STUDIA PRAWNICZE. Postępowanie karne

STUDIA PRAWNICZE

STUDIA PRAWNICZE Postępowanie karne

W sprzedaży: J. Skorupka (red.) KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO. KOMENTARZ, wyd. 2 Komentarze Kodeksowe M. Królikowski, R. Zawłocki PRAWO KARNE, wyd. 2 Studia Prawnicze KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO ORAZ USTAWY TOWARZYSZĄCE, wyd. 2 Teksty Ustaw Becka L. Gardocki PRAWO KARNE, wyd. 19 Podręczniki Prawnicze A. Grześkowiak, K. Wiak PRAWO KARNE, wyd. 5 Skrypty Becka J. Zagrodnik, L. Wilk PRAWO I PROCES KARNY SKARBOWY, wyd. 2 Studia Prawnicze

Autorzy dr Katarzyna T. Boratyńska dr Łukasz Chojniak dr Wojciech Jasiński Postępowanie karne 2. wydanie zmienione WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2016

Propozycja cytowania: K.T. Boratyńska, Ł. Chojniak, W. Jasiński, Postępowanie karne, wyd. 2, Nb. 88, Warszawa 2016 Poszczególne rozdziały opracowali: Katarzyna T. Boratyńska: Rozdział I, II, V, VII, VIII, XVI Łukasz Chojniak: Rozdział III, VI, XIII XV, XVII Wojciech Jasiński: Rozdział IV, IX XII Wydawca: Aneta Flisek Wydawnictwo C.H.Beck 2016 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00 203 Warszawa Skład i łamanie: Marta Świerk Druk i oprawa: Totem, Inowrocław ISBN 978-83-255-8713-0 ISBN 978-83-255-8714-7

Przedmowa Podręcznik Postępowanie karne w sposób kompleksowy, zwięzły i przystępny omawia wszystkie najważniejsze zagadnienia dotyczące polskiego procesu karnego. Opracowanie uwzględnia aktualny stan prawny ukształtowany przede wszystkim ustawą z 11.3.2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 437) o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, która odwróciła zasadniczy nurt wcześniejszej reformy procesu karnego, która weszła w życie 1.7.2015 r. W publikacji położono nacisk na przedstawienie przebiegu postępowania karnego i praktycznych aspektów funkcjonowania prawa karnego procesowego, przez co ograniczone zostały rozważania o charakterze teoretycznym. Nie oznacza to jednak zaniechania przedstawienia dorobku teoretycznego doktryny prawa karnego procesowego. Oczywiste jest bowiem, że wiedza teoretyczna jest niezbędna każdemu prawnikowi, w tym także praktykom. Aby jednak zawarte w podręczniku informacje okazały się użyteczne muszą one zostać właściwie wyselekcjonowane oraz jasno przekazane. Taki też trud podjęli Autorzy niniejszego opracowania. Podręcznik skierowany jest przede wszystkim do studentów studiów prawniczych. Z powodzeniem jednak może służyć także jako pomoc do nauki podstaw procesu karnego na innych kierunkach studiów. Opracowanie może okazać się również pomocne dla absolwentów studiów prawniczych przygotowującym się do egzaminu na aplikacje prawnicze, jak i aplikantów w trakcie ich nauki. Ufamy, że sięgną po nie także inne osoby, które z racji swojego zawodu czy zainteresowań chcą uzyskać wiedzę dotyczącą polskiego prawa karnego procesowego. Opracowanie drugiego wydania niniejszego podręcznika stało się konieczne w związku z daleko idącymi zmianami w polskim procesie karnym, jakie nastąpiły w 2016 r. Mamy nadzieję, że Czytelnicy przyjmą to wydanie równie życzliwie jak pierwsze oraz, że okaże się ono wartościową pomocą w zgłębianiu wiedzy o polskim procesie karnym na różnych etapach ich prawniczego rozwoju. Autorzy

