkoły i zawodu; Punkt informacji o zawodach, szkołach; Pomoc w zmianie szkoły. 26
Rola Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Działania adresowane do rodziców Konsultacje i spotkania prelekcje w ramach spotkań z rodzicami oraz prowadzenie punktów konsultacyjnodoradczych w szkole. Porady zawodoznawcze po badaniach uczniów w poradni. 27
Rola Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Działania adresowane do nauczycieli Szkoleniowe rady pedagogiczne - Jak prowadzić doradztwo zawodowe w szkole? Porady i konsultacje dla nauczycieli, wychowawców klas. 28
29
Dziękuję za uwagę. Urszula Juszczak psycholog, doradca zawodowy 30
ul. Okrzei 24 22-400 Zamość 84 639 56 99; 84 639 07 09 http://pppnr1zamosc.pl e-mail:pppnr1@pppnr1.enetia.pl 31