Spis treści Przedmowa... Wykaz skrótów... V XV Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 1 1. Wprowadzenie... 1 2. Definicja procesu karnego... 7 3. Funkcje procesu karnego... 9 4. Cele procesu karnego... 10 5. Przedmiot procesu karnego... 19 6. Uczestnicy procesu karnego... 22 7. Tryby i stadia procesu karnego... 23 8. Źródła prawa karnego procesowego... 25 9. Obowiązywanie przepisów prawa karnego procesowego w miejscu i czasie... 26 Rozdział II. Zasady procesowe... 30 10. Definicja i podział zasad procesowych... 30 11. Zasada prawdy materialnej... 32 12. Zasada obiektywizmu... 36 13. Zasada domniemania niewinności i reguła in dubio pro reo... 38 14. Zasada prawa do obrony... 43 15. Zasada swobodnej oceny dowodów... 49 16. Zasada ścigania z urzędu... 52 17. Zasada skargowości... 54 18. Zasada legalizmu... 56 19. Zasada kontradyktoryjności i inkwizycyjności... 59 20. Zasada bezpośredniości... 64 21. Zasada jawności... 68 Rozdział III. Przesłanki procesowe... 74 22. Uwagi ogólne o dopuszczalności postępowania karnego... 74 23. Przesłanki procesowe... 75 24. Umorzenie restytucyjne na podstawie art. 59a KK... 83 25. Skutki prowadzenia postępowania z naruszeniem art. 17 KPK... 86

VIII Spis treści Rozdział IV. Sąd... 88 26. Uwagi ogólne... 88 27. Właściwość sądu... 93 I. Właściwość i jej rodzaje... 93 1. Właściwość rzeczowa sądu... 96 2. Właściwość funkcjonalna sądu... 100 3. Właściwość miejscowa sądu... 101 4. Właściwość z łączności spraw... 106 5. Właściwość z delegacji... 109 II. Badanie właściwości przez sąd... 115 III. Spory o właściwość... 118 IV. Skutki procesowe naruszenia przepisów o właściwości sądu... 119 28. Skład sądu... 120 29. Wyznaczanie składu orzekającego w sprawach karnych... 124 30. Wyłączenie sędziego... 127 I. Uwagi ogólne... 127 II. Wyłączenie sędziego z mocy prawa art. 40 KPK (iudex inhabilis)... 129 III. Wyłączenie sędziego z mocy orzeczenia sądu art. 41 1 KPK (iudex suspectus)... 132 IV. Tryb wyłączenia sędziego... 133 V. Skutki procesowe niewyłączenia sędziego podlegającego wyłączeniu... 136 Rozdział V. Strony procesowe, pełnomocnicy oraz inni uczestnicy postępowania... 137 31. Pojęcie i kategorie stron... 137 32. Organizacja i zasady działania prokuratury... 141 I. Organizacja prokuratury... 141 II. Zasady działania prokuratury... 142 33. Oskarżyciel publiczny... 145 I. Uwagi ogólne... 145 II. Organy uprawnione do sprawowania funkcji oskarżyciela publicznego... 146 III. Obowiązki i uprawnienia oskarżyciela publicznego... 147 IV. Tryb wyłączenia prokuratora innych osób prowadzących postępowanie przygotowawcze oraz oskarżyciela publicznego... 149 34. Pokrzywdzony... 151 35. Oskarżyciel posiłkowy... 159 I. Oskarżyciel posiłkowy uboczny... 159 II. Oskarżyciel posiłkowy samoistny (subsydiarny)... 163 36. Oskarżyciel prywatny... 167 I. Uwagi wprowadzające... 167 II. Udział prokuratora w sprawach ściganych z oskarżenia prywatnego... 169

Spis treści IX 37. Oskarżony... 170 I. Uwagi ogólne... 170 II. Prawa oskarżonego... 172 III. Obowiązki oskarżonego... 181 38. Obrońca... 185 I. Status prawny obrońcy... 185 II. Ustanowienie obrońcy... 189 III. Ustanie stosunku obrończego... 190 39. Pełnomocnik... 191 40. Przedstawiciel społeczny... 194 Rozdział VI. Czynności procesowe... 196 41. Uwagi ogólne... 196 42. Podejmowanie decyzji procesowych... 198 I. Rozprawa i posiedzenie jako forum podejmowania decyzji procesowych... 198 II. Narada i głosowanie... 203 III. Orzeczenia, zarządzenia i polecenia... 203 43. Komunikowanie organowi procesowemu stanowiska stron... 209 44. Terminy... 210 I. Terminy zawite... 212 II. Terminy prekluzyjne... 214 III. Terminy instrukcyjne... 214 IV. Obliczanie terminów... 215 45. Doręczenia... 217 I. Doręczenie bezpośrednie... 219 II. Doręczenie pośrednie... 220 III. Doręczenie zastępcze... 221 46. Utrwalanie czynności procesowych... 222 I. Notatki urzędowe... 223 II. Protokoły... 224 III. Stenogramy... 229 IV. Rejestracja dźwięku i obrazu... 229 V. Problemy związane z protokołowaniem czynności procesowych... 230 47. Przeglądanie akt i sporządzanie odpisów... 231 48. Odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt... 238 Rozdział VII. Dowody... 243 49. Pojęcie dowodu i przedmiot dowodzenia... 243 I. Pojęcie dowodu... 243 II. Przedmiot dowodzenia... 244 50. Ułatwienia dowodowe (surogaty dowodzenia)... 246 51. Podział dowodów... 248 52. Inicjatywa dowodowa. Wniosek dowodowy... 251 53. Zakazy dowodowe... 258

X Spis treści 54. Osobowe źródła dowodowe... 270 I. Oskarżony... 270 II. Świadek... 273 III. Biegły... 284 IV. Specjaliści... 287 V. Wywiad środowiskowy i badanie osoby oskarżonego... 287 55. Przeprowadzanie dowodów z osobowych źródeł dowodowych... 290 I. Przesłuchanie... 290 II. Konfrontacja i okazanie... 296 III. Opinia biegłego... 297 IV. Obserwacja psychiatryczna... 301 V. Udział biegłych w zastosowaniu środków zabezpieczających.. 303 VI. Opinia prywatna... 303 56. Oględziny. Otwarcie zwłok. Eksperyment procesowy... 304 57. Dowodowe czynności poszukiwawcze... 306 I. Zatrzymanie rzeczy i przeszukanie... 306 II. Wydawanie korespondencji, przesyłek i bilingów... 309 III. Kontrola i utrwalanie rozmów... 310 Rozdział VIII. Środki przymusu... 317 58. Uwagi ogólne... 317 59. Zatrzymanie... 319 I. Rodzaje zatrzymania... 319 II. Sądowa kontrola zatrzymania... 326 III. Termin zatrzymania... 327 60. Środki zapobiegawcze... 330 I. Podstawy ogólne stosowania środków zapobiegawczych... 330 II. Wymogi formalne stosowania środków zapobiegawczych... 333 III. Kontrola stosowania środków zapobiegawczych... 334 IV. Tymczasowe aresztowanie... 338 V. Wymogi formalne stosowania tymczasowego aresztowania... 344 VI. Ograniczenia stosowania tymczasowego aresztowania... 347 VII. Obowiązki sądu w przypadku zastosowania tymczasowego aresztowania... 348 VIII. Czas trwania tymczasowego aresztowania... 349 IX. Poręczenia... 355 1. Poręczenie majątkowe... 355 2. Poręczenie społeczne i osoby godnej zaufania... 358 X. Dozór Policji... 359 XI. Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego... 361 XII. Środek zapobiegawczy z art. 276 KPK... 363 XIII. Zakaz opuszczania kraju... 363 61. Poszukiwanie oskarżonego i list gończy... 364 62. List żelazny... 366 63. Kary porządkowe... 368 64. Zabezpieczenie majątkowe... 371

Spis treści XI Rozdział IX. Postępowanie przygotowawcze... 377 65. Charakter, rola i cele postępowania przygotowawczego... 377 66. Formy postępowania przygotowawczego... 381 I. Uwagi ogólne... 381 II. Śledztwo... 381 III. Dochodzenie... 382 67. Organy postępowania przygotowawczego... 384 I. Uwagi ogólne... 384 II. Organy prowadzące śledztwo... 384 III. Organy prowadzące dochodzenie... 386 IV. Wyłączenie osoby prowadzącej lub nadzorującej śledztwo i dochodzenie... 389 V. Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym... 390 68. Strony oraz inni uczestnicy postępowania przygotowawczego i ich uprawnienia... 394 I. Strony postępowania przygotowawczego i inni jego uczestnicy... 394 II. Uprawnienia i obowiązki stron oraz innych uczestników postępowania przygotowawczego... 396 69. Czas trwania postępowania przygotowawczego... 404 70. Przebieg postępowania przygotowawczego... 405 I. Uwagi ogólne... 405 II. Wszczęcie postępowania przygotowawczego... 406 III. Obowiązek zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa... 409 IV. Czynności sprawdzające (art. 307 KPK) oraz czynności w niezbędnym zakresie (art. 308 KPK)... 412 V. Przedstawienie oraz zmiana zarzutów... 415 VI. Czynności związane z zamknięciem postępowania przygotowawczego... 417 VII. Redukcja formalizmu postępowania przygotowawczego... 419 71. Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym... 423 72. Sposoby zakończenia postępowania przygotowawczego... 428 I. Uwagi ogólne... 428 II. Umorzenie postępowania przygotowawczego... 428 III. Skierowanie sprawy do sądu... 431 Rozdział X. Postępowanie przed sądem I instancji... 442 73. Uwagi ogólne... 442 74. Kontrola formalna skargi oskarżyciela... 447 I. Podstawy prawne kontroli formalnej skargi oskarżyciela... 447 II. Przebieg kontroli formalnej skargi oskarżyciela... 449 75. Skierowanie sprawy na posiedzenie... 452 I. Uwagi ogólne... 452 II. Rozpoznawanie kwestii incydentalnych na posiedzeniu przed rozprawą... 453

XII Spis treści III. Umorzenie postępowania na posiedzeniu przed rozprawą... 457 IV. Orzekanie na posiedzeniu co do meritum sprawy... 459 1. Uwagi ogólne... 459 2. Warunkowe umorzenie postępowania... 459 3. Skazanie bez rozprawy... 461 4. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej... 466 5. Tryb nakazowy... 470 76. Rozprawa główna... 473 I. Skierowanie sprawy na rozprawę... 473 II. Jawność rozprawy głównej... 478 III. Rola przewodniczącego składu orzekającego w toku rozprawy głównej... 487 IV. Udział uczestników postępowania w rozprawie głównej... 491 1. Uwagi ogólne... 491 2. Udział oskarżonego w rozprawie głównej... 491 3. Udział obrońcy oskarżonego w rozprawie głównej... 495 4. Udział oskarżycieli w rozprawie głównej... 496 5. Udział quasi-stron oraz pełnomocników procesowych w rozprawie głównej... 496 V. Przebieg rozprawy głównej... 498 1. Przewód sądowy i czynności dokonywane przed jego rozpoczęciem... 498 2. Głosy końcowe... 512 3. Narada i głosowanie... 512 4. Wyrok i jego ogłoszenie... 514 77. Tryb przyspieszony... 517 78. Tryb orzekania w przedmiocie środków zabezpieczających oraz orzekania przepadku po umorzeniu postępowania przygotowawczego... 527 I. Środki zabezpieczające... 527 II. Postępowanie w przedmiocie orzekania środków zabezpieczających... 528 III. Orzekanie przepadku po umorzeniu postępowania przygotowawczego... 532 Rozdział XI. Postępowanie w sprawach ściganych z oskarżenia prywatnego... 534 79. Uwagi ogólne... 534 80. Przebieg postępowania prywatnoskargowego... 536 81. Ingerencja prokuratora w ściganie czynów prywatnoskargowych... 544 Rozdział XII. Postępowanie odwoławcze... 547 82. Prawo do odwołania się w sprawach karnych... 547 83. Systematyka i cel środków zaskarżenia... 549 84. Środki odwoławcze... 553 I. Uwagi wprowadzające... 553

Spis treści XIII II. Apelacja... 554 1. Uprawnienie do wniesienia apelacji uwagi ogólne... 554 2. Przyczyny odwoławcze... 557 3. Wymogi formalne apelacji... 569 4. Tryb wnoszenia apelacji... 571 5. Badanie warunków dopuszczalności apelacji... 575 6. Cofnięcie apelacji... 577 7. Zakres rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy... 578 8. Tryb rozpoznania sprawy co do meritum przez sąd odwoławczy... 585 9. Rodzaje rozstrzygnięć sądu odwoławczego... 590 III. Zażalenie... 593 85. Sprzeciw... 600 Rozdział XIII. Nadzwyczajne środki zaskarżenia... 603 86. Istota nadzwyczajnych środków zaskarżenia... 603 87. Istota ostatnich nowelizacji w zakresie nadzwyczajnych środków zaskarżenia... 606 88. Kasacja... 609 I. Uwagi ogólne... 609 II. Kasacja strony... 609 III. Postępowanie kasacyjne... 616 IV. Kasacja nadzwyczajna... 629 89. Skarga na wyrok sądu odwoławczego... 633 90. Wznowienie postępowania... 636 I. Podstawy wznowienia postępowania... 637 II. Postępowanie w przedmiocie wznowienia postępowania... 643 III. Przepisy posiłkowe... 646 Rozdział XIV. Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia... 648 91. Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego... 650 I. Warunkowe umorzenie postępowania... 650 II. Podjęcie warunkowo umorzonego postępowania... 651 92. Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie... 657 I. Podstawa i zakres roszczenia... 659 II. Wyłączenie roszczenia... 661 III. Procedura odszkodowawcza... 664 93. Ułaskawienie... 669 94. Orzekanie kary łącznej... 675 I. Wyrok łączny a kara łączna... 675 II. Postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego... 676 III. Prawomocność wyroku łącznego... 678

XIV Spis treści Rozdział XV. Proces karny w wymiarze międzynarodowym... 679 95. Europejski nakaz aresztowania... 680 I. Wystąpienie przez Polskę do państwa członkowskiego UE o wydanie osoby na podstawie ENA... 682 II. Wystąpienie państwa członkowskiego UE do Polski o wydanie osoby na podstawie ENA... 687 96. Inne instrumenty współpracy międzynarodowej... 694 I. Pomoc prawna i doręczenia w sprawach karnych... 695 II. Zatrzymanie dowodów i zabezpieczenie mienia w ramach współpracy wewnątrz UE... 696 III. Przejęcie i przekazanie ścigania karnego... 697 IV. Wydanie lub przewóz osób ściganych lub skazanych przebywających za granicą... 698 V. Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania... 701 97. Współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym... 703 98. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu... 706 99. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej... 710 Rozdział XVI. Koszty procesu... 712 100. Uwagi ogólne... 712 101. Zwolnienie od kosztów sądowych... 720 102. Zasądzenie kosztów procesu... 722 Rozdział XVII. Postępowanie karne w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych... 727 103. Przepisy ogólne o postępowaniu wojskowym... 728 104. Wojskowe postępowanie przygotowawcze... 731 105. Środki przymusu w postępowaniu wojskowym... 736 106. Postępowanie przed sądem wojskowym... 738 Indeks rzeczowy... 743

Wykaz skrótów 1. Akty normatywne EKPC... Konwencja z 4.11.1950 r. o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) KC... Kodeks cywilny KK... Kodeks karny KKS... Kodeks karny skarbowy KKW... Kodeks karny wykonawczy Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) KPK... Kodeks postępowania karnego KPP... Karta praw podstawowych Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C z 2000 r. Nr 364, s. 1) KSH... Kodeks spółek handlowych KW... Kodeks wykroczeń MPPOiP... Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku 19.12.1966 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167 zał.) NielU... ustawa z 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 382 ze zm.) OchrŚwiadU... ustawa z 28.11.2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (Dz.U. z 2015 r. poz. 21) OdpPodU... ustawa z 28.10.2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1541) PrAdw... ustawa z 26.5.1982 r. Prawo o adwokaturze (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 615 ze zm.) ProkPr... ustawa z 28.1.2016 r. Prawo o prokuraturze (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 177 ze zm.) PrPras... ustawa z 26.1.1984 r. Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.)

XVI Wykaz skrótów PrUSW ustawa z 21.8.1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 358) RegSądR rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 23.12.2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2316 ze zm.) RPrU ustawa z 6.7.1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 233 ze zm.) SkNZU ustawa z 17.6.2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1259) ŚwKorU ustawa z 25.6.1997 r. o świadku koronnym (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1197) TSU ustawa z 26.3.1982 r. o Trybunale Stanu (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 925 ze zm.) 2. Organy i instytucje SA Sąd Apelacyjny SN Sąd Najwyższy TK Trybunał Konstytucyjny 3. Publikatory i czasopisma BIP Biuletyn Informacji Prawnej Dz.U. Dziennik Ustaw Dz.Urz. Dziennik Urzędowy KZS Krakowskie Zeszyty Sądowe MoP Monitor Prawniczy OSNwSK Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych OSNKW Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Karna i Izba Wojskowa OTK Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Pal. Palestra PiP Państwo i Prawo Prok. i Pr. Prokuratura i Prawo 4. Inne skróty art. artykuł lit. litera m.in. między innymi

Wykaz skrótów XVII n.... następny Nr... numer orz.... orzeczenie pkt... punkt post.... postanowienie poz.... pozycja r.... rok s.... strona tekst jedn.... tekst jednolity tj.... to jest uchw.... uchwała wyr.... wyrok z.... zeszyt zał.... załącznik zd.... zdanie ze zm.... ze zmianami zob.... zobacz

Rozdział I. Zagadnienia wstępne 1. Wprowadzenie W piśmiennictwie karnoprocesowym od wielu lat wskazywano na liczne wady w obowiązującym w Polsce modelu postępowania przygotowawczego i sądowego. Były to przede wszystkim: 1) niewydolność istniejącego modelu postępowania przygotowawczego powodująca przedłużanie całego postępowania karnego, a przez to uniemożliwiająca zakończenie sprawy w rozsądnym terminie i naruszanie art. 6 ust. 1 EKPC; 2) prymat postępowania przygotowawczego wobec rozprawy głównej, ponieważ wszystkie czynności w postępowaniu przygotowawczym są protokołowane i mogą być następnie i z reguły są odtwarzane w sądzie oraz mogą stanowić podstawę faktyczną orzeczenia; 3) wykonywanie zdecydowanej większości czynności dowodowych w postępowaniu przygotowawczym i utrwalanie ich w protokołach, ujawnianych następnie na rozprawie i kształtujących dowodową podstawę orzekania; 4) uzależnienie rozstrzygnięć sądowych od wyników postępowania przygotowawczego i w konsekwencji wzrost znaczenia dowodów uzyskanych na tym etapie, jako przesadzających o odpowiedzialności oskarżonego; 5) ponawianie przez sąd wszystkich czynności dowodowych postępowania przygotowawczego, co wpływa na długość całego postępowania, gdyż ukształtowanie postępowania sądowego wymaga ponownego przeprowadzenia dowodów, które zostały już przeprowadzone w poprzedzającym je stadium procesu; 6) brak w pełni kontradyktoryjnej rozprawy głównej, skoro przewodniczący musi dążyć do wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, przejmując w ten sposób funkcje oskarżycielskie; 7) odstępowanie na rozprawie głównej od bezpośredniego przeprowadzania dowodów i szerokie ujawnianie oraz wprowadzanie jako dowo- 1 K.T. Boratyńska Nb. 1